Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

COVID - 19, CẬN LÂM SÀNG, LÂM SÀNG - Coggle Diagram

- - - - TX trực tiếp với người nhiễm: bắt tay, ôm hôn
        
        TX gián tiếp: chạm vào bề mặt nhiễm virus đưa lên miệng, mắt, mũi
    - - TX gần < 2m với người nhiễm
    - - trong MT kín, thông khí kém, khi thực hiện CS y tế có tạo hạt nhỏ (Aerosol) chứa virus lan theo không khí
- - - - Bệnh phẩm hô hấp
        
        Là XN khẳng định, độ nhạy và độ đặc hiệu cao
    - - Phát hiện Pr bề mặt của virus
        
        Ưu: cho kết quả nhanh
        
        Nhược: độ nhạy và ddộ đặc hiệu thấp hơn PCR
        
        Là XN tầm soát
- - - - Ho nhiều hơn, đau ngực, cảm giác ngạt thở, sợ hãi, thở sâu, phổi không rale, mạch không nhanh
        
        5-10% BN giảm oxy máu thầm lặng, không khó thở nhưng SpO2 giảm
        
        Thể nặng # HC SHH cấp tiến triển - ARDS
        
        Mức độ trung bình
        
        Khó thở, tần số thở > 20 lần/phút và/hoặc SpO2 94-96%
        
        Mức độ nặng
        
        Nhịp thở > 25 lần/p và/hoặc SpO2 < 94%
        Cần cung cấp oxy/thở máy dòng cao/thở máy không xâm nhập
        
        Mức độ nguy kịch
        
        Nhịp thở > 30 lần/p, có dấu SHH nặng với thở gắng sức nhiều, thở bất thường hoặc chậm < 10 lần/p
        BN tím tái, cần hỗ trợ hô hấp ngay với ống NKQ thở máy xâm nhập
        
        Số khác
        
        Ho ra máu, tràn khí, dịch màng phổi (do hoại tử nhu mô)
    - - Cơ chế
        
        Người không có bệnh lý mạch vành
        
        Bão Cytokin viêm mạch máu dẫn đến vi huyết khối tắc mạch
        
        Viêm cơ tim
        
        Thiếu oxy, tụt HA kéo dài -> suy tim/RL nhịp tim, chết đột ngột
        
        Tổn thương vi mạch tại phổi
        
        14-45% BN tử vong có nhồi máu ĐM phổi -> tăng áp lực ĐMP -> suy tim phải
        
        Người có bệnh lý mạch vành
        
        HC vành cấp
        Viêm cấp tính khác
        
        Tăng nhu cầu hoạt động của tim
        
        Các Cytokin làm các mảng xơ vữa bong ra gây tắc mạch vành # BN bị suy tim mất bù khi bị NT nặng
        
        BN mắc bệnh tim có tiên lượng xấu và tử vong cao
        
        Tâm phế cấp
        
        Do tắc ĐMP nhiều dẫn đến tăng Shunt và suy tim phải cấp
        
        Nhồi máu phổi nguy kịch do ngX ngoài phổi có khả năng hồi phục
        
        25% BN ARDS có biểu hiện tâm phế cấp sau khi thở máy 2 ngày, khi hồi phục thì cũng dần mất đi
        
        Do ARDS có tỷ lệ tử vong cao (3-6 lần) - ARDS có tổn thương vi mạch phổi không hồi phục
      - Lâm sàng
        
        TC không đặc hiệu: đau ngực, mệt mỏi, khó thở, ho
        
        Sốc tim: HA tụt, M nhanh, RL nhịp, da, đầu chi lạnh, gan to, TM cổ nổi
        
        RL nhịp chậm/nhanh, suy tim cấp và sốc tim do suy tim trái (như HC trái tim vỡ, viêm cơ tim), suy tim cấp, thuyên tắc ĐMP, tràn dịch ngoài màng tim, nhồi máu cơ tim, sốc nhiễm khuẩn thứ phát, tâm phế cấp
    - - Tổn thương thận cấp (AKI) xuất hiện ở 5-7% BN chung, 29-35% BN nhập ICU, BN ĐTĐ - tăng HA tỷ lệ tử vong gấp 3 lần
      - Cơ chế bệnh sinh
        
        Do tổn thương trực tiếp TB, cầu thận, ống thận do virus
        
        Do cơn bão Cytokin, RL huyết động trong thận
        
        Do huyết khối - tắc mạch thận
        
        Do ngX thường gặp trong ICU: thiếu dịch trong lòng mạch, quá liều thuốc do không điều chỉnh theo mức lọc cầu thận, thở máy PEEP cao, tương tác (tim - thận, phổi - thận, gan - thận)
      - Lâm sàng
        
        Thiểu niệu hoặc đái nhiều
        
        Nước tiểu có Pr
        
        Đái máu vi thể/đại thể
        
        HC ure máu cao (ít gặp)
      - Chẩn đoán
        
        Creatinin huyết tương và V nước tiểu
    - - Nhồi máu não
        
        Đông máu do bão Cytokin/do cục máu đông nguồn gốc từ tim hoặc TMP
        
        Tuổi cao, ĐTĐ, RL Lipid máu, thuốc lá, béo phì, kháng thể kháng phospholipid
      - Lâm sàng
        
        RL ý thức: nhẹ thì còn tỉnh, nặng nhất là hôn mê
        
        HC liệt nửa người: liệt vận động có/không tê bì, dị cảm
        
        Thất ngôn
        
        Mất thị lực, bán manh, góc manh
        
        Liệt dây TK sọ
        
        RL cơ tròn
        
        Giảm/mất khứu giác
        
        Viêm màng não, thoái hóa não, viêm đa rễ và dây TK # HC Guillain barre, bệnh não
    - - Viêm TB biểu mô làm giảm hấp thu, mất cân bằng bài tiết ở ruột và hoạt hóa hệ thống TK ruột -> ỉa chảy
        
        Do dùng KS, do thay đổi hệ VSV ở ruột, lqđ huyết khối tắc mạch mạc treo
        
        Tiêu chảy ở 25% BN, phân lỏng, phân toàn nước, 7-8 lần/ngày, ngày thứ 4 của khởi phát
    - - Vàng da, suy gan, tăng men gan, suy gan cấp, hôn mê gan
    - - Tăng đường máu: ĐTĐ
        
        Tăng đường máu liên quan sử dụng Corticoid có BC: ĐTĐ mất bù, toan ceton, tăng ALTT máu...
    - - Huyết học
        
        Tăng đông, RL đông máu do nhiễm trùng (SIC) và đông máu nội mạch (DIC), HC thực bào máu/HC hoạt hóa đại thực bào, bệnh vi mạch huyết khối (TMA) với ban giảm TC huyết khối (TTP), HC tăng ure huyết tán (HUS), giảm TC do heparin (HIT) do ĐT thuốc chống đông (LMWH: heparin trọng lượng phân tử thấp)
      - Mạch máu
        
        Huyết khối gây tắc ĐM/TM chi 2 bên
    - - Ngứa, đau/bỏng rát
        
        Gồm: dạng mề đay, dạng hồng ban, dạng mụn nước mụn mủ, dạng cước ở đầu ngón tay chân, dạng lưới (chỉ điểm diễn biến nặng), # dạng xuất huyết ở chi
        
        Ở tay chân, niêm mạc, kết mạc miệng, viêm kết mạc ở trẻ em