Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
แบบแผนสุขภาพ (Functional health patterns) - Coggle Diagram
แบบแผนสุขภาพ
(Functional health patterns)
ความหมายของแบบแผนสุขภาพ
แบบแผน
:
พฤติกรรมของบุคคลที่ต่อเนื่องกันในช่วงเวลาหนึ่ง
แบบแผนสุขภาพ
:
พฤติกรรมด้านสุขภาพของบุคคลซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลาหนึ่ง และมีผลต่อสุขภาพ
กรอบแนวคิดแบบแผนสุขภาพ
พัฒนาโดย มาร์จอรีย์กอร์ดอน (Majory Gordon)
แบบแผนสุขภาพใช้เป็นแนวคิดในการประเมินภาวะสุขภาพของบุคคลครอบครัวหรือชุมชน ทั้งในภาวะปกติและภาวะเจ็บป่วย
ประเมินจากพฤติกรรมทั้งภายนอกและภายใน
มนุษย์จะมีภาวะสุขภาพที่ดีหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับความปกติ(function)หรือผิดปกติ (dysfunction) ของแบบแผนสุขภาพ
มี 11 แบบแผน
1. แบบแผนการรับรู้ภาวะสุขภาพและการดูแลสุขภาพ
เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินความคิด ความเข้าใจของผู้รับบริการที่มีต่อภาวะสุขภาพหรือการเจ็บป่วยของตนเองผลกระทบจากการเจ็บป่วยต่อการดำเนินชีวิต ตลอดจนนพฤติกรรมการดูสุขภาพทั่้งในภาวะปกติและขณะเจ็บป่วย
ตัวอย่างคำถาม
=
เป็นอะไรมาคะ
อาการเป็นอย่างไรบ้างคะ
ทานยาอะไรมาก่อนคะ
ดูสุขภาพตนเองอย่างไรบ้างคะ
สิ่งที่สังเกต
= ความสะอาดของเสื้อผ้าและดูว่ามีกลิ่นตัวหรือไม่
2. แบบแผนโภชนาการและการเผาผลาญสารอาหาร
เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินพฤติกรรมและกาารปรับตัวในเรื่องรับประทานอาหารและน้ำของผู้ป่วยทั้งในภารวะปกติและขณะเจ็บป่วย ตลอดจนมุมมองของผู้ป่วยที่มีต่อพฤติกรรมเสี่ยงด้านบริโภคและการเผาผลาญสารอาหารของตนเอง
ตัวอย่างคำถาม
=
มีประวัติการแพ้อาหารไหมคะ
รับประทานอาหหารวันละกี่มื้อคะ
รับประทานอาหารตรงเวลาไหมคะ
ชอบรับประทานอาหารรสชาติแบบไหนคะ
รับประทานอาหารครบ5หมู่ไหมคะ
ดื่มน้ำวันละกี่แก้วคะ
3. แบบแผนการขับถ่าย (Elimination)
เป็นการวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินกระบวนการขับถ่าย ปัจจัยเสี่ยงและอุปสรรคต่อการขับถ่าย
ตัวอย่างคำถาม
=
ขับถ่ายอุจาาระทุกวันไหมคะ
ปัสสาวะกี่ครั้งต่อวันคะ
ปริมาณปัสสาวะประมาณเท่าไหร่
มีสีหรือกลิ่นผิดปกติไหมคะ
ควบคุมการขับถ่ายไหมคะ
4. แบบแผนกิจกรรมและการออกก าลังกาย (Activity and Exercise)
เป็นการรวบรวมข้อมูลประเมินระดับความสามารถในการประกอบกิจกรรมต่างๆในชีวิตประจำวันและการออกกำลังกายของผู้บริการ
ตัวอย่างคำถาม
=
ปกติออกกำลังกายไหมคะ
ออกกำลังกายบ่อยแค่ไหนคะ
เวลาออกกำลังกาย1ครั้งใช้เวลานานแค่ไหนคะ
เวลาออกกำลังกายมีความผิดปกติอะไรไหมคะ
ในกรณีที่คนไข้ช่วยเหลือตนเองไม่ได้
:
มีใครช่วยออกกำลังกายไหมคะ
5. แบบแผนการพักผ่อนนอนหลับ (Sleep and Rest)
เป็นการประเมินการนอนหลับ และการผักผ่อนของผู้รับบริการ ปัจจัยส่งเสริมและอุปสรรคที่ส่งผลต่อการนอนตลอดจนความรู้สึกและผลกระทบที่เกิดขึ้นเมื่อไม่สามารถนอนหลับและผักผ่อนได้ตามต้องการ
ตัวอย่างคำถาม
=
นอนวันละกี่ชั่วโมงคะ
นอนตั้งแต่กี่โมงถึงกี่โมงคะ
นอนหลับสบายไหมคะ
ตื่นกลางดึกบ้างไหมคะ
นอนกลางวันบ้างไหมคะ
ตื่นมาแล้วมีอาการง่วงซึมไหมคะ
6. แบบแผนสติปัญญาและการรับรู้ (Cognition and Perception)
เป็นการรวบรวมเพื่่อประเมินความสามารถในการรับรู้และตอบสนองต่อสิ่งเร้า ความสามรถในการจำ
การแก้ปัญหา ตลอดจนนการตัดสินใจเมื่อต้องเผชิญกับปัญหาทั้งในยามปกติและยามเจ็บป่วย
ตัวอย่างคำถาม
=
วันนี้มากับใครคะ
เมื่อเช้ารับประทานข้าวกับอะไรคะ
ตอนนี้กี่โมงแล้วคะ
7. แบบแผนการรับรู้ตนเองและอัตมโนทัศน์(Self perception and Self concept)
เป็นการรวบรวมเพื่อประเมินความคิด ความรู้สึก ความเข้าใจของผู้รับบริการที่มีต่อตนเอง ตลอดจนความรู้สึกที่เกิดขึ้นเมื่อสามารถทำในสิ่งที่ตนเองต้องการได้เนื่องด้วยยข้อกำจัดต่างๆ
ตัวอย่างคำถาม
=
ตอนที่ไม่เจ็บป่วยเป็นอย่างไรบ้างคะ
เจ็บป่วยแล้วเป็นอย่างไรบ้างคะ
มีความรู้สึกต่างกันไหมคะ
มีสถานภาพไหมคะ
8. แบบแผนบทบาทและสัมพันธภาพ (Role and Relationship)
เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินบทบาทและสัมมพันธภาพของผู้ป่วยทั้งในกายนอกครบครัวที่อาจจะส่งผลต่อการดูแลสุขภาพ(ู้ป่วย
สิ่งที่สังเกต
= ดูว่าใครเป็นคนดูแล
ตัวอย่างคำถาม
=
เมื่อเจ็บป่วยแล้วสัมมพันธภาพในครัวครอบเป็นอย่าบางไรคะ
9.แบบแผนเพศและการเจริญพันธุ์(Sexuality and Reproduction)
เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงทางกายที่แสดงลักษะทางเทศพฤติกรรมทางเพศที่เบี่ยนเบนไปจากปกติ อิทธิพลที่ส่งผลต่อพฤติกรรทางเพศ ผลกระทบของความเจ็บป่วยที่มีต่อการมีเพศสัมพันธ์ตลอดจนความรู้สึกที่เกิดขึ้นกับตนเองและคู่ของเอง
ตัวอย่างคำถาม =
มีประจำเดือนหรือยังคะ
ประจำเดือนมาปกติไหมคะ
มีเพศสัมพันธ์หรือยังคะ
เวลามีเพศสัมพันธ์ป้องกันอย่างไรคะ
ถ้ามีอารมณ์ทางเพศจัดการกับตัวเองอย่างไรคะ
11. แบบแผนคุณค่าและความเชื่อ (Value and Belief)
เป็นการรวบรวมข้อมูลประเมินภาวะความมั่นคงเข้มแข็งทาางจิตใจ ซึ่งสะท้อนออกมาทางความคิดและพฤติกรรมที่แสดงออกต่อสิ่งที่ตนเองคิดว่ามีความหมายต่อการดำเนินชีวิตของตนเองและการดูแลสุขภาพ เช่น การกราบไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ตนเองใช้เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวทางจิตใจ
ตัวอย่างคำถาม
=
เชื่อมั่นในการรักษาของแพทย์มากน้อยแค่ไหนคะ
มีความเชื่อด้านสุขภาพอย่างไรคะ
นับถือศาสนาอะไรคะ
10. แบบแผนการปรับตัวและการเผชิญความเครียด
(Coping and Stress tolerance)
เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินความรู้สึกหรือทุกข์ที่เกิดขึ้นเมื่อเผชิญกับความเครียดและการการกับความเครียดทั้งในภาวะปกติและการเจ็บป่วย
ตัวอย่างคำถาม
=
2-3วันที่ผ่านมามีเรื่องไม่สบายใจอะไรไหมคะ
เวลามีความเครียดจะจัดการกับความเครียดอย่างไรคะ
สิ่งที่สังเกต
= ดูว่าคนไข้มีสีหน้ากังวลหรือไม่
องค์ประกอบของแบบแผนสุขภาพแต่ละแบบแผน
1. พฤติกรรมภายใน
คือ พฤติกรรมที่ไม่สามารถสังเกตเห็นได้ด้วยตาเปล่าหรือใช้เครื่องมือทาง
วิทยาศาสตร์ตรวจสอบได้โดยตรง
2. พฤติกรรมภายนอก
คือการกระทำที่แสดงออกมาให้สังเกตเห็นได้ รับรู้ได้ หรือใช้เครื่องมือตรวจสอบได้
3. ปัจจัยส่งเสริมพฤติกรรมและอุปสรรค
กระบวนการพยาบาล (Nursing Process)
การเก็บรวบรวมข้อมูล
ได้จากการซักประวัติ ตรวจร่างกาย การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การตรวจพิเศษต่างๆ
การจัดระบบข้อมูล
เป็นการนำข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้มาจัดให้เป็นหมวดหมู่ ตามกรอบแนวคิดหรือทฤษฎีทางการพยาบาล
การบันทึกข้อมูล
• ข้อมูลอัตนัย (Subjective data)
• ข้อมูลปรนัย (Objective data)
การรวบรวมข้อมูล
การประเมินทางการพยาบาลในผู้ป่วยโดยใช้กรอบแนวคิดแบบแผนสุขภาพ ของกอร์ดอนเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล สามารถท าได้โดยการซักประวัติ การสังเกต การตรวจร่างกาย การตรวจทางห้องปฏิบัติการ และ การตรวจพิเศษ
วิธีการได้มาซึ่งข้อมูล
ข้อมูลอัตนัย (Subjective data)
คือ การซักประวัติจากผู้รับบริการหรือญาต
ข้อมูลปรนัย (Objective data)
คือ ข้อมูลที่ได้จากการสังเกต/การตรวจร่างกาย การตรวจทางห้องปฏิบัติการ และ การตรวจพิเศษ