แบบแผนสุขภาพ
(Functional health patterns)
แบบแผน พฤติกรรมของบุคคลที่ต่อเนื่องกันในช่วงเวลาหนึ่ง
ตัวอย่างการบันทึกข้อมูล
การประเมินภาวะสุขภาพตามแบบแผนสุขภาพ
(Functional health patterns)
- แบบแผนโภชนาการและการเผาผลาญสารอาหาร
- แบบแผนการรับรู้ภาวะสุขภาพและการดูแลสุขภาพ
- แบบแผนการขับถ่าย
4.
แบบแผนกิจกรรมและการออกกาลังกาย
1. แบบแผนการรับรู้ภาวะสุขภาพและการดูแลสุขภาพเป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินความคิด ความเข้าใจของบุคคลต่อภาวะสุขภาพ
❖การซักประวัติ
▪ การตรวจร่างกายประจำปี
▪ การดูแลความสะอาดของร่างกายตนเอง เช่น การอาบน้ำ การแปรงฟัน ขณะอยู่ที่บ้าน
▪ การรับรู้สุขภาพของตนเองหรือบุคคลที่รับผิดชอบทั้งอดีตและปัจจุบันเป็นอย่างไร ถูกต้องหรือไม่
❖การตรวจร่างกาย
สังเกตการปฏิบัติตนขณะเจ็บป่วยของผู้ป่วย
▪ ความสะอาดของร่างกาย เสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย
▪ ลักษณะทั่วไปและความพิการ เช่น ท่าทางการเดิน การลุกนั่ง
2. แบบแผนโภชนาการและการเผาผลาญสารอาหาร• ประเมินพฤติกรรมการรับประทานอาหาร โดยพิจารณาความสอดคล้อง
❖ การซักประวัติ
❖ การซักประวัติ (น้ำและอิเล็กโทรไลต์)
▪ ประวัติการเป็นโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร เช่น มีแผลหรือโรคภายในช่องปาก ฟันผุ
▪ ประวัติการเป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับการเผาผลาญสารอาหารที่ผิดปกติทั้งของผู้ป่วยและครอบครัว
▪ แบบแผนเกี่ยวกับบริโภคนิสัยและแบบแผนการด าเนินชีวิต (life style)
▪ อุปนิสัยในการรับประทานอาหาร กินอาหารเป็นเวลาหรือไม่
▪ ชอบกินอาหารขณะนั่งดูโทรทัศน์ ชอบนั่งๆ นอนๆ โดยไม่ท ากิจกรรมต่างๆ หรือไม
▪ โรคหรือภาวะที่เสี่ยงต่อการเกิดภาวะขาดน้ า ภาวะน้ าเกิน หรือมีปัญหาความไม่สมดุล
▪ ยาที่ได้รับซึ่งอาจมีผลต่อความสมดุลของน้ าและอิเล็กโทรไลต์ในร่างกาย เช่น ยาขับปัสสาวะ
▪ ชนิด และปริมาณน้ าที่ดื่มในหนึ่งวัน
11. แบบแผนคุณค่าและความเชื่อ (Value and Belief)
3. แบบแผนการขับถ่าย (Elimination) o เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินกระบวนการขับถ่ายลักษณะ ปริมาณ จ านวนครั้งของของเสียทุกประเภทที่ออก
4. แบบแผนกิจกรรมและการออกกำลังกาย (Activity and Exercise)
▪ เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินระดับความสามารถในการประกอบกิจกรรมต่างๆ
5. แบบแผนการพักผ่อนนอนหลับ (Sleep and Rest)o เป็นแบบแผนเกี่ยวกับการนอนหลับ การพักผ่อน ปัญหาเกี่ยวกับการนอน
6. แบบแผนสติปัญญาและการรับรู้ (Cognition and Perception)
9.แบบแผนเพศและการเจริญพันธุ์(Sexuality and Reproduction)
8. แบบแผนบทบาทและสัมพันธภาพ (Role and Relationship)
10. แบบแผนการปรับตัวและการเผชิญความเครียด
(Coping and Stress tolerance)
7. แบบแผนการรับรู้ตนเองและอัตมโนทัศน์(Self perception and Self concept)
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
▪ สังเกตการมีกระเพาะปัสสาวะเต็ม (Full Bladder)
▪ ตรวจดูลักษณะท้อง ตรวจการเคลื่อนไหวของล าไส้ (Bowel sound)
▪ สังเกตสี ปริมาณ ลักษณะปัสสาวะที่ขับออกมาจากผู้ป่วย และปัญหาการขับถ่ายปัสสาวะว
ซักประวัติเกี่ยวกับแบบแผนการขับถ่ายอุจจาระ ได้แก่ ความถี่ เวลาของการขับถ่ายอุจจาระ
▪ ปัญหาในการขับถ่ายอุจจาระและวิธีการแก้ไข ได้แก่ มีปัญหาท้องผูกแก้ไขโดยการรับประทานยา
▪ ปัจจัยส่งเสริมและปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อแบบแผนการขับถ่ายอุจจาระ เช่น อุจจาระตามสถานที่อื่นๆ
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
▪ กิจกรรมในงานอาชีพหนักเบาอย่างไร เช่น อาชีพครู ค้าขาย ชาวนา
▪ การได้รับบาดเจ็บหรือเกิดอุบัติเหตุต่อกระดูก ข้อ และกล้ามเนื้อ เช่น การหกล้ม
▪ ความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันว่าสามารถทำอะไรได้บ้าง
▪ ตรวจร่างกายระบบต่างๆ เพื่อประเมินความสามารถในการท ากิจกรรมต่างๆ
▪ สังเกตความสามารถในการทำกิจกรรมต่างๆ
▪ ประเมินความสามารถในการเคลื่อนไหวของแขนขา
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
▪ พฤติกรรมหรือสิ่งที่ช่วยทำให้นอนหลับได้ง่าย
▪ พฤติกรรมการผ่อนคลาย ชนิดและความถี่ของกิจกรรมที่ทำเพื่อให้ผ่อนคลาย
▪ พฤติกรรมการนอน ประวัติเกี่ยวกับอุปนิสัยการนอน
▪ สังเกตหน้าตาว่านอนหลับพักผ่อนเพียงพอหรือไม่
o เป็นคนนอนดึกหรือนอนแต่หัวค่ำชอบหลับเวลากลางวันตื่นเวลากลางคืน
o ง่วงนอน หาวนอนบ่อย
o ใต้ตาเป็นรอยเขียวคล้ า
o ความสดชื่นแจ่มใส ซึม อ่อนเพลีย
o นอนหลับเวลากลางวันตื่นเวลากลางคืน
- การรับรู้ความรู้สึกและการตอบสนอง แบบแผนเกี่ยวกับความสามารถของบุคคลในการรับรู้สิ่งเร้าและการตอบสนองต่อสิ่งเร้า
- ความสามารถทางสติปัญญา แบบแผนเกี่ยวกับความสามารถและพัฒนาการทางสติปัญญาเกี่ยวกับความคิด
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
▪ ปัญหาเกี่ยวกับการรับรู้ความรู้สึกทางผิวหนัง เช่น อาการชา คัน ความเจ็บปวด
▪ ปัญหาเกี่ยวกับความรู้สึกตัว เช่น มีอาการสับสน ซึม ไม่รู้สึกตัว และระยะเวลาที่มีอาการ
▪ ความรู้สึกทั่วไป สุขสบายหรือไม่สุขสบาย
▪ สังเกตลักษณะทั่วไป เช่น รูปร่าง ลักษณะ หน้าตา ท่าทาง การแต่งกาย การดูแลสุขอนามัย
▪ ประเมินระดับสติปัญญา (IQ) โดยใช้แบบทดสอบ
▪ ประเมินระดับความรู้สึกตัว เช่น การลืมตา การสื่อภาษา การเคลื่อนไหวของร่างกาย
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
▪ ความรู้สึกต่อตนเองเกี่ยวกับความสามารถในด้านต่างๆ ได้แก่ ความสามารถในการปฏิบัติงาน
▪ ความรู้สึกต่อตนเองเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงร่างกายที่มีอุปกรณ์เพิ่มขึ้น เช่น การมีสายสวนปัสสาวะ
▪ ความรู้สึกต่อตนเองเกี่ยวกับภาพลักษณ์โดยทั่วไป รู้สึกว่าอ้วน ผอม สูงหรือเตี้ยเกินไป
▪ การแต่งกาย บุคลิกภาพ
▪ การกล่าวถึงตนเอง
▪ สังเกตความสนใจตนเองของผู้ป่วย
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
▪ หน้าที่ความรับผิดชอบของผู้ป่วยและสมาชิกคนอื่นๆ ต่อครอบครัว
▪ ต่ำแหน่งความรับผิดชอบต่อหน้าที่ การงาน อาชีพ
▪ โครงสร้างครอบครัว เช่น จำนวนสมาชิกในครอบครัวมีใครบ้าง หรืออยู่คนเดียว
▪ สังเกตพฤติกรรมต่างๆ หรือท่าทางที่แสดงออกต่อครอบครัวและบุคคลในครอบครัวแสดงต่อผู้ป่วย ลักษณะการโต้ตอบระหว่างผู้ป่วยกับบุคคลในครอบครัว
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
o การมีเพศสัมพันธ์ ปัญหาเพศสัมพันธ์ ความเจ็บป่วยที่เกี่ยวข้องกับการมีเพศสัมพันธ์
o เพศหญิงควรซักประวัติเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ การแท้ง การมีบุตร การคุมกำเนิด
o การเจริญพันธ์ และการทำงานของระบบสืบพันธุ์
o เพศหญิง ตรวจเต้านม ต่อมน้ าเหลือง อวัยวะเพศหญิง เพศชาย ตรวจอวัยวะเพศชาย
o สังเกตพฤติกรรมทางเพศจากลักษณะท่าทางที่แสดงออก ปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่น การใช้ภาษา
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
▪ ซักถามสิ่งที่ท าให้เกิดความเครียด ไม่สบายใจ วิตกกังวล กลัว เครียด คับข้องใจ
▪ อาการต่างๆ เมื่อเกิดความเครียด นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร เหนื่อยหอบ
▪ ตรวจสอบพฤติกรรมที่บ่งชี้ถึงความเครียด ความ
เศร้า ความวิตกกังวล
o สีหน้าหมกมุ่น ขมวดคิ้ว กระวนกระวาย
o สังเกตอาการต่างๆ เช่น เหงื่อออกมาก
❖ การซักประวัติ
❖ การตรวจร่างกาย
▪ ความเชื่อ ความผูกพัน ความศรัทธาที่มีต่อสิ่งต่างๆ เช่น ความดีงาม ความถูกต้อง ศาสนา
▪ ค่านิยม ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรม
▪ สังเกตพฤติกรรมที่แสดงออกทางสีหน้า กริยาท่าทาง รวมทั้งการแสดงออกทางอารมณ์
▪ สังเกตคำพูดของผู้ป่วยและญาติที่แสดงถึงการให้คุณค่าและการมีความเชื่อในด้านต่างๆ
❖ ข้อมูลอัตนัย (Subjective Data)
❖ ข้อมูลปรนัย (Objective Data)
❖ สรุปข้อมูลที่เป็นปัญหา
▪ เมื่อเจ็บป่วยคุณดูแลสุขภาพตนเองอย่างไร
▪ พฤติกรรมเสี่ยงและปัจจัยเสี่ยง
• การปฏิบัติตัวเมื่อเจ็บป่วยขณะอยู่โรงพยาบาล: ปฎิบัติตามคำสั่งของแพทย์
• การดูแลความสะอาดของร่างกาย เช็ดตัว อาบน้ำและอปรงฟันทุกเช้าเย็น
• สูบบุหรี่ : ผู้ป่วยปฎิเสธการสูบบุหรี่
▪ สภาพร่างกาย อารมณ์ และจิตใจโดยทั่วไป ผู้ป่วยรู้สึกตัวดี
▪ การดูแลของผู้ดูแล
o ท่าทางอ่อนเพลีย
o ลุกเดินไปเข้าห้องน้ าเองไม่ได้
❖ ข้อมูลอัตนัย (Subjective Data)
❖ ข้อมูลปรนัย (Objective Data)
• ตามปกติรับประทานอาหารวันละ : 3 มื้อ ตรงเวลา ปริมาณ 1 ทัพพีต่อครั้ง
• เครื่องดื่มที่ชอบ / ไม่ชอบรับประทาน : ดื่มกาแฟร้อนและปาท่องโก๋ทุกวันตอนเช้า
• การได้รับสารอาหาร : ผู้ป่วยรับประทานอาหารเองทางปาก
❖ ข้อมูลอัตนัย (Subjective Data)
❖ ข้อมูลปรนัย (Objective Data)
▪ แบบแผนการขับถ่ายปัสสาวะ ขณะอยู่โรงพยาบาล
▪ แบบแผนการขับถ่ายอุจจาระ ก่อนการเจ็บป่วยครั้งนี