Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่มีผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติ, 64108301133สุภาภรณ์ ทิพระษาหาร - Coggle…
ยาที่มีผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติ
Cholinomimetic agents
ออกฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของประสาทพาราซิมพาเธติก
Acetylcholine(Ach)
มีฤทธิ์สั้น ถูกทำลายโดย enzyme acetyl cholinesterase (AchE)
ทำให้หลอดเลือดคลายตัว ลดอัตราการเต้นของหัวใจ
เพิ่แรงตึงตัวแรงบีบตัว เพิ่มการหลั่งของสารคักหลั่ง secretion ของกระเพาะอาหาร
ทำให้เกิดปัสสาวะ
ทำให้ม่านตาหรี่(miosis) ciliary muscle หดตัว ทำให้ความดันในเบ้าตาหดตัว
สามารถกระตุ้นสารคัดหลั่ง secretion ของต่อมมีท่อทุกชนิดที่ควบคุมด้วยเส้นประสาท cholinergic Ex.ต่อมน้ำตา ต่อมน้ำลาย
Bethanechol
มีฤทธิ์อยู่ได้นาน ไม่ถูกทำลายโดย enzyme acetyl cholinesterase
ออกฤทธิ์เฉพาะกับระบบทางเดินอาหาร ทางเดินปัสสาวะ
แก้ท้องอืด ถ่ายปัสสาวะไม่ออกหลังผ่าตัด
อาการไม่พึงประสงค์
-หอบหืด
-Hyperthyroidismทำให้หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
-Coronary insufficiency กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
-peptic ulcer กรดในกระเพาะอาหารมากขึ้น
Pilocarpine
ยาลดความดันในลูกตา
บรรเทาอาการปวดจากโรคต้อหินที่ตา
โรคต้อหินเกิดจาก
Iris sphincter เกิดการหย่อนคล้อยเลยเกิดเป็นโพรง 2.การอุดตันของ Trabecular meshwork
เป็นสาร alkaloid สกัดจากพืช มีฤทธิ์กระตุ้นเฉพาะ muscarinic receptor
Muscarine
เป็นสารที่ได้จากเห็ดพิษบางชนิด เช่น เห็ดเกล็ดดาว กระตุ้น muscarinic receptor ปัจจุบันไม่ค่อยมีประโยชน์ทางการรักษา
อาการที่ได้รับสาร Muscaria จะเหมือนอาการที่ได้รับเห็ดพิษ
Anti-cholinesterase agents เป็นสารยับยั้ง enzyme cholinesterase (AchE) จึงมีฤทธิ๋เหมือนเพิ่ม Ach
1.Reversible anticholinesterase agents (ใช้เป็นยารักษาโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงชนิด Myasthenia gravis กระบังลมทำงานผิดรูป)
อาการหนังตาตก กลืนน้ำลายยาก
2.Irreversible anticholinesterase agents : ยาฆ่าแมลง : parathion,paraoxon,malathion
Cholinergic blocking agents
ออกฤทธิ์ยัยยั้งการทำงานของประสาทพาราซิมพาเธติก
Atropine
ทำให้หัวใจเต้นเร็ว เพราะไปยับยั้ง vagus nerve (vagus nerve คือเส้นประสาทอัตโนมัติคู่ที่10) มีผลต่อหัวใจห้องล่าง
ขยายหลอดเลือด atropineflush
ให้ในขนาดต่ำ ลดอาการมือสั่น กล้ามเนื้อแข็งเกร็งในผู้ป่วย Parkinsions disease
ขยายหลอดลมลดsecretionเสมหะ
ขยายรูม่านตา (ใช้หยอดตาเพื่อตรวจจอประสาทตา)
ให้ในขนาดสูง ประสาทหลอน
Scopolamine / Hyoscine
ใช้เป็นยาแก้อาการคลื่นไส้ อาเจียนจากการเมารถเนื่องจากฤทธิ์ค่อนข้างสั้น จึงมียาเตรียมในรูปที่ให้แบบเป็นยาแปะที่ผิวหนัง
มีฤทธิ์กดระบบประสาทส่วนกลาง มีผลทำให้ง่วงนอนใช้เป็นยาสลบ
ใช้เป็นยารักษาอาการลำไส้แปรปรวน(Irritable bowel syndrome)
Curare alkaloids
d-Tubocurarine เป็นสารที่ใช้คลายกล้ามเนื้อในการผ่าตัด
ยับยั้งที่ nicotinic receptorที่กล้ามเนื้อลาย เรียกยากลุ่มนี้ว่า neuromuscular blocking drugsซึ่งทำให้กล้ามเนื้อหย่อนตัว มีผลต่อกล้ามเนื้อกระบังลม ทำให้หยุดหายใจ และตาย
Adrenomimetic agents
ออกฤทธฺิ์กระตุ้นการทำงานของประสาทซิมพาเธติก
Adrenalineสามารถใช้ห้ามเลือดเฉพาะที่,Epinephrine
ออกฤทธิ์กระตุ้นทั้งแอลฟ่าและเบต้ารีเซปเตอร์
ผลต่อระบบไหลเวียนโลหิต ทำให้เกิด vasoconstrictor ทำให้หลอดเลือดหดตัวหัวใจเต้นเร็ว
ทำให้ลดการหลั่ง insulin แต่เพิ่มการหลัง glucagon ลดการนำ glucose เข้าสู่เนื้อเยื่อ กระตุ้นการสลายกลัยโคเจน
ทำให้เกิดการคลายตัวของทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ ทางเดินปัสสาวะ มดลูก
Dopamine
ออกฤทธิ์กระตุ้นทั้งแอลฟ่าแนะเบต้ารีเซปเตอร์
ใช้รักษาภาวะ shook
ต้องให้แบบผสมน้ำเกลือ
เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ
cardiac output
ทำให้หลอดเลือดหดตัว
Dobutamine (Dobutrex)
ต้องใช้ผสมกับน้ำเกลือ
ข้อควรระวังอย่าใช้ร่วม
Alkaline
Solution
Sodium Bicarbonate
heparin
cefazolin
penicillin
Adrenergic blocking agents
ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของประสาทซิมพาเธติก
แอลฟ่า-adrenergic blocking agents
prazosin
แบต้า-adrenergic blocking agents
Propranolol
Metoprolol
Atenolol
adrenergic neuron blocking agents
Guanethidine
reserpine
Centrally adrenergic blocking agents
Clonidine
methyldopa
Skeletal Muscle Relaxants ยาคลายกล้ามเนื้อ
Succinylcholine
ชื่อทางการค้า
Anectine
Succinyl
Quelicin
ใช้เป็นยาคลายกล้ามเนื้อเพื่อทำการผ่าตัดใส่ท่อช่วยหายใจ
ใช้ฉีดเข้าทางเส้นเลือดดำเท่านั้น
ไม่ดูดซึมนทางเดินอาหารไม่ซึมผ่าน CNS ไม่มีผลต่อลดอาการปวด
Botulinum toxin
ชื่อทางการค้า
ฺBotox
สกัดจากแบคทีเรีย Clostridium Botulinumเรียกว่า Botulinum toxin
โปรตีน 2 สาย สายหนัก(heavy chain : h)และสายเบา(light chain:l) เชื่อมต่อด้วยพันธะ disulfide
BTXสายหนัก มีผลลดการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อลาย เมื่อฉีดไป 24-72 ชั่วโมง
ฤทธิ์ลดลงเมื่อผ่านไป 3- เดือน
64108301133สุภาภรณ์ ทิพระษาหาร