Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ฮอร์โมนและยาต้านฮอร์โมน, นางสาวศิรภัสสร หาดขุนทด รหัสนักศึกษา 64108301116…

- - - - Short acting
        
        เช่น Lispro เริ่มที่ <15 min,Regular เริ่มที่ 30 min - 1 hr
      - Intermediate acting
        
        เช่น NPH
      - Long acting
        
        เช่น Glargine
      - Combination
        
        เช่น Regular humulin 70/30
      - Ultra short
  - - - เช่น troglitazone,rosiglitazone เพิ่ม insulin sensitivity,metabolism ของไขมัน,glucose uptake เกิดพิษต่อตับ
    - - เช่น repaglinide เพิ่มหลั่งอินซูลิน ให้ยาพร้อมอาหาร เกิดอาการ hypoglycemia ไม่ใช้ในผู้ป่วยโรคตับ,ketoacidosis
    - - เช่น Acarbose,Voglibose ไม่ใช้ในรูป monotherapy ไม่ใช้ร่วมกับ metformin เกิดอาการท้องอืด ผายลม
    - - เช่น Sitagliptin,Alogliptin ไม่ทำให้น้ำหนักเพิ่ม เกิดอาการน้ำตาลต่ำ ตับอ่อนอักเสบ ปวดหัว ท้องเสีย
    - - เช่น metformin กระตุ้น glycolysis ชะลอดูดซึมกลูโคส เกิดอาการ Lactic acidosis,วิตามินบี12&ฟอเรต ลดลง ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์,โรคตับ&ไต
    - - เช่น Exenatide กระตุ้นให้หลั่งอินซูลิน เกิดอาการน้ำตาลต่ำ ตับอ่อนอักเสบ ปวดหัว ท้องเสีย
    - - กระตุ้นหลั่งอินซูลิน ลดกลูคากอนในเลือด เกิดอาการ hypoglycemia ห้ามใช้ในผู้ป่วยเบาหวาน type1,แพ้ยา,ภาวะตับไตรุนแรง
    - - เช่น Canaglifozin ลดดูดซึมกลูโคสที่ไต เพิ่มขับออกทางปัสสาวะ ระวังภาวะ Ketoacidosis
- - - - อาการและอาการแสดง
        
        ตื่นตัว น้ำหนักลด ท้องเสีย ปัสสาวะบ่อย หัวใจเต้นเร็ว สั่น
      - รักษา
        
        Antithyroid drugs,ผ่าตัด,Radioactive iodine
      - โรค
        
        Graves' disease และ Plummer's disease
    - - ภาวะจากการขาด thyroxine
        
        ในวัยเด็กจะเตี้ยแคระ เติบโตช้ากว่าปกติ ในผู้ใหญ่มีกลุ่มอาการ Myxedema
      - ภาวะ
        
        Primary hypothyroidism ทำให้ TSH สูง FT4 ต่ำ
        
        Subclinical hypothyroidism ทำให้ TSH สูง FT4 ปกติ
      - รักษา
        
        ให้ Sodium Levothyroxine (synthetic T4) และ Liothyronine (synthetic T3)
      - อาการและอาการแสดง
        
        เหนื่อยง่าย อ่อนแรง ผิวแห้ง น้ำหนักเพิ่ม รู้สึกหนาว หัวใจเต้นช้า
  - - - ยับยั้งการหลั่งและสร้าง TH แบบเฉียบพลัน ใช้รักษาแบบเสริมก่อนผ่าตัด
      - เช่น Potassium iodide ได้แก่ Saturated solution (SSKI),Lugol's solution
    - - เช่น Propranolol,atenol ลดอาการใจสั่น ห้ามใช้ในผู้ป่วยหายใจล้มเหลว น้ำตาลในเลือดต่ำ หัวใจเต้นช้า HR < 90 bpm
    - - เช่น Propylthiouracil (PTU),Methimazole(MMI) ลดสร้าง TH ปิดกั้นการ iodine organification
      - ผ่านรกได้ ให้เลือกใช้ PTU ติดตามอาการโดยตรวจระดับ FT3,TSH อาการข้างเคียงเกิดผื่น
- - - - บริหารยาโดยหยดเข้าหลอดเลือดดำ
      - ติดตามภาวะแทรกซ้อน
        
        มดลูกถูกชักนำมากเกินไป แก้ไขโดยลดขนาดยาหรือให้ anti contraction medication
        
        โซเดียมในเลือดต่ำ เฝ้าระวังอาการชัก หัวใจวาย
        
        ความดันโลหิตต่ำ ป้องกันโดยใช้ infusion pump เพื่อคุมการให้ยา
    - - ชั่วคราว
        
        วิธีอื่น
        
        เช่น ถุงยางอนามัย ยาฆ่าเชื้ออสุจิ หมวกยางสอดช่องคลอด วิธีนับวัน
        
        ฮอร์โมนคุมกำเนิด
        
        เช่น ยาเม็ด ยาฉีด ยาฝัง ห่วงอนามัย
      - ถาวร
        
        เช่น ทำหมัน
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        เกิดมะเร็ง ความดันสูง อินซูลินและกลูโคสสูง สิวฝ้า น้ำหนักตัวเพิ่ม
      - ข้อควรระวัง
        
        ไมเกรน โรคความดันสูง เบาหวาน เนื้องอกในมดลูก ตับหรือถุงน้ำดีอักเสบ
      - ข้อห้ามใช้
        
        มะเร็ง ตั้งครรภ์ เนื้องอกตับ ห้ามใช้ยาฉีดในหญิงไม่มีบุตร
    - - หลังร่วมเพศ
        
        มี progestin สูง ไม่ควรรับประทานเกิน 4 เม็ด
      - Minipil
        
        มี progestin ต่ำ ทำให้ประจำเดือนมาน้อยหรือไม่มาเลย
      - ฮอร์โมนรวม
        
        Monophasic คือ มีระดับฮอร์โมนแต่ละเม็ดเท่ากัน และ Triphasic คือ ต้องกินยาเรียงตามลำดับ
      - Sequential preparation
      - Progesterone แบ่งได้เป็น 3 รุ่น
      - Estrogens
        
        Mestranol
        
        Ethinyl estradiol (EE) ถ้ามากจะคลื่นไส้ เวียนหัว ถ้าน้อยจะมีเลือดออก
    - - Medroxyprogesterone acetate (DMPA Depo provera) ฉีดเข้า Intramuscular มีฤทธิ์ 3 เดือน
      - Norethindrone enanthate (NET-EN Noristerat) รูปยาน้ำมัน ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ คุมได้ 2 เดือน
    - - เช่น Norplant-6 มี 6 หลอด ฝังใต้ท้องแขนในรูปใบพัด ป้องกันได้ 5 ปี
      - ชนิด
        
        สลายตัว เช่น Capronor,Norethindrone pellets
        
        ไม่สลายตัว ฝังรวมเป็นแท่ง ครบกำหนดต้องเอาออก เช่น Norplant-6,Implanon,Uniplant
      - เป็นฮอร์โมนสังเคราะห์โพรเจสเตอโรนแบบผง ทำให้ปากมดลูกเหนียวข้น เยื่อบุมดลูกไม่เหมาะที่ไข่ฝังตัว
    - - เช่น TCU 380A เป็นตัว T ทำด้วยพลาสติก อายุการใช้งาน 6-10 ปี
      - เช่น Multiload 250 (MLCu 250) เป็นทองแดง คล้ายร่ม อายุการใช้งาน 3 ปี ครบแล้วต้องถอดออก
    - - ใช้ยากลุ่มโพรเจสเตอโรนเสริมก่อนมีประจำเดือนเพื่อกระตุ้น เช่น Norethisterone