Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Biyoloji Dersi 2.Dönem 2.Yazılı Tekrar - Coggle Diagram
Biyoloji Dersi 2.Dönem 2.Yazılı Tekrar
Organaller
Sitoplazma
Organeller ve yarı akışkan sitozol sıvısından oluşur.
Sitozol saydam, akışkan ve yumurta akı kıvamında bir sıvıdır.
Ribozom
Protein sentezinden sorumludur.
Zarsız bir organeldir.
Tüm hücrelerde ortak olarak bulunur.
Birçok ribozom bir araya gelerek poliribozomları oluşturur.
Endoplazmik retikulumda, mitokondri ve kloroplastta bulunabilir.
Endoplazmik Retikulum
Hücre zarında başlayıp çekirdek zarına kadar uzanan kanal sistemidir.
Çekirdek zarı endoplazmik retikulum zarlarının devamıdır.
Ribozom bulunduranlara granülllü, bulundurmayanlara ise granülsüz endoplazmik retikulum denir.
Görevleri
Hücre içi madde iletimini sağlamak
Hücreye desteklik sağlamak
Hücre çekirdeğinin belli bir bölgede sabit kalmasını sağlamak
asidik-bazik tepkimelerin birbirinden ayrılmasını sağlamak
Ca++, protein gibi maddeleri depo etmek
Kas hücrelerinde bol miktarda bulunur.
Golgi Aygıtı
Üst üste dizilmiş uçları keskin yassı keseciklerden oluşur.
Memelilerin olgun alyuvarları ve sperm hücreleri hariç ökaryot hücrelerde bulunur.
Görevleri
Salgı maddeleri üretmek ve depolamak
Hücre zarının yapısına katılan glikoproteinler, glikolipit ve liloproteinleri sentezlemek
Salgı yapan hücrelerde bol miktarda bulunur.
Lizozom
Yapımında ribozom, granüllü endoplazmik retikulum ve golgi cisimciği görev alır.
Gelişmiş bitki ve mantar hücrelerinde bulunmaz.
Görevleri
Hücre içi sindirimi gerçekleştirmek
Bakteri ve virüsleri etkisiz hale getirmek
Spermin yumurtaya girmesini sağlamak
Kertenkelenin kuyruğunun kopmasında etkili
Sentrozom
Hayvan hücrelerinde ve ilkel bitki hücrelerinde çekirdeğe yakın bir yerde bulunan zarsız bir organeldir.
Prokaryotlarda, yumurta ve gelişmiş bitki hücrelerinde bulunmaz.
Bir sentrozom birbirine dik olarak yerleştirilmiş iki adet sentriyolden oluşur.
Bir sentriyol dokuz adet üçerli mikrotübülden oluşmaktadır.
Görevleri
Hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerini oluşturmak
Peroksizom
Hem bitki hem hayvan hücrelerinde bulunan tek katlı zarlı organeldir.
Karaciğer hücrelerinde bolca bulunur.
Mitokondri gibi oksijen tüketirler.
Görevleri
Zehirli maddeleri yok etmek
Alkol, ilaç gibi zararlı maddelerin toksik etkilerini yok etmek
Koful
Tek katlı zarla çevrili hücre organelidir.
Kofulların büyüklüğü hücrenin yaşıyla doğru orantılıdır.
Görevleri
Depo edebilme özelliğine sahiptir.
Atık maddeleri hücreden uzaklaştırır.
Türleri
Besin Kofulu
Besinlerin endositoz yoluyla hücreye alınması sonucu oluşan kesecikler
Salgı Kofulu
Atık maddelerin hücre dışına verilmesini sağlayan kesecik
Kontraktil Koful
Ökaryotik tek hücrelii canlılarda hücre içerisine giren suyu ATP harcayarak çıkarmak
Depo Kofulu
Özellikle bitki hücrelerinde görülür.
Hayvan hücrelerinde küçüktür.
Su, yağ molekülleri ve hava gibi ihtiyaç duyulan maddeleri depolar.
Mitokondri
Hücrede oksijen kullanarak ATP sentezler.
Prokaryot hücre yapısına sahip arkelerde, memelilerin olgu alyuvar hücrelerinde bulunmaz.
Çift katlı zardan oluşur.
Dış zar düzgün ve esnek fakat iç zar krista adı verilen kıvrımlardan oluşur.
İç zarın kıvrımlı olmasının sebebi hücrenin yüzey alanını genişletmesidir.
Kristaların yüzeyinde elektronların hareketini sağlayan ve ATP sentezleyen enzimler bulunmaktadır.
Mitokondrinin içini dolduran sıvıya matriks denir.
Mitokondri hücreden bağımsız hareket edebilir.
Görevleri
Oksijenli solunum yaparak gerekli olan ATP'yi sentezlemek
Enerji üretmek
Kloroplast
Çift katlı zardan oluşmuştur.
Kendine ait DNA'sı, RNA'sı ve ribozomu vardır.
İç kısmında tilakoit adı verilen, klorofil taşıyan, yassılaşmış kese şeklinde başka bir zar sistemi vardır.
İç zar kıvrımsızdır.
Tilakoit üst üste dizilerek granum denir.
Granum dizilerin tamamına ise grana adı verilir.
Kloroplastın içini dolduran sıvıya stroma adı verilir.
Stroma içerisinde DNA, RNA ve enzimler bulunur.
Kloroplastta ATP üretilir ve organik besin tüketirken de ATP tüketilir.
Kromoplast
Klorofil dışında renk pigmentlerini taşıyan plastittir.
Türleri
Likopen
kırmızı
domates
Karoten
sarı
limon
Ksantofil
turuncu
havuç ve portakal
Lökoplast
Renksizdirler.
Bitkilerin kökünde, tohumunda ve patates gibi bitkilerin gövdesinde bulunur.
Nişasta protein ve yağ depolar.
Hücre Teorisi
Hücre, canlıların temel yapı taşıdır.
16.Yüzyıl Zachrias Jahnsen, 9 kat büyütebilen mikroskop
17.Yüzyıl Robert Hooke, meşe ağacının mantar dokusunu incelenmiştir.
17.Yüzyıl sonu Anton van Leeuwenhoek kumaşları incelemek için mikroskop yaptı ve sperm hücresini inceledi.
1838'de Matthias Schleiden ve Thedor Schwann yaptıkları gözlemlere dayanarak bitki ve hayvan hücrelerinin özelliklerini karşılaştırdılar.
1858'de Rudolf Wirchow hücrelerin bölünerek çoğaldığını fark etti ve hücre bölünmesini ortaya attı.
1932 Max Knoll ve Ernst Ruska elektron mikroskobunu icat etmişlerdir.
Tüm canlılar hücrelerden oluşur.
Hücre; canlının temel, yapısal ve işlevsel birimidir.
Tüm hücreler, kendinden önceki hücrenin bölünmesiyle meydana gelmiştir.
Hücreler kalıtım maddesi içerir ve bunu bölünerek kendilerinden sonraki kuşaklara aktarırlar.
Tüm metabolik olaylar hücre içerisinde gerçekleşir.
Prokaryot Hücre
Belirgin bir zarla çevrili çekirdeği ve organeli olmayan hücrelerdir.
Kalıtsal materyaller sitoplazmada dağınık halde bulunur.
Sitoplazmada sadece ribozom organeli bulunur.
Örnek: Bakteri ve arkeler
Tüm tek hücreli canlılar prokaryottur.
Ökaryot Hücre
Kalıtsal materyaller çekirdeğin içerisinde bulunur.
Zarlı ve zarsız organellere sahiptirler.
Öglena, amip, algler, mantarlar, insanlar ve hayvanlar örnek olarak verilebilir.
Hücrenin Ana Kısımları
Çekirdek
Canlıya ait kalıtsal bilginin depolandığı, onarım, büyüme gibi hayatsal faaliyetlerin yapıldığı yapı
Hücre bölünmesiyle kalıtsal bilgilerin yavru bireylere aktarılmasından sorumlu
Çekirdeğin Kısımları
Çekirdek zarı
Çift katlıdır.
Bu zarın üzerinde por adı verilen bölgeler bulunmaktadır.
Porlar sayesinde RNA'ların ve büyük makromoleküllerin hücreye girişi sağlanır.
Porlar kesinlinkle hücre dışına çıkamaz.
Bölünme sırasında çekirdek zarı kaybolur fakat sonra yeniden ortaya çıkar.
Çekirdekçik
Yapısında RNA ve protein bulunur.
Çekirdekçik zarla çevrili değildir.
Hücre bölünmesi sırasında kaybolur sonra yeniden ortaya çıkar.
DNA ve proteinlerle beraber kromotinleri oluştururlar.
Sitoplazma
Hücre Zarı
Sınıflandırma Çeşitleri ve Özellikleri
Yapay(Ampirik)Sınıflandırma
Analog organlar esas alınır.
Canlılar dış görünüşlerine ve yaşadıkları ortama göre sınıflandırılır.
Günümüzde kullanılmamaktadır.
Ortak dil yoktur.
Temel birim yoktur.
Adlandırma yapılmamıştır.
Analog Organ
Embriyolojik ve filogenetik kökenleri farklı ama görevleri aynı olan organlardır.
Örnek: yarasanın kanadı sineğin kanadı, kartal kanadı kelebek kanadı
Doğal(Filogenetilk)Sınıflandırma
Günümüzde kullanılır
Bilimsel kriter dikkate alınır.
Canlıların tüm iç ve dış özellikleri dikkate alınır.
Homolog organlar esastır.
Nicel gözlem esastır.
Ortak dil Latince'dir.
Temel birim türdür.
İkili(Binominal)Adlandırma olarak isimlendirilmiştir.
Homolog Organ
Embriyonik kökeni aynı olan, yapı ve gelişimleri birbirine benzeyen, aynı veya farklı görevleri yerine getiren organlardır.
Örnek: Atın ön ayakları yunusun ön yüzgeçleri, balina yüzgeci yarasa kanadı
Bakteriler
Prokaryot hücre yapısına sahip tek hücreli mikroskobik organizmalardır.
Zarla çekirdeği ve zarla çevrili organelleri yoktur.
Sadece ribozom taşır.
Görevlerine göre farklı sınıflandırılabilirler.
Yapısında DNA, RNA, hücre zarı, hücre duvarı sitoplazma, ribozom ve enzim sistemi bulunur.
Hücre zarının üstünde hücre duvarı bulunur.
Duvar peptoglikanlardan oluşur.
Kapsül, hastalık yapıcı bakterilerde görülür. Bakterinin yüzeye daha sıkı tutunmasını sağlar ve direncini arttırır.
Hastalık yapan bakteriler patojen olarak adlandırılır.
Bir kısmı ototrof, bir kısmı heterotrof ve bir kısmı da parazit olarak yaşayabilir.
Bazı bakteriler olumsuz ortam şartlarında endospor oluşturur.
Endosporlar çevresel değişimlere çok uzun süre dayanabilmektedirler.
Endospor bir üreme biçimi değildir.