Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
แนวคิดการบําบัดรักษาทางจิตเวช - Coggle Diagram
แนวคิดการบําบัดรักษาทางจิตเวช
การบำบัดรักษาทางชีวภาพ
(Biological Treatment)
ยากลุ่มเดิม (First-Gen Antipsychotics; FGAs)
แบ่งตามความแรงยา
เป็น 3 กลุ่ม
High potency
Haloperidol
Fluphenazine
Trifluoperazine
Flupentixol
Pimozide
Moderate potency
Perphenazine
Zuclopenthixol
Low potency
Chlorpromazine
Thioridazine
ยากลุ่มใหม่ (Second-Gen Antipsychotics; SGAs)
Clozapine
ไข้ อ่อนเพลียมาก มีแผลภายในช่องปาก
เกิดภายใน 10 สัปดาห์แรกหลังรับยา
Risperidone
Aripiprazole
Olanzapine
Paliperidone
Quetiapine
Ziprasidone
ผลข้างเคียงและแนวทางการจัดการ
Extrapyramidal side effects (EPS)
Acute dystonia
เกร็งของกล้ามเนื้ออย่างทันทีในบริเวณคอ หลอดลมลิ้น ปาก มักเกิดหลังรับยาแรกๆในไม่กี่ชั่วโมงหรือไม่กี่วัน
Pseudoparkinsonism
มีอาการคล้ายผู้ป่วยโรค Parkinson
มักเกิดในช่วง 4 สัปดาห์แรก
Akathisia
มีอาการกระวนกระวาย กระสับกระส่าย นั่งไม่ติด
พบเมื่อใช้ยาได้ประมาณ 2-3
สัปดาห์แรก
4 . Tardive dyskinesia
มีการเคลื่อนไหวของปากผิดปกติ
พบในผู้ป่วยสูงอายุที่ใช้ยานานกว่า 1 ปี
Neuroleptic Malignant Syndrome (NMS)
เกร็งกล้ามเนื้อทั่วไป มีไข้สูง
หัวใจเต้นเร็ว
พบ serum creatinine phosphokinase (CPK) สูง
หยุดยาต้านโรคจิตทันที
Postural Hypotension
ยาทําให้ความดันโลหิตลด โดยเฉพาะเมื่อเปลี่ยนท่าทาง
ยารักษาโรคจิต ( antipsychotic drug )
ยาคลายกังวล (Antianxiety Drugs/Minor Tranquilizers/Anxiolytics)
แบ่งเป็น 2 กลุ่ม
Non-Benzodiazepines
Antidepressant
Propranolol
Antihistamine
Zolpidem
Benzodiazepines
Diazepam
Lorazepam
Alprazolam
Clonazepam
Clorazepate
กลุ่มที่ใช้
Panic disorder
Generalized anxiety disorder : GAD
Phobia
ยาต้านอาการซึมเศร้า (Antidepressant Drugs)
1.Tricyclic Antidepressants (TCAs)
Imipramine
ฟื้นฟูความสมดุลของสารเคมีในสมอง
Amitriptyline
Nortriptyline
Clomipramine
Doxepin
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการเก็บกลับ(reuptake) ของ
norepinephrine, serotonin
Monoamine Oxidase Inhibitors (MAOIs)
Moclobemide
Selective Serotonin Reuptake Inhibitors (SSRI)
Fluoxetine
Fluvoxamine
Paroxetine
Sertraline
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการเก็บกลับของ serotonin
จับกับ transporter ทำให้ serotonin เพิ่มขึ้นทั้งบริเวณ ynaptic cleft และบริเวณ cell body
New generation
Mianserin
Trazodone
Tianeptine
Bupropion
Venlafaxine
ยาต้านลมชัก Valproate
(Depakene)
ผลข้างเคียง
คลื5นไส้ อาเจียน ท้องอืด ท้องเสีย
ง่วงนอน พูดไม่ชัด มือสั่น
พบมากใน 1 เดือนแรก
Carbamazepine
ข้อบ่งชี้ในการใช้
โรคลมชัก trigeminal neuralgia พฤติกรรมก้าวร้าว
ฤทธิ์ข้างเคียง
คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ท้องผูกและเบื่ออาหาร
การรักษาด้วยยาทางจิตเวช
การรักษาด้วยไฟฟ้า
ECT
เทคนิคและวิธีการ
รักษาด้วยไฟฟ้า
1.Bilateral ECT
วางแผ่นขั้วไฟฟ้าไวที่ขมับ (temporal)ทั้งสองข้าง ข้างละ 1 แผ่น
ทำเมื่อผู้ป่วยคลุ้มคลั่ง หรือ ผู้ป่วยที่พยายามฆ่าตัวตาย
2.Unilateral ECT
เพื่อให้กระแสไฟฟ้าผ่านสมองซีก
เดียวกัน
สูญเสียความทรงจำน้อยกว่า ฟื้นจากการทำECT เร็วกว่า
รูปแบบของการรักษา
1.Unmodified E.C.T.
รักษาด้วยไฟฟ้าไม่ใช้ยาระงับความรู้สึก
ไม่มี Premedication
2.Modified E.C.T.
รักษาด้วยไฟฟ้าที่ใช้ยาระงับความรู้สึก
รับยานอนหลับยาคลายกล้ามเนื้อ (Premedication)
การออกฤทธิ์
ของการรักษาด้วยไฟฟ้า
สมองได้รับกระแสไฟฟ้า ทําให้ช็อค หมดสติ การชักเกร็ง
สารชีวเคมีในสมองเปลี่ยนแปลงปรับตัวเกินสมดุล
ชนิดการทำ ECT
แบ่งตามลักษณะคลื่นไฟฟ้า
Sine wave
Brief pulse wave
แบ่งตามการวางอิเลคโทรด
Bilateral วางอิเลคโทรด ตรง temporal area ของศีรษะ ทั้งสองข้าง
Unilateral nondominant เป็นการทำ ECT ที่วางอิเลคโทรดทั้ง 2 บนศีรษะข้าง เดียวกัน กับมือที่ถนัด
สูญเสียความทรงจำน้อยกว่า ฟื้นจากการทำ ECT เร็วกว่า
แบ่งตามการใช้ยาสลบ
Unmodified ECT
modified ECT
แบ่งตามจำนวนการชักในแต่ละครั้งของการทำ ECT
Single conventional ECT
Multiple monitored ECT (MMECT)
จำนวนครั้งของการทำการรักษาด้วยไฟฟ้า
ผู้ป่วยซึมเศร้ารุนแรง 6-8 ครั้ง ( 20 ครั้ง)
ผู้ป่วยอารมณ์คลุ้มคลั่ง 8-10 ครั้ง
ผู้ป่วยการเคลื่อนไหวผิดปกติ 1-4 ครั้ง
ผู้ป่วยจิตเภท 9-18 ครั้ง
ผู้ป่วยจิตเภทเรื้อรัง ≥ 15 ครั้ง
เฉลี่ยประมาณ 6-9 ครั้งต่อชุด 3 ครั้ง/สัปดาห์ (วันเว้นวัน)
ข้อบ่งชี้ในการ
รักษาด้วยไฟฟ้า
การใช้การรักษาด้วยไฟฟ้าเป็นวิธีแรกก่อนใช้ยา (Primary use of ECT)
การผลรักษารวดเร็ว แน่นอน
ปลอดภัยกว่าการรักษาด้วยวิธีอื่น
มีการตอบสนองที่ดีต่อการรักษาด้วยไฟฟ้า
การรักษาด้วยไฟฟ้าหลังจากที่ได้ให้การรักษาชนิดอื่นไปแล้ว และมีปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่ง
ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา
ผู้ป่วยทนต่อผลข้างเคียงของยาไม่ได้
สภาวะที่อาการของผู้ป่วยแย่ลงเรื่อยๆ
ข้อห้ามและข้อควรระวัง
ภาวะการมีพยาธิสภาพในสมอง
ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้น
Myocardial infarction
Severe hypertension ต้องควบคุมให้ความดันโลหิตให้ปกติก่อน