Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่10 การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีภาวะเเทรกซ้อนในระยะหลังคลอด - Coggle…
บทที่10 การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีภาวะเเทรกซ้อนในระยะหลังคลอด
ภาวะขาดออกซิเจน(Birth Asphyxia)
ความหมาย
ภาวะความไม่สมดุลของการแลกเปลี่ยนแก๊สหายใจ โดยมีการเกิดร่วมกันของ 3ภาวะ คือ
เลือดขาดออกซิเจน (hypoxia)
CO2 เพิ่มสูงขึ้น (hypercapnia)
ข้อบ่งชี้ในการใช้ APGAR SCORE
1 นาทีหลังเกิด = หรือ ต่ำกว่า 6,7 asphyxia เล็กน้อย
5 นาที หลังเกิด = 0 – 3 asphyxia ถึงระดับสมองขาดเลือดไปเลี้ยง
พยาธิสรีรภาพ
-ทารกที่มีภาวะ asphyxia ร่างกายจะไม่สามารถดูดซึม O2 เข้าสู่ระบบไหลเวียนและขับ CO2 ออก O2 ต่ำ สมอง หัวใจ & หลอดเลือด ปอด ไต กระเพาะปัสสาวะ ระบบโลหิตวิทยา ทางเดินอาหาร การเผาผลาญ
-ทารกที่มีภาวะ O2 ต่ำ
ระดับแรงดัน O2 ในหลอดเลือดแดง =/< 50mm.Hg
ระดับ CO2 สูงกว่า 60 mm.Hg
สาเหตุ
ด้านมารดา
มีสิ่งขัดขวางการไหลเวียนเลือดของสายสะดือ
มีสิ่งกีดขวางการไหลเวียนเลือดที่รก
การแลกเปลี่ยนแก๊สระหว่างมารดา-ทารก
มารดาได้รับยาระงับความรู้สึกระหว่างคลอด
มีประวัติของภาวะที่เกิดมีภูมิต้านทานในตัวเอง เม็ดเลือดแดงของทารกแตกง่าย
ด้านทารก
ทารกในครรภ์มีภาวะโลหิตจาง
ปอดของทารกไม่ขยายตัวหลังเกิด :ทางเดินหายใจอุดตัน/มีการสูดส าลักขี้เทา
อาการและอาการแสดง
ที่พบทันทีแรกเกิด : ตัวอ่อนปวกเปียก เขียว หัวใจเต้นช้า
หยุดหายใจ กล้ามเนื้ออ่อนแรง ไม่มีปฏิกิริยาสะท้อนกลับ ไม่มีการเคลื่อนไหวตามปกติ
การวินิจฉัย
การซักประวัติ
การตรวจร่างกาย ประเมินคะแนน
APGAR อาการ/อาการแสดง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การรักษา
การรักษาอุณหภูมิร่างกายทารกให้
อบอุ่นคงที
ถ้ามีอาการรุนแรงต้องช่วยหายใจใช้เครื่องช่วยหายใจ/ยา
ให้O2 bag/mask
การกู้ชีพทารกแรกเกิด(Neonatal resuscitation)
การประเมินทารกเบื้องต้น(Initial Assessment)
ทารกที่มีคุณสมบัติข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้ต้องเริ่มขั้นตอนการกู้ชีพทันที 1. ทารกเกิดก่อนกำหนด 2. ทารกไม่ร้องหรือไม่หายใจเอง 3.ทารกที่มีความตึงตัวของกล้ามเนื้อไม่ปกติ ดูตัวอ่อน
การช่วยกู้ชีพทารกมี 4 ขั้นตอน
ขั้นตอนการช่วยเหลือขั้นต้น
ให้ความอบอุ่น
เปิดทางเดินหายใจให้โล่งเท่าที่จำเป็น
เช็ดลำตัวและศีรษะให้แห้ง/เปลี่ยน
ี่ ผ้าทเปียกออกโดยมีผ้าที่อุ่นและแห้งอีกชุดหนี่ง รองเตรียมไว้ล่วงหน้า
กระตุ้นให้ทารกหายใจหรือร้อง
ขั้นตอนการช่วยหายใจแรงดันบวก
ข้อบ่งชี้
ทารกหายใจเฮือกหรือไม่หายใจ
อัตราหายใจต่ำกว่า100 ครั้ง/นาที
ขั้นตอนการนวดหัวใจ
ข้อบ่งชี้
อัตราการเต้นของหัวใจต่ำกว่า 60 ครั้ง/นาที หลังช่วยหายใจ แรงดันบวกอย่างมีประสิทธิภาพแล้วอย่างน้อย 30 วินาที
ขั้นตอนการให้ยาและสารน้ำ
ข้อบ่งชี้
อัตราหัวใจต่ำกว่า 60 ครั้ง/นาที หลังการช่วยหายใจด้วยออกซิเจนความเข้มข้น 100 เปอร์เซนต์และนวดหัวใจอย่างมีประสิทธิภาพแล้วอย่างน้อย 30 วินาที
การดูแลทารกหลังการช่วยกู้ชีพ
Routine care
Post-resuscitation care
การสำลักขี้เทา (Meconium Aspiration Syndrome :MAS)
ความหมาย
กลุ่มอาการหายใจลำบากที่เกิดเนื่องจากการที่ทารกสูดสำลักหายใจเอา ขี้เทาที่ปนอยู่ในน้ำคร่ำเข้าไปในทางเดินหายใจ
พยาธิสรีรภาพ
-ปริมาณขี้เทาจะมีผลต่อลักษณะความเหนียวข้นของน้ำคร่ำอาจมีสีเขียวจางๆ
-ทารกในครรภ์ที่มีภาวะขาด O2 จะมีปฏิกิริยาตอบสนองโดยอ้าปากหายใจ และกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักหย่อนตัว
อาการและอาการแสดง
ทารกที่มีภาวะ MAS มักเป็นทารกเกินกำหนด ผิวแห้ง ลอก เล็บยาว บริเวณผิวหนัง เล็บ สายสะดือ สีเหลือง เขียวของขี้เทา
อาการมักปรากฏหลังเกิด 2-3 ชม. หายใจลำบาก หายใจเร็ว เขียว ทรวงอก โป่งออก/อกถัง (barrel chest) หน้าอกบุ๋ม ปีกจมูกบาน มีเสียงกลั้นหายใจขณะหายใจออก เสียงหายใจออกยาวกว่าปกติ
การวินิจฉัย
ประวัติน้ำคร่ำมีขี้เทาปน หรือดูดได้ขี้เทาจากหลอดลมคอ
อาการและอาการแสดง
ภาพรังสีปอด
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะลมรั่วในช่องเยื่อหุ้มปอด
รายที่มีประวัติของการขาด O2 ขณะอยู่ในครรภ์ชัดเจน อาจพบภาวะความดันของ
การบาดเจ็บจากการคลอด
ภาวะก้อนบวมโน
ก้อนโนเลือดที่ศีรษะ
เลือดออกใต้เยื่อบุตา
เส้นประสาทส่วนปลายบาดเจ็บ