Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
PBL: Pre-eclampsia & Eclampsia นางสาวอนงค์ ขลุ่ยนาค รหัส 63019953,…
PBL: Pre-eclampsia & Eclampsia นางสาวอนงค์ ขลุ่ยนาค รหัส 63019953
Root cause/factors
ระหว่างการตั้งครรภ์ Spiral artery จะมีการขยายจากเดิม 5-10 เท่า และพัฒนาไปเป็น uteroplacental arteries เพื่อขนส่งเลือดไปเลี้ยงทารกในครรภ์ให้เพียงพอต่อการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์
ในภาวะ pre-eclmsia เมื่อ uteroplacental arteries เกิดพังผืด ทำให้เ้นเลือดแคบ ขยายออกไม่ได้ ดังนั้นเลือดจึงผ่านไปเลี้ยงรกได้น้อย ส่งผลให้เกิด
Intrauterine Growth retardation
Fetal death
Releases pro-inflammatory proteins
มีการอักเสบไปยังระบบไหลเวียนโลหิตของมารดา
Endothelial cell dysfunction
Vasoconstriction
Hypertension
local vasospasm ส่งผลต่ออวัยวะต่างๆ
ไต
Glomerular damage
2 more items...
ตา
Blurred vision
Flashing lights
Scotoma
ตับ
Injury & swelling
2 more items...
kidney retain more SALT
Indothelial cell injury
เมื่อมี Endothelial injury ทำให้เพิ่มช่องทางการซึมผ่านของหลอดเลือด ทำให้ของเหลวภายในหลอดเลือดและโปรตีนที่รั่ว มีการไหลซึมเข้าสู่เนื้อเยื่อ
เกิดลิ่มเลือดอุดตัน
เกิดการชน แตก ของเลือดที่ไหลผ่าน
เกิด HELLP syndrome: H-Hemolysis, EL-Elevated Liver enzymes, LP-Low Platelets
Cerebral edema: headache, confusion & seizure (Eclapsia)
Pulmonay edema: cough, shortness of breath
Generalized edema: at legs, face, hands
Factors
Biological factors: Primigravidarum, multigravidrum, advanced maternal age> 35 Y, Hx.previous pre-eclampsia, family history of pre-eclampsia, Pre-existinghypertension, Diabetes, Renal disease, Obesity, connective tissue disease e.g. rheumatoid arthritis, systemic SLE
Psychological factors: Stress, depression
Environmental factors: Co2 exposure
Identify
Pre-eclampsia -> พบใน GA>20 wk, BP>140/90, Proteinuria, Edema แบ่งเป็น 2 ประเภท
Mild Pre-eclampsia -> BP 140/90-160/110 mmHg, Urine protein 24 ้hr > 300 mg หรือ Proteinuria +1 by dipstick ร่วมกับอาการบวมบริเวณขา
Severe Pre-eclampsia -> ฺBP > 160/110 mmHg, Proteinuria 2+ by dipstick หรือ Urine protein 24 hrs > 500 mg ร่วมกับอาการบวมที่มือ แขน ขา หรือทั้งตัว ปวดหัวรุนแรง ตาพร่ามัว เจ็บใต้ลิ้นปี่ ปัสสาวะออกน้อยกว่า 30 ml/hr ร่วมกับมี pulmonary edema
Eclampsia หมายถึง ผู้มีภาวะ pre- eclampsia แล้วมีอาการชัก เกร็ง หมดสติ ซึ่งเป็นการชักแบบทั้งตัว อาจเกิได้ตั้งแต่ก่อนคลอด ขณะคลอด หรือ หลังคลอด
Priority
Mother
Seizure (Eclampsia)
CHF, Pulmonary edema
Acute Renal failure
Stroke
HELLP syndorm & DIC
Fetus
Intrauterine growth restriction
Placental abruption
Stillbirth
Plan/ 5. Action
Access need for delivery folowing thiese indications: 1. progressie maternal organ dysfunction 2. inability ot control BP 3. compromised fetal well being
ดูแลให้ได้รับยาลดความดันตามแผนการรักษา เช่น Methyldopa, Labetalol, Clonidine
กรณีต้องคลอด ดูแลให้มารดาได้รับ corticosteroids injection (dexamethasone)
Pre-eclampsia
Mild
Bed rest, ดูแลให้รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง เพื่อช่วยลดอาการบวม, สังเกต prodomal sign ได้แก่ บวมมากขึ้น ปัสสาวะน้อยลง ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว จุกแน่นลิ้นปี่ ปวดท้อง มีเลือดออกจากช่องคลอด เป็นต้น
Severe:
Absolute bed rest, ติดตามผล lab: Hct, pH, LFT, ให้ MgSO4 โดยบันทึกสัญญาณชีพโดยเฉพาะ RR, BP Retain Foley's catheter keep UOP> 30 ml/hr or 120 ml/4 hr, DTR q 4 hr
Eclmpsia
นอนตะแคง, Suction clear airway, ให้ O2 ขณะชักและหลังชัก, NPO, ให้ยากันชัก
PDCA/DALI
ผ้าขนหนู ช่วยลดความดันโลหิต
การกำมือข้างเดียวบนผ้าขนหนูด้วยแรง 30% ของแรงกำมือเต็มที่เป็นเวลา 2 นาที (โดยใช้เครื่องวัดแรงกำมือ) ต่อด้วยการคลายมือพัก 1 นาที ทำแบบเดิมอีกครั้ง (ทั้งหมด 2 ครั้ง) แล้วทำแบบเดิมโดยใช้มืออีกข้างติดต่อกัน 2 ครั้ง
Step 1: ใช้ผ้าขนหนูขนาดพอดีมือ 1 ผืน ม้วนให้ได้ชนาดจนกำมือแล้วนิ้วไม่ติดกัน
Step 2: กำผ้าขนหนูม้วนด้วยมือข้างเดียวอย่างเต็มแรง บีบไว้ 2 นาที
Step 3: ครบ 2 นาที แล้วค่อยคลายมือออก 1 นาที แล้วทำซ้ำอีกครั้ง
Step 4: จากนั้นสลับมือ แล้วทำซ้ำแบบเดียวกับข้างต้นโดยเปลี่ยนมาใช้มืออีกข้าง โดยทำ 2 ครั้งเช่นกัน
เหตุผล: เมื่อกำมือแน่น จะทำให้กล้ามเนื้อแขนบีบเส้นเลือด และเมื่อคลายมือออก การบีบจะทำให้เส้นเลือดคลายตัวทันที ในจังหวะนั้นทำให้เซลล์เยื่อบุเส้นเลือดหลั่ง สารไนตริกออกไซด์ (Nitric Oxide) ออกมา ซึ่งสารตัวนี้จะส่งผลทำให้เส้นเลือดขยายตัว ทำให้ลดความดันลงหิตลงได้
Plan: วางแผนการให้คำแนะนำและให้ความรู้ในการปฏิบัติตัวระหว่างตั้งครรภ์ โดยเน้นถึงความสำคัญในการสังเกตอาการผิดปกติที่ต้องรีบมาพบแพทย์ ได้แก่ ปวดศีษะ ตาพร่ามัว จุกแน่นลิ้นปี่ ปวดท้อง ปัสสาวะลดลง เป็นต้น รวมถึงการให้คำแนะนำการรับประทานอาหารที่เหมาะสมกับโรค การออกกำลังกาย การรับประทานยา การนับลูกดิ้น และการมาตรวจตามนัด โดยให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคและภาวะแทรกซ้อนที่อาจตามมา
Do: สร้างสัมพันธภาพระหว่างสตรีตั้งครรภ์และครอบครัวเพื่อให้เกิดความไว้วางใจ คลายความวิตกกังวล และให้ความร่วมมือในการพยาบาล
Check: ตรวจสอบความรู้ความเข้าใจและการปฏิบัติตัว โดยเฉพาะการปฏิบัติตนที่อาจส่งผลถึงความดันโลหิตที่สามารถเพิ่มสูงขึ้นได้ รวมถึงประเมินความสามารถในการสังเกตอาการที่อันตรายที่ควรมาพบแพทย์ได้อย่างถูกต้อง และให้คำแนะนำเพิ่มเติมในส่วนที่ยังปฏิบัติไม่ถูกต้อง
Act: นำพฤติกรรมเสี่ยงที่จะนำไปสู่ภาวะครรภ์เป็นพิษที่รุนแรงเพิ่มมากขึ้นมาวางแผนแก้ไขปัญหาโดยเน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางและการสนับสนุนจากสามีและครอบครัว
Evaluation
วัด ฺBP
ประเมินอาการ เช่น ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว จุกแน่นลิ้นปี่ ใจสั่น ปวดท้อง เป็นต้น
no proteinuria
intake/output
ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการโดยเฉพาะ CBC, BUN/Cr, LFT
กรณีให้ MgSO4 ประเมิน RR, BP, UOP, DTR
นับการดิ้นของทารก
NST สับดาห์ละ 2 ครั้ง และ Ultrasound สัปดาห์ละ 1 ครั้ง
Pre+eclampsia
Affect pregnant woman
after 20 wks of gestation
up to 6 wks after delivery
Sign & symtoms
Hypertension
Proteinuria: maker of kidney damage
Edema
Development of an abnormal placenta
Eclampsia = Pre-eclampsia + seizures
Link Title
