Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลในระยะที่ 1 ของการคลอด - Coggle Diagram
การพยาบาลในระยะที่ 1 ของการคลอด
Review ระยะของการคลอด (Stage of labor)
2 ฉันจะเบ่ง
Second Stage of Labor หรือ Expulsion Stage - ระยะเบ่งคลอด
ปากมดลูกเปิดหมด - คลอดทารก
1 Dilation เปิดออก ขยายออก
First Stage of Labor หรือ Dilating Stage [ตั้งแต่เจ็บครรภ์จริง จนถึงปากมดลูกเปิดหมด หรือเปิด 10 cm]
Active phase (ระยะปากมดลูกเปิดเร็ว) ปากมดลูกเปิด 3-10 cm (ปากมดลูกเปิดหมด)
Latent phase (ระยะปากมดลูกเปิดช้า) เจ็บจริง ถึงเปิด 3 cm
3 รกออก
Third Stage of Labor หรือ Placental Stage - ระยะคลอดรก
คลอดทารก-คลอดรกและเยื้อหุ้มรกครบสมบูรณ์
Fourth Stage of Labor - 2 ชั่วโมงหลังคลอด
คลอดรก - 2 ชั่วโมงหลังรกและเยื้อหุ้มรกครบสมบูรณ์
หญิงตั้งครรภ์ - > เปลี่ยนแปลง -> เข้าสู่ระยะคลอด -> ไป รพ.
การรับใหม่ ผู้คลอด
การซักประวัติ
1.1 ข้อมูลทั่วไป ชื่อ-สกุล อายุ อาชีพ ระดับการศึกษา สถานภาพสมรส
1.2 อาการสำคัญที่มาโรงพยาบาล
เจ็บครรภ์ Labor pain
How? When?
ลักษณะและเวลาที่เริ่มตันเจ็บครรภ์ (onset true labor pain or onset of contraction)
น้ำเดิน
How? Time? Quickening?
ลักษณะของน้ำคร่ำ ระยะเวลาที่มีน้ำเดินตั้งแต่เริ่มแรก การดิ้นของทารกในครรภ์
meconium stained
น้ำคร่ำมีสีเหลืองปนเขียวหรือเขียว บ่งบอก -> ทารกในครรภ์อาจมีภาวะขาดออกซิเจน (hypoxia)
Bleeding มีเลือดออกทางซ่องคลอด
มูกปนเลือด (mucous bloody show)
Bleeding มีเลือดออกทางซ่องคลอด
เลือดสดๆ (bleeding per vagina)
อาการผิดปกติ -> รายงานแพทย์เพื่อตรวจรักษา เพราะอาจเกิดจาก
ภาวะรกเกาะต่ำ
หรือ
รกลอกตัวก่อนกำหนด
-> ผู้คลอดเสียเลือดเพิ่มมากขึ้น -> อันตรายถึงเสียชีวิตได้
1.3 ถาม LMP + คาดคะเนวันคลอด EDC + ค.ผิดปกติ
วันแรกของการมีประจำเดือนครั้งสุดท้าย (LMP)
Abnormality ค.ผิดปกติ
anemia
ซีดจากโลหิตจาง ->
เสี่ยงตกเลือดขณะคลอด
หรือ
หลังคลอด
hypertension
ความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์จนทำให้
ซัก หมดสติ หรือเสียชีวิต
ได้
1.4 การคลอดในอDeet - D ไหม?
1.4 ประวัติการตั้งครรภ์และการคลอดในอดีต เช่น
แท้ง การล้วงรกและการขูดมดลูก
คลอด ครบ-ก่อน-เกิน กำหนด?
คลอดครบกำหนด (term labor) การคลอดก่อนกำหนด (premature labor) การคลอดเกินกำหนด (postterm labor)
Baby weight + Abnormality, Complications of the labor
น้ำหนักทารกแรกเกิด อาการผิดปกติ หรือภาวะแทรกช้อนจากการคลอดที่เกิดขึ้นเพ
1.5 Past history + illness ประวัติการเจ็บป่วยในอดีตและปัจจุบัน
Diabetes Mellitus (DM) -เบาหวาน
Big baby -> ทารกตัวโตคลอดยาก
Heart disease -> heart failure
โรคหัวใจอาจเกิดรุนแรงขึ้นและหัวใจวาย
STD (Sexually Transmitted Disease
กามโรค / โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ทำให้ทารกพิการหรือตายในครรภ์
1.6 Genetic Disorder
1.6 ประวัติการเจ็บป่วยในครอบครัว e.g. โรคเลือด ตาบอดสี
การตรวจร่างกาย
2.1 General examination
ตรวจร่างกายทั่วไป
Weight + Height + Body Bone Structure
2.1.1 ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง และการสังเกตความผิดปกติของโครงสร้างกระดูก สูง < 140/145 cm , abnormal gait การเดินผิดปกติ
Vital Signs
2.1.2 ตรวจสัญญาณชีพ ควรทำหลังจากผู้คลอดนอนพักบนเตียงตรวจแล้วประมาณ10-15นาที่
Unusual
Temp. > 37.5 / > 38 c
RR > 24 bpm
BP > 140/90 mmHg
Pulse > 100 bpm
2.1.3 General Appearance e.g. Bone body structure, gait, clothing, etc.
2.1.4 ตรวจร่างกายตามระบบต่าง ๆ
Urinary System
ถ้าพบผิดปกติคือ
Urine albumin มากกว่า +2
หรือ
Urine sugar มากกว่า +1
ควรรายงานแพทย์
2.2 Local examination
Inspection / Look with eyes
1) การดูลักษณะทั่วไปของ
หน้าท้อง
เช่น รอยแผลผ่าตัด ขนาดของหน้าท้อง
ความตึงตัวของกล้ามเนื้อหน้าท้อง
Palpation
การคลำ ตาม
Leopold handgrip
ทั้ง 4 ท่า เพื่อประเมินความสมดุลระหว่างอายุครรภ์และขนาดของทารก
ส่วนนำและท่า
ของทารก รวมทั้งการเคลื่อนเข้าสู่ซ่องเชิงกรานของส่วนนำทารก
Listen to fetal heart sound (120-160 bpm)
3) ฟังเสียงอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ - ฟังหลังจากมดลูกคลายตัวนาน 20 - 30 วินาที
Assess Uterine Contraction
Duration (หด-คลาย) 45-60 sec
Interval (หด-หด) 2-3 min
Intensity
ตรวจความก้าวหน้าของการคลอดภายใน
- ประเมินการเปิดขยายและการสั้นบางของปากมดลูก ระดับส่วนนำและสภาพถุงน้ำทูนหัว
ตรวจทางซ่องคลอด (Per vagina)
ข้อห้าม
1) มีเลือดออกทางช่องคลอด
2) ครรภ์ยังไม่ครบกำหนด
3) มีการอักเสบบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
การ PV ในแต่ละครั้งจะประเมิน
1) การเปิดขยายของปากมดลูก (dilatation of cervix) ประเมินความกว้างเป็นเซนติเมตร
2) ความบางของปากมดลูก (effacement of cervix) ประเมิน %
3) สภาพถุงน้ำทูนหัว (membrane)- ถุงน้ำทูนหัวยังมีอยู่ (membrane intact : MI) / รั่ว (membrane leakage : ML) /แตกแล้ว (membrane ruptured : MR)
4) ระดับของส่วนนำ (station)
ischial spine เป็นระดับ 0
2 more items...
5) ลักษณะของส่วนนำ ตรวจดูว่าส่วนนำของทารกเป็นศีรษะ (cephalic) หรือก้น (breech)
6) ตำแหน่งของปากมดลูก ตรวจดูว่าปากมดลูกอยู่ที่ด้านหน้า ด้านหลังหรือ อยู่ตรงกลาง
7) ขนาดของเชิงกราน ควรตรวจดูความสมดุลระหว่างเชิงกรานกับส่วนนำของทารก
8) สภาพฝีเย็บ (perineum) ควรดูว่าฝีเย็บมีความยืดหยุ่น หรือตึงตัวมากน้อยเพียงใด
2.3 Lab Test
2.3 ตรวจทางห้องปฏิบัติการ (Laboratory test)
หญิงตั้งครรภ์ที่ฝากครรภ์ ส่วนใหญ่จะได้รับการตรวจ
hematocrit, blood type, Rh test, VDRL, HBsAg
ประมาณ 1-2 ครั้งก่อนคลอด
การเตรียมผู้คลอด
Cleaning & Shaving
Vagina + Anus
การเตรียมบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ การเตรียมบริเวณวัยวะสืบพันธุ์เป็นการทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก ซึ่งประกอบด้วยการ
โกนขน (shave) บริเวณหัวเหน่า รอบปกซ่องคลอด ฝีเย็บและรอบ ๆ ทวารหนัก
Enema
การสวนอุจจาระ การสวนอุจจาระ เพื่อช่วยให้ลำไส้ใหญ่ว่าง
ข้อห้าม
dilatation of cervix (1st Preg >8 cm dilation, 2nd Preg >6 cm dilation), Baby head lower than +2 station, GA <37 weeks
Bleeding, Diarrhea in 24 hr
Body Cleaning & Soaping
3 การทำความสะอาดร่างกาย
Psychosocial Care
4 การพยาบาลด้านจิตสังคม Smile, Empathize, Facility Orientation, Labor Stage, Be gentle, Collaboration with family
การเฝ้าคลอด(Attend)
การเฝ้าคลอด (Attend)
- ดูแลเพื่อให้ผู้คลอดและทารกในครรภ์ปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อน ต่าง ๆ ในระยะรอคลอด- ควรให้การ
ดูแลทุก 1-2 ชั่วโมงใน ระยะปาก มดลูกเปิดช้า (Latent phase)
ระยะปากมดลูกเปิดเร็ว
(Active phase) ควรให้การดูแลบ่อยครั้งขึ้น อาจ เป็นทุก 15-30 นาที
1.การประเมินความก้าวหน้าของการคลอด
1.การหดรัดตัวของมดลูก Uterine Contraction
Duration 45-60 sec
Interval 2-3 min
Resting
Frequency
Intensity
การสั้นบางและการเปิดขยายของปากมดลูก
การสั้นบางของปากมดลูก (Effacement) หมายถึง การที่คอมดลูก (Cervical canal) สั้นลง
การเปิดขยายของปากมดลูก (Dilatation) หมายถึง การเปิดกว้างของปากมดลูก (Cervical os)
3 การเคลื่อนต่ำของส่วนนำ โดยประเมินจาก Station
การเฝ้าคลอดโดยใช้ WHO Partograph
WHO Partograph คือกราฟแสดง
ความก้าวหน้าของการคลอดในระยะที่ 1สัมพันธ์กับเวลา
ใช้กับผู้คลอดที่เข้าสู่
ระยะที่1ของการคลอด หรือรายที่ถุงน้ำแตก
หรือรายที่ต้องการ
ชักนำให้เกิดการคลอด
โดยต้องมีการเจ็บครรภ์สม่ำเสมอ
4 parts of the graph
สภาพของทารกในครรภ์ (fetal conditions)
1.1 FHR 120-160 bpm [ฟัง FHR ทุก 1/2 ชั่วโมง ทั้งในระยะ latent และ active]
1.2 ลักษณะของถุงน้ำและน้ำคร่ำ (membranes and amniotic fluid or liquor amni ) - ถุงน้ำยังคงอยู่หรือแตกแล้ว , ทารก + hypoxia -> meconium (ถ่ายขี้เทา)
1.3 การเกยกันของกระดูกกะโหลกศีรษะทารก (molding of fetal skull bone)
ความก้าวหน้าของการคลอด (progress of labor)
ความก้าวหน้าของการคลอด (progress of labor)
การให้ยาและการรักษา (drugs and treatments): Induction , Augmentation
สภาพของมารดา (maternal conditions)
vital signs, Uring [Albumin, Sugar]
ยาและสารน้ำที่ให้ -ระบุชนิดของยาหรือสารน้ำ-อัตราการให้-ปริมาณ e.g.
oxytocin
ซึ่งจะให้ใน 2 กรณีคือ ใช้
ก่อให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอด (medical induction)
และ
ช่วยเสริมการเจ็บครรภ์คลอด (augmentation)
สรุปหลักสำคัญของ WHO Partograph
1. ระยะเฉื่อย (latent phase)
ต้อง
ไม่เกิน 8 ชม.
เริ่มบันทึก
2. ระยะเร่ง (active phase)
เริ่มตั้งแต่
ปากมดลูกเปิด 3ชม.ขึ้นไป
และอัตรา
เปิดขยายปากมดลูกต้องไม่น้อย
กว่า 1 ชม.ต่อชม.
หรืออยู่ทางซ้ายมือของเส้นตื่นตัว (alert line) เสมอ
3. พื้นที่ส่งตัว (referral Zone)
หรือ พื้นที่ที่อยู่ระหว่างเส้น alert line กับเส้น action line ในสถานที่ที่ไม่
พร้อมควรส่งผู้ป่วยที่มี
การคลอดผิดปกติ
หรือเส้นกราฟตัดเส้นตื่นตัว ไปรับการรักษาต่อหรือให้การดูแล
อย่างใกล้ชิดในสถานที่ที่พร้อม ซึ่งจะ
มีเวลาในการส่งต่อ 4 ชม.
การพยาบาลระยะที่1 ของการคลอด
สุขวิทยาส่วนบุคคล
Food
Active - อาหารเหลว
Latent - อ่อน ย่อยง่าย
Urine -กระตุ้นให้ถ่ายปัสสาวะทุก 2 – 4 ชั่วโมง Enema - สวนอุจจาระเมื่อรับใหม่แล้ว 12-24 ชั่วโมง
Sleeping
การพักผ่อนและการนอนหลับ
Positioning
ท่าของผู้คลอดและการทำกิจกรรม
2. การพยาบาลเพื่อบรรเทาความเจ็บปวด
2.1 ให้ความรู้เกี่ยวกับการคลอด
2.2 การทบทวนเทคนิคการผ่อนคลายความเจ็บปวด
2.3 ประคบด้วยความร้อนและความเย็น - คบเย็นบริเวณกระดูก sacrum แล้วประคบตามด้วยความร้อนให้ทั่วบริเวณหลัง กระดูก sacrum และหน้าท้องส่วนล่าง - ประคบเย็น หน้าผาก ต้นคอ และหน้าอกส่วนบน
2.4 การบรรเทาปวดด้วยน้ำ โดยการให้ผู้คลอด
อาบน้ำหรือนอนแซ่ในอ่างอาบน้ำอุ่น ๆ
3. การพยาบาลด้านจิตสังคม
Latent - เจ็บปวดน้อย - รับฟังสิ่งที่ผู้คลอดพูดคุยด้วยท่าที่ที่สนใจ ตอบข้อชักถาม
Active-เจ็บปวดมาก-ให้กำลังใจและให้ความมั่นใจว่าจะสามารถผ่านการคลอดไปได้อย่างดี
Transitional - ปวดมากยิ่งขึ้น - ยอมรับพฤติกรรม แสดงความเข้าใจ ปล่อยให้ผู้คลอดได้พักขณะที่มดลูกไม่มีการหดรัดตัว ให้กำลังใจและชมเชยเป็นระยะเมื่