Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้มีความวิตกกังวลและความเครียดผิดปกติ, นศพต.สุปรียา พงษ์สวรรค์…

- - - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        การประเมินผลทางการพยาบาล
        
        อาการทางกายทุเลาหรือกลับสู่ภาวะปกติ
        
        ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น ระดับความเครียดลดลง
        
        ผู้ป่วยสามารถเชื่อมโยงอาการ และอาการแสดงที่สัมพันธ์กับความเครียดของตนเองได้
        
        ผู้ป่วยสามารถประเมินระดับความเครียดด้วยตนเองได้
        
        ผู้ป่วยสามารถบอกวิธีการจัดการความเครียดที่เหมาะสมกับตนเองได้
        
        ผู้ป่วยสามารถแสวงหาแหล่งสนับสนุนช่วยเหลือทางสังคม เพื่อลดความเครียดให้กับ
        
        สร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัด
        
        ส่งเสริมและให้กำลังในการฝึกและเปิด โอกาสให้ผู้ป่วยได้เรียนรู้และเลือกกลวิธีในการจัดการความเครียดที่สร้างสรรค์
        
        สอนและแนะนำให้ประเมินระดับความเครียดด้วยตนเอง เมื่อต้องเผชิญกับเหตุการณ์ที่เข้ามากระตุ้นให้กิดความเครียต
        
        กระตุ้นและให้กำลังใจผู้ป่วยวางแผนการเปลี่ยนแปลงตนเอง
        
        ฝึกทักษะการคิดเชิงบวก
      - เป้าหมายระยะสั้น
        
        เพื่อลดความเครียดของผู้ป่วยให้กลับสู่ภาวะปกติ
        
        เพื่อให้การบำบัดรักษาอาการทางกายที่มีอยู่ในตอนนั้น
      - เป้าหมายระยะยาว
        
        เพื่อให้ผู้ป่วยได้รู้และเข้าใจกลวิธีในการปรับตัวต่อเหตุกรณ์ที่ก่อให้เกิดความเครียดของตนเอง
        
        เพื่อให้ผู้ป่วยได้จัดการความเครียดที่เหมาะสมมากยิ่งขึ้นและไม่ก่อให้เกิดปัญหาอื่นๆตามมา
        
        เพื่อลดความถี่ของการเกิดความเครียด
        
        เพื่อปรับบุคลิภาพและการใช้กลไทางจิตให้เหมาะสมมากขึ้น
- - - - ระบบหัวใจและหลอดเลือด มีภาวะหัวใจเต้นเร็ว ผิดจังหวะ เจ็บหน้าอก ใจสั่นความดันโลหิตสูง หน้าแดง
      - ระบบทางเดินหายใจ จะมีอาการสะอีก หายใจเร็ว หายใจลำบาก
      - ระบบทางเดินอาหาร จะมีอาการกลืนลำบาก ปากแห้ง ท้องอืด ท้องเฟ้อ อึดอัดแน่นท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย ท้องเดิน
      - ระบบทางเดินปัสสาวะและระบบสืบพันธุ์ จะมีอาการปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด มีการเปลี่ยนแปลงในรอบเดือน ความรู้สึกทางเพศลดลง
      - ระบบประสาท จะมีอาการปวดศีรษะจากความเครียด ตาพร่า หูอื้อ ปากแห้ง เหงื่อออก มือสั่น รูม่านตาขยาย
      - ระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ จะมีอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ ปวดเมื่อย อ่อนเพลีย มือสั่น
    - - มองตนเองไร้ค่า สงสัยบ่อย ซักถามมากขึ้น
      - สับสน กระวนกระวาย ตกใจง่าย หงุดหงิดเจ้ากี้เจ้าการ โกรธง่าย ก้าวร้าว
      - มีความรู้สึกหวาดหวั่น กลัว ขาดความเชื่อมั่นในตนเอง
      - เศร้าเสียใจง่าย ร้องไห้ง่ายเมื่อเกิดเรื่องเพียงเล็กน้อย
    - - รู้สึกว่าช่วยเหลือตนเองไม่ได้พึ่งพาผู้อื่นหรือแยกตัว
      - มีปัญหาเรื่องสัมพันธภาพกับผู้อื่น มีพฤติกรรมเรียกร้องมากเกินไป
      - ขาดความสนใจ ขาดความคิดริเริ่ม
    - - ครุ่นคิด หมกมุ่น
      - ไม่ค่อยมีสมาธิ การพูดติดขัด เปลี่ยนเรื่องพูดบ่อยหรือไม่พูดเลย
      - ความคิด ความจำลดลง คิดไม่ออก
      - การรับรู้และการตัดสินใจผิดพลาด มีความคิดและการกระทำซ้ำๆ
  - - - ด้านพฤติกรรมและการรู้คิด (cognitive-behavioral theory)
        เป็นผลมาจากการเรียนรู้ต่อสิ่งอันตราย (noxious stimulus)
        ของมนุษย์ที่มีการเรียนรู้และปรับตัวตามสิ่งที่เรียนรู้ตลอดชีวิต
      - ด้านจิตวิเคราะห์ (psychoanalytic theory)
        ความขัดแย้งกันของ id และ superego ในระดับจิตใต้สำนึก (unconscious)
    - - ทฤษฎีความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ความวิตกกังวล
        เกิดจากสัมพันธภาพระหว่างบุคคลไม่ดี ในระยะ 2 ปีแรกของชีวิต
    - - ด้านการเจ็บป่วย (medical factors)
      - ด้านกายภาพของระบบประสาท (neuroanatomical factors)
      - ด้านชีวเคมี (biochemical factors)
  - - - 2) ความวิตกกังวลเฉียบพลัน (acute anxiety) เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่มีเหตุการณ์เข้ามากระทบหรือคุกคาม ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่ากาย อารมณ์และพฤติกรรม
      - 3) ความวิตกกังวลเรื้อรัง (chronic anxiety) เป็นความรู้สึกหวาดหวั่นไม่เป็นสุขขาดความมั่นคงปลอดภัยที่แฝงอยู่ในตัวของบุคคลตลอดเวลาจะไม่ปรากฏออกมาในลักษณะของพฤติกรรมโดยตรง แต่จะเพิ่มความรุนแรงของความวิตกกังวลขณะเผชิญกับสถานการณ์ที่เข้ามาคุกคาม
      - 1) ความวิตกกังวลปกติ (normal anxiety) พบได้ทั่วไปเป็นแรงผลักดันให้ชีวิตประสบความสำเร็จ มีผลให้บุคคลตื่นตัว
    - - ความวิตกกังวลปานกลาง (moderate anxiety) +2 บุคคลจะมีความตื่นตัวมากขึ้น พยายามควบคุมตนเองมากขึ้น และใช้ความพยายามในการแก้ปัญหาสูงขึ้น
      - ความวิตกกังวลรุนแรง (severe anxiety) +3 มีระดับสติสัมปชัญญะลดลง สมาธิในการรับฟังปัญหาและข้อมูลต่าง ๆลดลงหมกมุ่นครุ่นคิดในรายละเอียดปลีกย่อย
      - ความวิตกกังวลต่ำ (mild anxiety) +1 เป็นความวิตกกังวลระดับเล็กน้อย ที่เกิดขึ้นเป็นปกติในบุคคลทั่วไป จะช่วยกระตุ้นให้บุคคลตื่นตัว
      - ความวิตกกังวลท่วมท้น (panic anxiety) +4 เมื่อความวิตกกังวลที่มีไม่ได้รับการระบายออกหรือแก้ไขให้ลดลง จะมีการสะสมความวิตกกังวลเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนบุคคลไม่สามารถจะทนต่อไปได้มีความผิดปกติของความคิด อารมณ์ และพฤติกรรมแสดงออกให้เห็นโดยมีภาวะขาดสติสัมปชัญญะ ตื่นตระหนก มึนงง สับสน วุ่นวาย เกรี้ยวกราด หวาดกลัวสุดขีด ควบคุมตนเองและรับรู้น้อยมากผิดไปจากความเป็นจริง อาจมีภาวะซึมเศร้า หลงผิด
- - - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        การประเมินผลทางการพยาบาล
        
        ผู้ปวยรู้สึกผ่อนคลายได้มากขึ้น
        
        ผู้ป่วยสามารถแยกแยะและประเมินระดับความวิตกกังวลของตนเองได้
        
        ผู้ป่วยสามารถบอกถึงความรู้สึกวิตกกังวลที่มีต่อตนเองและผู้อื่นได้
        
        ผู้ป่วยสามารถอธิบายเชื่อมโยงผลของควมวิตกังวลที่มีต่อตนเองและผู้อื่นได้
        
        ผู้ป่วยสามารถบอกวิธีการที่เหมาะสมในการแก้ไขความวิตกกังวลได้
        
        สร้างสัพันธภาพที่ดีกับผู้ป่วยเพื่อปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้ระบายความไม่สบายใจ
        
        ใช้คำพูดง่าย ๆ ข้อความสั้น ๆ กะทัดรัดได้ใจความตรงไปตรงมา
        
        ให้กำลังใจโดยอาจสัมผัสผู้ป่วยเบา ๆ เพื่อผู้ป่วยให้เกิดความรู้สึกอบอุ่นใจ
        
        นำผู้ป่วยออกจากสถานการณ์ที่ก่อให้เกิดความวิตกกังวล ซึ่งผู้ปวยไม่อาจทนหรือควบคุมตนเองได้
        
        ส่งเสริมให้ร่วมกิจกรรมที่ง่ายๆ ไม่ชับซ้อน ใช้เวลาสั้น
      - เป้าหมายระยะสั้น
        
        เพื่อลดความวิตกกังวลของผู้ป่วยให้กลับมาปกติ
      - เป้าหมายระยะยาว
        
        เพื่อให้ผู้ป่วยได้รู้และเข้าใจถึงเหตุและผลของความวิตกกังวล
        
        เพื่อให้ผู้ป่วยได้เรียนรู้วิธีลความวิตกกังวลที่สร้างสรรค์ เพื่อลดความถี่ของการเกิดความวิตกกังวล
        
        เพื่อปรับบุคลิกภาพและการใช้กลไทางจิตให้เหมาะสม
        
        เพื่อขจัดความขัดแย้งและบรรเทาประสบการณ์ที่เจ็บปวดให้กับผู้ป่วย
- - - - วิตกกังวล โกรธง่าย หงุดหงิด ซึมเศร้า ท้อแท้การตัดสินใจไม่ดี สมาธิสั้น ขี้ลืม ไม่มีควมคิดริเริ่ม ความจำไม่ดี ไม่สามารถเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ มอง โลกในแง่ร้ายแยกตัว มีปัญหาด้านสัมพันธภาพ หรือไม่มีความสุขกับชีวิต
    - - ร้องไห้ กัดเล็บ ดึงผมตัวเอง รับประทานอาหารเก่ง ก้าวร้าว
        เปลี่ยนงานบ่อย หรืออาจเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุขณะทำงานได้
    - - มึนงง ปวดศีรษะ หูอื้อ มีเสียงด้งในหู ปวดตามกล้ามเนื้อ อ่อนแรงไม่อยากทำอะไร มีปัญหาเรื่องการนอนกัดฟัน อ่อนเพลีย หัวใจเต้นเร็ว หายใจไม่อิ่ม มือย็นแน่นจุกท้อง เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน ท้องร่วง ท้องผูก
  - - - ระยะต่อต้าน (stage of resistance)
        
        บุคคลจะปรับตัวต่อต้านความเครียดเต็มที่ โดยจะใช้กลไกการป้องกันตัวที่เหมาะสมและพยายามจำกัดสิ่งที่มากระตุ้นให้น้อยลงทำให้ความเครียดลดลงเข้าสู่ภาวะปกติ
      - ระยะหมดกำลัง (stage of exhaustion)
        
        เมื่อบุคคลมีการปรับตัวในระยะการต่อต้านไม่สำเร็จร่างกายจะหมดแรงที่จะต่อสู้กับความครียด เกิดภาวะอ่อนล้า เหนื่อยและหมดแรง มีการใช้กลไกป้องกันตัวเองที่ไม่เหมาะสม มีพฤติกรมแปรปรวน มีการรับรู้ความป็นจริง บิดเบือน น้ำหนักตัวลดลง ต่อมไร้ท่อต่าง ๆ โตขึ้น ระดับฮอร์โมนสำคัญต่าง ๆ สูงขึ้น ถ้ามีความเครียดในระดับสูงมากขึ้นเรื่อย ๆ อาจทำให้เสียชีวิตได้
      - ระยะเตือน(alarm reaction)
        
        ระยะช็อก (shock phase):ประสาทอัตโนมัติเกิดปฏิกิริยา
        
        ระยะตอบสนองการช็อก (counter shock phase shock phase) ร่างกายจะปรับตัวกลับสู่สภาพเดิม
    - - หนี/เลี่ยง
        
        ปฏิเสธว่าตนกำลังมีความเครียด หรืออาจหันไปทำกิจกรรมอื่นๆทดแทนทั้งทางบวกและทางลบ
      - ยอมรับและเผชิญกับความเครีดย
        
        ต่อสู้กับความเครียดที่มีอยู่โดยการแก้ไขเหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดความเครียด
  - - - 1) ความเครียดฉับพลัน (acute stress) ความเครียดที่เกิดขึ้นทันทีและร่างกายก็ตอบสนองต่อความเครียดนั้นทันที โดยมีกรหลั่งฮอร์โมนความเครียด เมื่อความเครียดหายไปร่างกายก็จะกลับสู่ภาวะปกติ ฮอร์โมนก็จะกลับสู่ปกติ
      - 2) ความเครียดเรื้อรัง (chronic stress) ความเครียดที่เกิดขึ้นทุกวันและร่างกายไม่สามารถตอบสนองต่อความครียดนั้น ซึ่งบุคคลมักมีความเครียดโดยที่ไม่รู้ตัวหรือไม่มีทางหลีกเลี่ยง
    - - ความเครียดระดับปานกลาง (moderate stress)
        
        ความเครียดในระดับปกติเกิดขี้นได้ในชีวิตประจำวัน เนื่องจากมีสิ่งคุกคามหรือเหตุการณ์ที่ทำให้เครียดไม่ก่อให้เกิดอันตรายหรือเป็นผลเสียต่อการดำเนินชีวิตส่วนใหญ่ จะสามารถปรับตัวกลับสู่ภาวะปกติได้เองจากการได้ทำกิจกรรมที่ชื่นชอบ
        
        (แบบประเมิน ST 20 ระดับคะแนน 24 - 41 คะแนน)
      - ความเครียดระดับสูง (high stress)
        
        ความเครียดที่เกิดจากเหตุการณ์รุนแรงสิ่งต่าง ๆ สถานการณ์หรือเหตุการณ์รอบตัวที่แก้ใขจัดการปัญหานั้นไม่ได้รู้สึกขัดแย้ง ปรับความรู้สึกด้วยความลำบากส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้เกิดความผิดปกติตามมาทางร่างกาย อารมณ์ ความคิด และพฤติกรรม วิธีที่ได้ผลดีในการคลายเครียดระดับนี้คือ การฝึกหายใจ คลายเครียด พูดคุยระบายความเครียดกับผู้ไว้วางใจ
        
        (แบบประเมิน ST 20ระดับคะแนน 42 - 61 คะแนน)
      - ความเครียดระดับต่ำ (mild stress)
        
        ความเครียดในระดับน้อยและหายไปได้ในระยะเวลาสั้น ไม่คุกคามต่อการดำเนินชีวิต เกิดขึ้นไดในชีวิตประจำวันและสามารถปรับตัวกับสถานการณ์ต่างได้อย่างเหมาะสม
        
        (แบบประเมิน ST 20 ระดับคะแนน 0 - 23 คะแนน)
      - ความเครียดระดับรุนแรง (severe stress)
        
        ความเครียดระดับสูงและเรื้อรังต่อเนื่องหรือกำลังเผชิญกับวิกฤตของชีวิต เช่น
        เจ็บป่วยรุนแรง เรื้อรังมีความพิการ สูญเสียคนรัก ทรัพย์สินหรือสิ่งที่รักจนทำให้บุคคลนั้นมีความล้มเหลวในการปรับตัว ชีวิตไม่มีความสุข ความคิดฟุ้งซ่าน การตัดสินใจไม่ดี
        
        (แบบประเมิน ST 20 ระดับคะแนน 62 คะแนนขึ้นไป)