Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 9 - Coggle Diagram

- - - - ปวดแสบเวลาปัสสาวะ เพศหญิงอาจมีอาการบวมแดงของ labial tissue
    - - ยาปฏิชีวนะ (antibiotic)
  - - - ปวดแสบขณะถ่ายปัสสาวะ (burning) จากการบีบตัวของกระเพาะปัสสาวะ การระคาย
        เคืองของผิวกระเพาะปัสสาวะ
    - - กระตุ้นการดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 3 ลิตร และการให้ยาปฏิชีวนะ
  - - - เป็นการอักเสบที่เกิดขึ้นอย่าง
        ทันทีทันใด ยังไม่แสดงอาการเฉพาะ นอกจากมีไข้สูง หนาวสั่น ปวดสีข้างบริเวณ
    - - มีการทำลายเนื้อไตอย่างถาวรจาก
        การอักเสบเฉียบพลันซ้ำ ๆ
    - - hydronephrosis
      - pyonephrosis
      - perinephric abscess
    - - ยาปฏิชีวนะ โดยใช้ผล bacteria sensitive ให้โดยทันทีและมีการตรวจติดตาม
      - ยาต้านการหดเกร็งของกระเพาะปัสสาวะ
      - การให้สารน้ำอย่างเพียงพอ
      - กำจัดสาเหตุการติดเชื้อ
      - การรักษาตามอาการ กรณีติดเชื้อเรื้อรัง
  - - - การผ่าตัดระบาย อาจเป็นท่อระบายหรือการผ่าตัดเปิด และยาปฏิชีวนะ
    - - ประเมินภาวะความปวดเป็นระยะ และให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษา
      - ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะ
      - เตรียมผู้ป่วยเพื่อทำผ่าตัด
- - - - ปัสสาวะน้อยกว่า 400 ซีซีต่อวัน
      - อาการจากของเสียคั่งหรือภาวะยูรีเมียทำให้ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน
        ซีดและเลือดออก มีอาการทางระบบประสาท
      - อาการแสดงของภาวะน้ำเกิน หายใจลำบาก แขนขาบวม หอบ เหนื่อยจากการคั่งของน้ำ
      - ทุพโภชนาการจากภาวะ hypercatabolic state
      - อาจพบ มีภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง เลือดเป็นกรด
      - อาการร่วมอื่นเที่เป็นสาเหตุของไตวายเฉียบพลัน
    - - การรักษามุ่งกำจัดสาเหต
      - การรักษาประคับประคองชลอความเสื่อมของไต
      - การรักษาผลของไตวาย ปรับสมดุลน้ำโดยจำกัดน้ำ ให้ยาขับปัสสาวะ แก้ไขภาวะเลือดเป็น
      - แก้ไขภาวะซีด
      - การบำบัดทดแทนทางไต(dialysis) ตามข้อบ่งช
  - - - ความดันโลหิตสูง
      - มีภาวะยูรีเมียจนเกิดเลือดเป็นกรด หายใจลำบาก หายใจเร็วลึก
      - ชัก พฤติกรรมเปลี่ยนแปลง ไม่รู้สึกตัว มือสั่น
      - มีภาวะโลหิตจาง
      - ภาวะยูรีเมียทำให้เกิดแผลในปาก
      - เกิดภาวะฟอสเฟตในเลือดสูง
      - มีการคั่งของ urochrome
    - - ระยะเริ่มต้นและโรคไม่รุนแรง รักษาเพื่อชลอความเสื่อมของไตได้ผลเมื่อ GFR > 30 มล./นาที
      - ระยะรุนแรงและระยะสุดท้ายจะเน้นการรักษาแบบประคับประคอง การรักษาด้วยการบำบัด
        ทดแทนไตจะใช้เมื่อ GFR < 6 มล./นาที/1.73 ตร.ม
  - - - การล้างไตทางช่องท้อง (Peritoneal dialysis) หมายถึง กระบวนการแลกเปลี่ยนน้ำ
        และสารละลายภายในช่องท้อง โดยมีเพอริโตเนียลเมนเบรน (peritoneal membrane)
        
        ข้อห้ามในการทำ CAPD
        
        มีพังผืดที่บริเวณท้องจากการผ่าตัด
        
        มีภาวะโรคติดเชื้อในร่างกาย
        
        มีภาวะปวดหลังเรื้อรัง หรือเป็นโรคของกระดูกสันหลัง เพราะอาจจะมีผลกระทบจากการ
        เพิ่มแรงดันในช่องท้อง
        
        มีภาวะข้ออักเสบรุนแรง เพราะต้องใช้มือในการยกถุงน้ำขณะทำ CAPD
        
        ข้อดีของการทำ Peritoneal dialysis
        
        ผู้ป่วยทำเองได้
        
        เกิดการเปลี่ยนแปลงความดันโลหิตน้อยกว่าการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม
        
        ไม่ต้องจำกัดอาหาร น้ำ เกลือ อย่างเข้มงวด
        
        มีการขับของเสียในร่างกายตลอด ร่างกายจะมีภาวะสมดุล ระดับ Hemoglobin ดีขึ้น
      - การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (Hemodialysis) หมายถึง การนำเลือดออกจากตัวผู้ป่วยทางหลอดเลือดเทียมไปผ่านตัวกรองเลือด เพื่อแลกเปลี่ยนของเสีย สารน้ำและเกลือแร่ และนำเลือดที่มีของเสียน้อย วนการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (Hemodialysis
    - - การดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดปลูกถ่ายไต
        
        ใน 24-48 ชั่วโมงแรก เป็นระยะวิกฤติ ผู้ป่วยต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะhemodynamic, respiratory care, และ fluid managementและเฝ้าระวังภาวะสลัดไต หรือการปอวัยวะโดยเฉพาะในระยะ 24 ชั่วโมงแรก (hyperacute rejection) พยาบาลสังเกตการทำงานของไตใหม่ฏิเสธซึ่งโดยปกติจะทำหน้าที่ทันทีหลังผ่าตัด จะมีปัสสาวะออกออกทันทีหลังต่อหลอดเลือด
        
        ภายหลัง 48 ชั่วโมงจนถึง 3 เดือน ก็อาจพบภาวะสลัดไตโดยเฉพาะ 2 สัปดาห์แรก อาการสำคัญคือ มีไข้ ปวดบริเวณผ่าตัด ความดันโลหิตสูงขึ้น ปัสสาวะลดลง ตรวจเลือดพบ creatinine สูง และมีโปรตีนในปัสสาวะ ตรวจ ultrasound พบไตมีขนาดใหญ่ขึ้น
- - - - พันธุกรรม
      - ขาดสารยับยั้งนิ่วในผู้ป่วย (Citrate Pyrophosphate)
      - อายุ พบนิ่วในกระเพาะปัสสาวะมากในเด็กและผู้สูงอายุ นิ่วในไตและท่อไตมักพบในผู้ใหญ
      - สภาพแวดล้อม และภูมิอากาศ มักพบนิ่วในหน้าร้อน และภูมิอากาศแห้งแล้งมากกว่า
      - การดื่มน้ำและปริมาณปัสสาวะ ผู้ที่ดื่มน้ำน้อย จำนวนปัสสาวะน้อยมีโอกาสพบนิ่วมากกว่า
      - อาหารมีส่วนสำคัญในการเกิดนิ่ว
    - - นิ่วในไต (Renal calculi, RC)
        
        การตรวจร่างกาย มักจะกดเจ็บบริเวณไตข้างนั้น ในรายที่เป็นเรื้อรัง มักมีไตบวมน้ำ
        (hydronephrosis) ก็อาจคลำพบก้อนได้
      - นิ่วในหลอดไต (ureteric calculi, UC)
        
        ก้อนนิ่วมักหลุดมาจากไต ส่วนใหญ่มักเกิดการอุดกั้นเพียงบางส่วน ตำแหน่งที่เกิดการอุด
        กั้นที่สำคัญคือ รอยต่อของกรวยไตกับท่อไต
      - นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ (vesical calculi, VC)
        
        ส่วนมากเกิดการอุดกั้นที่คอปัสสาวะ (bladder neck) มักเกิดการคั่งค้างของปัสสาวะ
        ร่วมกับการติดเชื้อ ผู้ป่วยมีอาการถ่ายปัสสาวะลำบาก ปวดเอวหรือปวดหลัง
    - - แก้ไขสาเหตุการอุดตัน สลายนิ่ว ด้วยเครื่อง (extracorporeal shock wave
        lithotripsy, ESWL) ใส่เครื่องมือแล้วคล้องนิ่วจากท่อไต
      - ระบายน้ำปัสสาวะ เหนือตำแหน่งอุดกั้น
      - กำจัดการติดเชื้อ
- - - - ในระยะที่เนื้องอกยังไม่ลุกลามถึงชั้นกล้ามเนื้อ (superficial disease) อาจสอดเครื่องมือเล็ก
        ๆ เข้าไปทางท่อปัสสาวะแล้วจี้ที่ก้อนมะเร็ง หรือตัดก้อนเนื้องอกออก
      - ในระยะที่เนื้องอกลุกลามเข้าไปยังชั้นกล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะแล้ว (invasive disease) อาจต้องตัดเอากระเพาะปัสสาวะออก (cystectomy) แล้วเปลี่ยนทางเดินปัสสาวะใหม่และตัด เอาบางส่วนของลำไส้มาดัดแปลงเป็นกระเพาะปัสสาวะให้ใหม
- - - - ในระยะช็อคจากการบาดเจ็บไขสันหลังหรือระยะเฉียบพลัน จำเป็นต้องคาสายสวนเนื่องจาก
        การทำงานของรีเฟล็กซ์ทั้งหมดในส่วนที่ต่ำกว่าระดับที่ได้รับบาดเจ็บ
      - ในระยะแรก ผู้ป่วยอยู่ในภาวะวิกฤตมีการงดน้ำและอาหาร จึงจำเป็นต้องให้น้ำสารละลายทาง
        หลอดเลือดดำหรือการให้ยาทางหลอดเลือดดำ