Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่7กระบวนทัศน์หลักทางการพยาบาล - Coggle Diagram

- - - - ร่างกาย
        
        โครงสร้างและหน้าที่การทำงานของร่างกาย
      - จิตใจ
        
        อารมณ์และความรู้สึก
        
        จิตวิญญาณ
        
        สติปัญญา
      - สังคม
        
        คือ ส่วนของคนที่เกี่ยวข้องกับบุคคลอื่นๆรอบตัว
      - คนเป็นระบบเปิด
        
        คนจะต้องมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมตลอดเวลา
        
        และมีการตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อม
        
        เกิดขึ้นได้ทั้งทาง
        ด้านร่างกาย
        ด้านจิตใจ
        ด้านสังคม
      - คนมีความต้องการพื้นฐาน
        
        1.ความต้องการทางด้านร่างกายหรือสรีระ
        (Physical needs)
        
        3.ความต้องการความรัก ความผูกพัน
        (Affiliation)
        
        4.ความต้องการความภาคภูมิใจและความมีศักดิ์ศรี
        (Self-esteem)
        
        5.ความต้องการความพอใจตนเอง
        (Self-actualization)
        
        2.ความต้องการและความปลอดภัย
        (Safety and security)
      - คนมีพัมนาการ
        
        การพัฒนาการเป็นกระบวณการเปลี่ยนแปลงด้านคุณภาพในด้านต่างๆ
        
        แต่ละด้านจะมีความต่อเนื่องกันและเป็นลำดับขั้น
        
        แต่ละขั้นจะมีลักษณะเฉพาะ
        
        จะเป็นไปอย่างต่อเนื่อง
        ตั้งแต่เกิดจนถึงวัยชรา
        
        ด้านร่างกาย
        
        ด้านสติปัญญา
        
        ด้านอารมณ์ สังคม
        
        ด้านคุณธรรม
      - คนมีความต้องการภาวะสมดุล
        
        คนจะต้องอยู่ในภาวะสมดุลอยู่ตลอดเวลา
        
        ถ้าเกิดเสียสมดุลก็จะพยายามปรับสู่สมดุลเรียกว่า กระบวณการปรับตัวหรือกลไกการต่อสู้เพื่อสมดุลกลไกทางด้านร่างกาย
        และจิตสังคม
        
        ความต้องการดำรงภาวะสมดุล (Homeostasis)
        
        ความต้องการในระดับที่ไม่รู้ตัวไปโดยอัตโนมัติ
        
        ในระดับที่รู้ตัว
      - คนมีลักษณะพื้นฐานร่วมกันแต่มีความเป็นปัจเจกบุคคล
        
        แต่ละคนมีพื้นฐานร่วมกันทุกคน
        
        แต่ละคนก็มีลักษณะเฉพาะของตนเองเรียกว่า ความเป็นปัจเจกบุคคลเรียกว่า ความเป็นปัจเจกบุคคลคือพันธุกรรม
      - คนมีสิทธิของตน
        
        แต่ละคนไม่ว่าเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่บทบาทใดก็ตาม
        จะมีสิทธิแห่งตนตามภาวะดำรงอยู่
        
        สิทธิในการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเอง
        
        สิทธิในการได้รับการคุ้มครองตามกฏหมาย
        
        สิทธิในการได้รับการรักษาพยาบาลเมื่อเจ็บป่วย
      - คนมีศักยภาพในการช่วยเหลือตนเอง
        
        ทุกคนมีความสามารถช่วยเหลือตนเองในด้านต่างๆ
        
        การช่วยเหลือตนเองในกิจวัตรประจำวัน
        
        การแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง
    - - คนจะต้องอยู้ในสิ่งแวดล้อมซึ่งอาจเป็นสิ่งมีชีวิต
        หรือไม่มีชีวิต
      - 1.สิ่งแวดล้อมทางกายภาพ
        
        ดิน น้ำ แสง อากาศ และสิ่งก่อสร้างต่างๆเป็นต้นสิ่งแวดล้อมเหล่านี้จะมีผลเบื้องต้นต่อร่างกายคน
      - 3.สิ่งแวดล้อมทางเคมี
        
        สารเคมีทุกชนิดรวมทั้ง
        อาหาร ยา
        ซึ่งอาจมาจากสิ่งมีชีวิตหรือสิ่งไม่มีชีวิต
      - 2.สิ่งแวดล้อมทางชีวภาพ
        
        สิ่งมีชีวิตต่างๆ ทั้งพืช สัตว์ที่มีขนาดเล็กมองไม่เห้นด้วยตาเปล่าจนถึงขนาดใหญ่โตกว่าคน
      - 4.สิ่งแวดล้อมทางสังคม เศรษฐกิจ
        
        รูปธรรม
        
        ที่สำคัญคือ บุคลคลที่มีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน
        
        นามธรรม
        
        ไม่สามารถสัมผัสได้
        แต่มีผลต่อบุคคลที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมนั้น
        
        ความเชื่อ
        
        ค่านิยม
        
        กฏหมาย
        
        หน่วยของสังคมที่สำคัญที่สุด
        คือ “ครอบครัว”
        
        บุคคลในครอบครัวต่างเป้นสิ่งแวดล้อมซึ่งกันและกัน
        อาจทำให้เกิดผลดีผลเสียต่อกันได้
        
        สังคมที่ใหญ่กว่าครอบครัว
        
        ระดับหมู่บ้าน
        
        ตำบล
        
        อำเภอ
        
        จังหวัด
        
        ประเทศ
      - สิ่งแวดล้อมแต่ละชนิดที่จะให้ประโยชน์และโทษแก่บุคคล
        
        อากาศที่บริสุทธิ์มีส่วนช่วยทำให้คนมีร่างกายแข็งแรง
        
        อากาศที่มีแก๊สพิษอยู่ก็อาจทำให้คนถึงแก่ชีวิตได้
    - - สุขภาพมีลักษณะเป็นนามธรรม
      - ภาวะที่มีความสมบูรณ์สมดุล
        
        สามารถปรับตัวได้ทั้ง
        ด้านร่างกาย
        ด้านจิต
        ด้านสังคม
      - ทำให้คนปฏิบัติหน้าที่ได้ ตามวัตถุประสงค์
      - ภาวะสุขภาพดี (Wellness)
      - ความเจ็บป่วย (Illness)
        
        สภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติ
        
        ทำให้บุคคลทำหน้าที่บกพร่องกว่าปกติ
        
        เป็นภาวะที่บุคคลรู้สึกมีสุขภาพไม่ดี
        
        บุคคลที่มีความเจ็บป่วยด้านใดด้านหนึ่งจะมีผลกระทบด้านอื่นๆตามมา
      - ไนติงเกล (Nightingale, 1860)
        
        สภาวะที่ปราศจากโรค สามารถใช้พละกำลัง
        ของตนเองได้เต็มความสามารถ
      - องค์การอนามัยโลก (WHO, 1947)
        
        ภาวะที่มีความสมบูรณ์ของร่างกาย จิตใจ
        และสามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
        
        สุขภาพดี
        
        สภาวะที่ร่างกายมีความสมบูรณ์ของ
        ร่างกายจิตใจ
        สังคมและจิตวิญญาณ
        ปราศจากโรคและความพิการ
      - พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติในมาตราที่3
        
        สุขภาพที่สมบูรณ์และเชื่อมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดุล
      - มีลักษณะเป็ลพลวัตรและต่อเนื่อง
        
        ภาวะสุขภาพจะเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
        
        สภาพร่างกายจิตใจสภาพเเวดล้อม
        ที่เปลี่ยนแปลงทำให้สุขภาพเปลี่ยนแปลง
    - - การพยาบาลเป็นการช่วยเหลือคน
        
        รักษาทางการพยาบาล
        
        คือ กิจกรรมที่พยาบาลปฏิบัติในขอบเขตหน้าที่ของตน
        
        สมาคมพยาบาลอเมริกัน
        
        เป็นการวินิจฉัยและให้การรักษาภาวะที่เสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพ
      - การพยาบาลที่ช่วยเหลือให้คนมีภาวะสุขภาพดี
        
        การส่งเสริมสุขภาพ
        
        การช่วยเหลือที่ทำให้คนมีสุขภาพดีขึ้น
        
        ช่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
        
        การให้คำแนะนำการรับประทานอาหาร
        
        การป้องกันโรค
        
        การช่วยเหลือให้คนไม่เจ็บป่วยด้วยโรค
        
        การป้องกันระดับที่1 (primary prevention)
        
        การกระทำที่ป้องกันโรคเป็นการเฉพาะ
        
        คนกลุ่มนี้มีพฤติกรรมเสี่ยงซึ่งเป็นสาเหตุให้ป่วยในวันข้างหน้า จึงต้องพิจารณาการป้องกันโรคของตนเอง
        
        การป้องกันระดับที่2 (secondary prevention)
        
        องค์กรที่ทำหน้าที่คัดกรองส่งเสริมการตรวจพบผู้ป่วยตั้งแต่โรคยังไม่ปรากฏ
        เพื่อให้รักษาได้ทันท่วงที
        สนับสนุนให้ได้รับการตรวจหาเซลล์มะเร็งปากมดลูก
        
        การป้องกันในระดับที่3 (tertiary prevention)
        
        เริ่มเมื่อบุคคลป่วยเข้ามารับการรักษาที่ รพ.
        
        พยาบาลให้การดูแลและเฝ้าระวังการเกิดภาวะแทรกซ้อน
        
        สอนให้รู้จักการป้องกันไม่ให้เกิดซ้ำอีก
        
        การดูแลรักษา
        
        การที่คนหนึ่งต้องเปลี่ยนสถานะภาพจากสุขภาพปกติมาเป็นผู้ป่วย อยู่ภายใต้การดูแลของแพทยืและพยาบาล
        
        ผู้ป่วยจะต้องปรับเปลี่ยนวิธีการดำเนินชีวิตใหม่การดูแลรักษาเป็นไปตามแบบแผนของแพทย์
        มุ่งเน้นการบำบัด พยาบาลจะต้องรู้จักใช้ศิลปะในการติดต่อสื่อสารอธิบายให้ข้อมูลที่จำเป็นแก่ผู้ป่วยรวมทั้งญาติให้เข้าใจ
        จะช่วยให้ได้รับความร่วมมือที่ดีและเป็นผลดีต่อการรักษา
        
        การฟื้นฟูสภาพร่างกาย
        
        เป็นระยะที่บุคคลออกจากภาวะการเป็นผู้ป่วยกลับบ้านเพื่อไปดูแลตนเองต่อที่บ้าน มีการฟื้นฟูสภาพร่างกายให้ดีขึ้นพยาบาลจะต้องรู้สภาพปัญหาของผู้ป่วยเป็นกำลังใจให้ผู้ป่วย
      - การพยาบาลโดยใช้กระบวนการพยาบาลในการ
        ช่วยเหลือผู้รับบริการ
        
        การประเมินสภาพ
        
        การวางแผนการพยาบาล
        
        การปฏิบัติการพยาบาล
        
        การประเมินผลการพยาบาล
        
        การพยาบาลเป็นกระบวณการที่เป็นพลวัตร
        ต่อเนื่องสัมพันธ์กันอยู่ตลอดเวลา
        
        จะสิ้นสุดเมื่อความต้องการของผู้รับบริการตอบสนอง
      - การพยาบาลเป็นบริการที่จำเป็นต่อสังคม
        
        การช่วยเหลือผู้รับบริการ
        
        ถ้าขาดพยาบาลที่มีคุณภาพ
        
        ส่งผลให้คนไม่สามารถดำรงภาวะสุขภาพดีไว้ได้
- - - - กลไกการปรับสมดุล คนจะอยู่ในภาวะที่ปรับตัวได้
    - - มีจุดมุ่งหมายเพื่อช่วยเหลือคนไข้ให้ดำรงในภาวะสมดุล
      - การพยาบาลมีความครอบคลุมในทุกภาวะสุขภาพของคน
- - - - Health
      - Environment
      - Person
      - Nursing