Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บท 6 ตา หู คอ จมูก - Coggle Diagram
บท 6 ตา หู คอ จมูก
หู
หูน้ำหนวก (Otitis media)
เกิดจากการอุดตันของ Eustachian tube / ติดเชื้อของระบบห่ยใจส่วนต้น
ตรวจโดยใช้ภาพ x-ray จะพบเงาทึบของน้ำในช่องหู
การนำเสียงเสีย conductive hearing loss
การรักษา
ผ่าตัดเยื่อแก้วหู+ใส่ท่อเยื่อแก้วหู เจาะเพื่อระบายหนองออก
if อักเสบบ่อยๆ ต้องทานยา amoxicillin ให้ยา 48-72 ชม.
การพยาบาล
ให้ยาระงับปวด
ระวังไม่ให้น้ำเข้าหู และอย่าแคะหู
แนะนำเกี่ยวกับการผ่าตัด
แนะนำให้รับประทานอาหารอ่อน/เหลว
การอักเสบของหูชั้นนอก (external Otitis)
เกิดจากแคะหู / สิ่งสกปรกในหู มักเกิดกับคนเป็นเบาหวาน
การรักษา
ทำความสะอาดหูด้วยสำลีพันปลายไม้ หยอดตา และให้ยาปฏิชีวนะ
ผ่าระบายหนอง
เกิดจากเชื้อ Staphylococcus, Pseudomonas proteus, streptococcus โดยอาการเริ่มจากมีตุ่มแดง >>> ตุ่มหนอง >>> มีหนองไหลออกมา
การพยาบาล
ให้ยาแก้ปวด เมื่อปวดหูมาก
แนะนำไม่ให้ผู้ป่วยแคะหู/ปั่นหู
แก้วหูทะลุ (Rupture tympanic membrane)
ตรวจโดยการใช้เครื่องส่องหู otoscope
การรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะทานและหยอดหู
if เล็กกว่า 3 mm จะปิดเอง ไม่ต้องผ่าตัด
เกิดจากติดเชื้อในหูชั้นกลาง, เยื่อแก้วหูทะลุ, ได้รีบผลกระทบทำให้กระดูก temporal แตก
การพยาบาล
แนะนำผู้ป่วยห้ามไอ สั่งน้ำมูก จามแรงๆ
ให้ยาแก้ปวด เมื่อมีอาการ
ไม่ให้หยอดใดๆเข้าหู และห้ามล้างหู
เนื้องอกที่หู (Masses)
สูญเสียการได้ยินชนิดประสาทนำเสียงบกพร่อง (Sensorineural hearing loss)
พบมากในผู้ชายสูงอายุ
การรักษา
ผ่าตัด แต่มีผลต่อเส้นประสาทคู่ที่ 8
ฉายรังสี
follow up ผู้สูงอายุ
ความผิดปกติในการได้ยิน
เกิดจากโรคหูชั้นใน / ผิดปกติของเส้นประสาทคู่ที่ 8
การนำเสียงทางกระดูกดีกว่าการนำเสียงทางอากาศ
แนะนำผู้ป่วยให้ใช้เครื่องช่วยฟัง
กระดูกหูงอกที่ฐานและกระดูกโกลน (Otosclerosis)
ตรวจโดยใช้ส้อมเสียง นำเสียงกระดูกดีกว่าทางอากาศ
ใช้เครื่องมือการตรวจฟัง audiometer
เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของกระดูกหู พบในผญ>ผช
การรักษา
ผ่าตัดตกแต่งกระดูกหู stapedectomy
การพยาบาล
ให้ความรู้ผู้ป่วย ก่อน/หลัง ผ่าตัด
รักษาความสะอาดปากและฟัน ไม่ให้น้ำเข้าหู
ขี้หูอุดตัน (impacted cerumen)
พบมากในผู้สูงอายุ
การรักษา
ใส่น้ำยา glycerin 2-3 หยดในหู 30 นาที เพื่อให้ขี้หูอ่อนตัว
การพยาบาล
สอนวิธีล้างหูและหยอดหู
ตรวจการได้ยิน Audiometry ดูภาวะเสียงบกพร่อง
สิ่งแปลกปลอมเข้าหู (foreign bodies of external ear canal)
การรักษา
ถ้าวัตถุเล็กๆ ใช้ ear forceps คีบออก
ใช้น้ำหยอดเข้าหูข้างที่มีแมลง ให้แมลงลอยออกมากับน้ำ
เกิดจากแมลง วัตถุเล็กๆเข้าหู
วิงเวียน (vertigo)
มีการเสื่อมชองกระดูกคอ กระดูกคองอกไปกดหลอดเลือดสมอง
การรักษา
ให้ยาระงับอาการคลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ
เกิดจากความผิดปกติของ Otolith เกี่ยวกับการทรงตัว
การพยาบาล
แนะนำให้นอนพักศีรษะสูง นอนนิ่งๆ
สอนให้บริหารศีรษะ
แนะนำให้เคลื่อนไหวช้าๆ ถ้าลุกต้องมีคนพยุง
กระจกตาอักเสบ (Keratitis)
ขาดวิตามินเอ
โรคสมองคู่ที่ 5 (Trigeminal nerve)
เกิดจากเชื้อ Treponema pallidum
การประเมิน
ตรวจตาด้วย ไฟฉาย, slit lamp
ใช้ fluorescein 2%
การรักษา
จี้ขอบแผล ด้วยไฟฟ้า/สารเคมี
นิยมจี้ด้วยความเย็นจัด
ถ้าแผลลึก จะใช้เยื่อบุตาเทียมคลุม/เย็บเปลือกตา
ถ้ากระจกตาทะลุ จะต้องตัดม่านตาที่อุดปากแผลออก
ถ้าเกิดแผลเป็นทึบมาก ต้องผ่าตัดเปลี่ยนกระจกตา
การใช้ยา
ยาขยายม่านตา atropine 1% , homotropine 5% ป้องกันการติดกันของม่านตาและกระจกตา
หยอดตาด้วย chloramphenicol q 1-2 hr.
ใช้ยาสเตียรอยด์หยอดตา กรณีอักเสบจากการแพ้
การพยาบาล
นอนตะแคงด้านที่ตาอักเสบ
ไม้ให้ผู้ป่วยเกร็งศีรษะ นอนหงาย พลิกตะแคงข้างที่ผ่าตัด อย่าสะบัดหน้าแรงๆ
แนะนำข้อปฏิบัติหลังผ่าตัด
ต้อเนื้อ (Pterygium)
เกิดจากการเสื่อมของเยื่อบุตา เป็นเนื้อสีแดงสามเหลี่ยมเข้าสู่ตาดำ
พบมากในเกษตรกรและกรรมกร
การรักษา
ผ่าตัด
ยาหยอดและยาป้าย
การพยาบาล
สวมแว่นตาดำป้องกัน ultraviolet ฝุ่นละออง
ต้อกระจก (cataract)
ตรวจด้วย slit lamp / เลเซอร์
การรักษา
ผ่าตัดเอาต้อกระจกออกแล้วฝังเลนส์แก้วตาทียม
ระวังการแทรกซ้อนหลังผ่าตัด
เกิดจากผิดปกติตั้งแต่กำเนิด / ภาวะแทรกซ้อน / ยา / เสื่อมตามสภาพ
การพยาบาล
ให้ความรู้ ข้อมูลก่อนผ่าตัด
อย่าสะบัดหน้าแรงๆ หากไอจาม ให้อ้าปากกว้างๆ เพื่อลดแรงดันในลูกตา
แนะนำญาติเรื่องการเช็ดตาอย่างสะอาดปราศจากเชื้อ
เลือดออกในช่องหน้าลูกตา (Hyphema)
การรักษา
นอนพัก absolute bed rest ศีรษะ 30 องศา
ให้ยา atropine 1% หยอดตา 3-4 ครั้งต่อวัน ลดการสร้างน้ำในลูกตา
เกิดจากแรงกระแทกบริเวณตาโดยตรง
การพยาบาล
ลดความดันให้ลูกตา
ต้อหิน (Glucoma)
การรักษา
รักษาด้วยเลเซอร์ ทำรูเปิดของม่านตาใหม่ เพื่อระบายน้ำ
ผ่าตัดลดการสร้าง aqueous humor
ลดการสร้างน้ำในลูกตาและระบายน้ำออก
ให้ยาลดความดันลูกตา
เกิดจากเส้นประสาทตาถูกกดทับจากการคั่งของน้ำในลูกตา ถ้าไม่รักษาอาจตาบอดได้
การพยาบาล
ให้ยาลดความดันลูกตา และเพิ่มการระบายน้ำออกจากลูกตา
ปิดตาข้างที่ผ่าตัดแบบ moderate pressure