Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
INDARRAK ETA HIGIDURAK - Coggle Diagram
INDARRAK ETA HIGIDURAK
Zer da indar bat?
-
Efektu estatikoa: gorputza deformatzen du. 
Indarren eragin deformatzailea
Zurrunak: ez dira deformatzen; adibidez, harria.
Plastikoak: deformatu egiten dira, eta indarra desagertzean
ez dute beren forma berreskuratzen; adibidez, erretxina.
Elastikoak: indar baten eraginez deformatu egiten dira, baina beren jatorrizko forma berreskuratzen dute indarra
desagertzean; adibidez, malgukia.
Gorputz elastiko bati oso indar handia aplikatzen badiogu, baliteke haren elastikotasun-muga gainditzea, eta jatorrizko forma berreskuratzeko gai ez izatea.
Gorputz zurrun bati oso indar handia aplikatzen badiogu, baliteke haren haustura-muga gainditzea, eta gorputza puskatzea.
Hookeren legea
Malguki bat gorputz elastiko bat da, indar bat aplikatzean luzatu edo txikiagotu egin daitekeena. Elastikotasun-muga gainditzen ez bada, bere jatorrizko forma berreskuratzen du indarra desagertzean. Ondorengo esperimentuari esker, indarra eta malguki baten luzapena erlazionatzen dituen lege fisikoa ondorioztatuko dugu.
Mugitzen da ala ez da mugitzen
Indarrek eragin dezaketen beste efektua gorputzen higidura-egoera aldatzea da. Baina nola higitzen dira gorputzak? Gorputz bat mugitu egiten dela diogu, denbora iragatean posizioa
-
-
-
Posizioa eta desplazamendua
Posizioa: higikariak une batean duen kokalekua da. Erreferentzia-sistemaren arabera zehazten da. x edo s letrak erabiliz adierazten da.
Desplazamendua: hasierako posizioaren eta amaierakoaren arteko distantzia laburrena da (goiko irudian gorriz).
-
Higidura zuzen eta uniformea (HZU)
-
-
-
Ez da ohikoa gorputz baten abiadura beti HZU izatea. Hala ere, gerta liteke higidura baten zati bat zuzena eta uniformea izatea; esate baterako, hegazkin bat gurutzaldi-abiaduran lerro zuzenean higitzen denean. Argia eta soinua ere abiadura konstantean hedatzen dira.