Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MUSIKA ETA MUSIKAREN ADIERAZPEN GRAFIKOA - Coggle Diagram
MUSIKA ETA MUSIKAREN ADIERAZPEN GRAFIKOA
Noten aurretik
Musika sumerian eta egipton
frogarik zaharrena sumeriarrena izan da
Duela 3.500 urte idatzitako taulatxo bat:
Poema erligioso bat
Mesopotamian garatu zen
Antzinako Egipton ere musika adierazteko eraren bat erabiltzea
Kironomia erablitzen zuten
Eskuekin eta besoekin egindako keinuen bidez musika-notak adierazteko balio zuen sistema horrek
Grezia klasikoko soinuak
Antzinako greziarrek hitzak erabiliz idatzi zuten musika
Notazio alfabetikoa
Soinuak adierazteko alfabeto zahar bateko hitzak erabili zituzten
Hitz horiek musikatu nahi zuten testuaren gainean jartzen zituzten
Pneumak
Noten pneumetan dute jatorria
Musika-idazkera hori Erdi Aroan erabiltzen zen
Puntuak, makilatxoak eta lerro makotuak jartzen dira
Musika-piezaren testuaren gainean
Zeinu horieri ezker, abeslariek melodia bakoitza gogora zezaketen
Notak eta haien historia
Antzara-lumarekin idatzita
XV. mendean inprenta asmatu zutenera arte, musika ezkuz idazten zuten
Lan hori fraide espezializatu baztuek egiten zuten
Kopiatzaileek hilabeteak eta baztuetan urteak ere behar izaten zituzten eskuizkribu bat egiteko
Kolore biziko marrazkiekin apaintzen zituzten
Tetragramatik pentagramara
Soinuaren altuera zehaztasun handiagoarekin adierazteko, hainbat lerro horizontal erabiltzen hasi ziren
Notazio gregoaranoan lau lerro erabiltzen dira
Tetragrama bat
XVIII. mendearen hasieran, musika-notazioa egungoaren antzekoa zen
Johann Sebastian Bach-ek pentagrama batean idatzitako nota biribilak erabiltzen zituen
Kantu misteriotsu eta sakona
Gregoranioa Eliza Katolikoko kantzu ofiziala da
Izen hori artzen du VI. mendeko Gregorio I.a aita santuaren oroipenetan
Musikaren gaineko ezagutza handa zuen
Eta sekulako ahalegina egin zuen musika erlijiosoaren alde
Entuznaldiaren gida
Gregorianoa ahots-musika erlijiosoa (sakratua da) musika-tresnarik gabe abestutakoa
Testua latinez dago eta hots bakarrez entonatzen da
Hau da fraide guztiek melodia bera kantatzen dute
Pieza honen melodia silabikoa da, silaba bakoitzari nota bat baitagokio
Notazio alfabetikoa
Gizakia duela mende askotatik, soinuen altuera eta iraupena zeinuen bidez islatzen saiatu izan da
Notak ez ezik batzuetan alfabetoko hizkiak ere erabili izan ditu
Antzinako Greziako notazio alfabetikoa
Antzinako greziarrek hizkiak erabiltzen zituzten musika idazteko
Hizki bat akorde bakoitzarentzat
Jazzeko eta rockeko partituretan, melodiari laguntzen dioten akordeak hizki bidez adierazten dira
Marmolezko partitura
Grezia klasikoko musika nolakoa zen imajina dezakegu orain arte ongi gordetako musika-zatiei esker
Berrogei bat musika-testu dira
Papiroetan idatzitakoak edota harri eedo marmol gainean zizelkatutakoak
Arkeomusikologoek deskodetu dituzte horiek guztiak
Seikilosen epitafioa horietako bat da
Hileta-kantu bat da
Euterpe izeneko emakume baten hilobiaren gaineko marmolezko zutabe batean zizelkatuta
Musika-kaligrafia
Nota-irudi baten zatiak
Nota-irudi batek hiru zati ditu
Burua
Plika
Kortxetea
Dakigun bezala, beltzak eta biribilak ez dituzte kortxeterik
Biribila, baina, burua soilik dauka
Plikak: Gora edo behera begira
Si (sol giltzan) notak gora edo behera begira izan dezake plika pentagramen erdian dagoelako
Nota baxuenek gora begira izan behar dute plika
Eta altuenek berriz, behera begira
Burua eta kortxetea jartzeko modua
Plika gora begira dagoenean, buruaren eskuinaldean jartzen da
Behera begira dagoenean, berriz ezkerraldean
Kortxetea plikaren eskuinaldean jartzen da beti
Plikaaren luzera eta noten banaketa
Plikaren luzerak pentagramaren altuera baino zertxobait txikiagoa izan behar du
Ez luzeagoa, ez laburragoa
Era berean, konpaseko noten banaketa horizontalak proportzionatua izan behar du
