Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

chương 4 - Coggle Diagram

- - - - mắt có thể điều tiết bằng cách thay đổi độ cong của thủy tinh thể
      - khả năng điều tiết của mắt có giới hạn và thay đổi theo lứa tuổi
      - mắt luôn luôn phải điều tiết sẽ bị mệt mỏi và tình trạng này kéo dài để dẫn đến cận thị hoặc viễn thị
      - đơn vị để đo lực điều tiết là điop(D) và lực điều tiết của mắt thay đổi tùy thuộc vào trạng thái chức năng của cơ thể
    - - mắt là một hệ thống quang học có khả năng hội tụ và khúc xạ ánh sáng
      - khi ta nhìn một vật, các tia sáng từ vật đến mắt qua môi trường chiết quang sẽ khúc xạ và hội tụ trên võng mạc tạo nên trên võng mạc một ảnh của vật nhỏ hơn và ngược chiều với vật. Nhưng nhờ hoạt động phân tích trên vỏ não kết hợp với các giác quan khác nhau và sự tích lũy kinh nghiệm sống mà chúng ta nhận được một hình ảnh vật xuôi chiều, có khoảng cách và chuyển động.
      - cơ chế thu nhận ánh sáng và màu sắc
      - đây là hiện tượng quang học hóa
      - tb que và tb nón đều là những tb nhận cảm ánh sáng của mắt. Tb nón thì phụ trách việc nhìn ban ngày và các màu sắc, còn tb que phụ trách việc nhìn lúc tối và ban đêm.
      - trong Tb que có chứa chất nhạy sáng rodopxin. Khi ánh sáng tác động lên tb que thì xảy một pahrn ứng: Rodopxin - opxin + rêtimen
      - cơ chế nhìn màu
        
        mắt người có khả năng cảm thụ được màu trong quang phổ mặt trời và rất nhiều màu sắc trung gian giữa chúng
        
        yếu tố thu nhận màu sắc ở võng mạc là TB nón
        
        theo thuyết 3 thành phần của Hemhon thì có 3 loại tb nón có khả năng thu nhận màu sắc khác nhau. Trong TB nón có chứa một chất hóa học đặc biệt, chất này sẽ lan ra dưới ảnh hưởng của các màu sắc khác nhau. Khi các chất này tan ra sẽ tác động lên đầu mút của dây TK thị giác và gậy hưng phấn. Hưng phấn sẽ được truyền về vỏ não và sẽ gây cảm giác về màu sắc tương ứng
    - - độ tinh của mắt là khả năng của mắt có thể phân biệt được những chi tiết nhỏ nhất của vật mà ta quan sát
      - độ tinh của mắt chủ yếu là do tb nón quyết định. ngoài ra độ tinh của mắt còn bị thay đổi theo: độ chiếu sáng, tác động của sự rèn luyện, trạng thái cơ thể...
- - - - vành tai: chiều dài kém 2 lần, chiều rộng gần như bằng vành tai người lớn. Sau đó vành tai tiếp tục lớn lên trong 2-3 năm đầu
      - ốc tai ngoài: chứa một chất nhày. Chiều dài vách trên của ống tai ngoài vào khoảng 15mm, còn vách dưới là 8mm. Phần giữa của ống tai hẹp, dạng khe hở. Ống tai ngoài lớn lên rất nhanh trong năm đầu và đến 6 tuổi thì đạt tới kích thước như ở người lớn.
      - màng nhĩ sau khi sinh hầu như không lớn thêm ra
      - khoang tai giữa: trong giai đoạn bào thai chứa đầy một chất dịch, sau khi sinh, chất dịch này được thay bằng không khí
      - vòi nhĩ: nằm ngang, không uốn cong, dài 19mm và rộng gần 3mm. Trong năm đầu, vòi nhĩ dần dần hẹp và đến 6 tuổi thì nhỏ bằng của người lớn. Sau đó tai tiếp tục lớn lên về chiều dài cho đến 15-18t
    - - nhìn chung khả năng nghe và phân biệt âm thanh của trẻ phụ thuộc vào rất nhiều vào sự luyện tập, môi trường xung quanh, trạng thái cơ thể,...
      - 12 tuổi độ thính của tai được tăng lên rõ rệt và đạt tối đa lúc 14 - 19t
      - 36 tháng có thể phân biệt được giai điệu của bài hát
      - 30 tháng thích nghe và hiểu được các câu chuyện đơn giản
      - 18 tháng thích nghe hát và âm nhạc
      - 12 tháng có thể phân biệt được âm sắc, có khả năng tập trung thính giác
      - 8-9 tháng có thể hiểu được những từ riêng biệt
      - 3-4 tháng có thể phân biệt được âm thanh có độ cao khác nhau, phân biệt người lạ người quen qua âm thanh
      - trẻ càng lớn khả năng thu nhận và phân biệt âm thanh ngày càng tăng
      - trong ngày đầu, trẻ sơ sinh không nghe thấy vì ở khoang tai giữa có chứa một chất dịch. Những ngày tiếp theo, tai trẻ có thể tiếp thu những âm thanh mà người lớn không nghe thấy
      - thai nhi 6-7 tháng đã có phản ứng đáp lại kích thích âm thanh như chớp mắt, nhắm mắt, ngừng khóc, thay đổi nhịp thở,...Đối với các kích thích âm thanh mạnh thì gây nên "phản ứng hoảng sợ"
    - - cơ chế thu nhận âm thanh
        
        thu nhận âm thanh dưới dạng sóng âm
        
        sự thu nhận âm thanh theo cơ chế phản xạ
        
        thuyết phổ biến nhất về thính giác là thuyết cộng hưởng của Hemhon: các sợi cộng hưởng với âm cao, các sợi dài cộng hưởng với âm thấp
      - giới hạn thính giác
        
        tai người chỉ thu nhận được âm thanh trong một giới hạn nhất định từ 16.000 - 20.000 dao động/s
        
        giới hạn thính giác thay đổi theo tuổi: càng nhiều tuổi càng khó thu nhận âm thanh có tần số thấp
        
        khả năng cảm thụ của thính giác được tăng lên rõ rệt khi hoàn toàn yên tĩnh và giảm xuống trong hoàn cảnh ồn ào
  - - - thuyết phổ biến nhất về thính giác là thuyết cộng hưởng của Hemon: các sợi ngắn cộng hưởng với các âm cao, các sợi dài cộng hưởng với các âm thấp
      - sự thu nhận âm thanh theo cơ chế phản xạ
      - cơ quan thính giác thu nhận âm thanh dưới dạng sóng âm