Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
LÀM NGƯỜI, Mai Thị Huỳnh Ngọc Phúc 18150104 - Coggle Diagram
LÀM NGƯỜI
“Ta là sản phẩm của chính mình”
Làm ra chính mình
- Khi chưa có chính mình, việc ta dễ bị lung lạc và thay đổi rất hay xảy ra. Còn với người đã làm ra được chính mình rồi sẽ lựa chọn nhẹ nhàng và nhất quán trong hành động của mình.
- Nếu phải làm điều trái với “con người của mình” thì họ sẽ khổ sở vì lương tâm bị giày vò.
- Họ làm điều tốt dù không có ai biết và không được ghi nhận, cũng như không làm điều xấu ngay cả khi không có ai khác biết được.
Sống với chính mình
- Có thực sự hạnh phúc không, khi mà con người mà ta muốn thể hiện ra bên ngoài không phải là con người thực của mình, mà chỉ là con người “biểu diễn” thôi?
- Hạnh phúc đích thực là khi con người mà ta muốn thể hiện ra bên ngoài cho mọi người thấy cũng chính là con người thực của mình. Khi đó, ta chỉ cần “sống với chính mình”, “sống đúng với con người của mình” là đủ.
Tìm ra chính mình
- Khi đã khai phóng được bản thân, con người sẽ tìm ra chính mình ở hai khía cạnh quan trọng nhất: con người văn hóa và con người chuyên môn của mình.
- Cái ta phải chọn trước hết là chọn lẽ sống, giá trị sống của mình
- Như vậy, lý tưởng nhất là, sẽ chọn người, chọn đời, rồi mới chọn nghề và chọn nghề rồi mới chọn trường; chứ không nên làm ngược lại
- Dù những lựa chọn này có thể thay đổi không ít lần trong đời.
Giữ được chính mình
- Làm sao để trung thành với những giá trị mà mình đã lựa chọn, làm sao để không phản bội lại chính mình? Làm sao bảo vệ mình trước những tác động bên ngoài để không đánh mất cái “mình” mà ta đã dày công đi tìm và làm ra nó?
- Trong tất cả các tội, phản bội chính mình là tội nặng nhất. Khó có đánh mất nào lớn bằng đánh mất chính mình.
- Quá trình: Khai phóng bản thân, Tìm ra chính mình, Làm ra chính mình, sống với chính mình và Giữ được chính mình có thể lặp đi lặp lại nhiều lần. Bởi những gì ta tìm thấy ngày hôm nay có thể sẽ không còn đúng ở ngày mai, vì cái dốt là mênh mông và chân lý cũng không hẳn vĩnh cửu mà sẽ tiến triển cùng với quá trình tự nhận thức, tự khai minh không ngừng nghỉ của con người.
Khai phóng bản thân
- Là “khai minh và giải phóng bản thân để trở thành một con người tự do”.
Thế nào là con người? Làm người là… làm gì?
Con người tự do/ tự trị
- Con người “tự trị”/ “tự do” là con người sở hữu hai thứ: (1) Tự trọng và (2) Tôn trọng.
- “Tự trọng” nghĩa là biết coi trọng mình, coi trọng phẩm giá/ đạo đức của mình. Đối với người có tự trọng, đạo đức “ toà án lương tâm” đáng sợ hơn “ toàn án nhà nước” hay “ toà án dư luận”
Ranh giới của tự do
- Cần có sự “tôn trọng” chính mình và người khác
- Không ai có quyền hạn sự tự do của người khác với lý do nó sẽ giúp cho người đó trở nên hạnh phúc hơn
- Điều giúp cho con người trở nên khác biệt chính là lẽ sống
- Có một “lẽ” khác mà chỉ con người mới hiểu và mới chiến đấu vì nó, đó là “lẽ phải”
- Với con người đúng nghĩa, không có gì là “trên hết” ngoại trừ lương tri và phẩm giá của mình. Thế giới vĩ đại nhất chính là “con người bên trong” của họ và họ sẽ luôn hành động theo “tiếng gọi lương tri từ bên trong” của mình.
Chân thắng và chân ga
- Nếu ví von cuộc đời của con người như một cỗ xe thì lẽ sống, lẽ phải, giá trị sống, nguyên tắc sống, lương tri, lương tâm, phẩm giá… (tức là “con người bên trong” của mình, vừa là “chân ga”, vừa là “chân thắng”
- Khi “mình” chiến thắng được “ta” thì “ta” sẽ rất tự hào về “mình”, còn ngược lại thì “chính ta” sẽ khinh bỉ “chính mình”
Để làm được “người” cần có những năng lực nào?
Có thể nói một cách hình tượng rằng để có thể "làm người" đúng nghĩa, mỗi cá nhân cần có một cái đầu sáng để minh định và một trái tim nóng để rung cảm.
-
Thay lời kết về câu chuyện “Làm người”
- Tác giả dùng câu chuyện “Rời hang”( câu chuyện được lấy cảm hứng từ câu chuyện “Dụ ngôn hang động” trong tác phẩm Cộng hòa của Platon) và đưa ra 4 kịch bản cần phải suy ngẫm; để tạm kết lại việc lạm bàn về chủ đề “làm người” của tác giả
- Nếu như hành trình khai minh và giải phóng bản thân, đưa bản thân “rời hang” để trở thành một con người tự do/ tự trị đã khó, thì hành trình khai minh của xã hội và cùng cộng đồng mình “rời hang” lại càng gian nan gấp bội phần.
- Đây là một hành trình đầy gian khó, rất dài lâu và nhiều hiểm nguy, nhưng là một hành trình tất yếu mà chắc hẳn ai trong chúng ta cũng thay rằng không thể không bước tiếp.
Làm thế nào để có được “năng lực làm người”?
- Việc giữ cho mình một tâm thế luôn hoài nghi về sự hiểu biết của bản thân, luôn phản tư và phản tỉnh chính mình sẽ giúp chúng ta không bị lún sâu vào cái sự dốt mênh mông.
- Người ta chỉ vô vọng khi chẳng biết làm gì cả hay khi đặt ra cho mình quá nhiều điều to tát nhưng lại không làm được
- Với người tự do và tự trị thì họ luôn hành động theo lương tri và phẩm giá của họ, họ cảm thấy nên làm, cần làm và phải làm thì họ sẽ làm và khi họ hành động như một con người tự do thì khi đó họ cũng thật sự là một công dân có trách nhiệm với cộng đồng, với xã hội của mình.
-
-