Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินอาหาร
ยารักษาแผลในทางเดินอาหาร
Antacid
เป็นสารละลายที่มีฤทธิ์เป็นด่าง ออกฤทธิ์โดยการสะเทินฤทธิ์กรดสามารถเพิ่มค่าpHในกระเพาะอาหารขึ้ ในกระเพาะอาหารขึ้นได้ประมาณ3.5
อาการข้างเคียง
Magnesium มีฤทธิ์ทำให้ถ่ายบ่อย
Aluminium มีฤทธิ์ทำให้ท้องผูก
ท้องอืด คลื่นไส้
ขนาดและวิธีใช้
ผู้ใหญ่กินครั้งละหนึ่ง-สองช้อนโต๊ะ(เม็ด)
เด็กครั้งละ 1/2-1 ช้อนโต๊ะ (เม็ด)
วันละสี่ครั้งหลังอาหาร 1 ชั่วโมงและก่อนนอนและกินเพิ่มเติมเมื่อมีอาการถ้าเป็นมากให้กินทุกสองถึง 4 ชั่วโมง
ชนิดเม็ดควรเคี้ยวให้ละเอียดก่อนเกิน
Antisecretory drugs
H2 antagonist
ยาซึ่งปิดกั้นตัวรับฮีสตามีนชนิดH2
Cimetidine (Tagamet,Dyspamet)
Ranitidine (Zantac)
Famotidind (Pepcid)
Nizatidine (Axid)
Nizatidine (Axid)
Ranitidine bismuth citrate (Pylorid)
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการหลั่งกรดทั้งขณะท้องว่างหรือมีอาหารและตอนกลางคืน
ไม่มีผลต่อการเคลื่อนไหวของลำไส้
Proton pump inhibitor
Omeprazole
Lansoprazole
Pantoprazole
Rabeprazole
Esomeprazole
มีประสิทธิภาพสูงที่สุดในการยับยั้งการหลั่งของกรดในกระเพาะอาหารสามารถรักษาแผลในกระเพาะอาหารจากหลายสาเหตุ
Muscosal protective agents
Colloidal bismusth
Coatsulcer:Bindstoprotein(จับกับโปรตีนที่แผล)
Binds to pepsin
กระตุ้นการผลิตเมือก
เพิ่มการสังเคราะห์ prostaglandin
ฆ่าเชื้อ H.pylori
Sucralfate
กลไกการออกฤทธิ์
เมื่อเจอกับกรดในกระเพาะอาหารอยากจะเปลี่ยนเป็นสารประกอบที่ไม่ละลายน้ำและจับยึดกับโปรตีน
บริเวณปากแผล
มีฤทธิ์ยับยั้งการหลั่งของเป๊ปซินและช่วยดูดซับน้ำดี
Misoprostol
ยับยั้งการหลั่งกรด
กระตุ้นการหลั่ง gastric mucus และ bicarbonate
สารที่ใช้ในการกําจัดเชื้อแบคทีเรีย H.pylori
1 antisecretory drug+2 antibiotics
Antisecretorydrugs
Omeprazole
Ranitidinebismuthcitrate
Antibiotics
Amoxicillin
clarithromycin
metronidazole
ยารักษาอาการท้องเดิน
ยาที่มีฤทธิ์ดูดซับสารพิษ
ยาลดการเคลื่อนไหวของลําไส้
ผงเกลือแร่
ยารักษาโรคท้องอืด
Mixture carminative
ยาธาตุน้ำแดง
ยาธาตุน้ำขาว
Simethicone
กลไกการออกฤทธิ์
มีฤทธิ์ antiforming + water-repellent โดยเป็นสารลดแรงตึงผิวของฟองแก๊สทำให้ฟองแก๊สเล็กๆในกระเพาะอาหารที่รวมตัวกันอยู่ถูกทำลายหรือแตกออกโดยการบีบตัวของกระเพาะทำให้รู้สึกเรอและสบายฟองแก๊สเหล่านั้นจึงถูกขับออกจากทางเดินอาหารได้เร็วยิ่งขึ้น
การใช้ยา
ยาเม็ดขนาด 40 และ 80 มิลลิกรัม เคี้ยวยาให้ละเอียดครั้งละหนึ่งถึงสองเม็ดวันละสี่ครั้งหลังอาหารและก่อนนอนหรือเมื่อมีอาการไม่ควรรับประทานยานี้เกินวันละ 500 มีกรรม
ยาเพิ่มการเคลื่อนตัวของระบบทางเดินอาหาร ช่วยให้อาหารเคลื่อนตัวออกจากกระเพาะอาหารเข้าสู่ลำไส้เล็กได้เร็วขึ้น
ยาถ่ายและยาระบาย
Bulk-forming laxatives
ยาระบายที่ยาระบายที่เพิ่มกากในลำไส้เล็ก
บุก
เมล็ดแมงลัก
methylcellulose
เป็นยาระบายที่ช่วยเพิ่มกากใยอาหารออกฤทธิ์กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้โดยการเพิ่มมวลตัวยาเป็นสารที่ไม่ถูกดูดซึมดังนั้นจึงดูดน้ำและพองตัวในทางเดินอาหารกระตุ้นที่ทางเดินอาหารบีบตัวดังนั้นต้องกระตุ้นการดื่มน้ำมากๆ
ข้อดี
ปลอดภัยเพราะกลไกการออกฤทธิ์กระตุ้นการขับถ่ายอุจจาระแบบธรรมชาติจึงมีผลข้างเคียงน้อย
ใช้เป็นตัวเลือกอันดับแรกในการรักษาอาการท้องผูกเรื้อรัง
ข้อเสีย
ใช้เวลายาออกฤทธิ์นานต้องรอสองถึงสามวัน
ข้อห้ามใช้
ผู้ที่มีโรคลำไส้ตีบหรืออุดตัน
ผู้ที่ปวดท้องเฉียบพลันโดยไม่ทราบสาเหตุ
ผู้มีอุจจาระแห้งแข็งต้องดื่มน้ำตามจำนวนมากๆ
Osmotic laxatives
ยาระบายที่เพิ่มนํ้าในลําไส้
milk of magnesia
MOM
ออกฤทธิ์กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้โดยการเพิ่มน้ำในลำไส้ตัวยาสามารถดึงน้ำอาหารทำให้อุจจาระมีน้ำแล้วก็ยิ้ม
Lubricant laxatives
ยาระบายที่หล่อลื่นลำไส้
เป็นยาที่มีฤทธิ์หล่อลื่นยาที่ทำให้อุจจาระนิ่ม
Mineral oil
liquidpetrolatum
ห้ามใช้ในหญิงมีครรภ์
ลดการดูดซึมวิตามินที่ละลายน้ำมันเช่นวิตามินเอดีอีเค
ต้องระวังอย่าให้สำลักยาเข้าปอดเพราะอาจทำให้เกิดปอดอักเสบ
Stool softeners
ยาระบายที่ทำให้อุจจาระอ่อนนุ่ม
ยากลุ่มนี้ออกฤทธิ์โดยการลดแรงตึงผิวทำให้น้ำและไขมันสามารถแทรกซึมผ่านเข้าไปในอุจจาระทำให้อุจจาระอ่อนนุ่มขึ้นกากอาหารจึงขึ้นผ่านลำไส้ได้ง่ายยิ่งขึ้น
Stimulantlaxatives
ยาระบายที่กระตุ้นลำไส้
ยาระบายที่มีฤทธิ์เพิ่มสิ่งคัดหลั่งและกระตุ้น
การทำงานของลำไส้
เป็นยาระบายที่มีฤทธิ์แรงอาจทำให้ถ่ายเหลวหรือปวดท้อง
มักใช้กับผู้ป่วยในขณะก่อนหรือหลังผ่าตัด
ยาระงับอาเจียน
Domperidone
ใช้รักษาอาการขึ้นไส้จากแพ้ยาหรือ migraine แต่ไม่สามารถใช้กรณีคลื่นไส้จากเคมีบำบัดหรือรังสีรักษา
ผลข้างเคียงช่วยกระตุ้นการสร้างน้ำนมซึ่งอาจจะเป็นผลมาจากการเพิ่มปริมาณฮอร์โมนโปรแลคตินที่ต่อมใต้สมองผลิตขึ้นจึงใช้เป็นยาเพิ่มการสร้างน้ำนมในหญิงหลังคลอดที่มีอาการเครียด
Metoclopramide
ใช้รักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนจากหลายสาเหตุเช่นแพ้ยาได้รับเคมีบำบัดหรือรังสีรักษา
Dimenhydrinate เป็นยาระงับอาเจียนเนื่องจากเมารถ
เมาเรือ เมาเครื่องบิน
5HT3-RECEPTOR ANTAGONISTS
สารสื่อประสาทที่พบว่ามีบทบาทสำคัญในการอาเจียน
ชนิดเฉียบพลันคือ serotonin