Testament mój
Wiersz ten powstał na przełomie 1839 i 1840r. w Paryżu. Był poetyckim wyrazem nastroju Juliusza Słowackiego jaki towarzyszył mu w środowisku emigracyjnym.
Podmiot liryczny, który utożsamiać można z samym poetą, dokonuje podsumowania swojego życia i twórczości artystycznej.
Podmiot liryczny (testator) to poeta o dumnym sercu, kochający matkę, ceniący w ludziach szlachetność i przyjaźń. Swe życie poświęcił ojczyźnie, kierując ludźmi jak sternik łodzią.
Jest przekonany o sile swej twórczości, która także po jego śmierci będzie mogła czynić ludzi lepszymi.
Odchodząc, wzywa do pracy dla dobra narodu, a kiedy przyjdzie pora - do śmierci w obronie ojczyzny.
W utworze wskazać można typowe dla tego typu dokumentów zlecenia dotyczące pogrzebu, stypy, kontaktów z matką skierowane do przyjaciół.
wiersz nabiera charakteru poetyckiego testamentu romantycznego poety, który przekazuje narodowi nakaz szerzenia idei narodowej i bezkompromisowej walki o wolność. Wierzy także, że pomocą w realizacji tych patriotycznych nakazów będzie jego artystyczna spuścizna, która zmobilizować zdoła nawet zwykłych „zjadaczy chleba”.
alegorie:
okręt - alegoria ojczyzny;
obraz tonącego okrętu - obraz upadku ojczyzny; kaganek (lampka oliwna) - alegoria wiedzy, wykształcenia, oświaty, nauki, mądrości;
lutnia - poetycki talent, dorobek literacki, poeta.
symbole - pojęcia wieloznaczne, pojemne znaczeniowo.
Takim symbolem jest w wierszu „siła fatalna”, mająca moc przemieniania ludzi. Może ona oznaczać: potęgę poezji, siłę sztuki, która ma moc uwrażliwiania, przemiany ludzi.
metafory:
„dalej idę w cień - z duchami”,
„płaszcz na moim duchu nie był wyżebrany”, „przed narodem niosą oświaty kaganiec”,
„zgodziłem się tu mieć - niepłakaną trumnę”,
„być sternikiem duchami napełnionej łodzi”
Osoba mówiąca jest rozgoryczona, ponieważ nie doczekała się potomka. Poeta nie przekazał swojego imienia, nie ma dzieci. Nie poda dalej także lutni, symbolizującej twórczość poetycką, ponieważ jest niezrozumiany, brakuje twórców o światopoglądzie, podobnym do niego.
Chciałby, żeby jego serce spalono w aloesie, roślinie służącej do balsamowania ciał zmarłych, symbolizującej pamięć i trwałość uczuć.
W ostatniej zwrotce, osoba mówiąca stwierdza, że zostawia po sobie również „siłę fatalną”, która jest metaforą poezji.
Motywy
potomstwa,
matki,
walki o ojczyznę,
sławy poetyckiej,
śmierci,
przyjaźni,
mumifikacji zwłok,
nadziei.
motyw testamentu literackiego,
ALEGORIA - motyw zawarty w dziele literackim lub zespół motywów przedstawiający w sposób obrazowy pewne abstrakcyjne pojęcia lub ideę. Motyw ten oprócz swego znaczenia dosłownego ma także znaczenie ukryte.
Podmiot liryczny przedstawia nakazy, które pragnie, aby wypełniali po jego śmierci potomni. Na swój temat mówi Słowacki z goryczą, zaś jego wypowiedź pełna jest rezygnacji. Dotkliwie odczuwa swoją samotność i niezrozumienie jego poezji przez współczesnych.
Podmiot liryczny wyjaśnia, iż zawsze pragnął dobra ojczyzny. Wiernie służył narodowi i ludziom, mimo poczucia osamotnienia:
,,Żem dla ojczyzny sterał moje lata młode."
Elementy poetyckiego testamentu Słowackiego
- Stosunek poety do przyjaciół i narodu;
- Prośby poety;
- Nakazy dla narodu;
- Podkreślenie spełnienia przez poetę patriotycznego obowiązku wobec ojczyzny;
- Nastrój smutku i osamotnienia poety;
- Określenie roli swojej poezji w życiu narodu w przyszłości.
Podcast z opracowaniem: