Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับประสาทสมองและการรับรู้ความเสื่อมของระบบ…
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับประสาทสมองและการรับรู้ความเสื่อมของระบบประสาท
ภาวะสมองเสื่อม (Dementia)
Cognitive impairment
Memory - ความจำ
Judgment - การตัดสินใจ
Imagining - จินตนาการ
Thinking - ความคิด
ความผิดปกติบกพร่องทางด้านความจำ ความคิด และความสามารถของสมอง ซึ่งรุนแรงจนรบกวนการดำเนินชีวิตผู้ป่วย.”
สาเตุ
ได้รับสารพิษโลหะหนัก เช่น ตะกั่ว
การขาดวิตามิน บี 12
ภาวะขาดไทรอยด์ (Hypothyroidism)
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา
เนื้องอกในสมองบางชนิด
ภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ (Hydrocephalus)
สมองอักเสบ
โรคเรื้อรัง
เอดส์ เอชไอวี (HIV)
การดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อม
คือ การให้ผู้ป่วยคงความสามารถ
ไว้ให้นานที่สุด (เสื่อมลงช้าที่สุด) ประกอบด้วย
ความจำ
ความสามารถสมอง
กิจวัตรประจำวัน
กระตุ้นฟื้นฟู 6 Domains
เฝ้าระวังเรื่องการหกล้ม
ประเภทของสมองเสื่อม
1.โรคสมองเสื่อมอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ บางโรครักษาได้ บางโรครักษาไม่ได้ แต่ถ้าตรวจพบได้เร็วจะสามารถชะลออัตราการเสื่อมของสมองได้
2.สมองเสื่อมเกิดจากการเสื่อมของเซลส์สมอง (Degenerative dementia) เช่น โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer's Disease) เป็นภาวะสมองเสื่อมที่พบได้บ่อยที่สุด ปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้
สมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือด
ในสมอง (Vascular dementia)
พบได้บ่อยเป็นอันดับที่สอง สามารถรักษาให้ดีขึ้นและป้องกันได้ อาการสมองเสื่อมจะเกิดขึ้นหลังจากสมองขาดเลือดไปเลี้ยงทำให้สมองส่วนนั้น เสื่อมหน้าที่
โรคอัลไซเมอร์
เกิดจากการตายของเซลล์ประสาท โดยไม่มีการสร้างเซลล์ใหม่ขึ้นมาทดแทน เมื่อตรวจภาพสมองจะพบเนื้อสมองเหี่ยวทำให้การทำงานของสมองค่อยๆ เสื่อมลงไป
อาการ
ความเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรม เช่น อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย ก้าวร้าว หวาดระแวง ซึมเศร้า เฉยเมย หรือบางรายอาจมีการเห็นภาพหลอน
ความเปลี่ยนแปลงในการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น ไม่สามารถเดินทางไปในสถานที่คุ้นเคย หรือไม่สามารถใช้อุปกรณ์ต่างๆ ได้ ทั้งที่ปกติใช้อยู่เป็นประจำ
ความเปลี่ยนแปลงด้านความจำ นึกคำพูดได้ช้าลง สับสนเรื่องวัน เวลา สถานที่ หรือจำบุคคลที่เคยรู้จักหรือคุ้นเคยไม่ได้
Pakinson disease
โรคพาร์กินสันเป็นโรคที่เกิดจากการเสื่อมของสมอง เนื่องจากเซลล์สมองบริเวณส่วนลึกเบซอลแกงเกลีย และก้านสมองมิดเบรนในส่วนสับสแตนเชียไนกรามีความผิดปกติอย่างช้า ๆ
อาการ
1.อาการสั่นในขณะช่วงพัก (Resting tremor) อาการสั่นของโรคนี้จะมีลักษณะเฉพาะ คือ จะมีอาการสั่นมากเวลาที่อยู่นิ่ง ๆ
2.อาการที่ร่างกายมีสภาพแข็งเกร็ง
(Rigidity) ของกล้ามเนื้อแขนขาและลำตัว เมื่อผู้อื่นมาจับจะรู้สึกเหมือนมีแรงต้านหรือสะดุดเป็นจังหวะ ๆ คล้ายการเคลื่อนของฟันเฟืองเกิดขึ้น
3.อาการเคลื่อนไหวร่างกายช้าลง (Bradykinesia)
มีอาการพูดเสียงเครือ ๆ เบา ฟังไม่ชัด น้ำเสียงจะราบเรียบในระดับเดียวกัน ไม่มีเสียงสูงหรือต่ำ อาจมีอาการกลืนลำบากร่วมด้วย
การเคลื่อนไหวของลำตัวและขาช้าลงก้าวขาสั้น ๆ แบบซอยเท้าในช่วงแรก ๆ และต่อมาจะก้าวยาวขึ้นเรื่อย ๆยังรวมถึงอาการที่ผู้ป่วยรู้สึกอ่อนเพลีย แขนขาไม่มีแรงด้วย
การเคลื่อนไหวของใบหน้าลดลง ผู้ป่วยจะมีใบหน้าแบบเฉยเมยไม่มีอารมณ์ ไม่ยิ้มหัวเราะ เหมือนคนใส่หน้ากาก(mask face)
อาการของการทรงตัวขาดสมดุล หรือ สูญเสียการทรงตัว
ขณะที่ยืนช่วงลำตัวของผู้ป่วยจะเอนไปด้านหน้า (ทำให้ทรงตัวไม่อยู่ เพราะจุดศูนย์ถ่วงของลำตัวเอนไปด้านหน้า) ผู้ป่วยจึงเสี่ยงต่อการหกล้มหรือเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย
การรักษา
1.การรักษาด้วยยา
การรักษาด้วยกายภาพบำบัด
การรักษาด้วยการผ่าตัด
การผ่าตัดกระตุ้นสมองส่วนลึก (Deep brain stimulation
การผ่าตัดฝังขั้วไฟฟ้าแล้วปล่อย ไฟฟ้าเข้าไปกระตุ้นสมอง
-การผ่าตัดสมองเพื่อปลูกถ่ายเนื้อเยื่อชนิดที่ผลิตสารโดพามีนได้ (Neurotransplantation)
การดูแล
กิจวัตรประจำวัน
อุบัติเหตุ
ป้องกันภาวะแทรกซ้อนในแต่ละระยะของโรค
ปลอกประสาทเสื่อมแข็ง
เป็นโรคที่มีการทำลายปลอกหุ้มเส้นประสาทในระบบประสาทส่วนกลาง ดังนั้นรอยโรคจะอยู่ที่ white matter ในระบบประสาทส่วนกลางรอยโรคมักเป็นหลายๆตำแหน่งในระบบประสาทส่วนกลาง: เส้นประสาทตา (optic neuritis),ไขสันหลัง(acute myelitis)
Sensory system:
การรับความรู้สึกที่ข้อต่อว่าอยู่ที่ตำแหน่งใดลดลง (joint position sense): อาจมาด้วยเดินเซโดยเฉพาะเมื่อให้ยืน แล้วหลับตาลง จะเซมากขึ้น
การรับความรู้สึกลดลง (hypoesthesia), ชา(numbness)
การรับรู้ความรู้สึกเปลี่ยนไป (paresthesia): ชา (numbness), รู้สึกเหมือนมีอะไรมารัดตามตัว
Vision: การมองเห็น
ตามัว (visual loss): เป็นอาการแรกๆ ของโรคที่พบบ่อย, ตามัวมักจะมัวมากที่บริเวณกลางภาพก่อน ถ้าเป็นมากตาจะบอดได้
ตากระตุก (nystagmus)
การกลอกตาผิดปกติ: ผู้ป่วยจะมองเห็นภาพซ้อน
รูม่านตาผิดปกติ
อาการอื่นๆ
วียนศีรษะ
Painful tonic spasm
Intractable hiccup
กลั้นปัสสาวะและอุจจาระไม่อยู่
อาการทางจิตประสาท เช่น ซึมเศร้า, สมองเสื่อม
ความเสื่อมของระบบประสาทส่วนปลาย
ปลายประสาทอักเสบเกิดจากประสาทส่วนปลายเสื่อม
สาเหตุ
ขาดสารอาหาร (วิตามิน)
พิษของยา สารพิษ
โรคติดเชื้อ
เนื้องอกกดทับ
ภาวะถูกบีบรัดหรือการได้รับบาดเจ็บของเสันประสาท
อาการอักเสบ
-เส้นประสาทคู่ที่ 3,4หรือ 6 : เห็นภาพซ้อนแนวใดแนวหนึ่ง
-เส้นประสาทคู่ที่ 5 : ปวดเสียว ปวดแปร๊บๆบนใบหน้า คล้ายถูกไฟช๊อต มักมีอาการด้านใดด้านหนึ่ง
-เส้นประสาทคู่ที่ 7 : ใบหน้าเบี้ยว อ่อนแรงครึ่งซีก ส่วนใหญ่เกิดจากติดเชื้อไวรัสช่วงที่ทำงานหนักพักผ่อนน้อย
-เส้นประสาทคู่ที่ 8 : สูญเสียการทรงตัว บ้านหมุน มีเสียงแว่วในหู หรือหูดับ
การดูแล รักษา
กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ช่วยลดอาการชา อาการปวดได้เช่นการอาบน้ำอุ่น ควบคุมน้ำหนัก คุมระดับน้ำตาลในเลือด
รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ป้องกันการขาดวิตามิน
ลดการสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์
ออกกำลังกาย
ยาแก้อักเสบ ยาแก้ปวด รับประทานและชนิดฉีด
ชนิดทา และนวด
การผ่าตัด
การกระตุ้นด้วยไฟฟ้า
ทำกายภาพบำบัดเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
Guillian-Barre Syndrome
ปลอกปลายประสาทส่วนปลายอักเสบ
สาเหตุ
การติดเชื้อ
การได้รับวัคซีน
การผ่าตัดและการวางยาสลบ
โรคนอกระบบประสาท
อาการ
อาการด้านประสาทรับความรู้สึก
อาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงมัก
อาการลุกลามเส้นประสาทสมอง (Cranial nerve) ซึ่งพบได้บ่อย คือ เส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 , 9 , 10 และ 3 ตามลำดับ
การดำเนินโรค
ระยะเฉียบพลัน ( Acute phase )
2.ระยะอาการคงที่ ( Static phase ระยะนี้มักจะเป็นระยะเวลาสั้น ๆ 2 – 3 วัน
ระยะฟื้นตัว ( Recovery phase ) มักจะเริ่มจากโรคหยุดก้าวหน้า 2-3 สัปดาห์
การรักษา
Plasmapheresis
Intravenous immunoglobulin ( IVIG )
Corticosteroid
การพยาบาล
การพยาบาลระยะวิกฤตภาวะอ่อนแรงของกล้ามเนื้อที่ช่วยหายใจ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดภาวะหายใจล้มเหลว การพยาบาลผู้ป่วยใส่เครื่องช่วยหายใจ
ระบบกล้ามเนื้อ
ระบบการกลืน
ระบบการขับถ่าย
ไมแอสทีเนียกราวิส
สาเหตุ
Neuromuscular junction
Autoimmune disease
เพศหญิง>เพศชาย สูงอายุ
Thymomas
อาการ
fluctuating skeletal muscle weakness.
50% มาด้วยเห็นภาพซ้อน หรือหนังตาตก
15% มาด้วยอาการกลืนสำลัก เคี้ยวอาหารไม่ได้ หรือพูดเสียงเปลี่ยน
<5% อ่อนแรงต้นแขน หรือต้นขาอย่างเพียงอย่างเดียว
Pupil มักปกติ
การรักษา
ยา Mestinon
Thymectomy
การพยาบาล
การบริหารยา Mestinon
นางสาว สิริมา หารภักดี 6301110801067