Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Roman-Geschiedienis - Coggle Diagram

- - - - niet feitelijk maar alsof het echt is
  - - - avontuurlijke helden
      - ridder
      - dieren
      - liefde
    - - Karel ende Elegast
      - Walewein
      - Van de vos Reynaerde
      - Beatrijs
    - - belangrijkste 12eeuwse romanschrijver
      - hoofse romans
      - beinvloede de hele Europese middeleeuwse letterkunde
      - Conte du Graal
        
        nog steeds niet afgewekt
        
        veel mensen geloven nog in zijn uitvinding: de Graal
  - - - La divina Commedia
        
        hoogtepunt v.d. ME'se litteratuur
        
        Zie PP en atoma!
  - - - Il Decamerone
        
        Zie PP en atoma!
      - schepper van de Europese vertelkunst
      - grondvester van het proza
    - - Canterburry Tales
        
        afwisselend in verzen en proza
        
        moet qualitatief nauwelijks onderdoen voor Il Decamerone
        
        Zie PP en atoma!
    - - vlijmscherp in observatie
      - vlot verteld
      - spits
      - humoristisch
      - getuigd van een ruime belangstelling en een enorme kennis
      - raamvertelling
        
        binnen een verhaal worden een verhaal/ een reeks verhalen verteld
- - - - taal krijgt een eigen, nieuwe werkelijkheid schept
      - = opus
  - - - registreren de wrede realiteit (eenzaamheid, moord, angst, ...) op een koele, afstandelijke manier, alsof ze immuun of machteloos zijn geworden
      - Ironische humor is soms de enige manier om een en ander te relativeren
    - - familiale verleden, roots terugkeren
    - - aandacht voor uitbuiting en armoede in een materialistische en oorlogszuchtige wereld
    - - seksuele revolutie --> make love not war (hippies, jaren 60)
      - heimwee naar het paradijs van de erotiek en de jacht
      - seksuele avonturen beschrijven
      - angst voor aftakeling en dood besweren door het leven (vita) tot de bodem te beleven
  - - - werken met een speelse en soms lugubere fantasie
    - - maatschappijkritische auteur klaagt wantoestanden en misbruken aan
- - - - roman
        
        subgenres van de roman
        
        historische roman
        
        briefroman
        
        streekroman
        
        psychologische roman
        
        bekentenisliteratuur
        
        ...
        
        weten tot welk subgenre het behoord --> inhoud bestuderen a.d.h.v. verhaalaspecten
      - kortverhaal
      - novelle
      - autobigraphie
  - - - terug te vinden in litteraire werken
    - - romantiek
      - realisme
      - naturalisme
      - modernisme
      - existensialisme
      - postmodernisme
      - ...
  - - - woordkeuze
      - zinsbouw
      - verteltrand
- - - - realistisch prozaverhaal
      - waarin gebeurtenissen/karakteranalyse/karakterontwikkelingen
      - gesitueerd worden in, of tegen de achtegrond van, een bepaald historisch milieu
  - - - 1 kunst = middel om je eigen ervaringen uit te drukken
      - 2 schrijvers moeten origineel zijn = niet zomaar grote klassieke vbn volgen
      - 3 romanticus = onmin van zijn tijd, onvoldaanheid (mal du siecle) => alles wat anders = beter (andere culturen, verleden, ...)
      - 4 wil vluchten uit de realiteit = escapisme => d.m.v.:
        
        dromen
        
        droomwereld via drugs
        
        geïdealiseerd nationaal verleden
        
        door de romanticus geïdealiseerde, exotische, primitieve culturen
        
        natuur, waarvan de romanticus de schoonheid verzingt en verheerlijkt
        
        (vreemde) godsdiensten en alles wat mystiek is
        
        dood (obsessie met sterven en zelfmoord)
      - 5 fantasie veel belangrijker dan gezond verstand => kunst mag niet realistich zijn, ed werkelijkheid is te lelijk om na te bootsen
      - 6 aandacht voor zijn gevoelens die steeds extreem zijn
      - 7 kunstenaar is niet langer een vakman maar beschouwd zichzelf als een genie
    - - proza brengt toch grote namen voort en er ontstaan nieuwe romangenres
    - - Engeland
      - kenmerken
        
        Motieven
        
        seksuele begeerte
        
        verkrachting, incest
        
        geweldplegingen
        
        vrijheidsberoving, opsluiting, moord
        
        overdreven kennisdrang
        
        bezitsdrang
        
        altijd slaande op het bezit van iemand anders
        
        het décor is huiveringwekkend (kasteelruïnes, kloostergangen, valse schaduwen, ...)
        
        vaak in de ME gesitueerd
        
        de handeling is meestale geweldadig of grotesk
        
        de sfeer is beklemmend
        
        het geheimzinnige en spookachtige (vampieren, spoken, spiritisme, ...) staat centraal
        
        alles wat bovennatuurlijk is
        
        extreme vormen van de menselijke natuur
      - auteurs
        
        Edgar Allan Poe
        
        grondlegger van de moderen thriller en misdaadroman
        
        The fall of the house of Usher
        
        Mary Shelley (19e eeuw 1)
        
        Frankenstein
    - - kenmerken
        
        nabije geschiedenis
        
        vaderlandsliefde
        
        heldendom
        
        passie
        
        sentiment
        
        lezer doen wegdromen
        
        nationalistisch
      - auteurs
        
        Sir Walter Scott
        
        Ivanhoe
        
        Victor Hugo
        
        Notre-Dame de Paris
        
        Alexandre Dumas
        
        Les trois mousquetaires
        
        Hendrik Conscience (19e eeuw 1)
        
        De Leeuw van Vlaanderen
        
        over guldensporenslag (1300)
        
        idealiseert het Vlaamse, nationale verleden
        
        word 'de man die zijn volk leerde lezen' genoemd
    - - kenmerken
        
        verheerlijkt het eenvoudige leven van boeren op het Vlaamse platteland
        
        verheerlijkt de schoonheid van de natuur
        
        in het dialect (vb. ma ale pa!)
      - auteurs
        
        Hendrik Conscience
        
        De loteling
      - populairste stroming in Vlaanderen en Duitsland
    - - kenmerken
        
        tranerig
        
        overdreven aandoenlijk
        
        polt is onwaarschijnlijk
        
        emoties zijn ongeloofwaardig
        
        niets te maken met vluchten, wel met gevoel
        
        romans/films/toneelstukken/gedichten
      - auteurs
        
        Emily Brontë
        
        Wuthering Heigths
        
        toonde aan dat zelf een melodrama tot een meesterwerk kan leiden
  - - - De werkelijkheid wordt nauwkeurig en objectief weergegeven
      - Niet fantasie, wel observatie
      - niet alleen beschrijving v.d. realiteit maar vaak ook kritiek op wantoestand
      - plaatsen hun personages in een eigentijdse politieke, sociale en economische context
    - - Gustave Flaubert (19e eeuw 2)
        
        onbetwiste grootmeester van het realisme
        
        Madame Bovary
        
        hoogtepunt realistische roman
        
        kritiek op hogere standen
        
        gedachten en gevoelens => psychologische roman
      - Multatuli = Edouard Douwes Decker (19e eeuw 2)
        
        Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappij
        
        Zie PP en atoma!
        
        eerste experimentele roman
        
        verschillende genres en/of stromingen
        
        Zie 5.4 (niet in de mindmap!), retoriek (pathos, logos, ijtos) ook niet!
        
        Nederland
      - Stijn Steuvels
        
        De vlaschaard
        
        Vlaanderen
      - Leo Tolstoj
        
        Rusland
        
        Anna Karenina
        
        Oorlog en vrede
      - Fjodor Dostojevski
        
        Rusland
        
        Schuld en boete
        
        De gebroeders Karamazov
      - Charles Dickens
        
        Groot-Brittanië
        
        Oliver twist
        
        kritiek op sociale wantoestanden van wezen in Londen
        
        verhaal over weesjongen
  - - - Louis Couperus
        
        Eline Vere
      - Emile Zola (19de eeuw 2)
        
        introduceerde de term naturalisme, die dan van Frankrijk naar Nederland overgaat
      - Cyriel Buysse
        
        schokt Vlaanderen met harde romans
        
        Het recht van de strekste
    - - 1 bootsen de werkelijkheid na
        
        veel concrete voorbeelden
        
        nemen geen blad voor de mond
        
        onderwerpen zijn vaak lagere sociale klassen en sociale ellende
        
        zo realistisch mogelijk
      - 2 positivisme en intelectualisme
        
        zoals een wetenschapper willen de werkelijkheid objectief beschrijven
        
        waarneming door zintuigen
      - 3 determinisme
        
        elk mens is al op voorand bepaald door:
        
        opvoeding
        
        omgeving
        
        afkomst
      - 4 fatalisme
        
        niemand kan ontsnappen aan het determinisme
        
        => de loop van je leven is al op voorand bepaald
      - 5 dierlijke in de mense beschrijven
        
        naturlistische verhalen --> mens is een speelbal voor zijn driften en lusten
    - - MAAR zien alleen de harde kant van het leven
    - - rijken
        
        corruptie
        
        overspel
        
        drank
        
        drugs
        
        geldhonger
        
        zelfmoord
        
        krankzinnigheid
      - armen
        
        uitbuiting
        
        honger
        
        geweld
        
        alcoholisme
        
        prostitutie
        
        wet v.d. sterkste
    - - nieuwe wetenschappelijke bevindingen
        
        baby's erven de kenmerken van hun voorgangers (genetica)
        
        mensen onderdrukken in hun onderbewustzijn zeer primitieve en gewelddadige gevoelens (wraak, moordzucht, perversie, ...) (psychologie)
        
        de mens is een speelbal van zijn opvoeding en omgeving (sociologie)
        
        ===> De mens is in wezen onvrij, wat hij is en wat hij doet wordt wordt bepaald zonder zijn controle
- - - - elke langere verhaalvorm
      - die voor afzonderlijke lezers
      - de avonturen en/of innerlijke ontwikkeling
      - van individuen weergeeft
      - tegen de achtergrond van een bepaald tijdruimtelijk kader
    - - Don Quichote
        
        realisme + aandacht vor karakters en mileu
        
        => prototype van de klassieke 19e-eeuwse roman
        
        Zie PP en atoma!
  - - - vormen
      - stijlmiddelen
      - technieken
    - - roman wordt litterair middel bij uitstek om buitenwereld te verkennen
        
        zowat elk verhaal zet een stap in de richting van de realiteit
        
        letterlijk
        
        ontekkingsreizen
        
        kolonies
        
        nieuwe gebruiken
        
        ...
        
        figuurlijk
        
        psychologische verkenning van personages in een bepaald milieu
  - - - La princesse des Clèves
        
        eerste psychologische roman
    - - Robinson Crusoe
        
        avonturenverhaal in dagboekvorm
    - - Pamela
        
        eerste roman in brieven
    - - La nouvelle Héloïse
        
        vroegromantisch werk
    - - Die leiden des jungen werthers
        
        vroegromantisch werk in dagboekvorm
    - - ik-roman
      - bildungsroman
        
        roman waarin de innerlijke ontwikkeling van een centraal personage nauwkeurig wordt gevolgd
      - reisverhaal
      - exotische roman
      - zedenroman
      - ...
- - - - ontstaat als reactie op realisme en naturalisme dat zich puur op de eigen tijd richt
      - motieven
        
        het irreële
        
        het exotische
        
        het verleden
        
        Het ongerepte
        
        het schone
      - Felix Timmermans
        
        Pallieter
    - - afkeer
        
        van oorlog want oorlog vernietigt leven
        
        van het positivisme en intelectualisme van het naturalisme
      - doel (van de mens)
        
        scheppen van leven
      - verkiezen
        
        intuïtie boven ratio
        
        lichaam boven geest
        
        vlees en bloed boven verstand
        
        primitieve oerwereld boven gestructureerde maatschappij
        
        ====> natuur boven cultuur
      - Gerard Walschap
        
        Houtekiet
    - - klare, koel-objectieve, bijna filmische kijk op de moderne samenleving
      - samenleving koeler en afstandelijker sinds tweede wereldoorlog
      - mensen door explosieve economische groei minder direct betrokken bij wat zich rondom hen afspeelde
      - Willem Elsschot
        
        Lijmen/Het been
        
        Kaas
      - Ferdinand Borderwijk
        
        Karakter
    - - inspiratiebron:
        
        ideëenleer Plato (ge kent et van Grieks he)
        
        Freud
      - uitleg zie boek (veel te ingewikkeld om het op een begrijpbare manier samen te vatten in de mindmap, kheb er vijf minute mee zitte knoeien dees is gewoon # @ é 7 =
  - - - modernisten stellen de klassieke (of traditionele) roman in vraag
    - - aandeel van het verhaal verminderd
        
        Flaubert => les oeuvres les plus belles...
      - er wordt geëxperimenteerd met de vertelwijze
        
        chronologie
        
        tijdsproblematiek
        
        heden, verleden, toekomst vloeien in elkaar over
        
        weergave van wat zich in het onbewuste afspeelt
        
        stream of consciousness
        
        structuurelementen
        
        personage, tijd, ruimte
        
        manier van vertellen
        
        alle mogelijke genres en tekstsoorten worden door elkaar gebruikt
        
        experimentele roman
    - - James Joyce
        
        Ulysses
    - - identiteitsprobeem staat centraal
      - depersonalisatie
        
        verkennen niet zozeer de realiteit, eerder hun eigen binnenwereld, die ze als onkenbaar ervaren
      - derealisatie
        
        de buitenwereld is niet begrijpbaar noch vatbaar
    - - is de mens te begrijpen?
      - steekt de mens zo rechtlijnig, consequent en statisch als het determinisme voorhoud?
      - beroepen zich op Emma Bovary (van Gustave Flaubert) die zichzelf niet begrijpt