Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

กระบวนการทัศน์หลักทางการพยาบาล - Coggle Diagram

- - - - สิ่งแวดล้อมทางกายภาพ
        
        สิ่งแวดล้อมทางชีวภาพ
        
        สิ่งแวดล้อมทางเคมี
        
        สิ่งแวดล้อมทางสังคม เศรษฐกิจ
        
        •ประกอบด้วย สิ่งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม •สิ่งเเวดล้อมทางสังคมที่เป็นรูปธรรมที่สำคัญ คือบุคคลที่มีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน • หน่วยของสังคมที่สำคัญที่สุดคือครอบครัว
        
        • สารเคมีทุกชนิด รวมทั้งอาหาร ยา • ซึ่งอาจมาจากสิ่งมีชีวิตหรือไม่มีชีวิต
        
        • สิ่งมีชีวิตต่างๆทั้งพืช และสัตว์ที่มีขนาดเล็กจนมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น จนถึงพืชขนาดใหญ่โตกว่าคน
        • ตัวอย่างสิ่งเเวดล้อม ได้แก่ แบคทีเรีย ไวรัส ปรสิต ต้นพืชต่างๆ วัว ควาย สุนัข
        
        • หมายถึง สิ่งเเวดล้อมภายนอกที่ไม่มีชีวิต เช่น ความร้อน เเสง เสียง รังสี อากาศ ดิน น้ำ ลม
    - - สุขภาพ (Health)
        
        ความเจ็บป่วย ความเจบ็ ป่วย(illness)
        
        • หมายถึง สภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลงหน้าที่ปกติทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ
        • ซึ่งอาจเปลี่ยนด้านใดด้านหนึ่งหรือหลายๆด้านรวมกัน
        • ทำให้บุคคลทำหน้าที่บกพร่องหรือทำหน้าที่ได้น้อยลงกว่าปกติ
        
        • เป็นภาวะที่บุคคลรู้สึกว่าสุขภาพไม่ดี ความเจ็บป่วยอาจไม่เกี่ยวข้องกับการเป็นโรคก็ได้
        • ความเจ็บป่วยอาจมีสาเหตุเริ่มแรกจากความผิดปกติของอวัยวะต่างๆในร่างกาย
        • การบ่งชี้ถึงภาวะความเจ็บป่วยและการมีสุขภาพที่ดีนั้นบางครั้งอาจไม่เด่นชัด ยกเว้นในรายที่เจ็บป่วยมากๆมีอาการรุนแรง
        • บุคคลที่มีความเจ็บป่วยไม่ว่าจะเป็นทางด้านใดด้านหนึ่งจะมีผลกระทบด้านอื่นๆตามมา
        
        • ในโลกนี้น้อยคนนักที่จะมีสุขภาพที่ดีมาก คือ ครบทั้งกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ตลอดเวลา
        • คนส่วนมากมักจะมีความบกพร่องทางสุขภาพบ้าง ไม่มากก็น้อย
        •แต่ถ้าหากบุคคลนั้นพอใจในสภาพการณ์ที่เป็นอยู่และสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างมีความสุขก็ถือว่ามีสุขภาพดีอยู่
        
        • สุขภาพมีลักษณะเป็นพลวัตรและต่อเนื่อง แม้จะมีการแบ่งระดับสุขภาพเป็นระดับๆต่างกัน ภาวะสุขภาพของคนก็มีความต่อเนื่องกัน และเเยกเเยะแต่ละระดับออกจากกันได้ค่อนข้างยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาวะสุขภาพดี และเจ็บป่วยเล็กน้อย
        
        ไนติงเกล (Nightingale, 1860) หมายถึง สภาวะที่ปราศจากโรค และสามารถใช้พละกำลังของตนเองได้เต็มความสามารถ
        
        องค์การอนามัยโลก (WHO, 1947) หมายถึง สภาวะที่มีความสมบูรณ์ของร่างกาย จิตใจ และสามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขไม่ใช่เพียงแต่ปราศจากโรคและความพิการเท่านั้น
        สุขภาพดี หมายถึง สภาวะที่ร่างกายมีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ปราศจากโรคเเละความพิการใดๆ
        
        พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ ในมาตราที่3 หมายความว่า สุขภาวะที่สมบูรณ์และเชื่อมโยงกัน เป็นองค์รวมอย่างสมบูรณ์และเชื่อมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดุลทั้งทางกาย ทางจิต ทางสังคม
    - - คนมีความต้องการภาวะสมดุล หรื่อภาวะปกติ
        
        5.1 ความต้องการดำรงภาวะสมดุล หรือภาวะปกติ ความต้องการดำรงภาวะสมดุล (Homeostasis) ประกอบด้วยความต้องการในระดับที่ไม่รู้ตัวเป็นไปโดยอัตโนมัติและในระดับที่รู้ตัว
        5.2ความต้องการการปรับสู้ภาวะสมดุล เมื่อคนอยู่ในภาวะเสียสมดุลหรือต่างจากปกติคนจะพยายามปรับสู่ภาวะสมดุลให้เร็วที่สุด โดนกลไกลการปรับสู่ภาวะสมดุล
      - คนมีความต้องการพื้นฐาน
        
        คนมีพัฒนาการ
        
        • การพัฒนาการเป็นกระบวนการเปลี่ยนแปลงด้านสุขภาพหรือคุณลักษณะของบุคคลแต่ละคนในด้านต่างๆ
        • การพัฒนาจะเป็นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ เกิดจนถึงวัยชรา
        • การพัฒนาการของคนแบ่งออกได้เป็น ด้านร่างกาย ด้านสติปัญญา ด้านอารมณ์ ด้านคุณธรรม
        • การพัฒนาการในแต่ละด้านจะมีความต่อเนื่องกันและเป็นลำดับขั้น การพัฒนาการในแต่ละด้าน แต่ละขั้นตอนจะมีลักษณะเฉพาะ
        • การพัฒนาการด้านต่างๆ ของคนในแต่ละวัย จะมีความผสมผสานและอาจมีผลกระทบซึ่งกันและกัน
        
        • ในแต่ละบุคคลจะมีความต้องการทั้งทางร่างกาย จิตใจ และสังคม
        • ความต้องการของคนแบ่งออกเป็น 5 ระดับ ตามทฤษฎีความต้องการของมาสโลว์ มีดังนี้
        
        3.1 ความต้องการทางด้านร่างกายหรือสรีระ (Physical needs)
        3.2 ความต้องการความปลอดภัย (Safety and security)
        3.3 ความต้องการความรัก ความผูกพัน (Affiliation)
        3.4 ความต้องการความภาคภูมิใจและความมีศักดิ์ศรี (Self-esteem)
        3.5 ความต้องการความพอใจตนเอง (Self-actualization)
      - คนเป็นระบบเปิด
        
        • คนเป็นหน่วยมีชีวิตที่จะต้องมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งเเวดล้อมตลอดเวลา
        • มีการรับจากสิ่งเเวดล้อม และมีการให้ /ตอบสนองแก่สิ่งเเวดล้อม
        • การรับและการให้เกิดขึ้นได้ทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม โดยมีความสัมพันธ์กัน
        • บางครั้งการให้หรือการรับ อาจไม่ได้เกิดต่อเนื่องโดยทันที
      - คนมีลักษณะพื้นฐานร่วมกันแต่มีความเป็นปัจเจกบุคคล
        
        7.คนมีสิทธิของตน
        
        คนมีศักยภาพในการช่วยเหลือตนเอง
        
        • คนทุกคนมีความสามารถที่จะช่วยเหลือตนเองในด้านต่างๆเช่น การช่วยเหลือตนเองในชีวิตประจำวัน การแก้ไขปัญหาด้วยตัวเอง
        
        • แต่ละบุคคลไม่ว่าในภาวะที่เป็นเด็ก/ผู้ใหญ่ในบทบาท/ตำแหน่งใดก็ตามจะมีสิทธิเเห่งตนตามภาวะดำรงอยู่
        เช่น สิทธิในการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเอง
        
        • คนแต่ละคนมีลักษณะพื้นฐานร่วมกันทุกคน • คนแต่ละคนมีลักษณะเฉพาะของตนเอง เรียก ความเป็นปัจเจกบุคคล
      - คน ประกอบด้วย
        
        1.1 กายหรือร่างกาย ประกอบด้วยส่วนของโครงสร้างและหน้าที่การทำงานของรางการของบุคคล
        
        1.2 จิตหรือจิตใจ จิตใจของคนประกอบด้วย 3 ส่วนย่อย คือ
        1.2.1 อารมณ์และความรู้สึก
        1.2.2 จิตวิญญาณ (Spirit)
        1.2.3 สติปัญญา หรือความคิด
        
        1.3 สังคม
        • คือ ส่วนของคนที่เกี่ยวข้องกับบุคคลอื่นๆ รอบตัว
        • คนจะเกี่ยวข้องกับบุคคลอื่นด้สยบทบาท หน้าที่ของตนที่มีต่อบุคคลอื่น แต่ละบุคคลจะปฏิบัติต่อบุคคลนั้นอย่างไรนั้นขึ้นกับตำแหน่ที่ตนดำรงอยู่ในขณะนั้นเป็นสำคัญ
        • สัมพันธภาพแต่ละบุคคล
        • บทบาทและสัมพันธภาพมีส่วนสัมพันธ์กัน
    - - การพยาบาลโดยใช้กระบวนการพยาบาลในการช่วยเหลือผู้รับบริการ
        
        การพยาบาลที่จะช่วยเหลือให้คนมีภาวะสุขภาพดี หรือปรับสู่ภาวะสุขภาพดี
        
        การพยาบาลเป็นการช่วยเหลือคน
        
        • ในทุกวัยตั้งแต่แรกเกิดจนถึงวัยสูงอายุ ในทุกภาวะสุขภาพตั้งแต่สุขภาพดีจนป่วยถึงขั้นหนัก/วิกฤต
        • เพื่อให้คนสามารถดำรงภาวะสุขภาพไว้/ช่วยให้คนกลับสู่ภาวะสุขภาพดีเมื่อเจ็บป่วย
        • การช่วยเหลือของพยาบาล อาจเป็นการช่วยเหลือเป็นรายบุคคล หรือครอบครัว หรือชุมชน
        
        • ลักษณะการช่วยเหลือของพยาบาล สมาคมพยาบาลอเมริกัน เป็นการวินิจฉัยและให้การรักษาปฏิกิริยาโต้ตอบที่มีต่อภาวะที่มีปัญหาสุขภาพหรือเสียงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพ
        •คำว่ารักษษทางการพยาบาล คือกิจกรรมที่พยาบาลปฏิบัติเเละช่วยเหลือด้านพฤติกรรมของบุคคลที่เปลี่ยนไปจากเดิม
        
        2.1การส่งเสริมสุขภาพ
        • การช่วยเหลือที่ช่วยให้คนมี่สุขภาพดีกว่าที่เป็นอยู่ เช่น การให้คำแนะนำเพื่อให้คนรับประทานอาหารให้เหมาะสมกับตนเอง
        • ส่วนใหญ่เป็นการช่วยในการสร้างพฤติกรรมสุขภาพ หรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
        
        2.2 การป้องกันโรค
        • การช่วยเหลือให้คนไม่เจ็บป่วยด้วยโรคหรือความเจ็บป่วยที่ป้องกันได้
        • เพื่อให้คนดำรงความมีสุขภาพที่ดีไว้ได้
        •การป้องกันโรคแบ่งออกเป็น 3 ระดับ
        
        2.3 การดูเเลรักษา
        • การที่บุคคลคนหนึ่งต้องเปลี่ยนสถานภาพจากที่สุขภาพดีหรือสุขภาพปกติมาสู่การเป็นผู้ป่วย ตัดสินใจอยู่ภายใต้การดูเเลของเเพทย์และพยาบาล และให้ความร่วมมือในการปฏิบัติตามคำแนะนำ
        • ผู้ป่วยจะต้องปรับวิธีการดำเนินชีวิตใหม่ ต้องพึ่งพาผู้อื่นมากขึ้น
        
        1 more item...
        
        การพยาบาลเป็นบริการที่จำเป็นต่อสังคม
        
        • จากบทบาทและวิธีการปฏิบัติของพยาบาลที่มีลักษณะจำเพาะ • ในการช่วยเหลือผู้รับบริการทั้งที่เป็นรายบุคคล ครอบครัว และชุมชนทำให้การพยาบาลเป็นบริการที่จำเป็นต่อสังคม
        • ถ้าขาดการพยาบาล อาจส่งผลให้คนไม่สามารถดำรงภาวะสุขภาพดีได้
        
        • กระบวนการพยาบาลเป็นกระบวนการที่เป็นพลวัตรต่อเนื่องสัมพันธืกันอยู่ตลอดเวลา
        • กระบวนการพยาบาลจะสิ้นสุดก็ต่อเมื่อความต้องการของผู้รับบริการได้รับการตอบสนองหรือปัญหาได้รับการแก้ไข
- - - - หมายถึง กลุ่ม ของมโนทัศน์ที่สัมพันธ์กันเป็นภาพรวมของปรากฏการณ์หรือความจริงที่ช่วยให้เห็นจุดเน้นของความคิด เปรียบเสมือนร่มโดยภายใต้ร่มประกอบด้วยทฤษฎีต่างๆและครอบคลุมกับปรากฎการณ์อย่างกว้างขวาง และมีความเป็นนามธรรมสูง
    - - กระบวนการทัศน์ทางการพยาบาล ประกอบด้วย
        • Person
        • Health
        • Environment
        • Nursing
- - - - ระยะปี ค. ศ 1971-1980
        • ค.ศ.1971 Dorothea E. Orem สร้างทฤษฎีชื่อ Self - care Theory
        • ค.ศ.1974 Sister Callista Roy สร้างทฤษฎีชื่อ Roy’s Adaptation model
        • ค.ศ.1978 Madeleine Leininger สร้างทฤษฎีชื่อ Transcultural nursing Theory
        • ค.ศ.1978 Jean Watson สร้างทฤษฎี Transpersonal Caring
        • ค.ศ.1980 Betty Neuman สร้างทฤษฎีชื่อ System Model
        
        ระยะปี 1981-ปัจจุบัน • ระยะแรก เน้นที่การนำเอาทฤษฎีต่างๆที่ถูกสร้างขึ้นมาแล้วทดลองปฏิบัติ
        • ระยะหลัง เน้นพัฒนาการทฤษฎีขึ้นมาใหม่ พัฒนาระบบสารสนเทศทางการพยาบาลเพื่อเผยแพร่ความรู้