Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ΓΛΩΣΣΑ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ, Σημειώσεις, υποτακτική - Coggle Diagram

- - - - = Σύνδεση μεταξύ δύο τμημάτων ενός κειμένου :
        
        α. προτάσεων
        
        β. περιόδων
        
        γ. παραγράφων κλπ.
    - - 1.Α.2.ι. Με διαρθωτικές λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν διαφορετικές νοηματικές σχέσεις
        
        1.Α.2.ι.α. προσθήκη
        
        1.Α.2.ι.α.1. ακόμη, επίσης, επιπλέον, επιπρόσθετα, πέρα από αυτά, εξάλλου
        
        1.Α.2.ι.α.3. άλλωστε, παράλληλα, εκτός των άλλων, συμπληρωματικά, παράλληλα, αξίζει ακόμα να σημειώσουμε κλπ.
        
        1.Α.2.ι.β. Αντίθεση
        
        1.Α2.ι.β.ι. ωστόσο, όμως, αντίθετα, αλλά, παρ' όλα αυτά, από την άλλη πλευρά, μολονότι, απεναντίας, αν και, σε αντίθεση περίπτωση, κλπ.
        
        1.Α.2.ι.γ. Αιτιολόγηση
        
        διότι, επειδή, εξ αιτίας, ένας ακόμη λόγος, αυτό οφείλεται
        
        1.Α.2.ι.δ. αποτέλεσμα
        
        συνέπεια, αποτέλεσμα, απόρροια, απότοκο, επίπτωση, κατά συνέπεια
        
        1.Α.2.ι.ε. συμπέρασμα
        
        έτσι, λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, συμπερασματικά, συγκεφαλαιώνοντας, συνεπώς, κατά συνέπεια
        
        1.Α.2.ι.στ. Διασάφηση - επεξήγηση
        
        δηλαδή, με άλλα λόγια, ειδικότερα, λόγου χάρη, για παράδειγμα
        
        1.Α.2.ι.ζ. χρονική σχέση
        
        κατ' αρχάς, αρχικά, πρώτα, ύστερα, έπειτα, ύστερα, τέλος, πριν
        
        1.Α.2.ι.η. έμφαση
        
        ιδιαίτερα, προπάντων, ειδικά, αναντίρρητα, περισσότερο, πράγματι, κατεξοχήν, ξεχωριστά, οπωσδήποτε, φυσικά, ασφαλώς, βέβαια, μάλιστα
        
        1.Α.2.ι.θ. Ιεράρχηση - απαρίθμηση - χρονική σχέση
        
        πρώτον, δεύτερον, τρίτον, αρχικά, έπειτα, ύστερα, συγχρόνως, αμέσως, ύστερα, αργότερα, τελικά, τέλος
        
        1.Α.2.ι.ι. προϋπόθεση
        
        αν, εφόσον, σε περίπτωση που, με δεδομένο, με τον όρο, με την δέσμευση, φτάνει να...
        
        1.Α.2.ι.ια. Αναλογία - ομοιότητα
        
        αφενός, αφετέρου, από τη μια, από την άλλη
        
        1.Α.2.ι.ιβ. Γενίκευση
        
        γενικά, γενικότερα, ευρύτερα, τις περισσότερες φορές
        
        1.Α.2.ι.ιγ. Διάζευξη
        
        ή... ή, ούτε... ούτε, είτε... είτε, μήτε... μήτε
      - 1.Α.2.α. Με επανάληψη
        
        1.Α.2.α.1. Με αντωνυμίες
        
        αυτός, εκείνος, ο οποίος κλπ.
        
        1.Α.2.α.2. Με παράλειψη ενός όρου της προηγούμενης, ο οποίος εννοείται.
        
        1.Α.2.α.3. Με χρήση συνώνυμης λέξης
  - - - ενότητα είναι η νοηματική συνάφεια ανάμεσα σε κύριες και δευτερεύουσες ιδέες του κειμένου
        
        Σύνδεση νοημάτων στον άξονα του χρόνου ή στον άξονα του τόπου
        
        Πιθανές νοηματικές σχέσεις
        
        Αιτίου - Αποτελέσματος
        
        Σύγκρισης - Αντίθεσης
        
        Ερώτηση - Απάντηση
        
        Προσθήκη ομοίου στοιχείου
        
        Συμπλήρωση νοήματος προηγούμενης παραγράφου
        
        Σχέση όρου - προϋπόθεσης
        
        Επεξήγηση
        
        Διάζευξη - Διαχωρισμός
        
        Αναλογία - παραλληλισμός
        
        Συμπέρασμα
        
        Χρονικός άξονας
        
        Τοπικός άξονας
      - Αλληλουχία είναι η σύνδεση μερών και η λογική διάταξη ιδεών.
        
        πρόλογος
        
        κύριο μέρος
        
        ενότητες
        
        επίλογος
- - - - Το αντικείμενο του μονόπτωτου μεταβατικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού και το υποκείμενό του γίνεται ποιητικό αίτιο στο παθητικό (Ο θησαυρός βρέθηκε από τη Μαρία
      - Αν το ρήμα είναι δίπτωτο, τότε το έμμεσο αντικείμενο συνήθως διατηρείται, μπορεί όμως και να γίνει εμπρόθετο (Οι μαθητές εξετάζονται μαθηματικά από τον καθηγητή - Οι μαθητές εξετάζονται στα μαθηματικά από τον καθηγητή
      - Στην περίπτωση των δύο αιτιατικών από τις οποίες η μία είναι κατηγορούμενο στην άλλη (στο αντικείμενο) γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος, φυσικά σε πτώση ονομαστική και η δεύτερη αιτιατική που ήταν κατηγορούμενο του αντικειμένου γίνεται και αυτή ονομαστική και είναι πια κατηγορούμενο του αντικειμένου γίνεται και αυτή ονομαστική και είναι πια κατηγορούμενο του υοπκειμένου του παθητικού ρήματος. (Η φωτεινή χαρακτηρίστηκε φλύαρη από τη συντροφιά)
      - Τα ενεργητικά μεταβατικά ρήματα που λήγουν σε -μαι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ίδια ως ρήματα παθητικής διάθεσης. Από αυτά όσα σχηματίζουν παθητική διάθεση τη σχηματίζουν με περίφραση που το ένα μέρος της προέρχεται από το θέμα τους (ο υπουργός δέχτηκε το δήμαρχο - Ο δήμαρχος έγινε δεκτός από τον υπουργό)
- - - - α. την καθολικότητα του προβλήματος
      - β. την ανάγκη συλλογικής αντιμετώπισης και εγρήγορσης
  - - - α. ευχάριστο
      - β. εύληπτο
      - γ. πειστικό
- - - - ι. ειρωνεία
      - ιι. αμφιβολία
      - ιιι. προβληματισμός
      - ιν. παράκληση
      - ν. απειλή
    - - α. ειρωνεία
      - β. αμφιβολία
      - γ. απορία
      - δ. επιφύλαξη
      - ε. σαρκασμό
    - - Κάνει τον αναγνώστη κοινωνό - συμμέτοχο του όποιου προβληματισμού
      - Δεν αφήνει τον αναγνώστη να εφησυχάσει. Τον διατηρεί σε εγρήγορση και κρατάει αυξημένο το ενδιαφέρον του
      - Η χρήση ερωτημάτων προσδίδει
        
        ι. ζωντάνια
        
        ιι. αμεσότητα
        
        ιιι. παραστατικότητα στο λόγο
      - Κάποτε τα ερωτήματα μπορεί να είναι ρητορικά και εμπεριέχουν τα ίδια με αρνητικό και αφοριστικό τρόπο, την απάντησή τους.
      - Σε κάποιες περιπτώσεις τα ερωτήματα χρησιμεύουν σε μεταβατική παράγραφο ή στην αρχή μιας παραγράφου για τη μετάβαση σε μια νέα νοηματική ενότητα (βοηθάει στη συνοχή)
  - - - α. θαυμασμό, έκπληξη
      - β. χαρά, ελπίδα
      - γ. λύπη, φόβο
      - δ. συγκίνηση, ενθουσιασμό
      - ε. απορία, αμφιβολία, ειρωνεία
      - ζ. προσταγή, απόρριψη, αποδοκιμασία
      - η. έμφαση, ενθάρρυνση
    - - έκπληξη (ή)
      - δυσπιστία
  - - - α. συγκίνηση, σεβασμό, συμπάθεια
      - β. περιφρόνηση, απειλή, επιφύλαξη, ειρωνεία
      - γ. προβληματισμό, δισταγμό, ντροπή
  - - - α. μεταφέρει με ακρίβεια, αυτολεξεί τα λόγια ενός τρίτου
      - β. Προσδίδει ειρωνεία στη χρήση μιας συγκεκριμένης λέξης ή φράσης ("σωφρονιστήρια" = φυλακές)
      - γ. Χρησιμοποιεί μια λέξη ή φράση με μεταφορική σημασία (π.χ. οι "καταραμένοι" = οι περιθωριακοί, απόβλητοι)
      - δ. Χρησιμοποιεί τον τίτλο ενός πνευματικού (καλλιτεχνικού, επιστημονικού) έργου (βιβλίου, εργασίας, ταινίας, τραγουδιού)
      - ε. Μεταφέρει μια λέξη ή φράση του προφορικού καθημερινού λόγου μέσα στο γραπτό κείμενο - αδυναμία κυριολεκτικής γραπτής αποτύπωσης ("λαμόγια" = απατεώνες)
      - στ. Χρησιμοποιεί μια αδόκιμη λέξη, κατανοητή όμως ευρύτατα στο περιεχόμενό της (π.χ. "τηλεδημοκρατία")
      - ζ. Δίνει έμφαση στη συγκεκριμένη χρήση μιας λέξης - Αποστασιοποιείται από μια άποψη συνόλου (π.χ. αρκετοί θεωρούν ότι ο αδιάφορος μαθητής είναι "κακός μαθητής")
      - η. Χρησιμοποιεί μια λέξη ή φράση ενός ειδικού λεξιλογίου, γλωσσικού ιδιώματος ή ορολογίας που μεταφέρει κάποιο ειδικό νοηματικο φορτίο μέσα στα πλαίσια μιας επιστήμης, ιδεολογίας, φιλοσοφίας (π.χ. "θέωση", "υπεραξία", "ψυχαγωγική ενημέρωση")
  - - - α. παραμπομπές
      - β. εμβόλιμα σχόλια
      - γ. ονόματα
      - δ/ όροι
  - - - Σημειώνεται στο τέλος μιας ημιπεριόδου, που μπορεί να σταθεί στο λόγο μόνη της, δεν είναι όμως ολοκληρωματική νοηματικά (δευτερευούσης σημασίας
  - - - α. Εισάγει αλλαγή προσώπου σε διάλογο.
      - β. ύστερα από τελεία δηλώνει μεγαλύτερο χρονικό σταμάτημα.
      - γ. υποδηλώνει ότι η φράση έμεινε ατελείωτη.
    - - ι. έχει αντίστοιχη λειτουργία με την παρένθεση
      - ιι. απαραίτητη για την κατανόηση του νοήματος - πρωτευούσης σημασίας.
      - ιιι. Αν θέλω να βάζω επεξηγηματικό σχόλιο ΠΑΝΤΑ διπλή παύλα. ΠΟΤΕ παρένθεση
- - - - ιι. επανάληψη
      - ιιι. Παραστατικότητα στο λόγο
      - ι. εξακολουθητικά
  - - - α. εξακολουθητικά
      - β. με επανάληψη
  - - - ι. Μέλλων χωρίς συνέχεια
      - ιι. επανάληψη
    - - ι. Μέλλων με αδιάκοπη συνέχεια
      - ιι. με επανάληψη
    - - ι. Δηλώνει το μέλλον που θα είχε τελειώσει μια πράξη, πριν γίνει κάτι άλλο
- - - - ι. επιθυμία
      - ιι. ενδεχόμενο
      - ιιι. προτροπή
      - ιν. απορία
      - ν. προσταγή
        
        ας
        
        να
        
        για να
        
        όταν
        
        αν
        
        πριν
        
        μόλις
        
        μη/μην
  - - - ι. προσταγή
      - προτροπή
      - απαγόρευση
      - ευχή
- - - - ι. συμπλεκτικοί
      - ιι. αντιθετικοί
      - ιιι. διαζευκτικοί
      - ιν. συμπερασματικοί
      - ν. επεξηγηματικοί
  - - - α. ειδικοί
      - β. χρονικοί
      - γ. αιτιολογικοί
      - δ. υποθετικοί
      - ε. εναντιωματικοί
      - στ. τελικοί
      - ζ. αποτελεσματικοί
      - η. διστακτικοί
- - - - α. απλό, λιτό
      - β. οικείο (= φυσικότητα χωρίς πολύπλοκα σχήματα)
      - γ. εξεζητημένο (= επίδειξη γνώσης και συγγραφικής δεινότητας)
      - δ. γλαφυρό (= πολλά διακοσμητικά στοιχεία, παραστατικότητα)
      - ε. κομψό
      - στ. ειρωνικό
      - ζ. εξομολογητικό
      - η. διδακτικό
      - θ. προτρεπτικό
      - ι. σύνθετο
      - ια. πυκνό (χωρίς πολυλογίες)
      - ιβ. χαλαρό (αντίθετο του πυκνού)
      - ιγ. λαϊκό (= απλοϊκό, χωρίς στολίδια)
      - ιδ. λόγιο
      - ιε. προφορικό
      - ιστ. στοχαστικό
      - ιζ. χιουμοριστικό
      - ιη. επίσημο
      - ιθ. άκοσμο (αντίθετο του γλαφυρού
      - κ. σκοτεινό (δύσκολα βγάζεις νόημα)
      - κα. σοβαρό
      - κβ. σεμνό
      - κγ. προσβλητικό
      - κδ. επιτηδευμένο (γραμμένο με δεξιοτεχνία, προσεγμένο)
      - κε. υποβλητικό
        
        ι. υπαινιγμοί
        
        ιι. συμβολισμοί
      - κστ. υψηλό (εξαίρει αρετές και πράξεις)
      - κζ. προσωπικό
- - - - α. υποκείμενο
      - β. αντικείμενο
      - γ. επεξήγηση
      - δ. εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες
- - - - α. Καλύπτει ένα φάσμα σημασιών σχετικών με τη βεβαιότητα του ομιλητή γι αυτά που λέει (π.χ. πρέπει να περάσατε πολύ καλά στο ταξίδι)
        
        ι. στο ένα άκρο του βρίσκεται η υπόθεση
        
        ιι. στο άλλο άκρο βρίσκεται η ρητά δηλωμένη βεβαιότητα
        
        ιιι. Ορισμένες από τις σημασίες αυτές είναι :
        
        Υπόθεση
        
        α. Εκφράζεται η υπόθεση του ομιλητή γι αυτό που λέει.
        
        β. Εκφέρεται με το :
        
        ι. να + υποτακτική
        
        ιι. αν, εάν, άμα, έτσι και, ας + οριστική πολλών χρόνων
        
        Δυνατότητα
        
        α. Εκφράζεται από τον ομιλητή αυτό που είναι δυνατό να γίνει.
        
        β. Εκφέρεται ως εξής:
        
        ι. μπορεί + υποτακτική
        
        ιι. ως + υποτακτική
        
        ιιι. θα + οριστική
        
        Πιθανότητα
        
        α. εκφράζεται από τον ομιλητη η πιθανότητα να γίενι αυτό που λέει.
        
        β. Από αυτήν την άποψη είναι πιο ισχυρή από τη δυνατότητα.
        
        γ. εκφέρεται με τα:
        
        ι. πρέπει + υποτακτική
        
        ιι. θα + οριστική
        
        Βεβαιότητα
        
        α. Εκφράζεται από τον ομιλητή βεβαιότητα γι αυτό που λέει.
        
        .β. Εκφέρεται με απλή οριστική και συνοδεύεται συχνά από εκφράσεις (επιρρήματα κλπ) που δηλώνουν βεβαιότητα).
        
        γ. Εκφέρεται με οριστκή και μικροπερίοδο, τελεία.
    - - α. Σχετίζεται με τον βαθμό της αναγκαιότητας που εκφράζει ο ομιλητής για την πραγματοποίηση αυτού που λέει (π.χ. σήμερα λέω να πάω στο θέατρο). Καλύπτει ένα ευρύ φάσμα σημασιών σχετικών με την προσδοκία πραγματοποίησης αυτών που λέει ο ομιλητής που
        
        στο ένα άκρο του βρίσκεται η απλή επιθυμία
        
        στο άλλο άκρο βρίσκεται η υποχρέωση
        
        γ. Ορισμένες από αυτές τις σημασίες είναι:
        
        ι. Επιθυμία
        
        Εκφράζεται από τον ομιλητή η επιθυμία του υποκειμένου
        
        ** Εκφέρεται συχνά με το ρήμα θέλω + υποτακτική (π.χ. όλοι θελουν να έχουν καλή υγεία)
        
        ιι. Ευχή
        
        Εκφράζεται από τον ομιλητή η επιθυμία του υποκειμένου ως ευχή. Είναι πιο ισχυρή από την τροπικότητα της επιθυμίας.
        
        ** Εκφέρεται με
        
        -> απλή υποτακτική
        
        -> εκφράσεις που δείχνουν ότι πρόκειται για ευχή κι όχι προσταγή
        
        -> ας, να, μακάρι, που + υποτακτική
        
        ιιι. Πρόθεση
        
        εκφράζεται από τον ομιλητή η πρόθεση του υποκειμένου να κάνει μια ενέργεια.
        
        ** Εκφέρεται με ρήματα που δηλώνουν πρόθεση
        
        ι. στοχεύω να
        
        ιι. σκοπεύω να
        
        ιιι. προτίθεμαι να
        
        ιν. λέω να
        
        ιν. υποχρέωση
        
        εκφράζεται από τον ομιλητή η ανάγκη, η υποχρέωση του υυποκειμένου να κάνει μια ενέργεια
        
        εκφέρεται με
        
        α. προστακτική
        
        β. πρέπει + υποτακτική
        
        γ. εκφράσεις που δηλώνουν ανάγκη (είναι ανάγκη, είναι υποχρεωμένος) + υποτακτική)
  - - - ι γλωσσικών (συνδυασμοί συνδέσμων, τροπικά ρήματα, εκφράσεις κλπ.)
      - ιι. εξωγλωσσικών (π.χ. ανασήκωμα ώμων, χειρονομίες κτλ.) στοιχείων.
      - ιιι. Εξετάζονται μαζί με τις εγκλίσεις, γιατί και οι εγκλίσεις - κυριως οι προσωπικές - εκφράζουν τροπικότητες
- - - - Η παράγραφος είναι το αυτοτελές θεματικά τμήμα του γραπτού πεζου λόγου, ευδιάκριτο οπτικά, το οποίο συνδέεται άρρηκτα με το συνολικό κείμενο. Η παράγραφος δομικά και λειτουργικά αποτελεί μικρογραφία της έκθεσης
    - - Αποδεικτική
        
        ι. Έχει έκταση 10-15 γραμμές
        
        ιι. Είναι αυτοτελής νοηματικά αλλά υποτελής στο συνολικό κείμενο
        
        ιιι. Είναι αδιαίρετο τμήμα του κειμένου
      - Μεταβατική
        
        ι. Έχει έκταση 4-6 γραμμές.
        
        ιι. Χρησιμοποιείται για τη σύνδεση των θεματικών ενοτήτων του κειμένου
    - - α. Είναι μία πρόταση ή περίοδος που εκφράζει την κύρια ιδέα της παραγράφου με:
        
        ι. σαφήνεια
        
        ιι. ακρίβεια
      - β. Λειτουργεί ως πρόλογος της παραγράφου και μας κατευθύνει στον τρόπο κα την μέθοδο με την οποία μπορεί να αναπτυχθεί μια παράγραφος
      - γ. Θεωρητικά μπορεί να τοποθετηθεί στην αρχή, στη μέση ή στο τέλος της παραγράφου αλλά η λειτουργικότερη θέση μαις θεματικής πρότασης είναι στην αρχή, καθώς η αναάπτυξη των ιδεών κινείται παραγωγικά και έτσι καθοδηγεί αποτελεσματικότερα και τον συγγραφέα και τον αναγνώστη.
      - δ. Συνδετικές λέξεις /φράσεις που επιτρέπουν λογική αλληλούχιση της θεματικής πρότασης με τις λεπτομέρειες της παραγράφου (σελ. 50)
        
        Ειδικότερα...
        
        Πράγματι...
        
        Πιο συγκεκριμένα
        
        Είναι αλήθεια ότι...
        
        Η διαπίστωση αυτή δεν αποτελεί υπερβολή
        
        Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία ...
    - - α. Είναι οι μερικότερες ιδέες που αναπτύσσουν την κύρια ιδέα της παραγράφου, που υπάρχει μέσα στη θεματική πρόταση
        
        σχόλια
        
        πληροφορίες
        
        κρίσεις
        
        παραδείγματα κτλ.
    - - Θεματική πρόταση
      - Λεπτομέρειες
      - Κατακλείδα
    - - Είναι η πρόταση ή η περίοδος που συνοψίζει με σαφήνεια το περιεχόμενο των λεπτομερειών και εξασφαλίζει μια ολοκληρωμένη μορφή στην παράγραφο, δηλαή το συμπέρασμα της παραγράφου
      - Τοποθετείται στο τέλος της παραγράφου χωρίς να αλλάζουμε σειρά.
      - Είναι προαιρετική
      - Εναλλακτικοί τρόποι έναρξης πρότασης ή περιόδου κατακλείδας:
        
        α. Αβίαστα/λοιπόν, συνάγεται το συμπέρασμα...
        
        β. Συνοψίζοντας μπορούμε να επισημάνουμε...
        
        γ. Γίνεται, επομένως, εύκολα αντιληπτό...
        
        δ. Εύκολα, επομένως μπορεί να συμπεράνει...
        
        ε. Από τη μέχρι τώρα αποδεικτική διαδικασία γίνεται φανερό...
        
        στ. Συμπερασματικά, έχει καταστεί σαφές...
        
        ζ. Εύκολα, λοιπόν, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα...
  - - - ι. Χρησιμοποιείται όταν είμαστε βέβαιοι ότι η θεματική πρόταση ή περίοδος μας παρακινεί να ρωτήσουμε "γιατί;"
      - ιι. Τεκμηριώνεται η αλήθεια της θεματικής πρότασης, όταν η αιτιολόγηση στηρίζεται σε αξιόπιστα και λογικά επιχειρήματα.
      - Η αιτιολόγηση προσδίδει πειστικότητα, κύρος και αντικειμενικότητα στην παράγραφο, όταν επιτευχθεί ορθή ιεράρχηση του υποστηρικτικού υλικού:
      - Χρηστικό λεξιλόγιο για την ανάπτυξη παραγράφου με τη μέθοδο της αιτολόγησης
        
        Ρήματα
        
        αποδίδεται
        
        ευθύνεται
        
        ερμηνεύεται
        
        αιτιολογείται
        
        πηγάζει
        
        καταλαογίζεται
        
        ανάγεται
        
        Ουσιαστικά
        
        αιτία
        
        αίτιο
        
        λόγος
        
        ευθύνη
        
        παράγοντας
        
        ρίζα
        
        κίνητρο
        
        ελατήριο
    - - α. Χρησιμοποιείται όταν η θεματική πρόταση ή περίοδος μας υποδεικνύει να επισημάνουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε δυο πρόσωπα, φαινόμενα, ιδέες, θεσμούς κλπ.
      - β. Στη θεματική πρόταση πρέπει να αναφέρονται - ονομάζονται τα συγκρινόμενα
      - γ. Στη θεματική πρόταση αναγνωρίζετεαι χωρίς περιστροφές η ομοιότητα ή η αντίθεση ανάμεσα στα συγκρινόμενα μέλη
      - δ. Στις λεπτομέρειες - σχόλια η παράγραφος αναπτύσσεται με σύγκριση - αντίθεση που πραγματοποιείται με δύο κυρίως τρόπους: ή παρουσιάζοντας όλα τα γνωρίσματα του ενός μέλους ή καταγράφοντας σημείο προς σημείο τις ομοιότητες και τις διαφορές των συγκρινόμενων - αντιτιθέμενων μελών.
      - ε. Η περίοδος κατακλείδα περιλαμβάνει το συμπέρασμα της σύγκρισης ή μια γενική παρατήρηση και κρίση.
      - στ. Προτάσσονται οι σπουδαιότερες ομοιότητες και τις διαφορές ενώ οι λιγότερο σημαντικε΄ς επιτάσσονται στο ανάπτυγμά μας.
      - ζ. Παραγράφους αυτής της μορφής αναπτύσσουμε, συνήθως, για να τεκμηριώσουμε μια άποψη και να αναιρέσουμε με μια άλλη.
    - - Α. Ορισμός είναι η μεθοδική ενέργεια της νόησης, με την οποία καθορίζουμε και εκθέτουμε τα ουσιώδη γνωρίσματα μιας έννοιας.
      - α. Με κριτήριο τον τρόπο παρουσίασης της οριστέας έννοιας
        
        ι. Αναλυτικός
        
        Περιορίζεται στη δήλωση των γνωρισμάτων μιας έννοιας.
        
        ιι. συνθετικός ή γενετικός
        
        δηλώνεται και ο τρόπος κατά τον οποίο συνδυαζόμενα τα γνωρίσματα παράγουν την οριστέα έννοια
      - β. Με κριτήριο την έκτασή τους
        
        Σύντομοι : εκτείνονται σε μερικούς στίχους
        
        Εκτεταμένοι: Εκτείνονται σε μία ή περισσότερες παραγράφους
      - Β. Για να είναι ορθός ένας ορισμός πρέπει
        
        ι. Να αναφέρει μόνο τα ουσιώδη γνωρίσματα
        
        ιι. Να μην περιέχει ακαθόριστες σκοτεινές ή εικονικές εκφράσεις
        
        ιιι. Να μην περιέχει αντίφαση μεταξύ της οριζόμενης έννοιας και των γνωρισμάτων της
        
        ιν. Να μην περιέχει την οριστέα εννοια
    - - ι. Ο χωρισμός ενός όλου σε μέρη - ο μερισμός. Αναλύουμε ένα όλο (γένος) στα μέρη του (είδη) με βάση κάποιο ουσιώδες γνώρισμά τους (διαιρετική βάση). Ο τρόπος αυτός μας αποκαλύπτει τα συστατικά στοιχεία που απαρτίζουν ένα αντικείμενο ή μια έννοια και μας βοηθά στην ολοκλήρωση της ακριβούς γνώσης των μερών, αλλά στη συστηματοποίηση των ιδεών και των γνώσεών μας με βάση τις ουσιαστικές σχέσεις τους.
      - ιι. Η διαίρεση μιας έννοιας μπορεί να εκτείνεται σε λίγους στίχους, οπότε αναφέρονται απλώς τα είδη της διαιρετέας έννοιας. Ωστόσο, πολλές φορές, η διαίρεση καλύτπτει μια ή περισσότερες παραγράφους ή ένα εκτεταμένο κείμενο, οπότε στην αρχή δίνεται μια πρωτοβάθμια διαίρεση και στη συνέχεια αναπτύσσονται αναλυτικότερα τα είδη της διαιρετέας έννοιας.
      - ιιι. Επαρκής είναι μια παράγραφος με διαίρεση όταν:
        
        α. Η διαιρετική βάση είναι ενιαία
        
        β. Η διαίρεση περιλαμβάνει όλα τα είδη
        
        γ. Εξασφαλίζεται συνέχεια στην παράθεση των ειδών
        
        δ. Σχολιάζονται όλα τα είδη που δηλώνονται στη θεματική πρόταση
    - - Αναφέρουμε στη θεματική πρόταση την αιτία και τις συνέπειες / αποτελέσματα στην ανάπτυξη ή το αντιστροφο
    - - Στη θεματική περίοδο παραλληλίζονται παρομοιάζονται δύο όροι, δηλαδή παρουσιάζεται μια αναλογία μεταξύ πραγμάτων, καταστάσεων κ.ά.. Η αναλογία είναι κυριολεκτική (=παρομοιάζονται πράγματα που έχουν βασικές ομοιότητες) ή μεταφορική (= παραλληλίζονται εντελώς διαφορετικοί όροι)
    - - Στα σχόλια παρουσιάζνται χαρακτηριστικά παραδείγματα που βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει ευκρινέστερα το γενικό, αφηρημένο ή ασφαφές περιεχόμενο της θεματικής περιόδου. Τα παραδείγμματα αναφέρονται στην καθημερινή Ζωή, τις αντιλήψεις που επικρατούν ή την ιστορία και επιβεβαιώνουν τη θεματικη περίοδο. Γι αυτό πρέπει να επιλέγουμε τα πιο αντιπροσωπευτικά, αποκαλυπτικά και οικεία παραδείγματα. Για να εισάγουμε τα παραδείγματα, χρησιμοποιούμε συνήθως λέξεις/ φράσεις όπως, για παράδειγμα, χαρακτηριστικό παράδειγμα, λόγου χάρη κά.