Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

องค์ประกอบ 6P การคลอด - Coggle Diagram

- - - - ผู้คลอดตื่นตัวดี พูดคุยสนใจบุตร เผชิญความเจ็บปวดได้อย่างเหมาะสม
  - - - G1P0 ไม่เคยผ่านการคลอด วิตกกังวลเกี่ยวกับการคลอดล้าช้า และพร่องความรู้เกี่ยวกับความก้าวหน้าของการคลอด และเจ็บครรภ์คลอด
- - - - กล้ามเนื้อมดลูกเปิดขยาย ความดันในโพรงมดลูกเพิ่มขึ้นประมาณ 60 – 80 mmHg การหดรัดตัวของมดลูกนี้จะทำให้รู้สึกเจ็บครรภ์ เมื่อความดันโพรงมดลูกต่ำกว่า 25 mmHg จะทำให้ปากมดลูกเปิดได้ Duration 60 – 90 วินาที Interval 1 –2 นาที
        
        เมื่อ fully dilation Interval = 2 นาที Duration = 45 วินาที Intensity = Moderate-strong
    - - การหดรัดตัว (contraction) และการคลายตัว (retraction) ของมดลูก ทำให้เกิด Shearing force
        
        Uterine sign
        มดลูกจะเปลี่ยนรูปร่างจาก กลม แบน ใหญ่ นุ่ม และอยู่ต่ำกว่าสะดือ เป็นกลม นูน เล็ก แข็ง ลอยอยู่สูงกว่าระดับสะดือเล็กน้อยและค่อนไปทางขวา โดยจะคลำส่วนยอดมดลูกทางหน้าท้อง ได้ลักษณะกลมแข็งสูงกว่าระดับสะดือ
        
        ผู้คลอดมีก้อน กลม แข็ง บริเวณสะดือ และเฉียงไปทางหน้าท้องด้านขวา
    - - Transitional phase
        
        Uterine contraction
        Interval 2 นาที Duration 60-90 วินาที Intensity strong
        ใช่เวลาในครรภ์แรก 3 ชั่วโมง ครรภ์หลัง น้อยกว่า 1 ชั่วโมง
        
        ไม่ได้รับการประเมิน contraction ในระยะนี้
      - Active phase
        
        Uterine contraction Interval 2-3 นาที Duration 40-60 วินาที Intensity moderate-strong
        ใช้ระยะเวลาในครรภ์แรก 5ชั่วโมง ครรภ์หลัง 2.30 ชั่วโมง
        
        Interval อยู่ในช่วง 2-3.30 นาที , Duration อยู่ในช่วง 45 วินาที Intensity= moderate-strong Interval ไม่เป็นไปตามทฤษฎี
      - Latent phase
        
        Uterine contraction
        Interval 5-10 นาที Duration 20-40 วินาที Intensity mild
        ใช้ระยะเวลาในครรภ์แรก 8 ชั่วโมง ครรภ์หลัง 5ชั่วโมง
        
        Interval อยู่ในช่วง 3-4 นาที , Duration อยู่ในช่วง 40-45 วินาที Intensity= moderate-strong เป็นไปตามทฤษฎี
  - - - ระยะที่ 2 ของการคลอดอาการเบ่งเกิดขึ้นในระยะที่ 2 ของการคลอดแรงเบ่งจะทำให้เกิดแรงดันในโพรงมดลูกเพิ่มขึ้นเป็น 3 เท่า ถ้าผู้คลอดเบ่งถูกวิธีเหมาะสมกับเวลาจะช่วยให้การคลอดดำเนินไปได้ด้วยดี
        
        มารดาไม่สามารถเบ่งได้ถูกวิธี มีการช่วยเหลือในการคลอด
        
        มีภาวะเจ็บปวดอย่างรุนแรง เนื่องจากการเจ็บครรภ์คลอดในระยะที่ 2 ของการคลอด
    - - การเบ่งคลอดรก อาศัยแรงเบ่งของผู้คลอดซึ่งทำให้เกิดความดันภายในช่องท้องเพิ่มขึ้นช่วยพลักดันให้รก เคลื่อนต่ำลง ในช่องทสางคลอดและคลอดออกมาเอง
        
        ไม่มีแรงเบ่งจากผู้คลอดในการคลอดรก ซึ่งใช้วิธีในการคลอดรกแบบ Modified crede's maneuver ซึ่งเป็นวิธีที่ผู้ทำคลอดเป็นผู้ช่วยเหลือให้รกคลอดออกมา ผู้คลอดสามารถปฏิบัติได้ถูกต้อง คือ ไม่เบ่งขณะทำคลอดรก
    - - มารดาเกิดความรู้สึกอยากเบ่งถ่ายอุจจาระและอยากเบ่ง หากยิ่งรอคลอดเบ่งตั้งแต่ปากมดลูกเปิดไม่หมดหรือเปิดไม่ถึง 10 cm จะทำให้ปากมดลูกบวมเนื่องจากส่วนนำไปกดบริเวณขอบปากมดลูกที่ยังเปิดไม่หมด อาการอยากเบ่งมักเกิดขึ้นปลายระยะที่ 1
        
        ผู้คลอดรู้สึกอยากเบ่งตั้งแต่ปากมดลูกเปิด 7 cm สามารถควบคุมสติอารมณ์ตนเองได้ ไม่มีเอะอะโวยวาย เป็นไปตามทฤษฎี
- - - - ปากมดลูก
        
        ระยะ latent phase เริ่มตั้งแต่เจ็บครรภ์จริงจนถึงปากมดลูกเปิด 3 cms โดยในครรภ์แรกเปิด 0.3 cm/ hr ครรภ์หลัง 0.5 cm/hr ครรภ์แรกใช้เวลาไม่เกิน 8 ชั่วโมง และครรภ์หลังใช้เวลาไม่เกิน 5 ชั่วโมง
        
        คลอดรายนี้ ระยะ latent phase
        ใช้เวลาประมาณ 4 hr. เฉลี่ยปากมดลูกเปิด 0.25 cm แสดงว่าระยะ Latent phase ไม่เป็นไปตามทฤษฎี
        
        ระยะ Active phase เริ่มตั้งตาปากมดลูกเปิด 4-10 cms โดยในครรภ์แรกเปิด 1.2 cm/hr ครรภ์หลัง 1.5 cm/hr ครรภ์แรกใช้เวลาไม่เกิน 5 ชั่วโมงและครรภ์หลังไม่เกิน 2.5 ชั่วโมง
        
        ระยะActive phase เฉลี่ยปากมดลูกเปิด 5.3 cm ใช้เวลาประมาณ 1.30 hr. แสดงว่าระยะActive phase เป็นไปตามทฤษฎี
      - กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
        
        อายุมากกว่า 35 ปี มีกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานขยายตัวไม่ดี การผ่านการคลอดลูกหลายคน กล้ามเนื้อจะมีการหย่อนตัวมากขึ้น
        
        ผู้คลอดที่มีอายุ 22 ปี ไม่เคยผ่านการคลอด
        
        BMI อยู่ในเกณฑ์ปกติคือ 18.5-22.9
        
        คลอด BMI 19.56
      - ช่องคลอด
    - - การตัดแผลฝีเย็บ Left Medio-lateral episiotomy ระดับ 2nd degree tear
        
        มีโอกาสเกิดการฉีกขาดของแผลฝีเย็บของการคลอดในระยะที่ 2
  - - - ช่องเชิงกรานส่วนกลาง (Mid pelvic) วัดจากตำแหน่ง Ischial spines ถึง Ischial spines เส้นผ่านศูนย์กลางในแนวขวาง(Transverse diameter)ยาว~10-10.5cms
        
        จากการPV พบว่า Ischial spine ไม่ยื่นแหลมออกมาและเส้นผ่านศูนย์กลางในแนวขวาง ยาวประมาณ 10 cm. Mid pelvicไม่แคบ ไม่ทำให้เกิดการคลอดติดขัด
      - ช่องทางเข้าเชิงกราน (Pelvic inlet)
        วัดจากขอบล่างของกระดูก Symphysis pubis ด้านหลังเป็น Pomontary of sarcrumมีเส้นผ่าศูนย์กลางที่กว้างที่สุดในแนวขวาง(Transverse diameter) ยาวประมาณ 13-13.5 cms
        
        จากการตรวจครรภ์ท่าPawlik’s grip พบว่าไม่สามารโยกคลอนศีรษะทารกได้ และท่า Bilateral inguinal grip พบว่าไม่สามารถสอบมือทั้ง 2 ข้างเข้าหากันได้แสดงถึงการ Engagement
        
        Diagonal conjugate ได้ประมาณ 13 cm. Pelvic inlet ไม่แคบ
      - ทางออกช่องเชิงกราน (Pelvic outlet)
        ปกติเชิงกรานของผู้หญิงsubpubis arch จะมีลักษณะทำมุมมากกว่า 85 องศา
        
        จากการประเมินมุมของ subpubis arch ได้ประมาณ 90 องศา แสดงว่าไม่ทำให้เกิดการคลอดติดขัด
      - ปัจจัยด้านอื่นๆ
        
        ท่าเดิน มีท่าเดินที่ผิดปกติ ควรคำนึงถึงความผิดปกติของกระดูกเชิงกราน
        
        ผู้คลอดมีท่าเดินปกติ
        
        ส่วนสูง หญิงตั้งครรภ์ที่มีความสูงน้อยกว่า145 cmsอาจมีขนาดเชิงกรานไม่ได้สัดส่วนกับศีรษะและลำตัว
        
        ผู้คลอดสูง 150
        
        อายุ มารดาที่มีอายุน้อยกว่า 19 ปี การเจริญเติบโตของเชิงกรานไม่เต็มที่
        
        ผู้คลอดอายุ 22 ปี
        
        อุบัติเหตุ ผู้ที่เคยประสบอุบัติเหตุเกี่ยวกับอุงเชิงกรานอาจส่งผลต่อการยืดขยายของอุ้งเชิงกราน
        
        ไม่เคยประสบอุบัติเหตุหรือเข้ารับการผ่าตัดเกี่ยวกับกระดูกเชิงกราน
- - - - ขนาด/น้ำหนักทารกน้ำหนักทารกปกติ 2500 -4000 gm
        
        น้ำหนักทารกแรกเกิด 3210 กรัม วัด Hight of fundus =35 เซนติเมตร
      - ขนาดศีรษะทารก การวัดความยาว high of fundus ปกติ 32-36cm.
        
        จากการตรวจครรภ์ท่าPawlik’s grip และท่า Bilateral inguinal grip พบ Head Engagement ประเมิน PV station = 0 แสดงว่าขนาดศีรษะทารกไม่ใหญ่
      - ส่วนนำ(Presentation)คือส่วนที่ต่ำสุดของทารกที่อยู่ช่วงล่างของมดลูกได้แก่
        
        ศรีษะเป็นส่วนนำ
        
        Vertex ก้มเต็มที่ส่วนยอดของศีรษะอยู่ต่ำสุด
        
        ส่วนนำของทารกคือ Vertex จากการPV พบposterior fontanelle
        
        Bregma เงยเล็กน้อยส่วนขม่อมหน้าอยู่ต่ำสุด
        
        Brow เงยมากขึ้นหน้าผากอยู่ต่ำสุด
        
        2.ก้นเป็นส่วนนำ(Breech)
        
        3.ไหล่เป็นส่วนนำ(shoulder)
      - แนวลำตัว (Lie)
        
        1.Longitudinal lie คือความยาวลำตัวทารกอยู่ในแนวตามยาวของโพรงมดลูก
        2.Transverse lie คือทารกอยู่ในแนวขวางกับลำตัวของมารดาเป็นแนวที่ไม่สามารถคลอดผ่านทางช่องคลอดได้อาจต้องคลอดโดยการผ่าตัดคลอด
        
        2.Transverse lie คือทารกอยู่ในแนวขวางกับลำตัวของมารดาเป็นแนวที่ไม่สามารถคลอดผ่านทางช่องคลอดได้อาจต้องคลอดโดยการผ่าตัดคลอด
      - ท่าทารก(Position ) ส่วนนำที่เป็นศีรษะทารกจะมีการก้มโดยมีกระดูกท้ายทอยเป็นจุดอ้างอิง 6 แบบคือ LOA,LOT,LOP,ROA,ROT,ROP
        
        จากการตรวจครรภ์ท่า umbilical grip พบ large part อยู่ทางด้านซ้ายและฟังFHS ห่างจากแนวกลางลำตัว 1 ฝ่ามือ แสดงว่าทารกอยู่ท่าLOA
    - - Pv ไม่พบเนื้อรก U/Sไม่พบรกเกาะต่ำ (placenta previa
        ไม่มีbleeding per vagina
        
        ไม่พบbleeding per vagina ไม่พบภาวะรกเกาะต่ำ
    - - ลักษณะน้ำคร่ำที่ปกติ ต้องมีปริมาณที่เหมาะสมมีลักษณะใส หรือสีขาวขุ่น เหมือนน้ำมะพร้าว ไม่มีกลิ่น ไม่มีขี้เทาปน-ฟังFHSชัด -heigh of fanduc 32-36 cm -ไม่มีconstriction ring -ไม่มี fluid trill -AFI 6-25 cm -ระยะเวลาที่น้ำคร่ำแตก (ควรแตกปลายactivephase) -แตกจาก ARM,SRM
        
        -น้ำคร่ำแตก 14 ชั่วโมง AF clear-ฟัง FHS ชัด -HF 35 cm-ไม่มี fluid trillและไม่มีconstriction ring ไม่มีผล AFI -น้ำคร่ำแตกจาก SRM
    - - รกและเยื่อหุ้มรก
        
        ซึ่งก่อนที่จะมีการลอกตัวของรก จะมีอาการแสดงดังนี้ 1.Uterine sign คือมดลูกมีการหดรัดตัวกลม แข็ง มีขนาดเล็กลง สังเกตเห็นหน้าท้องมีลักษณะเป็นสองลอน มีลักษณะแข็งและเอียงไปทางขวา 2.Cord sign คือสายสะดือเคลื่อนต่ำลงมา ตรวจพบชีพจรของสายสะดือ ทดสอบได้โดยการทำcord test สายสะดือไม่มีการเคลื่อนตาม 3.Vulva sign คือจะมีเลือดออกทางช่องคลอดประมาณ30-60 พบในการลอกตัวแบบ Matthew Dancan’s method
        
        ผู้คลอดมี uterine sign valva signและcord sign รกคลอดเวลา 11.08 น. ใช้เวลาทำคลอดรก 20นาที น้ำหนักรก 600 กรัม สายสะดือ central insertion ยาว 50 cm มีเส้นเลือด 3 เส้น vein 2 artery 1 ไม่พบ true knot ,false knot เยื่อหุ้มรกทั้งสองด้านสมดุลกัน ขนาดเยื่อหุ้มรกเหมาะสมกับขนาดตัวของทารก มีเส้นเลือดห่างจากขอบรกประมาณ 1 cm ไม่พบรกน้อย รกด้านลูกมีลักษณะเหนียว มีการฉีกขาดของเยื่อหุม้าทารกส่วนที่สั้นที่สุดมากกว่า 7 cm รกด้านแม่ มีลักษณะเป็นสีแดง มี cotyledon ประมาณ 20 lobe cotyledon sulcus ชัดเจน ไม่มี Infarction และมี calcification ประมาณ 1% ของรกทั้งหมด
        
        1.รก : ชนิดของรก placenta suscenturiata,placenta spurium,placenta membranacces,placenta circumvallate รกปกติกว้าง 15-20cm. หนา 2-3 cm น้ำหนักประมาณ 500 g
        
        2.สายสะดือ การเกาะของสายสะดือ centralis lateral battledore
        
        3.เยื่อหุ้มทารก-รอยขาดของเยื่อหุ้มทารกใกล้ขอบรกมากที่สุดยาวมากกว่า7cm -เยื่อหุ้มทารกทั้งสองชั้นมีสัดส่วนสมดุลกัน ขนาดทั้งสองข้างเท่ากัน ขนาดของเยื่อหุ้มทารกมีสัดส่วนเหมาะสม สามารถห่อหุ้มตัวทารกได้ทั้งตัว
- - - - มีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว เนื่องจากเสี่ยง Fetal distress จึงต้องนอนตะแคงซ้าย
    - - Lithotomyเป็นท่าที่สะดวกในการทำคลอด ทำให้ผู้คลอดมองเห็นหน้าท้องของผู้คลอดได้อย่างชัดเจน ฟังเสียงหัวใจของทารกได้อย่างชัดเจน
        
        Supine/Dorsal เป็นท่าทีกระดูกสันหลังอยู่ในแนวราบ ทำให้สะดวกแก่การให้การพยาบาล แต่จะทำให้ผู้คลอดออกแรงเบ่งมาก
        
        ขณะทำคลอดผู้คลอดนอนในท่า Dorsal
    - - ผู้คลอดควรอยู่ในท่านอนหงายขึ้นขาหยั่ง (lithotomy position) เพื่อสะดวกต่อการหดรัดตัวของมดลูกและทำคลอดรกได้ดี
        
        ผู้คลอดอยู่ในท่า Dorsal recumbent position ในการทำคลอดรก
    - - ผู้คลอดควรอยู่ในท่าที่สบายไม่กระทบต่อแผลฝีเย็บ ได้แก่ ท่านอนตะแคงซ้าย ท่านอนหงาย
        
        ผู้คลอดอยู่ในท่านอนตะแคงซ้าย