Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

CHƯƠNG 7: BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG - Coggle Diagram

- - - - Luật pháp quốc tế: hiến chương, hiệp ước, công ước, thỏa ước, hiệp định, nghị định thư, tuyên bố chung
      - Luật và chính sách môi trường QG: là các quy tắc ứng xử MT do các cơ quan Nhà nước ban hành, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội, tạo ra khuôn mẫu ứng xử thống nhất trong lĩnh vực bảo vệ MT, đấu tranh chống các hành vi gây ô nhiễm, làm suy thoái hoặc hủy hoại MT; là cơ sở để xây dựng, hoàn thiện và nâng cao hiệu lực cũng như hiệu quả của các hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực MT
      - Chính sách MT là những quy định của các cơ quan hành chính QG hoặc của các cộng đồng về lĩnh vực sd hợp lý tài nguyên, bảo vệ MT nhằm mục tiêu phát triển bền vững
      - Nguyên tắc chủ đạo của việc ban hành và thực thi chính sách MT:
        
        Hợp hiến, hợp pháp, hệ thống và thống nhất
        
        Người gây ô nhiễm phải trả tiền
        
        Phòng bệnh hơn chữa bệnh
        
        Hợp tác giữa các đối tác
        
        Sự tham gia của cộng đồng
    - - THUẾ
        
        Thuế tài nguyên: là loại thuế điều tiết thu nhập trong hoạt động khai thác tài nguyên, hướng tới sd tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên
        
        Thuế môi trường có thể gián thu thông qua đánh vào giá trị sản phẩm hàng hóa gây ô nhiễm trong quá trình sản xuất
        
        Thuế trực tiếp thu đánh vào lượng chất thải độc hại đối với môi trường do cơ sở sx gây ra
      - PHÍ MÔI TRƯỜNG
        
        Có nhiều loại phí MT khác nhau như phí phát thải, phí sp, phí sd
        
        Phí MT được tính dựa vào lượng chất ô nhiễm thải ra môi trường, mức tiêu thụ nguyên nhiên liệu gây ô nhiễm, tổng doanh thu hoặc tổng sản lượng hàng háo, lợi nhuận của doanh nghiệp
        
        Khác với thuế, Phí được sd điều phối lại cho công tác quản lý, bảo vệ MT và giải quyết 1 phần các vấn đề MT do ng đóng phí gây ra
      - LỆ PHÍ MÔI TRƯỜNG
        
        Khác với phí MT, muốn thu lệ phí MT cần phải chỉ rõ lợi ích của dịch vụ mà ng trả lệ phí được hưởng
      - PHẠT Ô NHIỄM: là mức phạt hành chính đánh vào các vi phạm MT, được quy định cao hơn chi phí ngăn ngừa phát sinh ô nhiễm, nhằm mục tiêu răn đe đối tượng vi phạm và có kinh phí cho khắc phục ô nhiễm
      - CÔ TA THẢI (ĐỊNH MỨC THẢI CHO PHÉP): mức thải cho phép được xđ trên cơ sở khả năng tiếp nhận chất thải của MT
      - KÝ QUỸ VÀ HOÀN TRẢ: áp dụng cho các ngành KT dễ gây ô nhiễm MT trầm trọng như khai thác tài nguyên khoáng sản
      - NHÃN SINH THÁI: dành cho các sp có sd những công nghệ hoặc giải pháp than môi trường
      - TRỢ CẤP MÔI TRƯỜNG: cấp phát ngân sách cho nghiên cứu khoa học, triển khai công nghệ, áp dụng kỹ thuật mới,...
      - QUỸ MÔI TRƯỜNG: khuyến khích các hoạt động bảo vệ MT
- - - - Nguyên tắc BVMT gồm:
        
        BVMT phải gắn kết hài hòa với phát triển KT và bảo đảm tiến bộ XH để phát triển bền vững đất nước, BVMT QG phải gắn với BVMT khu vực và toàn cầu
        
        BVMT là sự nghiệp của toàn XH, quyền và trách nhiệm của cơ quan nhà nước, tổ chức, hộ gđ, cá nhân
        
        Hoạt động BVMT phải thường xuyên, lấy phòng ngừa là chính kết hợp với khắc phục ô nhiễm, suy thoái và cải thiện chất lượng MT
        
        BVMT phải phù hợp với quy luật, đặc điểm tự nhiên, văn hóa, lịch sử, trình độ phát triển KT-XH của đất nước trong từng giai đoạn
        
        Tổ chức, hộ gđ, cá nhân gây ô nhiễm, suy thoái MT có trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại và chịu các trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật
      - Những hoạt động BVMT được khuyến khích thực hiện:
        
        Tuyên truyền, giáo dục và vận động mn tgia BVMT, giữ gìn vệ sinh MT, bảo vệ cảnh quan thiên nhiên va đa dạng sinh học
        
        Bảo vệ và sd hợp lý, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên
        
        Giảm thiểu, thu gom, tái chế và tái sd chất thải
        
        Phát triển, sd năng lượng sạch, năng lượng tái tạo; giảm thiểu khí thải gây hiệu ứng nhà kính, phá hủy tầng ozon
        
        Đăng kí cơ sở đạt tiêu chuẩn MT, sp thân thiện với MT
        
        NCKH, chuyển giao, ứng dụng công nghệ xử lý, tái chế chất thải, công nghệ thân thiện với môi trường
        
        Đầu tư xd các cơ sở sx thiết bị, dụng cụ BVMT; sx, kinh doanh các sp thân thiện MT; cung cấp dịch vụ BVMT
        
        Bảo tồn và phát triển nguồn gen bản địa; lai tạo, nhập nội các nguồn gen có giá trị kinh tế và có lợi cho MT
        
        Xây dựng thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, cơ quan, cơ sở sx, kinh doanh, dịch vụ thân thiện MT
        
        Phát triển các hình thức tự quản và tổ chức hoạt động dịch vụ giữ gìn vệ sinh MT của cộng đồng dân cư
        
        HÌnh thành nếp sống, thói quen giữ gìn vệ sinh MT, xóa bỏ hủ tục gây hại đến MT
        
        Đóng góp kiến thức, công sức, tài chính cho hoạt động BVMT
      - Những hành vi bị nghiêm cấm:
        
        Phá hoại, khai thác trái phép rừng, các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác
        
        Khai thác, đánh bắt các nguồn tài nguyên sinh vật bằng phương tiện, công cụ, phương pháp hủy diệt, không đúng thời vụ và sản lượng thoe quy định của pháp luật
        
        Khai thác, kinh doanh, tiêu thụ, sd các loài thực vật, động vật hoang dã quý hiếm thuộc danh mục cấm do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định
        
        Chôn lấp chất độc, chất phóng xạ, chất thải và chất nguy hại khác không đúng nơi quy định và quy trình kỹ thuật về bảo vệ môi trường
        
        Thải chất thải chưa được xử lý đạt tiêu chuẩn MT; các chất độc chất phóng xạ và chất nguy hại khác vào đất, nguồn nước
        
        Thải khói, bụi, khí có chất hoặc mùi độc hại vào không khí; phát tán bức xạ, phóng xạ, các chất ion hóa vượt quá tiêu chuẩn MT cho phép
        
        Gây tiếng ồn, độ rung vượt qua tiêu chuẩn cho phép
        
        Nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện không đạt tiêu chuẩn MT
        
        Nhập khẩu, quá cảnh chất thải dưới mọi hình thức
        
        Nhẩu khẩu, quá cảnh động vật, thực vật chưa qua kiểm dịch; vsv ngoài danh mục cho phép
        
        Sản xuất, kinh doanh sp gây nguy hại cho con người, sinh vật và hệ sinh thái; sx, sd nguyên liệu, vật liệu xây dựng chứa yếu tố độc hại vượt quá tiêu chuẩn cho phép
        
        Xâm hại di sản thiên nhiên, khu bảo tồn thiên nhiên
        
        Xâm hại công trình, thiết bị, phương tiện phục vụ hoạt động bảo vệ môi trường
        
        Hoạt động trái phép, sinh sống ở khu vực được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định là khu vực cấm do mức độ đặc biệt nguy hiểm về MT đối với sức khỏe và tính mạng con người
        
        Che giấu hành vi hủy hoại MT, cản trở hoạt động BVMT, làm sai lệch thông tin dẫn đến gây hậu quả xấu đối với môi trường
        
        ....
    - - Nguyên tắc phát triển của VN:
        
        Phát triển KT là nhiệm vụ trung tâm nhưng phải lồng ghép với BVMT
        
        Kết hợp mục tiêu ngắn hạn với dài hạn
        
        Huy động toàn dân tham gia
        
        Nội lực là quyết định, ngoại lực là quan trọng
        
        Kết hợp phát triển KT XH với an ninh quốc phòng
      - Giái pháp chính cho phát triển bền vững:
        
        Tăng trưởng KT nhanh, theo chiều sâu để tiết kiệm tài nguyên, tăng hiệu quả sd
        
        Triệt để tiết kiệm các nguồn lực
        
        Thay đổi mô hình tiêu thụ, nâng cao hiệu quả MT của sp
        
        Hỗ trợ đồng bào nghèo đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng cơ bản
        
        Phát triển CN hóa "xanh"
        
        Phát triển NN bền vững
        
        Phát triển bền vững vùng
        
        Xóa đói giảm nghèo
        
        Hạ thấp mức tăng dân số và giải quyết việc làm
        
        Định hướng đô thị hóa và di dân
        
        Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo
        
        Hoàn thiện dịch vụ y tế và vệ sinh MT
        
        Chống thoái hóa đất và sd bền vững đất đai
        
        Bảo vệ và sd bền vững tài nguyên nước
        
        Bảo vệ tài nguyên rừng
        
        Giảm ô nhiễm kk các khu CN và đô thị
        
        Quản lý chất thải rắn
        
        Bảo vệ đa dạng sinh học
      - Các nhóm XH tgia thực hiện phát triển bền vững:
        
        Phụ nữ
        
        Thanh thiếu niên
        
        Công nhân
        
        Nông dân
        
        Các nhà doanh nghiệp
        
        Đồng bào các dân tộc ít người
        
        Giới trí thức, các nhà khoa học
- - - - Đói là tình trạng mức sống không đảm bảo nhu cầu vật chất tối thiểu để duy trì cuộc sống, đặc biệt là nhu cầu về dinh dưỡng và năng lượng
      - Nghèo là tình trạng không được hưởng và thỏa mãn những nhu cầu cơ bản của con người đã được xã hội thừa nhận, tùy theo trình độ phát triển kinh tế, xã hội và phong tục tập quán của địa phương
        
        Nghèo tuyệt đối là tình trạng không được hưởng và thỏa mãn những nhu cầu cơ bản tối thiểu của cuộc sống (ăn, mặc, nhà ở thích hợp, nước sạch và vệ sinh môi trường, chăm sóc y tế và giáo dục)
        
        Nghèo tương đối thể hiện ở sự bất bình đẳng trong quan hệ phân phối của cải xã hội giữa các nhóm xã hội, các tầng lớp dân cư, các vùng địa lý
    - - Những người nghèo là những người không có khả năng tiếp cận và kiểm soát các nguồn lực xã hội, kinh tế và chính trị, do đó không có khả năng thỏa mãn nhu cầu của con người một cách có phẩm giá, không có cơ hội để phát triển toàn diện và thành đạt
      - Người nghèo thường rơi vào tình trạng bị tước đoạt về tâm lý dẫn đến tự ti, bị tước đoạt về mặt xã hội, dẫn đến không có khả năng thành đạt và bị tước đoạt về chính trị, không có khả năng thay đổi cuộc sống của mình và tham gia vào những quyết định liên quan đến tương lai tập thể
      - Nghèo thường gắn liền với đẻ nhiều, gây bùng nổ dân số, mất ổn định xã hội, mất bình đẳng giới, thất học, bệnh tật,..
      - Các cộng đồng nghèo phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên mỏng manh của địa phương, dẫn đến khai thác cạn kiệt tài nguyên tại chỗ và dễ bị tổn thương do những biến động của thiên nhiên và xã hội
      - 4 nội dung cơ bản của việc xóa đói giảm nghèo ở VN:
        
        Tạo cơ hội cho người nghèo phát triển KT, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập
        
        Mở rộng cơ hội cho người nghèo tiếp cận các dịch vụ XH, đặc biệt là các dịch vụ chất lượng, thuận tiện và chi phí thấp
        
        Giảm nguy cơ rủi ro cho người nghèo trước những bất trắc trong cuộc sống
        
        Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, đảm bảo cho người nghèo tham gia vào công cuộc xóa đói giảm nghèo và phát triển