Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทฤษฎีจิตปรึกษา - Coggle Diagram
ทฤษฎีจิตปรึกษา
ทฤษฎีการให้การปรึกษาเชิงบำบัดแนวเกสตัลท์ (Gestalt Therapy)
- “จงอยู่กับปัจจุบัน อย่าอยู่กับอดีต และอย่าเลื่อยลอยไปกับอนาคต"
-
หลักการ
-
มนุษย์ไม่ได้ตอบสนองกับทุกสิ่งเร้า คนสองคนในห้องเดียวกัน ตอบสนองต่อสิ่งเร้าต่างกัน ให้ความสำคัญ (โฟกัส) กับสิ่งต่าง ๆ ในห้องไม่เหมือนกัน อย่างอื่นก็จะเป็นเบลอ ๆ ไป เพราะมนุษย์มีสิ่งที่ค้างคาใจต่างกันและพยายามจะทำสิ่งนั้นให้ลุล่วงจึงมีปฏิกิริยาต่อสิ่งต่าง ๆ ไม่เหมือนกัน
ความเชื่อ
การตระหนัก รู้ทัน อารมณ์ ความคิด ความรู้สึกตัวเอง มีสติ ก็จะรับผิดชอบการกระทำของตัวเองได้ เลือกพฤติกรรมของตัวเองที่จะตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายใน ภายนอกได้
-
ร่างกาย อารมณ์ ความคิด การรับรู้ของมนุษย์เป็นหน่วยเดียวกัน เราต้องทำความเข้าใจทุกส่วนจึงจะเข้าใจ "บุคคล"
-
-
-
เทคนิค
การใช้ภาษา
- ลดการ Generalize
- ชี้ชัดว่าอันไหน "คิด" อันไหน "รู้สึก" "ทำไม่ได้" หรือ "ไม่อยากทำ"
ให้ผู้รับบริการตระหนักถึงความต้องการแท้จริงของตัวเอง
ไม่ใช่อุดมคติที่ตัวเองคิดว่าควรจะเป็นตามค่านิยมสังคม
- ให้ความคิดและความรู้สึกได้คุยกันเกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ
-
-
-
-
-
กลไก
ไม่ใช่การวิเคราะห์ วินิจฉัย ทดสอบ จึงจะถามแค่ว่า "อะไร อย่างไร" แต่ไม่ถามว่า "ทำไม" ผู้รับการปรึกษาต้องคิดได้เอง
ข้อดี
- ใช้ได้ดีกับคนที่มีปัญหากับอดีตของตัวเอง
- ให้กำลังใจ เน้นการพัฒนาตัวเอง ให้รู้จักรับผิดชอบ
- ทำให้คนก้าวข้ามอุปสรรค หลุดจากความสิ้นหวังท้อแท้
ข้อเสีย
- ผู้ให้บริการเหมือนเป็นผู้ชี้นำ
- ใช้ไม่ได้กับผู้ที่กำลังอ่อนแอ เปราะบาง อาจก่อให้เกิดความเครียดทางอารมณ์
- คนคิดมาก คนที่เข้าไม่ถึงอารมณ์ของตัวเอง ไม่มีจินตนาการ มีปัญหาวิกฤตเกินไป ใช้ไม่ได้
สาขาของจิตปรึกษา
-
หน้าที่ของจิต
วิลเลี่ยม เจมส์, จอห์น ดิวอี้, เจมส์ แองเจล
การปรับตัวของจิตต่อสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนไป ได้อิทธิพลจากทฤษฎีวิวัฒนาการเพื่ออยู่รอดของดาร์วิน สัตว์ต้องปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อม
-
-
-
พฤติกรรมนิยม
พลังที่ 2
จอห์น บี วัตสัน, อีวาน พาฟลอฟ, บี.เอฟ. สกินเนอร์
วัตสันปฏิเสธเรื่องจิตโดยสิ้นเชิง พฤติกรรมเท่านั้นที่เราศึกษาได้ ดูบันทึกการตอบสนองต่อสิ่งเร้า เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์นี่จึงเป็นวิทยาศาสตร์
-
-
มนุษย์นิยม
พลังที่ 3
คาร์ล โรเจอร์, อับราฮัม มาสโลว์
มนุษย์มีเสรีภาพ ความสามารถในการตัดสินใจเลือกวิถีชีวิต มีความต้องการเข้าใจตนเองอย่างถ่องแท้ สิ่งที่เธอต้องการจะ define ตัวเธอ
จิตวิเคราะห์
(ฟรอยด์)
ทฤษฎีบุคลิกภาพ
-
-
การเจริญเติบโตทางจิตใจขึ้นอยู่กับบุคคลจัดการแรงกระตุ้นได้เหมาะสมหรือไม่ แล้วอย่างไรถึงเรียกว่าเหมาะสม?
-
-
จิตไร้สำนึกจะมีผลต่อพฤติกรรมมากกว่าจิตสำนึก
ฟรอยด์จึงพยายามเอาจิตใต้สำนึกขึ้นมาเปิดเผย จัดการรากฐานพฤติกรรมที่เกิดจากประสบการณ์ในวัยเด็ก แรงขับ ความปรารถนา มโนธรรม และความรู้สึกที่ขัดแย้งกับความเป็นจริง สิ่งเหล่านี้อะไรที่จิตสำนึกไม่ยอมรับ จะก่อให้เกิดความขัดแย้งในตัวเอง วิตกกังวล รู้สึกผิด กลไกป้องกันตัวเอง
โครงสร้างบุคลิกภาพ
จิตใจมี 3 แบบ
3 แบบนี้ขัดแย้งกันเองได้ แบบหนึ่งอาจทำให้อีกแบบหนึ่งอ่อนแอ ทำให้แบบที่สร้างปัญหานั้นต้องถูกบำบัด
Id
สัญชาตญาณ ตอบสนองต่อความต้องการเพื่อความพึงพอใจและลดความเครียด การแสดงออกของอวัยวะ ไม่พัฒนา ไม่เปลี่ยนแปลง อยู่ในระดับจิตไร้สำนึก
Ego
Id ที่ปฏิสัมพันธ์กับโลกภายนอก เกิดเป็นตัวตนที่ทำงานสอดคล้องกับโลกแห่งความเป็นจริงเพื่อควบคุมแรงขับให้เป็นไปตามกลไกของโลก
- รับรู้จากโลกภายนอก ทดสอบและประเมินความรู้สึกเหล่านั้น
- ปรับตัวเข้ากับโลกภายนอก โดยพยายามทำให้ตัวเองพึงพอใจด้วย
- ควบคุมหรือสร้างกฎเกณฑ์ให้กับ Id
- ป้องกันการคุกคามจากโลก
Superego
ค่านิยม มโนธรรม ศีลธรรม สิ่งที่เคยถูกสั่งสอนมา สิ่งที่เคยทำให้ได้รับการชมเชบ รางวัล การยอมรับ หรือบทลงโทษ
จิตใจมี 3 ระดับ
จิตไร้สำนึก
สัญชาตญาณ ความพอใจ ปรารถนา ไม่สนใจเวลา เหตุผล ความขัดแย้ง สิ่งเหล่านี้หากไม่ถูกเติมเต็มจะทำให้ฝันหรือเป็นโรค
จิตกึ่งรู้สำนึก
ตัวคัดกรอง หากกระตุ้นส่วนนี้ด้วยการสะกดจิตหรือจิตบำบัด จะช่วยดึงจิตไร้สำนึกขึ้นมาสู่สำนึกมากขึ้น
จิตสำนึก Superego
ประสาทสัมผัสทั้ง 5 การคิด การตัดสินใจ อารมณ์
ประสบการณ์เลวร้าย ความฝังใจ ขัดข้องใจ ผิดหวังท้อแท้ที่เผชิญอาจถูกนำไปเก็บไว้ในจิตไร้สำนึก
พัฒนาการทางบุคลิกภาพ
-
-
-
-
Genital Stage (วัยรุ่นตอนต้น) สนใจเพศตรงข้าม เพศสัมพันธ์ หากราบรื่นก็โตไปเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ ความคิดสร้างสรรค์ การรักตัวเองผู้อื่น มิฉะนั้นก็จะอยู่กับความวิตกกังวล ขัดแย้งในใจ ขี้กลัว
-
-
ขั้นตอน
ซักประวัติ
- ไม่ท้าทาย ไม่ชมเชย
- ไม่ให้สัญญา
- ไม่ให้ความเห็น
Interpretation
- ชี้ให้เห็นมุมที่คนไข้ไม่เคยมองเห็น ว่าสิ่งเขาคิด รู้สึก พูด กระทำนั้นมีหลายเด้าน เปลี่ยนสิ่งที่เคยไร้สำนึกให้มีสำนึก