Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่ 6 ภูมิปัญญหาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร - Coggle Diagram
หน่วยที่ 6 ภูมิปัญญหาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร
1. แนวคิดเกี่ยวกับภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตร
ุ
1.1 ความหมายและความสำคัญของภูมิปัญญา
ในการจัดการทรัพยากร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
ความรู้ ความคิด ความเชื่อ ความสามารถ หรือประสบการณ์ดั้งเดิมของเกษตรกรในการดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพต่อสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติและให้ประโยชน์ต่อมนุษย์
ความสำคัญ
แสดงถึงความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกันระหว่างคนกับสิ่งแวดล้อม
สัตว์ พืช ในธรรมชาติ
แสดงถึงความสัมพันธ์ของคนกับคนอื่นๆ ที่ร่วมกันในสังคม
หรือชุมชนรวมไปถึงภายนอกชุมชน
เป็นความรู้ความสามารถที่บรรพบุรุษได้สร้างสรรค์
และถ่ายทอดมาให้ลูกหลาน
มีความสำคัญต่อการพัฒนาการเกษตรที่ยั่งยืน
ุ
1.2 การเกิด การสืบทอดและการจำแนก
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
การเกิดและการสืบทอดภูมิปัญญา
การสั่งสมองค์ความรู้เดิม
การพัฒนาเลือกสรรและปรับปรุงองค์ความรู้ใหม่
การนำองค์ความรู้ที่พัฒนาเลือกสรรและปรับปรุง
แล้วไปใช้ในการแก้ปัญหา
การถ่ายทอด/สืบทอดองค์ความรู้ในเรื่องนั้นแก่บุคคลอื่น
การพัฒนาและปรับปรุงภูมิปัญญาที่ใช้อยู่ให้สามารถ
แก้ไขปัญหาใหม่
การจำแนกภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
ตามเหตุปัจจัย
ภูมิปัญญาเพื่อความอยู่ได้
ภูมิปัญญาเพื่อความอยู่ดี
ภูมิปัญญาเพื่อความอยู่เด่น
ตามลักษณะของภูมิปัญญา
ภูมิปัญญาที่เป็นนามธรรม
ภูมิปัญญาที่เป็นรูปธรรม
ตามระดับ
ภูมิปัญญาของตัวบุคคล
ภูมิปัญญาของชุมชน
ภูมิปัญญาในภาพรวมของประเทศ
ลักษณะของภูมิปัญญาในการจัดการ
ทรัพยากรของเกษตรกร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรที่เป็น
ความรู้และทักษะของเกษตรกร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรที่เป็นความเชื่อและพฤติกรรม
เพื่อการผลิตและการอนุรักษ์ของเกษตรกร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรที่เป็นเรื่องของการแก้ปัญหา การจัดการ การปรับตัวเรียนรู้ เพื่อความอยู่รอดของบุคคล และสังคม
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรที่เป็นประดิษฐกรรม
หรือเครื่องมือ
ุ
1.3 การใช้ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
การใช้ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
เพื่อการผลิตทางก่ารเกษตร
การใช้ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรเพื่อการอนุรักษ์
และการใช้ประโยชน์ได้อย่างยั่งยืน
2. ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
ประเภทต่างๆ ของเกษตรกร
2.1 ภูมิปัญญาในการจัดการ
ทรัพยากรดินและที่ดิน
ภูมิปัญญาที่เป็นความรู้ ความสามารถของเกษตรกร
เครื่องมือทางการเกษตร
เทคนิคการจัดการดิน
การจัดระบบการปลูกพืช
ภูมิปัญญาที่เป็นความเชื่อและพฤติกรรมที่แสดงออกในสังคม
การจำแนกพื้นที่ดินเพื่อใช้ประโยชน์
การเลือกยุทธภูมิของคนอีสาน
การจัดระบบกรรมสิทธิ์ในที่ดิน
ที่เป็นพิธีกรรม ความเชื่อ
2.2 ภูมิปัญญาในการจัดการ
ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า
ภูมิปัญญาที่เป็นความรู้ ความสามารถของเกษตรกร
การสร้างภูมินิเวศของชุมชนอีสาน
การจำแนกทรัพยากรป่าไม้ของเกษตรกรอีสาน
การกำหนดกฎระเบียบในการใช้ทรัพยากรของท้องถิ่น
การจัดทำระบบวนเกษตร
ภูมิปัญญาที่เป็นความเชื่อและพฤติกรรมที่แสดงออกในสังคม
พิธีกรรมการบวชต้นไม้
ฮีต คอง ผญาภาษิต คำสอนและขะลำกับการจัดการทรัพยากรป่าไม้
การจัดการป่าชุมชนดั้งเดิมหรือป่าวัฒนธรรม
การเลือกปลูกต้นไม้ในบริเวณบ้าน
ความเชื่อเกี่ยวกับการออกดอกผลของต้นไม้
2.3 ภูมิปัญญาในการจัดการ
ทรัพยากรน้ำ
ภูมิปัญญาที่เป็นความรู้ ความสามารถของเกษตรกร
การจัดการทรัพยากรน้ำธรรมชาติและน้ำ
จากโครงการสูบน้ำด้วยไฟฟ้าในภาคอีสาน
การจัดการทรัพยากรน้ำในระบบเหมืองฝายในภาคเหนือ
การจัดการทรัพยากรน้ำที่เป็นเทคโนโลยีเพื่อการผลิต
การขุดตระพังและบ่อน้ำ
การจัดการทรัพยากรน้ำที่เป็นประดิษฐกรรมเครื่องมือพื้นบ้าน
ภูมิปัญญาที่เป็นความเชื่อและพฤติกรรมที่แสดงออกในสังคม
การเลี้ยงผีขุนน้ำ
การร้องเหมือง
การสืบชะตาแม่น้ำหรือขุนน้ำ
พิธีบุญบั้งไฟ
พิธีกรรมการชักพระหรือการลากพระ
การแห่นางแมวขอฝน
2.4 ภูมิปัญญาในการจัดการ
ทรัพยากรประมง
ภูมิปัญญาที่เป็นความรู้ ความสามารถของเกษตรกร
เกี่ยวกับทะเล ฤดูกาลและสัตว์น้ำ
เป็นประดิษฐกรรมและเครื่องมือ
ภูมิปัญญาที่เป็นความเชื่อและพฤติกรรมที่แสดงออกในสังคม
เกี่ยวกับธรรมชาติของชาวประมงพื้นบ้าน
เกี่ยวกับทรัพยากรในทะเล
พิธีกรรมในการทำขวัญเรือ
3. กรณีตัวอย่างภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตร
3.1 ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
ระดับครัวเรือน
ภูมิปัญญาเกษตรธรรมชาติแบบธาตุสี่ของป๊ะหรน หมัดหลี
ตำบลเขาพระ อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา
3.2 ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
ระดับชุมชน
กรณีศึกษาบ้านป่ากราด ชุมชนสะท้อน อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา
3.3 ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
ระดับองค์กรและเครือข่าย
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร ดิน น้ำ ป่า
หรือเครือข่ายป่าชุมชนฮักเมืองน่าน