Powieść Zbrodnia i kara Dostojewski zaczął pisać pod koniec 1865 r . i tworzył przez cały następny rok . Kolejne fragmenty ukazywały się w odcinkach w czasopiśmie „ Russkij Wiestnik " , w formie książkowej utwór został wydany w roku 1867. Powieść ta jest syntezą dotychczasowych poglądów i doświadczeń pisarza . Ich źródeł należy szukać w młodości Dostojewskiego .Dyskusji toczonych w literackim Kole Pietraszewskiego , którego członkowie byli zafascynowani filozofią zachodnią i postulowali zreformowanie Rosji w duchu racjonalizmu . Echa ówczesnych sporów i idei pojawiają się w poglądach głoszonych przez Rodiona Raskolnikowa czy socjalistycznych przekonaniach Lebieziatnikowa . Podczas zesłania na Syberii jedyną książką którą Dostojewski mógł oficjalnie czytać , była Biblia . Wtedy właśnie , podczas długich lat spędzonych w domu umarłych , pod wpływem lektury Pisma Świętego , przemyśleń dotyczących duchowego przesłania wiary prawosławnej oraz zetknięcia się na katordze z niezawinionym cierpieniem , występkiem i zbrodnią pisarz ostatecznie ukształtował swój światopogląd . Obserwacja środowiska kryminalistów wzbogaciła jego wiedzę na temat psychologii człowieka łamiącego normy moralne , winy , kary i odkupienia . Zrodzona wówczas fascynacja zbrodnią i przestępstwem będzie towarzyszyła pisarzowi również po uwolnieniu z zesłania - Dostojewski z uwagą śledził doniesienia prasowe dotyczące morderstw czy rabunków . Czyn popełniony przez Raskolnikowa do złudzenia przypomina prawdziwe morderstwo dwóch starszych kobiet , o którym pisarz czytał , gdy przystępował do tworzenia powieści . Znał również historię innego mordercy - francuskiego studenta , który broniąc się przed sądem , próbował uzasadnić swój czyn wzniosłymi ideami .