Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Coğrafya Dersi 2.Dönem 2.Yazılı Tekrar - Coggle Diagram
Coğrafya Dersi 2.Dönem 2.Yazılı Tekrar
İklim elemanları
Nem
Atmosfer içerisindeki su buharına nem denir.
Higrometre kullanılarak ölçülür.
Halk arasında rutubet olarak adlandırılır.
Nem türleri
Mutlak nem
1 m³ havanın içerisinde bulunan nemin gram cinsinden ağırlığına mutlak nem denir.
Mutlak nemin fazla olduğu yerler
Ekvator çevresi
Kıyı kesimler
Çevresine göre alçakta kalan yerlerde(gündüz ve yaz aylarında)
Mutlak nemin az olduğu yerler
Kutup çevrelerinde
Karaların iç kesimlerinde
Çevresine göre yüksekte kalan yerlerde(gece ve kış aylarında)
Mutlak nem sıcaklıkla doğru orantılıdır.
Maksimum nem
1 m³ havanın belli bir sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem miktarına maksimum nem denir.
Maksimum nem sıcaklıkla doğru orantılıdır.
Sıcaklık arttıkça havanın taşıyabileceği nem de artar.
Maksimum nem sıcak yerlerde fazla soğuk yerlerde azdır.
Bağıl nem
Havadaki mutlak nemin maksimum neme olan oranına bağıl nem denir.
Yüzde olarak ifade edilir.
Bağıl nemin fazla olduğu yerler
Tropikal bölgedeki okyanus ve deniz kıyıları
Bağıl nemin az olduğu yerler
Çöller
Karasal bölgeler
Yağış
Havadaki su buharının yoğunlaşarak sıvı ya da katı halde yeryüzüne düşmesine yağış denir.
Plüviyometre kullanılarak ölçülür.
kg/m³ cinsinden ifade edilir.
Yağışların Oluşumu
1.Soğuma
2.Yoğunlaşma
3.Damlaların büyümesi
4.Yağış alanına yeni bulutlar gelmesi
Yoğuşma
Havadaki su buharının soğumanın etkisiyle katı ya da sıvı hale geçmesine yoğunlaşma denir.
Yoğunlaşma Türleri
Bulut
Atmosferdeki su buharı veya buz kristalleri yığınına bulut denir.
Bulut Türleri
Yüksek Bulutlar(Sirius)
8-12 km aralığında bulunur. Yağış bırakmaz.
Orta Bulutlar(Altokümülüs)
4-5 km arasında bulunur. Sağanak yağışlara yol açabilirler.
Alçak Bulutlar(Stratüs)
0,5-1 km aralığında bulunur. Genellikle siyah renkli olan bu bulutlar yağış bırakırlar.
Yağmur
Havadaki su buharının yoğunlaşarak yere su halinde inmesidir.
Sis
Sıcak ve nemli bir havanın soğuk bir zemine temas etmesiyle ya da soğuk ve sıcak hava kütlelerinin birbiriyle karşılaması sonucu sis oluşur.
Çiy
Nemli havanın soğuk zeminler üzerinde su damlaları olarak yoğunlaşmasıdır.
Genellikle ilkbahar aylarına görülür.
Kar
Havadaki su buharının yoğunlaşarak kristal şeklinde yeryüzüne inmesidir.
Dolu
Yağmur damlalarının aniden donarak buz parçaları şeklinde yeryüzüne inmesidir.
Kırağı
0° altında sıcaklıkta yoğunlaşan su buharının buz kristallerine dönmesidir.
Kırç
Dünya'daki İklim Tipleri
İklim: Yeryüzünün geniş alanlarında, atmosfer olaylarının uzun süreli ortalamalarına denir.
Makroklima: Geniş yer kaplayan iklimlere denir.
Mikroklima
Çevresine göre farklı iklim özelliği gösteren dar iklim alanıdır.
Doğu Anadolu'daki karasal iklime rağmen Iğdır'da Akdeniz ikliminin görülmesi
Karadeniz Bölgesi'nde Rize'de turunç yetişmesi
Çoruh Vadisi'nde zeytin yetişmesi
Alanya-Anamur arasında muz yetişmesi
Yeryüzünde Farklı İklim Tiplerinin Görülmesinin Nedenleri
Rüzgarlar
Yerşekilleri
Hava kütleleri
Okyanus Akıntıları
Sıcaklık, basınç ve nem
Kara ve denizlerin dağılışı
İklim Tipleri
Sıcak İklimler
Ekvatoral
Güneş ışınları yıl boyunca dik ve dike yakın açılarla geldiği için yıl boyunca yaz koşulları yaşanır.
Yıllık sıcaklık ortalaması 25° civarındadır.
Yıl boyunca yağış görülür.
Laterit toprak yapısı görülür.
Ortalama yağış yıllık 2000 mm'dir.
Canlı çeşitliliğinin en fazla olduğu iklim tipidir.
Bitki örtüsü yıl boyu yeşil kalan gür yapraklı ormanlardır.
Yağış ve akarsu rejimi düzenlidir.
Amazon havzası, Kongo havzası ve Endonezya-Malezya'da görülür.
Savan
Bu iklim tipindeki Güneş ışınları yılda iki kere dik açıyla düşer.
Genellikle yaz koşulları hakimdir.
Sıcaklık farkı 5°-6° civarındadır.
Her iki yarımkürede 10°-20° enlemleri arasında görülür.
Yaz ayları yağışlı, kış ayları kurak geçer.
Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm arasında değişmektedir.
Yağış ve akarsu rejimi düzensizdir.
Bitki yağışlı aylarda yeşeren kurak aylarda sararan uzun boylu savan otlardır.
Çöl
Yıllık sıcaklık ortalaması 30°-40° civarındadır.
Yıllık sıcaklık farkı 10° iken günlük sıcaklık farkı 50°-60° arasındadır.
Yıllık ortalama yağış 250 mm'yi geçmez.
Toprak verimsizdir.
Yağış rejimi belirsizdir.
Çöl iklimin görülmediği tek kıta Avrupa Kıtası'dır.
Muson
Yazlar yağışlı, kışlar kurak geçer.
Her mevsim sıcaktır.
Yıllık sıcaklık ortalaması 20°'dir.
Sıcaklık farkı 8°-10° civarındadır.
En fazla yağış alan iklim tipidir.
Yağış ve akarsu rejimi düzensizdir.
Dünya'nın en fazla nüfuslanmış iklim bölgesidir.
Bitki örtüsü kışın yaprağını döken gür ağaçlı ormanlardır.
Muson ormanlarının tipik ağacı teak ağacıdır.
Hindistan, Çin ve Japonya'nın belli bir bölümünde görülür.
Ilıman İklimler
Akdeniz İklimi
Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.
Yağışın tamamına yakını kış aylarında düşer.
Genellikle cephesel yağışlar görülür.
Yıllık yağış miktarı 500-1000 mm arasında değişir.
Toprak tipi terra-rosa'dır.
30°-45° enlemleri arasında görülür.
Okyanusal İklim
Yazları serin, kışları ılık ve her mevsim yağışlıdır.
Ortalama sıcaklık 15°-18° arasındadır.
Nemli bir iklim olmasından dolayı sıcaklık farkı azdır.
Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm arasında değişmektedir.
En fazla yağış kış ve sonbahar mevsiminde düşmektedir.
Yağış ve akarsu rejimi düzenlidir.
Ülkemizde Karadeniz kıyılarında görülmektedir.
Toprak tipi, kahverengi orman toprağıdır.
Bitki örtüsü karışık yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır.
Kuzey Batı Avrupa, Kuzey Amerika'nın doğusu, Alaska Körfezi'nin güneyi, Güney Şili ve Doğu Avustralya'da görülür.
Step(Karasal)İklim
Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı geçer.
Günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır.
Yıllık yağış miktarı 400 mm'dir.
En yağışlı mevsim ilkbahardır.
Toprak tipi Kestane ve kahverengi step toprağıdır.
Bitki örtüsü bozkırlardır.
Sert Karasal İklim
Yazları serin ve yağışlı kışları uzun, sert ve kar yağışlı geçer.
En fazla yağış yaz aylarında görülür.
Yazlar kısa, kışlar uzundur.
Toprak yapısı çernezyom topraklarıdır.
Bitki örtüsü çayırlardır.
Soğuk İklimler
Tundra İklimi
Yazlar kısa ve serin, kışlar çok uzun ve sert geçer.
Kışın sıcaklıklar -40°'ye kadar düşerken yazın sıcaklıklar +10°'yi geçmez.
Yağış çok azdır. Yıllık yağış 250 mm'den azdır.
Yağışlar genellikle kar şeklindedir.
Yağış rejimi düzensizdir.
Doğal bitki örtüsü tundradır.
Kutup İklimi
Sıcaklık yıl boyu 0°'nin altındadır.
Mevsimler yoktur.
Hava yıl boyunca soğuk ve kuraktır.
Yıllık ortalama sıcaklık -30° civarındadır.
Yağışlar yok denecek kadar azdır.
Toprak ve bitki örtüsü yoktur.
Yüksek Dağ İklimi
Sıcaklıklar yükselti nedeniyle yıl boyunca düşüktür.
Günlük ve yıllık sıcaklık farkları çok fazladır.
Bu alanlarda yıllık yağış miktarı çevresine göre daha fazladır.
Bitki örtüsünü yükselti arttıkça kuşaklar oluşturur.
Yerleşme
İnsanların barındığı, yaşamını sürdürdüğü ve çeşitli ekonomik faaliyetlerde bulunduğu alana yerleşme denir.
İlk yerleşmeler
Aztek ve Maya
İnka
Mısır
Mezopotamya
Hint
Çin
Çağlara Göre İnsanlar
Paleolitik(Yontma Taş)
Göçebe yaşam sürüyor.
Avcılık toplayıcılık var.
Mağaralarda yaşam var.
Karain(Antalya) Yarımburgaz(İstanbul) mağaraları
Neolitik(Cilalı Taş)
Yerleşik hayat başlıyor.
Tarım başlıyor.
Barınaklar kerpiç, taş ve kamış gibi doğal malzemeler kullanılarak inşa ediliyor.
Kalkolitik Çağ
Nüfus artışları yaşanmıştır.
Nüfus artışına bağlı olarak kasabalar ve şehirler kurulmuş, ticaret başlamıştır.
Güvenlik sektörü ortaya çıkmıştır.
Yerleşmeyi Etkileyen Faktörler
Doğal Faktörler
İklim
Yer şekilleri
Su kaynakları
Toprak yapısı
Bitki örtüsü
Kara ve denizler
Doğal afetler
Beşeri Faktörler
Tarım
Sanayi
Ticaret
Ulaşım
Turizm
Madencillik
Bilim ve Teknoloji