Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การดูแลบุคคลที่ถูกสัตว์กัด แมลงต่อย - Coggle Diagram
การดูแลบุคคลที่ถูกสัตว์กัด แมลงต่อย
การพยาบาลจากสัตว์กัด
ฟอกแผลด้วยสบู่นาน 15 นาที แล้วล้างน้ำสะอาด ปิดด้วยผ้าก๊อซ ไม่ควรเย็บแผล ถ้าแผลฉีกขาดและเลือดไหลมาก
ห้ามเลือดแล้วส่งโรงพยาบาล
ถ้าเกิดจากแมว สัตว์แทะ สัตว์ป่า หรือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่นๆ กัด ปฏิบัติเช่นเดียวกับสุนัขกัด
ให้ยาปฏิชีวนะ และฉีดยาป้องกันบาดทะบักทุกราย
ถ้าเกิดจากงูกัด ปฐมพยาบาลและให้การรักษาแบบงูกัด
สารพิษจากแมลง
ผึ้ง ต่อ แตน แมลงภู่ หมาร่า
แนวทางการรักษา
ทาครีม steroid
ใช้น้ำแข็งประคบเพื่อลดอาการบวม
ใช้ผ้าชุบแอมโมเนียให้ทั่ว
5.ถ้าปวดให้รับประทานยาแก้ปวด
เอาเหล็กในออกให้หมด
ถ้าอาการไม่ทุเลาลง ควรไปพบแพทย์
ดูแลให้ได้รับยา Antihistamine
แมงกะพรุน
แนวทางการรักษา
• ถ้าหนวดพิษของแมงกะพรุนติดตามตัว ใช้ผ้าเช็ดออกหรือน้ำทะเลราดมากๆ
•ใช้แอมโมเนียหรือแอลกอฮอล์ทาแล้วจึงทาด้วยครีม สเตอรอยด์หรือใช้ผักบุ้งทะเล ขยำหรือตำให้มีน้ำแล้วทา
•ถ้าปวดให้ยาแก้ปวด ถ้าหอบหรือแน่นหน้าอก รีบส่งรพ.ทันที
เกิดปฏิกิริยาในร่างกายที่เรียกว่า "อาการแพ้"
Local reaction ผู้ที่ไม่มีอาการแพ้ (Non-allergic) จะมีอาการเจ็บ คัน หรือบวมแดงเล็กน้อย
Anaphylaxis อาการที่รุนแรงมาก ทำให้เสียชีวิตภายใน 2-3 นาที อาการที่พบ คือ มีผื่นลมพิษขึ้น ผิวหนังแดง บวมที่หน้าหรือตัว
Unusual reaction มักเกิดปฏิกิริยาทางภูมิคุ้มกันในระบบต่างๆ แต่พบได้น้อยมาก เช่น ระบบกล้ามเนื้อ ปวดตามกล้ามเนื้อและเป็นตะคริว เป็นต้น
สุนัขกัด
แนวทางการให้วัคซีนและอินมูโนโกลบูลิน
กลุ่มที่ 1 การสัมผัสที่ไม่ติดโรค
การถูกต้องตัวสัตว์ และผิวหนังไม่มีรอยหรือแผลถลอก
ปฏิบัติโดยล้างบริเวณสัมผัสและไม่ต้องฉีดวัคซีน
กลุ่มที่ 2 การสัมผัสที่มีโอกาสเกิดโรค
ปฏิบัติโดยล้างและรักษาแผล, ฉีดวัตซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า
ถูกงับ หรือข่วนเป็นรอบช้ำที่ผิวหนังไม่มีเลือดออก หรือเลือดออกซิบๆ
กลุ่มที่ 3 การสัมผัสที่มีโอกาสติดโรคสูง
ถูกกัด หรือถูกข่วนจนผิวหนังขาดและมีเลือดออกหรือมีหลายแผล
ปฏิบัติโดยล้างและรักษาแผล, ฉีดวัคซีนและอิมมูโนโกลบูลินโดยเร็วที่สุด
• หยุดฉีด เมื่อสัตว์เป็นปกติตลอดเวลาที่ดูอาการ 10 วัน
• กรณีถูกกัดที่ใบหน้า ศีรษะ คอ มือและนิ้วมือ มีแผลลึก ฉีกขาดมากหรือถูกกัดหลายแผล ต้องฉีด Immunoglobulin โดยเร็วที่สุด เพื่อทำลายเชื้อที่แผล
Immunoglobulin
1.ชนิดที่ผลิตจากเซรั่มคน (Human Rabies lmmunoglobulin, HRIG) ขนาด 20 IU/kg
2.ชนิดที่ผลิตจากเซรั่มม้า (EquineRabieslmmunoglobulin,ERIG) ขนาด 40 IU/kg
วัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า
1.จากเซลล์เนื้อเยื่อคน (Human Diploid Cell Rabies Vaccine, HDCV)
2.จากเซลล์ไข่ไก่ฟัก (Purified chick Embryo cell Rabies Vaccine, PCECV)
จากเซลล์เพาะเลี้ยงเวโร (Purified Vero Cell Rabies Vaccine, PVRV)
วัคซีนอ่อนตัวไข่เป็ดฟัก (Purified Duck Embryo Cell Rabies Vaccine, PDEV)
งูกัด
พิษต่อระบบเลือด
พิษจะไปกระตุ้นปัจจัยการแข็งตัวของเลือด ทำให้เกิดการสลาย fibrinogen เป็น fibrin จนหมด เกิดภาวะ DIC
ทำให้เลือดออกง่าย และทำให้เกิดไตวายเฉียบพลันร่วมด้วย
พิษต่อกล้ามเนื้อ
พิษจะไปทำลายเซลล์กล้ามเนื้อ เกิดภาวะ rhabdomyolysis มีการแตกสลายของเซลล์กล้ามเนื้อปล่อย myoglobin และ potassium
ทำให้ไตล้มเหลวเฉียบพลัน และ Hyperkalemia หัวใจเต้นผิดจังหวะ
พิษต่อระบบประสาท
พิษจะไปขัดขวางการทำงานของ acetylcholine ซึ่งเป็น neurotransmitter
อาการที่พบ คือ มึนงง ง่วงนอน หนังตาตก
อัมพาตของกล้ามเนื้อทุกส่วนในร่างกายและหยุดหายใจ
งูไม่มีพิษ
แผลจากการกัดจะไม่มีเขี้ยว พบเป็นรอยฟันรูปครึ่งวงกลม
แนวทางการประเมิน
ลักษณะของแผล
2.2 งูไม่มีพิษ แผลมีรอยฟันเป็นขีดเรียงเป็นแถว
2.1 งูมีพิษ แผลมีรอยเขี้ยว 2 จุด รอยเขี้ยวมีเลือดอุด บวมและมีสีคล้ำ
ประวัติการถูกงูกัด
1.2 ประวัติ สถานที่และเวลาที่ถูกกัด
1.1 วินิจฉัยจากซากงู
การรักษา
Pre-hospital treatment
Clean wound
ใช้ผ้า/เชือก ขนาดประมาณนิ้วก้อย รัดเหนือแผลให้แน่น พอสอดนิ้วได้ 1 นิ้ว
Restricts position
ประเมิน ABC : Airway, Breathing, Circulation
Hospital treatment
Clean wound
Monitor V/S, I/O, N/S
Anaphylactic shock, apnea
การตรวจสอบทางห้องปฏิบัติการ
ผลิต neurotoxin: peak flow < 200 มิลลิลิตร
Hematotoxin: CBC, Platelet count , Venous clotting time (VCT)
prolonged ทุกวันเป็นเวลา 72 ชั่วโมง
หลักการให้ Antivenom
เซรุม่แก้พิษงูผลิตไว้ 7 ชนิด
ควรทำ skin test ก่อนการให้เสมอ เจือจาง1:100 ID 0.02 ml.
อ่านผลที่ 15 นาที โดย positive skin test