Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Góry w Europie i w Polsce - Coggle Diagram
Góry w Europie i w Polsce
Ze względu na genezę wyróżniamy góry:
fałdowe
Góry fałdowe powstają w miejscach zderzania się płyt litosfery. Warstwy skał, które tworzyły się na dnie oceanów, zostają sfałdowane i wypiętrzone. Budowę fałdową ma większość gór na ziemi.
Do gór fałdowych należą m.in. Najdłuższe (Kordyliery i Andy)
Najwyższe (Himalaje)
W Europie zaliczamy do nich m.in. Alpy, Pireneje i Karpaty.
Karpaty to drugie pod względem zajmowanego obszary góry Europy. W Polsce znajduje się zaledwie 1/10 ich całkowitej powierzchni.
Jedynym pasmem polskich Karpat, które charakteryzują się wysokogórską rzeźbą terenu są Tatry. Tam właśnie wznosi się najwyższy szczyt Polski - Rysy (2499m n.p.m.)
Przeważająca część polskich Karpat stanowią Beskidy. Są one górami średnimi. W ich skład wchodzi kilkanaście pasm górskich m.in.
Gorce
Beskid Sądecki
Bieszczady
Większość pasm Beskidów osiąga wysokość 900-1300m n.p.m., Ale ich najwyższy szczyt to Babia Góra licząca 1725m n.p.m. i leżąca w Beskidzie Żywieckim.
Charakterystyczne dla Beskidów są łagodne wzniesienia porośnięte lasem. W szczytowych partiach Bieszczadów występują łąki górskie zwane połononami.
zrębowe
Góry zrębowe powstają w wyniku wypiętrzania warstw skalnych. Podczas tego procesu sztywne skały nie ulegają fałdowaniu, lecz pękają i przesuwają się wzdłuż uskoków nawet o setki kilometrów w poziomie oraz kilka kilometrów w pionie.
W Europie do tych gór należą m.in.
Harz oraz Schwarzwald w Niemczech
Niektóre części Sudetów.
Sudety
Zrębowa budowa Sudetów najbardziej widoczna jest w Górach Stołowych. Mają one spłaszczone wierzchołki i strome stoki. W niektórych miejscach widać, że budujące je warstwy zalegają poziomo.
Górami zrębowymi w Polsce są Sudety. Leżą one w południowo-zachodniej części kraju, po obu stronach granicy z Czechami.
Składają się z kilkunastu pasm górskich oddzielonych od siebie kotlinami, takimi jak Kotlina Kłodzka. Sudety powstały w wyniku orogenez kaledońskiej, hercyńskiej oraz alpejskiej.
Najwyższym pasmem górskim Sudetów, mającym kształt podłużnego wału o płaskim grzbiecie i stromych stokach, są Karkonosze. Ich najwyższym szczytem jest Śnieżka (1602m n.p.m.).
wulkaniczne
Ten typ gór znajduje się przede wszystkim na granicach płyt litosfery i w ich sąsiedztwie. Występują w przebiegających wzdłuż tych granic łańcuchach młodych gór fałdowych lub tworzą wyspy na oceanach.
Powstają na skutek wydostawania się lawy oraz innych materiałów na powierzchnię. Sama góra to stożek czynnego lub wygasłego wulkanu.
Najwięcej wulkanów w Europie występuje w jej południowej części (głównie na obszarze Włoch, Grecji) oraz na Islandii.
W Polsce wulkany nie wybuchały od milionów lat przez co nie kojarzy się z nimi. Jednaj we wcześniejszych okresach geologicznych na jej obszarze dochodziło do erupcji. Były one związane z orogenezą alpejską.
Po tych wydarzeniach pozostały nam fragmenty stożków wulkanicznych i pól lawowych znajdujących się głównie w Sudetach, ale nie tylko. Przykładem wzgórza tego pochodzenia jest Góra Świętej Anny (400m n.p.m.) na Wyżynie Śląskiej.