Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเปลี่ยนแปลงในด้านสรีระวิทยาจิตสังคม และการพยาบาลระยะตั้งครรภ์ - Coggle…
การเปลี่ยนแปลงในด้านสรีระวิทยาจิตสังคม
และการพยาบาลระยะตั้งครรภ์
ตรวจคัดกรองสตรีตั้งครรภ์
เบาหวานขณะตั้งครรภ์
การตรวจคัดกรองและการวินิจฉัยเบาหวานขณะตั้งครรภ์ตั้งแต่เริ่มและให้การดูแลรักษาจะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆที่จะสามารถได้โดยการตรวจคัดกรองเบื้องต้นครั้งแรกด้วยการให้ดื่มน้ำตาลกลูโคสขนาด50กรัม แล้วตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือดภายหลังดื่มน้ำตาลกลูโคส 1 ชั่วโมง(50 g Glucose Challenge Test)
ภาวะเบาหวานในขณะตั้งครรภ์ ทำให้พบภาวะแทรกซ้อน ครรภ์เป็นพิษ คลอดก่อนกำหนดในมารดาเพิ่มขึ้น แะะพบทารกเสียชีวิตในครรภ์ในระหว่าง 4-8 สัปดาห์สุดท้ายของการตั้งครรภ์
ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ที่ไม่รุนแรงไม่เพิ่มอัตราการเสียชีวิตของทารกก่อนกำหนด แต่พบทารกตัวโตและคลอดยาก ทำให้ตกเลือดหลังคลอดได้ ครรภ์แฝดน้ำ พบภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำหลังคลอด ตัวเหลือง
การตรวจคัดกรองสตรีตั้งครรภ์สามารถทำในลักษณะดังนี้คือ
1.การตรวจคัดกรองสตรีตั้งครรภ์ทุกรายคือการตรวจกรองที่ทำให้สตรีตั้งครรภ์ทุกรายโดยไม่เลือกว่าเป็นการตั้งครรภ์เสี่ยงสูง
2.การตรวจคัดกรองเฉพาะสตรีตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูงคือการตรวจคัดกรองที่ทำในสตรีตั้งครรภ์เฉพาะรายที่เป็นการตั้งครรภ์เสี่ยงสูงต่อการเกิดโรค
ทำนายการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
1.การตรวจภายในเพื่อประเมินการขยายและการวางตัวของมดลูกเป็นวิธีง่ายแะลประหยัด
2.ใช้อัลตราซาวด์วัดความยาวของแก่นมดลูก โดยแก่นปกติเมื่ออายุครรภ์ 24 สัปดาห์ ความยาวของปากมดลูกเฉลี่ยประมาณ 35 มม.ถ้าพบว่าความยาวลดลงเรื่อยๆจะมีโอกาสคลอดก่อนกำหนด
3.การตรวจสาร Fetal Fibronectin จากช่องคลอดพบว่ามีความไวสูงและอาจช่วยลดการได้รับยา
การเจ็บครรภ์และการคลอดก่อนกำหนด
ภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดหมายถึงการเจ็บครรภ์และคลอดตั้งแต่สัปดาห์ที่28ไปจบก่อนครบสัปดาห์ที่27
ปัจจัยเสี่ยงที่พบได้แก่การติดเชื้อในปากหมดลูกหรือน้ำคร้ำ ครรภ์เป็นพิษ ครรภ์แฝดและครรภ์แฝดน้ำ ความเครียด ความวิตกกังวล เป็นต้นมีผลทำให้คลอดก่อนกำหนด
ความดันโลหิตสูงในสตรีตั้งครรภ์หมายถึงความดันโลหิตSystolic ตั้งแต่140มิลลิเมตรปรอทหรือความดันโลหิต Diastolicตั้งแต่90มิลลิเมตรปรอท Preeclampsiaคือความดันโลหิตตั้งแต่140/90มิลลิเมตรปรอทและโปรตีนในปัสสาวะ
โรคธาลัสซีเมียเป็นโรคทางพันธุกรรมที่พบบ่อยที่สุด ประชากรไทยมีพาหะของโรคนี้ประมาณร้อยละ30-40 และผู้ป่วยด้วยโรคนี้ร้อยละ 1หรือประมาณ 6 แสน คนต่อประชากร 60ล้านคน โดยมีผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้น 12,000 คนต่อปี ผู้ป่วยจะมีอาการซีดมาก เหลือง ตับม้ามโตตั้งแต่เด็ก บ้างคนจะมีอาการตั้งแต่อายุ 1-2เดือน ร่างกายเจริญเติบโตช้ากว่าปกติ
ทารกโตช้าในครรภ์เนื่องจากมีภาวะที่ครรภ์ไม่สามารถเจริญเติบโตได้ศักยภาพที่กำหนดไว้แล้วในทางพันธุกรรมแพทย์ต้องทราบอายุครรภ์ที่ถูกต้องของทารกในครรภ์เนื่องจากน้ำหนักของทารกเปลี่ยนตามอายุครรภ์
อาหารและการวินิจฉัยการตั้งครรภ์
Presumptive signs (50%)
Quickening
Fatigue
Urinary Frequency
Nausea-Vomiting
Skin Changes
Breast Changes
Amennorrhea
Probable signs(70%)
Enlargement of abdomen
Changes in the uterus
Cervical Change (goodell's sign)
Braxton Hicks
Ballottement
Outlining
Positive pregnancy test
การคาดคะเนกำหนดวันคลอด
และการคำนวณอายุครรภ์
1.การคาดคะเนการกำหนดคลอด
Expected of confinement:EDC
1.1คะเนวันคลอดคำนวณจากวันแรกของการมีประจำเดือนครั้งสุดท้ายตามหลักของ Naegele's Rule
EDC: LMP+9 เดือนไปข้างหน้า+7วัน
EDC: LMP-3เดือนย้อนกลับ +7วัน
1.2 คะเนกำหนดคลอดจากประวัติความรู้สึกเด็กดิ้นครั้งแรก
ครรภ์แรกเมื่ออายุครรภ์ 18-28 สัปดาห์
ครรภ์หลังเมื่ออายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์
เมื่อซักประวัติ Quickening
ให้บวก 22 สัปดาห์ในครรภ์แรก(18+22=40)
บวก 24 สัปดาห์ในครรภ์หลัง(16+24=40)
วิธีนี้คลาดเคลื่อนได้มาก เนื่องจากจำวันรู้สึกเด็กดิ้นครั้งแรกไม่ได
2.การคำนวณอายุครรภ์
(Gestational Age: GA)เป็นสัปดาห์จากLMP
2.2การคาดคะเนอายุครรภ์จากระดับยอดมดลูก
2.2.1 ระดับยอดมดลูกจากการตรวจหน้าท้อง
(Abdominal landmark) มีจุดอ้างอิงหน้าท้องได้แก่ ตำแหน่งกระดูกลิ้นปี่ สะดือ และขอบบนของกระดูกหัวเหน่า
2.2.2ระดับยอดมดลูกโดยวิธีของ Mc Donald's rule
วิธีนี้เมื่ออายุครรภ์มากกว่า 20 สัปดาห์จะใกล้เคียงความจริง
-โดยวัดความสูงของยอดมดลูกจากขอบบนรอยต่อของกระดูกหัวหน้า
-ใช้ไม่ได้ในครรภ์แฝด ครรภ์แฝดน้ำหรือเนื้องอกร่วมกับการตั้งครรภ์
โภชนาการขณะตั้งครรภ์
1.โปรตีน มีมากในเนื้อสัตว์ ถั่วเมล็ดแห้ง นมและไข่
2.ธาตุเหล็กมีมากในเลือด ตับ เนื้อสัตว์ ไข่
3.ไอโอดีนมีมาในอาหารทะเลและเกลือเสริมไอโอดีน
4.โฟเลต มีมากในตับและผักใบเขียวเช่น กุยช่าย หน่อไม้ฝรั่ง
5.วิตามีน การกินผักและผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว
6.แคลเซียม สร้างการเจริญเติบโตและส่งเสริมการสร้างกระดูก
7.กรดไขมันชนิดโอเมก้า 3 พบมากในปลาทะเลน้ำลึกเช่นปลาแซลมอน ปลาทูน่า
ประเมินภาวะสุขภาพมารดา
การบันทึกการตั้งครรภ์และการคลอด
A Abortion หมายถึง จำนวนครั้งที่เคยแท้งบุตร
P para หมายถึงจำนวนครั้งที่เคยคลอดบุตรไม่นับรวมการทำแท้ง
G Gravida หมายถึง จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์ทั้งหมด
L Living Child หมายถึง จำนวนบุตรที่มีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน
Iast Child หมายถึงอายุของบุตรคนสุดท้อง
การบันทึกประวัติมีทั้งหมด3แบบ
1.Saturn
Mars
3.Jupiter
การซักประวัติส่วนตัว
1.อาชีพ
อายุ
สถานภาพสมรส
ระดับการศึกษา
ฐานะทางเศรษฐกิจ
การใช้ยาและสิ่งเสพติด
เจตคติต่อการตั้งครรภ์และความเชื่อ
การซักประวัติสูติกรรม
การซักประวัติเจ็บป่วยในอดีต
ประวัติการตั้งครรภ์ปัจจุบันและประวัติการมีประจำเดือน
ประวัติประวัติบุคคลในครอบครัว
ประวัติการเจ็บป่วยของระบบอื่นๆที่สำคัญ
ประวัติการตั้ั้งครรภ์ NCD Genetic Disease
ประวัติการเจ็บป่วยปัจจุบัน
ประวัติการคุมกำเนิดและประวัติการผิดปกติของการตั้งครรภ์
การแท้ง
จำนวนการตั้งครรภ์
การเจ็บป่วยในขณะตั้งครรภ์
จำนวนเดือนท่ตั้งครรภ์เพื่อทราบประวัติการคลอดก่อนกำหนด
ชนิดของการคลอด
การผ่าตัดคลอดทารกออกทางหน้าท้อง
การฉีดขาดของฝีเย็บ
ภาวะแทรกซ้อนการตายของบุตร
การตกเลือดและรกค้าง
การเลี้ยงลูกบุตร
การพักผ่อน
Mars:25.0%ตะแคงซ้ายลดการกดเบียด หลอดเลือด
Venus:62.5%ลดการลงน้ำหนัก ท้อง
Mercury:12.5%ลดการลงน้ำหนัก
Mars:25.0%ลดอาการบวม
Mercury:12.5% ยึดเหยียดอุ้งเชิงกราน
Venus: 62.5% ลดจุดกดทับของร่างกาย
การออกกำลังกาย
Pelvic tilt
Kegel
Tailor sitting
Squatting
Quadruped cat หรือ
Cat and cow
ประโยชน์ของการออกกำลังกาย
ทำให้ร่างกายของคุณแม่ฟื้นตัวกลับคืนสู่สภาพปกติได้เร็วขึ้นหลังคลอด
ช่วยควบคุมน้ำหนักของคุณแม่ในช่วงตั้งครรภ์ไม่ให้เพิ่มมากขึ้นได้
ช่วยทำให้ระบบไหลเวียนเลือดดีขึ้น ส่งผลให้การถ่ายเทออกซิเจนไปสู่ลูกน้อยดีขึ้น
ลดอาการปวดเมื่อหลังและตะคริวได้ ลดอาการท้องผูก ที่มักจะเกิดขึ้นบ่อยในช่วงตั้งครรภ์
ช่วยทำให้สามารถคลอดบุตรได้ง่ายขึ้น
ช่วยลดความเครียด และอาการวิตกกังวลของคุณแม่ได้ ทำให้สุขภาพจิตดีขึ้น
การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
ประโยชน์ของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
มีสารอาหารครบถ้วนและมีฮอร์โมนที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของทารก นมแม่ย่อยง่ายและดูดซึมได้ดี
นมแมีมีภูมิคุ้มกันต้านทานโรค โดยเฉพาะน้ำนมช่วงแรกหลังคลอด(Colostrum)
น้ำนมแม่มีกรดไขมันจำเป็น DHAช่วยให้สมองและระบบประสาทของทารกเจริญเติบโต
ช่วยให้มดลูกหดตัวคืบสภาพเร็ว สะดวก ประหยัดรายจ่าย ช่วยให้น้ำหนักลดลงได้เร็วเนื่องจากมีกระตุ้นการสร้างฮอร์โมน
ลดความเสี่ยงการเป็นมะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข่
วิธีคำนวณค่าดัชนีมวลกาย
Venus:62.5% เกณฑ์ผอม น้ำหนักควรเพิ่มประมาณ 12-18 กิโลกรัม
เกณฑ์การเพิ่มน้ำหนักต่อไตรมาส
หญิงน้ำหนักตัวต่ำกว่าเกณฑ์(ผอม) (BMI<18.5 กิโลกรัม/(เมตร)
หญิงน้ำหนักตัวได้มาตรฐาน(สมส่วน)
(BMI 23-29.9 กิโลกรัม/(เมตร)
หญิงน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์มาก(อ้วน)(BMI < 30 กิโลกรัม/(เมตร)
การเตรียมตัวเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
ดูดเร็ว คือ ให้ทารกดูดนมแม่ภายใน 1 ชั่วโมงหลังเกิดหรือเร็วที่สุด
ดูดบ่อย คือ ให้ทารกดูดนมแม่ทุก2-3ชั่วโมงทั้งกลางวันและกลางคืน ดูดได้บ่อยตามต้องการ
ดูดถูกวิธี คือ ท่าอุ้มของแม่และการดูดจากเต้าของทารก ถูกต้องโดย ลูกดูดดึงลานนม ไม่ใช่หัวนม ดูดเกลี้ยงเต้า
การตรวจครรภ์และประเมินสภาพทารกในครรภ์
Engagement
Position
Dominator
Presentation
Fetal parts and skull
Lie
Attitude
การตรวจครรภ์ด้วยแบบต่างๆ
แป้นหมุน(Gestationalage Wheel or Calculater)
ด้วยหูฟังDoppler หรือ Doptone
ฟังอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์
ฟังเสียงทารกในครรภ์
สายเทปวัด
เพศสัมพันธ์ขณะตั้งครรภ์
ระยะที่ 1 ของการตั้งครรภ์ ความต้องการทางเพศลดลงเนื่องจากอ่อนเพลียหรือมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน
ระยะที่ 2 อาจเพิ่มขึ้น เนื่องจากมี Pelvic congestion
ระยะที่ 3 เมื่อท้องมีขนาดที่โตขึ้นอาจทำให้เกิดอาการอึดอัด/ไม่สุขสบาย
ควรงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่เป็นประจำเดือนเคยมา
เพราะอาจเป็นสาเหตุให้เกิดอาการแท้งได้
ทำที่ใช้ในการมีเพศสัมพันธ์ในระหว่างตั้งครรภ์จะเปลี่ยนแปลงจากที่เคยใช้ประจำเป็นท่าต่างๆดังนี้
ท่านอนตะแคง สามีนอนประกบด้านหลัง
2.ท่านอนควำยกก้นสูง ศรีษะหรือหน้าแนบชิดพื้น สามียืนประกบด้านหลัง
นั่งบนเตียง หมอนหนุนหลังแล้วแยกขา สามียืนอยู่ด้านหน้า
ยาสามัญที่เป็นอันตรายต่อลูกในครรภ์
1.ยารักษาสิวทุกชนิด หรือกรดวิตามินเอในยารักษา
สิวมีสารกลุ่มเบต้า ไฮดรอกซี่ เอซิด
กลูตาไธโอน ในกลูต้าไธโอนมีวิตามินซีและวิตามินเอสูงมากซึ่งคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ควรงวกินกลูต้าไธโอน
คอลลาเจนเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ผ่านการสังเคราะห์อาจมีการปนเปื้อนสารอันตรายต่างๆ