Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 7 กระบวนทัศน์หลักทางการพยาบาล, A6480036นายธนาบัติ พิมพาเกษ -…

- - - - 2.1 การส่งเสริมสุขภาพ
        
        การช่วยเหลือที่ช่วยให้คนมีสุขภาพดีกว่าที่เป็นอยู่ เช่น การให้คำแนะนำเพื่อให้คนรับประทานอาหารให้เหมาะสมกับตนเอง การสอนให้คนออกกำลังกายให้ถูกวิธี
        
        ส่วนใหญ่เป็นการช่วยในการสร้างพฤติกรรมสุขภาพหรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
      - 2.2 การป้องกันโรค
        
        การช่วยเหลือให้คนไม่เจ็บป่วยด้วยโรคหรือความเจ็บป่วยที่ป้องกันได้
        
        เพื่อให้คนดำรงความมีสุขภาพดีไว้ได้
        
        การป้องกันโรคแบ่งออกเป็น 3 ระดับซึ่งครอบคลุมการป้องกันทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคม
        
        2.2.1 การป้องกันระดับที่ 1 (primary prevention)
        
        การกระทำที่เป็นการป้องกันโรคบางโรคเป็นการเฉพาะ
        
        เพื่อป้องกันความไม่สุขสบาย ป้องกันการเสียเงินทองจากค่าใช้จ่ายในการรักษาให้ตนเอง ปลอดภัยจากการคุกคามต่อคุณภาพชีวิต หรืออย่างน้อยก็เป็นการยืดเวลาการเริ่มต้นของโรคออกไป
        
        2.2.2 การป้องกันระดับที่ 2 (secondary prevention)
        
        ประกอบด้วยองค์กรที่ทำหน้าที่คัดกรอง หรือให้ความรู้แก่
        ประชาชน ส่งเสริมการตรวจพบผู้ป่วยตั้งแต่โรคยังไม่ปรากฏอาการเช่น การให้ความรู้แก่เพื่อให้สามารถให้การรักษาได้ทันท่วงทีประชาชนในการตรวจเต้านมตนเอง การสนับสนุนให้ได้รับการตรวจหาเซลล์มะเร็งปากมดลูก (Pap smear)
        
        2.2.3 การป้องกันระดับที่ 3 (tertiary prevention)
        
        เริ่มเมื่อบุคคลป่วยเข้ามารับการรักษาที่รพ.
        
        พยาบาลให้การดูแลและเฝ้าระวังการเกิดภาวะแทรกซ้อน การดูแลให้ผู้ป่วยหายจากโรคโดยปราศจากภาวะแทรกซ้อน ช่วยให้ผู้ป่วยหายทุเลาจากโรคภายในเวลาอันควรช่วยลดระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาล
        
        สอนให้รู้จักการป้องกันไม่ให้เกิดซ้ำอีก
      - 2.3 การดูแลรักษา
        
        การที่บุคคลคนหนึ่งต้องเปลี่ยนสถานภาพจากที่สุขภาพดีหรือสุขภาพปกติมาสู่การเป็นผู้ป่วย ตัดสินใจอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์และพยาบาล และให้ความร่วมมือในการปฏิบัติตามคำแนะนำ
        
        ผู้ป่วยจะต้องปรับเปลี่ยนวิธีการดำเนินชีวิตใหม่ ต้องพึ่งพาผู้อื่นมากขึ้น ผู้ป่วยแต่ละคนจะมีความกลัววิตกกังวลแตกต่างกันออกไป ต้องการดูแลแตกต่างกันไปตามเพศ ตามวัยตามโรค และอาการที่เจ็บป่วย
        
        การปฏิบัติของพยาบาลในด้านการดูแลรักษาจะเป็นไปตามแผนการรักษาของแพทย์ เป็นกิจกรรมที่ทำโดยมุ่งเน้นการบำบัด อันเป็นงานที่ต้องดำเนินการตรงเวลาและบางกิจกรรมอาจทำความเจ็บปวดแก่ ผู้ป่วย เป็นสิ่งสำคัญต่อการหายของโรค
        
        พยาบาลจะต้องรู้จักใช้ศิลปะในการติดต่อสื่อสารการแสดงออกทางสีหน้า ท่าทาง การผ่อนปรน การสัมผัสที่อ่อนโยน และความเข้าใจในความรู้สึกอารมณ์ของผู้ป่วยในขณะนั้น
        
        การอธิบายให้ข้อมูลที่จำเป็นแก่ผู้ป่วยรวมทั้งญาติให้เข้าใจกระจ่างจะช่วยให้ได้รับความร่วมมือที่ดีและเป็นผลดีต่อการรักษา
        
        เพราะประเด็นสำคัญ คือ การช่วยให้ผู้ป่วยและผู้เกี่ยวข้องได้รับผลกระทบจากการเจ็บป่วยน้อยที่สุด และสามารถที่จะกลับสู่สภาวะปกติโดยเร็ว
      - 2.4 การฟื้นฟูสภาพร่างกาย
        
        เป็นระยะที่บุคคลออกจากภาวะของการเป็นผู้ป่วยกำลังกลับไปอยู่ในบทบาทของคนปกติทั่วไป
        
        เป็นระยะที่จะกลับบ้านเพื่อไปดูแลตนเองต่อที่บ้าน มีการฟื้นฟูสภาพร่างกายหลังการเจ็บป่วยให้ดีขึ้น รวมทั้งการรักษาและดำรงไว้ในส่วนที่เสื่อมหรือเสียไปแล้วให้คงอยู่ในสภาพเดิม โดยไม่เสื่อมเพิ่มขึ้น
        
        พยาบาลจะต้องเข้าถึงจิตใจและรู้สภาพปัญหาของผู้ป่วยแต่ละคนอย่างถ่องแท้ มีความอดทน มุ่งมันไม่ท้อถอยต่ออุปสรรค
        
        เป็นผู้ให้กำลังใจ ให้ความหวัง ชื่นชมและยกย่องผู้ป่วย แม้ว่าสิ่งที่ฟื้นพัฒนาขึ้นนั้น เป็นเพียงเล็กน้อยแต่ก็ต้องยอมรับว่านั้น คือ ความยิ่งใหญ่ของผู้ป่วยที่ได้พยายามอย่างที่สุด
        
        บทบาทของพยาบาลในการฟื้นฟูสภาพแก่ผู้ป่วยจะต้องใช้กระบวนการใดๆ ก็ตามที่จะสามารถช่วยเหลือให้ผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บหรือเจ็บป่วยด้วยโรคกลับมามีชีวิตในสังคมตามสภาพปกติทั้งทางร่างกายและจิตใจ
        
        รวมถึงการช่วยให้ผู้ป่วยโรคเรื้อรังสามารถช่วยตนเองให้ได้มากที่สุดด้วย
  - - - ภาวะสุขภาพดี (Wellness)
        
        ไนติงเกล (Nightingale, 1860)
        หมายถึง สภาวะที่ปราศจากโรคและสามารถใช้พละกำลังของตนเองได้เต็มความสามารถ
        
        องค์การอนามัยโลก (WHO, 1947)
        หมายถึง สภาวะที่มีความสมบูรณ์ของร่างกาย จิตใจ และ สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขมิใช่เพียงแต่ปราศจากโรคและความพิการเท่านั้น
        
        องค์การอนามัยโลก (WHO, 1947)
        สุขภาพดี หมายถึง สภาวะที่ร่างกายมีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ปราศจากโรคและความพิการใดๆ
        
        พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ ในมาตราที่ 3
        หมายความว่า สุขภาวะที่สมบูรณ์และเชื่อมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดุลทั้งทางกาย ทางจิต ทางสังคม และทางจิตวิญญาณ สุขภาพมิได้หมายถึงเฉพาะความไม่พิการ และการไม่มีโรคเท่านั้น
      - เจ็บป่วย (Illness)
        
        หมายถึง สภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลงหน้าที่ปกติทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ
        
        ซึ่งอาจจะเปลี่ยนด้านใดด้านหนึ่ง หรือหลายๆ ด้านรวมกันทำให้บุคคลทำหน้าที่บกพร่องหรือทำหน้าที่ได้น้อยลงกว่าปกติ
        
        เป็นภาวะที่บุคคลรู้สึกว่ามีสุขภาพไม่ดี
        
        ความเจ็บป่วยอาจไม่เกี่ยวข้องกับการเป็นโรคก็ได้
        
        ความเจ็บป่วยอาจมีสาเหตุเริ่มแรกจากความผิดปกติของอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย เช่น มีอาการหรือความผิดปกติของจิตใจ เบื่ออาหาร นอนไม่หลับ
        
        การบ่งชี้ถึงสภาวะความเจ็บป่วยและการมีสุขภาพดีนั้นบางครั้งไม่เด่นชัด ยกเว้นในรายที่เจ็บป่วยมากๆ มีอาการรุนแรง
        
        บุคคลที่มีความเจ็บป่วยไม่ว่าจะเป็นทางด้านใดด้านหนึ่งจะมีผลกระทบด้านอื่นๆตามมา
        
        ในโลกนี้น้อยคนนักที่จะมีสุขภาพดีมาก คือ ครบทั้งกายจิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ตลอดเวลา
        
        คนส่วนมากมักจะมีความบกพร่องทางสุขภาพบ้างไม่มากก็น้อย
        
        แต่ถ้าหากบุคคลนั้นพอใจในสภาพการณ์ที่เป็นอยู่และสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างมีความสุขก็ถือได้ว่ามีสุขภาพดีอยู่