Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 8 วิธีการช่วยเหลือการพยาบาลมารดาที่ทำสูติศาสตร์หัตถการ - Coggle…
บทที่ 8 วิธีการช่วยเหลือการพยาบาลมารดาที่ทำสูติศาสตร์หัตถการ
การชักนำการคลอด(Induction of labor)
หมายถึง การทำให้เกิดการเจ็บครรภ์จริง
ก่อนที่จะเข้าสู่กระบวนการเจ็บครรภ์จริงตามธรรมชาติ
ข้อบ่งชี้ในการชักนำให้เจ็บครรภ์คลอด
ข้อบ่งชี้ด้านมารดา ได้แก่ ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ โรคเบาหวาน หรือมีโรคแทรกซ้อน
ทางอายุรกรรม ภาวะน้ำคร่ำน้อย ครรภ์เกินกำหนด ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด
ข้อบ่งชี้ด้านทารก ได้แก่ ทารกบวมน้ำ ทารกพิการที่ไม่สามารถทีชีวิตอยู่ต่อ ทารกเสียชีวิตใน
ครรภ์
ข้อห้ามในการชักนำให้เจ็บครรภ์คลอด
ภาวะศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับช่องทางคลอด
ทารกอยู่ในท่าผิดปกต
ภาวะรกเกาะต่ำ
ภาวะสายสะดือย้อย
มีประวัติผ่าตัดมดลูก
มีเนื้องอกในอุ้งเชิงกรานขัดขวางการคลอด
การช่วยคลอดด้วยคีม (Forceps Extraction)
หมายถึง วิธีการช่วยคลอดทารกโดยการใช้คีม
หมุน ดึงศีรษะทารกจากทางช่องคลอด
หน้าที่ของคีม
Extraction ใช้คีบและดึงศีรษะทารก ออกจากช่องทางคลอดแทนแรงเบ่งของมารดา
Compression ใช้คีมดึงศีรษะทารก แต่ในขณะดึงจะมีแรงส่วนหนึ่งบีบศีรษะทารกด้วย บาง
กรณีใช้คีมเพื่อบีบศีรษะทารก
Vectis เป็นการใช้คีมเพียงข้างเดียวในการช้อนหรือยกศีรษะทารกจากช่องคลอด
Rotation เป็นการใช้คีมจับศีรษะทารกและหมุนให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม แล้วจึงดึง
ออกมา
ข้อบ่งชี้ของการคลอดโดยใช้คีม
ด้านมารดา
ระยะที่สองของการคลอดยาวนานกว่าปกติ ใน
ครรภ์แรกให้เวลาไม่เกิน 2 ชม. และครรภ์หลังไม่เกิน 1 ชม
ไม่มีความก้าวหน้าของการคลอดในระยะที่ 2 โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ภายหลังที่ปากมดลูกเปิดหมดแล้ว
มารดาไม่ให้ความร่วมมือในการคลอด
การหดรัดตัวของมดลูกไม่ด
โรคแทรกซ้อนอื่นๆ
ด้านทารก
1.ทารกขาดออกซิเจน
ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
ส่วนนำของทารกเป็นก้น
การหมุนเวียนของศีรษะผิดปกติ
การดูแลทารกที่ได้รับการช่วยคลอดด้วยคีม
ดูแลเหมือนทารกคลอดปกติ ในกรณีทารกบางรายมีแผลถลอกบริเวณศีรษะหรือรอยช้ำบริเวณใบหน้า
เนื่องจากการใช้คีม ควรอธิบายให้ผู้คลอดทราบและแนะนำว่าจะสามารถหายไปได้เองภายใน 2 -3 วัน
การคลอดด้วยเครื่องสุญญากาศ (vacuum extraction)
หมายถึง การใช้เครื่องดูดสุญญากาศในการเสริมจากการรัดตัวของมดลูกในขณะเจ็บครรภ์ร่วมกับแรงเบ่งของผู้คลอดดึงศีรษะทารกออกจากช่องคลอด
ข้อบ่งชี้ในการคลอดด้วยเครื่องสุญญากาศ
ด้านมารดา
การคลอดระยะที่ 2 ยาวนาน หรือช้ากว่าปกติหรือไม่ก้าวหน้า
มารดาอ่อนแรงจากการคลอดที่ยาวนานหรือแรงเบ่งไม่ดี
มารดาที่โรคประจำตัวที่ไม่ควรให้เบ่งคลอด
ด้านทารก
การหมุนเวียนของศีรษะทารกผิดปกติ
ทารกอยู่ในภาวะ fetal distress ที่ไม่รุนแรง
ข้อห้ามในการช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ
ทารกท่าผิดปกติ
มีการผิดสัดส่วนระหว่างศีรษะทารกกับช่องเชิงกรานมารดาจากชัดเจน
การคลอดทารกก่อนกำหนด
มีการพลัดต่ำของสายสะดือ
ทารกอยู่ในภาวะ fetal distress โดยที่ปากมดลูกยังเปิดไม่หมด
ภาวะแทรกซ้อนจากการทำคลอดโดยใช้เครื่องสุญญากาศ
ภาวะแทรกซ้อนต่อมารดา
การฉีกขาดของปากมดลูก ช่องทางคลอด แผลฝีเย็บโดยเฉพาะในรายที่ช่วยคลอดเมื่อปากมดลูก
ยังเปิดไม่หมด และมีบางส่วนของปากมดลูกถูกดูดเข้าไปอยู่ระหว่าง cup กับศีรษะทารก
การตกเลือดหลังคลอด เกิดขึ้นได้กรณีการฉีกขาดของปากมดลูกและช่องทางคลอด
ภาวะแทรกซ้อนต่อทารก
มีก้อนเลือดใต้ชั้นเยื่อหุ้มกระดูกกระโหลกศีรษะ
การบวมของหนังศีรษะบริเวณที่ cup จับกับศีรษะทารก
มีรอยถลอก และเขียวช้ำบริเวณศีรษะ
subgaleal hematoma ถ้าเป็นรุนแรงอาจทำให้ทารกตายได้
ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น ทารกตัวเหลืองหลังคลอด
เลือดออกในสมองอาจะทำให้เสียชีวิตได้
การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง (cesarean section)
หมายถึง การผ่าตัดเมื่อนำเอาทารกออกจากโพรงมดลูก โดยผ่านทางรอยผ่าที่ผนัง หน้าท้อง และทารกต้องมีน้ำหนักไม่ต่ำกว่า 1,000 กรัม
ข้อห้ามในการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องในสูติศาสตร์ปัจจุบัน ไม่มีข้อห้าม แต่ไม่แนะนำให้ทำผ่าตัด เพราะจะทำให้เกิดแผลเป็นบนตัวมดลูก หรืออาจเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดได
ประเภทของการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
กรณีผ่าตัดโดยกำหนดล่วงหน้า
กรณีผ่าตัดโดยไม่ได้กำหนดล่วงหน้า หรือผ่าตัดฉุกเฉิน
ภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
ภาวะแทรกซ้อนขณะทำการผ่าตัด ที่มักพบได้แก่
มารดา
เกิดการตกเลือดจากตัดถูกเส้นเลือดที่มดลูกเส้นใหญ่ๆ
ภาวะแทรกซ้อนจากยาระงับความรู้สึก
เกิดการฉีกขาดต่อแผลผ่าตัดบนตัวมดลูก
ทารก
เกิดภาวะ asphyxia
เกิดการบาดเจ็บต่อทารกจากการผ่าตัด หรือจากการทำคลอดโดยเฉพาะทารกท่าขวาง
การช่วยคลอดท่าก้น ( Breech assisting )
ความหมาย ทารกในครรภ์ที่อยู่ในแนวตามยาวและมีส่วนก้นลงมาอยู่ในช่องเชิงกราน ใช้ Sacrumเป็น denominator
ชนิดของท่าก้น
Frank breech presentation พบมากในครรภ์แรก ข้อสะโพก จะงอ ข้อเข่าเหยียดขาที่เหยียดจะ
แนบไปกับลำตัว หน้าอก หรือหน้าของทารก
Incomplete breech presentation ท่าก้นที่มีส่วนหนึ่งส่วนใดของขาอยู่ต่ำกว่ากระดูก Sacrum พบได้บ่อยในทารกก่อนกำหนด
Complete breech presentation พบน้อยที่สุดของการคลอดท่าก้น พบ 5% ทารกจะอยู่ในท่าขัดสมาธิ มือกอดอก ก้นเป็นส่วนนำลงมาในอุ้งเชิงกราน
อันตรายจากการคลอดท่าก้นต่อทารก
ภาวะขาดออกซิเจน
บาดเจ็บจากการช่วยคลอด
อัตราตายของเด็กท่าก้นที่คลอดทางช่องคลอด
การล้วงรก (Manual removal of placenta)
หมายถึงการสอดมือเข้าไปในโพรงมดลูกเซาะเอารกและเยื่อหุ้มรกที่ค้างอยู่ในโพรงมดลูกออกมา
ข้อบ่งชี้ของการล้วงรก
รกค้างเกิน 30 นาที หลังเด็กคลอด
มีเลือดออกมากหลังเด็กคลอดเกิน 500 มิลลิลิตร ไม่ต้องคำนึงถึงระยะเวลา
สายสะดือขาดและหดกลับเข้าไปในช่องคลอด โดยไม่สามารถตามเข้าไปแคลมป์ (cramp) สายสะดือตรงจุดที่ขาดได้
รกคลอดออกมาแล้วแต่ตรวจรกพบมีการขาดหายไปของรกบางส่วน