Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 8 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ - Coggle…

- - - - การตรวจตามระบบต่างๆ
        
        ผิวหนัง ดู ภาวะ Hypo/hyperpigmentation วงด่างของผิวหนัง
        
        การกระจายของขน
        
        ลำคอ คลำ ดู
        
        ดูเส้นเลือดดำ jugular, ดูว่ามี buffalo hump
        
        รีเฟลกซ์ถ้าเพิ่มขึ้นพบในภาวะ Hyperthyroidism, ถ้าลดลงพบใน hypothyroidism
        
        ใบหน้า
        
        (moon face) ตาโปน (Exophthalmos)
        
        ภาวะ Acromegaly, มีใบหน้ากลม บวม
        
        การรับความรู้สึกของแขนขาเทียบกัน 2 ข้าง ถ้าลดลงพบได้ใน DM, hypothyroidism, Acromegaly
      - ตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า,
    - - ชีพจร เร็ว พบใน ภาวะ hyperthyroidism
      - ภาวะชีพจรช้า พบในภาวะ hypothyroidism
      - ภาวะอุณหภูมิต่ำ พบใน hypothyroidism, hypoglycemia
      - -อุณหภูมิสูงพบใน ภาวะ hyperthyroidism,pheochromocytoma, diabetic ketoacidosis,
      - อัตราการหายใจ ช้าน้อยกว่า 14 ครั้ง/นาทีพบในภาวะ hypothyroidism
      - ความดันโลหิต กรณีความดันสูง > 140/90 mmHg พบใน pheochromocytoma, Hyperthyroidism, Acromegaly, Cushing’s syndrome
      - ถ้ามีความดันต่ำพบในภาวะ Addison’s
        disease
- - - - เช่น Graves' disease, toxic
        adenoma, Toxic Multinodular Goiter
      - อาการและอาการแสดงที่เกิดจากการที่ระดับไทรอยด์ฮอร์โมน
        ในร่างกายสูงขึ้นจากต่อมไทรอยด์ผลิตและหลั่งฮอร์โมนออกมามากขึ้น
    - - มีคอพอกขนาดใหญ่ ที่รักษาด้วยยาไม่ได้ผล
    - - ภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนเป็นภาวะที่เกิดขึ้นเนื่องจากต่อมไทรอยด์สร้างและหลั่งไทรอยด์ฮอร์โมนออกมาไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
  - - - ภาวะที่มีการหลั่ง paratyroid hormone (PTH) มากทำให้การเผาผลาญของกระดูกผิดปกติ
        
        การรักษา
        
        ผ่าตัดเอาเนื้องอกออก (subtotal parpthyroidectomy )
        
        ให้อาหารแคลเซียมต่ำ วิตามมินดีต่ำ ดื่มน้ำ 2-3 ลิตร/วัน ให้ฟอสเฟตเพิ่ม เพื่อลดการสลายกระดูก
    - - การพร่อง PTH มักเกิดหลังผ่าตัดต่อมไทรอยด์หรือภายหลังการฉายแสงที่ลำคอ ภาวะ นี้จะมีผลทำให้กระดูก ลำไส้และท่อไตลดการดูดซึม Ca ลง เกิดภาวะ Hypocalcemia
  - - - กลุ่มที่ไม่หลั่งฮอร์โมน
      - กลุ่มที่หลั่งฮอร์โมน
      - อาการและอาการแสดง
        
        การพร่องฮอร์โมน
        
        เนื้องอกสร้างฮอร์โมนมากเกินปกติ
        
        การที่เนื้องอกกดเบียดอวัยวะข้างเคียง
      - การรักษาเนื้องอกของต่อมใต้สมอง
        
        การผาตัด
        
        การรักษาทางยา
        
        รังสีรักษา
    - - ต่อมใต้สมองส่วนหลังจะหลั่ง ADH (vasopressin) หากถ้าหลั่ง ADH น้อย มีผลทำให้ไตไม่ดูดซึมน้ำกลับเกิดภาวะ
  - - - กลุ่มอาการที่เกิดจากมี glucocorticoid โดยเฉพาะฮอร์โมนคอร์ติซอล ออกฤทธิ์มากผิดปกติ
    - - ภาวะบกพร่องการหลั่งฮฮร์โมนคอร์ติซอล
    - - ภาวะ Cushing’s syndrome จากการมีคอร์ติซอลเกิน
    - - เกิดจากเนื้องอกใน adrenal medulla ทำให้มีการผลิต/หลั่ง catecholamine มากผิดปกต
      - พบ five Hs ได้แก่ความดันโลหิตสูง
  - - - ดื่มน้ำมาก (polydipsia)
      - น้ำหนักลด (weight loss)
      - ถ่ายปัสสาวะจำนวนมาก (polyuria)
      - รับประทานอาหารมากขึ้น (polyphagia)
    - - ภาวะแทรกซ้อนเรื้อรัง
        
        ภาวะแทรกซ้อนทางหลอดเลือดขนาดใหญ
        
        ภาวะแทรกซ้อนทางหลอดเลือดขนาดเล็ก
        
        ภาวะแทรกซ้อนทางตา (diabetic retinopathy) มักพบมีจอตา (retina) เสื่อม
        
        ภาวะแทรกซ้อนทางไต (diabetic nephropathy)
        
        ภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท (diabetic neuropathy)
        
        ภาวะแทรกซ้อนชนิดเฉียบพลัน
        
        ภาวะน้ำตาลในเลือดสูงโดยไม่มีกรดคีโตน
        คั่งในระแสเลือด
        
        ภาวะกรดคีโตนคั่งในกระแสเลือด
        
        และภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
    - - ชนิดที่2 (type II DM)
      - เบาหวานจากการตั้งครรภ์(gestational DM)
      - ชนิดที่ 1 (type I DM)
      - เบาหวานที่มีสาเหตุเฉพาะ (specific DM)
    - - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ผู้ที่มีอาการชัดคือ หิวบ่อย ปัสสาวะบ่อยและมาก น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหต
        
        ผลตรวจพลาสมากลูโคสเมื่ออดอาหาร 8 ชั่วโมง (Fasting plasma glucose, FPG) มีค่า 126 มก./ ดล. หรือมากกว่า (ค่าปกติ < 100)
        
        การตรวจความทนต่อกลูโคส 75 กรัม (Oral glucose tolerance test, OGTT) ค่าหลังตรวจ 2 ชั่วโมง
        
        ค่า A1C 6.5% หรือมากกว่า (ค่าปกติ < 5.7%)
      - การรักษาเบาหวาน
        
        การใช้ยาควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
        
        ยาเม็ดลดน้ำตาลในเลือด
        
        ยาฉีดอินซูลิน
        
        การสูบบุหรี
        
        การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมชีวิต (Lifestyle modification)
        
        การควบคุมอาหาร
        
        การมาตรวจตามนัด