Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA GLUCID - Coggle Diagram

- - - - Tổng hợp glycogen dự trữ, duy trì glucose máu ổn định 5-6 giờ
      - Phân hủy glycogen phóng thích glucose
      - Tái tạo glucose từ acid lactic
      - Tân tạo glucose từ protid, lipid
    - - Hệ thống làm giảm glucose máu: insulin
        
        Tăng khả năng thấm K+ và phosphat vô cơ vào TB, thuận lợi cho phosphoryl hóa
        
        Hoạt hóa men glycogen synthetase
        
        Tăng hoạt tính men hexokinase
        
        Ức chế men glucose-6-phosphatase
        
        Ức chế tân tạo glucose từ lipid, protid
      - Hệ thống làm tăng glucose máu
        
        Hormone tủy thượng thận: catecholamin
        
        Hormone tuyến giáp: thyroxin
        
        Hormone vỏ thượng thận: glucocorticoid
        
        Hormone tuyến tụy: glucagon
        
        Hormone tuyến yên: corticotropin, thyrotropin, GH
    - - Nhóm TB A
        
        Hấp thu glucose theo qui luật thẩm thấu
        
        Khi glucose máu < 80mg% thì kích thích tăng tiết adrenalin, glucagon, ACTH, LMH để tăng đường huyết
      - Nhóm TB B: hấp thu glucose nhờ vai trò insulin
- - - - Glucose máu < 80mg%
      - Có ý nghĩa lâm sàng khi: glucose máu < 45mg%
    - - Giảm cung cấp glucid
        
        Kém hấp thu ở ruột
        
        Giảm diện hấp thu: viêm, tắc ruột,...
        
        Giảm quá trình phosphoryl hóa ở tế bào thành ruột: viêm, ngộ độc,...
        
        Thiếu men tiêu hóa glucid của tụy và ruột
        
        Rối loạn khả năng dự trữ và chuyển hóa trung gian
        
        Thiếu men tổng hợp glycogen
        
        Ứ glycogen ở gan do thiếu men giáng hóa glycogen
        
        Xơ gan, viêm gan, ung thư gan
        
        Bệnh galactose máu
        
        Bệnh fructose máu
        
        Suy dinh dưỡng thể Kwashiokor
        
        Đói lâu ngày
      - Yếu tố nguy cơ
        
        Dùng thuốc: trị ĐTĐ, động kinh, lợi tiểu thiazid
        
        Nhiễm độc rượu, nghiện thuốc lá,...
      - Rối loạn điều hòa
        
        Tăng insulin chức năng: sau cắt dạ dày, tiền ĐTĐ,...
        
        Thiểu năng các tuyến nội tiết: tuyến yên, vỏ thượng thận, suy tủy thượng thận,...
        
        Thần kinh: cường phó giao cảm, ức chế giao cảm
      - Tăng tiêu thụ glucid
        
        Tăng sử dụng quá mức glucose: tăng insulin thực thể
        
        Mất nhiều qua thận: thiếu men phosphatase bẩm sinh
        
        Tăng quá trình oxh TB: sốt, sốc, nhiễm khuẩn huyết,...
    - - Não hấp thu glucose theo qui luật thẩm thấu, không qua tác dụng của insulin
      - Khi glucose máu giảm, TB não chịu ảnh hưởng đầu tiên nhất, gây nên các triệu chứng LS của hạ đường huyết
  - - - Hưng phấn HTK giao cảm
      - Giảm tiết insulin, tăng tiết các hormone làm tăng glucose máu
      - Giảm tiêu thụ glucose TB: thiếu O2, thiếu vitamin B1
      - Di truyền: gen nhạy cảm ĐTĐ
      - Tăng cung cấp: ăn nhiều glucid
    - - Cơ chế bệnh sinh
        
        RLCH glucid
        
        Giảm VC glucose vào TB
        
        Giảm G6P nội bào làm giảm dự trữ glycogen; giảm thoái biến glucose; tăng tạo glucose bằng tăng giáng hóa lipid, protid
        
        RLCH lipid
        
        Cơ thể bù trừ bằng chuyển hóa lipid: tăng huy động mỡ từ tổ chức, tăng thoái biến mỡ,...
        
        Thiếu năng lượng hoạt động, tăng lipid máu, xơ vữa mạch và tăng ceton máu
        
        RLCH protid
        
        Tăng tiêu thụ protid để tân tạo glucose, giảm tổng hợp protid dự trữ, giảm VC aa vào TB, giảm tổng hợp protid tổ chức
        
        Tăng aa huyết, cân bằng nito âm tính
      - Cơ chế biểu hiện triệu chứng LS
        
        Ăn nhiều: do TB không sử dụng được glucose tạo NL, cơ thể đói NL, kích thích trung tâm thèm ăn
        
        Uống nhiều: do tiểu nhiều gây mất nước ngoại bào, nội bào, kích thích trung tâm khát
        
        Tiểu nhiều, nước tiểu có glucose: do vượt ngưỡng hấp thu glucose ở thận (>180mg%), glucose bị giữ lại trong lòng ống thận từ đó gây lợi niệu thẩm thấu
        
        Gầy nhiều: do RLCH glucid, protid, lipid; kho dự trữ các chất cạn kiệt do tăng giáng hóa protid, lipid
      - Phân loại
        
        ĐTĐ týp 2: không phụ thuộc insulin
        
        ĐTĐ thứ phát: do bệnh tụy, nội tiết, hóa chất,...
        
        ĐTĐ týp 1: phụ thuộc insulin
        
        ĐTĐ thai kỳ
        
        Rối loạn dung nạp glucose
      - Biến chứng
        
        Sớm
        
        Nhiễm trùng
        
        Nhiễm toan
        
        Hôn mê
        
        Muộn
        
        Xơ hóa mạch máu
        
        Rối loạn chức năng thần kinh
      - Khái niệm: là tình trạng tăng glucose máu do giảm tiết/giảm sử dụng insulin, dẫn đến tiểu nhiều và nước tiểu có glucose kèm theo vài triệu chứng điển hình khác