Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

B-7 Previous C/S with GDMA1 หลังคลอด Dx. Preeclampsia c severe features …

- - - - การทำคลอดทารกผ่านทางรอยผ่าตัดที่ผนังหน้าท้องและผนังมดลูก
    - - ข้อบ่งชี้สมบูรณ์
        
        การคลอดยากจากกลไกการคลอด
        
        CPD
        
        ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
        
        การขวางกั้นของช่องทางคลอด : มีผนังกั้นในช่องคลอด ปากมดลูกแข็งมาก มีแผลเป็นขนาดใหญ่ที่ช่องคลอดหรือปากมดลูก
        
        ความผิดปกติของ UC กระตุ้นด้วยยาแล้วไม่ได้ผล
        
        รกเกาะต่ำ
        
        มะเร็งปากมดลูก
      - ข้อบ่งชี้อื่นๆ
        
        เคยผ่าตัดที่ผนังมดลูก
        
        G2 (ปี 2558) เพศหญิง, FT, C/S due to breech presentation, No complicate
        
        ตกเลือดก่อนคลอด
        
        Hypertention in pregnancy ไม่สามารถควบคุมด้วยยา
        
        Hypertension in pregnancy ที่ไม่สามารถควบคุมด้วยยา
        
        โรคทางอายุรกรรม ที่สำคัญคือเบาหวานมีโอกาสทารกตาย จึงต้องทำคลอดเมื่อครรภ์ 36-37 Wks
        
        มารดมีภาวะ GDMA1
        
        ทารกมีภาวะ fetal distress
        
        มีประวัติอันตรายจากการคลอด
      - ข้อห้ามในการผ่าตัดคลอด
        
        ทารกตาย
        
        ทารกพิการที่ไม่สามารถมีชีวิตได้
      - ชนิดการผ่าตัดคลอด
        
        Classic C/S : ผ่าตัดแบบดั้งเดิม ตามแนวตั้งที่ส่วนบนของผนังมดลูก
        
        ข้อเสีย :
        
        เสียเลือดมากกว่าปกติ เพราะผ่าที่กล้ามเนื้อหนาของมดลูก
        
        แผลติดไม่ดี มีโอกาสมดลูกแตก เพราะแผลอยูที่ส่วนบน ซึงมีการเปลี่ยนแปลงมากหลังคลอด
        
        มีการแพร่กระจายการติดเชื้อ
        
        ภายหลังคลอด มีโอกาสท้องอืดมาก
        
        มีไข้สูง
        
        การเย็บแผลมี่มดลูกยาว
        
        ผู้ที่ต้องผ่าตัดคลอด :
        
        มะเร็งปากมดลูก
        
        ทารกอยู่ในท่าขวาง
        
        มีพยาธิสภาพที่ lower uterine segment : มีเลือดขอดมาก มีเนื้องอก
        
        มารดาหลังโก่งมาก
        
        ต้องการคลอดเร็วที่สุด เช่น ภาวะ fetal distress
        
        การผ่าที่ lower uterine segment มีปัญหาและต้องการทำหมัน
        
        ผ่าตัดคลอดร่วมกับตัดมดลูก
        
        รกเกาะต่ำที่มดลูกด้านหน้าในบางราย
        
        Low cervical C/S : ที่นิยมในปัจจุบัน
        
        Low vertical incision : ผ่าตัดตามแนวตั้งที่ส่วนล่างของผนังมดลูก
        
        Low transverse incision : ผ่าตามแนวขวางที่ส่วนล่างของผนังมดลูก
        
        Low transvers with TR
        
        Cesarean hysterectomy : การผ่าตัดคลอดและตัดมดลูกออก : Multiple myoma uteri ,ติดเชื้อ, ตกเลือดที่ควบคุมไม่ได้
        
        Extraperition cesarean section : การผ่าตัดคลอดโดยไม่ผ่านเข้าภายในช่องคลอด ในกรณีที่ติดเชื้อ ปัจจุบันไม่นิยมเพราะต้องในยา Antibiotic อย่างมาก
      - ภาวะแทรกซ้อนจากผ่าตัดคลอ
        
        ภาวะแทรกซ้อนจากยาระงับความรู้สึก
        
        Post-op day 0 : มารดาได้รับ Spinal block with morphine รู้สึกตัวดี หายใจ Room air
        
        การติดเชื้อ
        
        เสียเลือดมากจากการผ่าตัด
        
        EBL ใน OR = 300 ml.
  - - - พยาธิสภาพของโรค
        เบาหวานในขณะตั้งครรภ์ เกิดจากภาวะที่มีการต้านอินซูลินกับความบกพร่องของการอินซูลิน ในระยะแรกของการตั้งครรภ์ ร่างกายสตรีมีครรภ์จะมีการสะสมพลังงานเพื่อใช้เป็นแหล่งพลังงานในการเจริญเติบโตของทารก โดยฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนจากรกจะกระตุ้นให้ beta cell ของตับอ่อนมารดาหลั่งอินซูลินมากขึ้น อินซูลินจะทำหน้าที่หลักในการเปลี่ยนน้ำตาลให้อยู่ในรูปของไขมัน สะสมตามเนื้อเยื่อต่างๆ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดมารดาลดลง เมื่ออายุครรภ์เพิ่มขึ้น ทารกมีความต้องการพลังงานมากขึ้นตามลำดับ ร่างกายมารดามีครรภ์จะใช้พลังงานที่ได้จากการสลายไขมันมากขึ้น และลดการใช้น้ำตาลเพิ่มสงวนไว้ให้ทารก ในขณะเดียวกัน รกสร้างฮอร์โมนที่มีฤทธิ์ต้านการทำงานของอินซูลิน ได้แก่ human placental lactogen (HPL), prolactin, cortisal, estrogen, progesterone และ insulinase โดยเฉพาะ HPL มีบทบาทเด่นและเพิ่มมากขึ้นตามอายุครรภ์ ทำให้เกิดภาวะดื้ออินซูลิน ระดับน้ำตาลในเลือดของสตรีมีครรภ์จึงสูงขึ้น ตับอ่อนจึงพยายามชดเชยโดยผลิตอินสุลินเพิ่มขึ้นเพื่อให้เพียงพอกับความต้องการ ถ้าหากไม่สามารถผลิตอินซูลินให้มากขึ้นได้ ก็จะแสดงออกโดยการเป็นเบาหวานในขณะตั้งครรภ์ สำหรับในรายที่เป็นเบาหวานอยู่แล้วก็ต้องการอินซูลินมากขึ้นเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลให้สมดุล HPL นอกจากมีฤทธิ์ต้านอินซูลินแล้ว ยังมีบทบาทในการสลายไขมันด้วยทำให้ระดับ free fatty acid (FFA) และ ketone เพิ่มขึ้นจากการสลายไขมัน และระดับของ amino acid ขอ
        สตรีมีครรภ์เนื่องจากถูกนำไปใช้ในการสร้างเนื้อเยื่อของรกและทารก
    - - ปัสสาวะมาก (polyuria) ทั้งกลางวันและกลางคืน เนื่องจากมีน้ำตาลในเลือดสูง น้ำตาลจะถูกขับออกทางปัสสาวะและน้ำตาลมีการดึงน้ำ (osmotic diuresis) ออกมาด้วย
      - คอแห้ง กระหายน้ำ (polydipsia) เนื่องจากการถ่ายปัสสาวะมากทำให้กระหายน้ำมากและดื่มน้ำมาก
      - หิวบ่อยและรับประทานอาหารมาก (polyphagia) จากการที่ร่างกายนำคาร์โบไฮเดรตไปใช้ไม่ได้เท่าที่ร่างกายต้องการ
      - น้ำหนักลด (weight loss) ร่างกายมีการสลายไขมัน เพื่อมาใช้เป็นพลังงานแทนคาร์โบไฮเดรต ทำให้ร่างกายผอมลง มีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ค้นตามตัว ติดเชื้อง่าย เช่น คันบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
    - - โรคเบาหวานที่วินิจฉัยได้ก่อนตั้งครรภ์
        (pregestational diabetes mellitus/ overt DM)
      - โรคเบาหวานที่วินิจฉัยได้ระหว่างตั้งครรภ์ โดยใช้ระดับ fasting pasma glucose เป็นเกณฑ์ ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น 2 ระดับ คือ class A1 และ class A2
        
        A1
        
        FBS < 105 ml/dl
        
        2-hr postprandial glucose < 120 ml/dl
        
        การรักษา ควบคุมอาหาร
        
        GA 33+1 wks
        
        FBS = 72 mg/dL
        
        2-hour pp = 115 mg/dL
        
        A2
        
        FBS > 120 ml/dl
        
        2-hr postprandial glucose >120 ml/dl
        
        การรักษา ฉีดอินซูลิน
        
        มารดาได้รับการวินิจฉัยเป็น GDMA1
    - - ผลของการตั้งครรภ์ต่อโรค
        
        ทำให้การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดยากขึ้น เนื่องจากความต้องการอินซูลินมีการเปลี่ยนแปลงตลอดระยะการตั้งครรภ์
        
        เกิดภาวะ diabetic ketoacidosis ได้ง่าย จากการที่ร่างกายสร้างอินสุลินไม่เพียงพอกับความต้องการที่เพิ่มขึ้นในช่วงหลังของการตั้งครรภ์ และถ้ามีการติดเชื้อร่วมด้วยโอกาสเกิด ภาวะ ketoacidosis จะมากขึ้น
        
        โอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนจากความผิดปกติของหลอดเลือดสูงขึ้น เช่น จอตาเสื่อมสภาพ (retinopathy) การทำงานของไตแย่ลง (diabetic nephropathy) หรือกรวยไตอักเสบ (pyelonephritis) เป็นต้น
      - ผลของโรคต่อการตั้งครรภ์
        
        ด้านมารดา
        
        ภาวะ hypoglycemia : การแพ้ท้อง, กลูโคสถูกนำไปใช้เป็นพลังงานในการเจริญเติบโตของทารก
        
        ภาวะ hyperglycemia : พบมากในช่วงครึ่งหลังของการตั้งครรภ์ จากการที่รกที่สร้างฮอร์โมนที่ต้านอินซูลินทำให้สตรีมีครรภ์
        
        การติดเชื้อ (infection) : โดยเฉพาะการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ และน้ำตาลที่ถูกขับออกมาในปัสสาวะและเป็นอาหารของเชื้อโรค
        
        ครรภ์แฝดน้ำ (hydramnios) : น้ำตาลจากมารดาสู่ทารก ทำให้ทารกมีน้ำตาลในเลือดสูงตามจนเกิด fetal polyuria คือ ทารกถ่ายปัสสาวะมาก ส่งผลให้ปริมาณน้ำคร่ำเพิ่มขึ้น
        
        ความดันโลหิตสูงจากการตั้งครรภ์
        
        มารดามีภาวะความดันโลหิตสูง
        
        เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด : เกี่ยวข้องกับภวะแทรกซ้อนที่เกิดร่วม เช่น ครรภ์แฝดน้ำ ทารกตัวโต การติดเชื้อ
        
        การตกเลือดหลังคลอด : การที่มดลูกยืดขยายมากระหว่างตั้งครรภ์ เนื่องจากทารกตัวโต ครรภ์แฝดน้ำ
        
        การคลอดยาก : ทารกตัวโต ครรภ์แฝดน้ำ
        
        อัตราการตายของมารดา : การคุมเบาหวานไม่ดี
        
        ด้านจิตใจ : มารดามีความวิตกกังวล
        
        ด้านทารก
        
        การแท้ง : ควบคุมเบาหวานไม่ได้ในไตรมาสแรก
        
        ทารกเสียชีวิตในครรภ์ : ความพิการแต่กำเนิด รกเสื่อม
        
        ความพิการแต่กำเนิด
        
        ทารกตัวโตกว่าปกติ : ทารกที่มีน้ำหนักแรกคลอดมากกว่า 4,000 กรัม
        
        ทารกเพศหญิง น้ำหนักแรกคลอด 3,320 กรัม
        
        ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ : พยาธิสภาพที่หลอดเลือด ทำให้ได้รับสารอาหารและออกซิเจนได้น้อยลง
        
        ภาวะหายใจลำบาก RDS
        
        ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ : น้ำตาลที่ได้รับจากแม่ กระตุ้นตับอ่อนสร้างอินซูลิน เมื่อทารกคลอด ทำให้ไม่ได้รับน้ำตาล แต่อินซูลินยังมีมาก
        
        ภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ
        
        ภาวะเลือดข้น : เกิดจากภาวะเนื้อเยื่อขาดออกซิเจนเรื้อรัง ทำให้สร้างเม็ดเลือดแดงจากตับเพิ่ม เลือดจึงข้น
        
        ภาวะบิลิรูบินในเลือดสูง : ทารกคลอดก่อนกำหนดมีการสลายเม็ดเลือดแดง
        
        มีเชาว์ปัญญาต่ำ : เกิดภาวะ ketosis ทำให้ทารกพัฒนาการสมองไม่ดี
        
        การถ่ายทอดทางพันธุกรรม : ทารกที่เกิดจากมารดาเบาหวานพึ่งอินซูลิน มีโอกาสเป็นโรคเบาหวาน
    - - การซักประวัติ
        
        อายุ โรคประจำตัว อาการผิดปกติต่างๆ เช่น ปัสสาวะบ่อย ดื่มน้ำมาก หิวบ่อย น้ำหนักลด ติดเชื้อ เป็นต้น ประวัติการตั้งครรภ์และการคลอด เช่น พบเบาหวานในการตั้งครรภ์ครั้งก่อน ประวัติโรคเบาหวานในครอบครัว เป็นต้น
      - การตรวจร่างกาย
        
        การชั่งน้ำหนักและ BMI
        ความประเมินความดันโลหิต ทารกตัวโต ภาวะครรภ์แฝดน้ำ
        
        น้ำหนักก่อนตั้งครรภ์ 61kg. ส่วนสูง 155cm. BMI 25.39 kg./m2
        น้ำหนักปัจจุบัน 81 kg.
        ความดันโลหิตตอนฝากครรภ์ปกติ
      - Lab
        
        การตรวจน้ำตาลในปัสสาวะโดยใช้ dipstick ให้ผล positive
        
        Glucose challenge test (GCT) ค่ามากกว่า 140 mg/dL ถือว่าผิดปกติแล้ว แล้วตรวจ OGTT ต่อ
        
        Oral glucose tolerance (OGTT)
        ถ้าผิดปกติ 2 ค่าขึ้นไป ให้ตรวจ FBS และ 2-hour postprandial (2-hr pp)
        
        FBS มากกว่า 105 mg/dL ขึ้นไปถือว่า ผิดปกติ
        
        2-hr pp มากกว่า 120 mg/dL ขึ้นไปถือว่า ผิดปกติ
        
        GA 32+1 wks : 201,183 mg/dL GA 33+1 wks : FBS = 72 mg/dL
        2-hour pp = 115 mg/dL
        
        GA 37+1 wks : FBS = 58 mg/dL2-hour pp = 131 mg/dL จึงวินิจฉัยเป็น GDMA1
    - - ระยะหลังคลอด
        
        1.ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ในระยะหลังคลอดความต้องการอินซูลินจะลดลง เพราะฮอร์โมนต้านฤทธิ์อินซูลินที่สร้างจากรกหมดไป ควรลดขนาดของอินซูลินที่ใช้ลงตามระดับน้ำตาลในเลือดของมารดาแต่ละราย ติดตามและควบคุมระดับน้ำตาลในน้ำตาลในเลือด โดย GDMA1 ควรตรวจ OGTT ซ้ำเมื่อ 6 สัปดาห์หลังคลอด ด้วยวิธี 75-gram OGTT ถ้า FBSมากว่าหรือเท่ากับ 126 mg/dL และ 2-hr pp มากกว่าหรือเท่ากับ 200 mg/dL = เป็นโรคเบาหวาน
        
        2.ป้องกันการตกเลือดในระยะหลังคลอด โดยประเมินการหดรัดตัวของมดลูกและการฉีกขาดของช่องคลอด
        
        มดลูกหดรัดตัวดี
        
        3.ทารกเกิดควรอยู่ภายใต้การดูแลของกุมารแพทย์อย่างใกล้ชิด เพื่อเฝ้าระวังภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ การหายใจถูกกด มีแคลเซียมในเลือดต่ำ และมีภาวะบิลิรูบินในเลือดสูง
        
        ทารกแรกคลอดอยู่ SNCU ไม่มีภาวะผิดปกติ
        
        การให้นมบุตร มารดาที่มีบุตรเพียงพอแล้วหรือมีอาการโรครุนแรง ควรแนะนำให้ทำหมัน
        
        มารดาทำ TR
        
        การให้คำแนะนำก่อนกลับบ้าน การปฏิบัติตัว
        
        ควบคุมอาหาร
        
        รับประทานยาสม่ำเสมอ
        
        การเลี้ยงลูกด้วยนม
        
        มาตรวจตามนัด
  - - - การตั้งครรภ์ในหญิงที่มีอายุมากกว่า 35 ปี
        
        มารดาตั้งครรภ์อายุ 40 ปี
    - - 2.มีการศึกษาสูงขึ้น มีความเจริญเติบโตในตำแหน่งหน้าที่การงานสูง เทียบเคียงผู้ชายทำให้แต่งงานช้า
      - 1.มีการคุมกำเนิดที่หลากหลายและมีประสิทธิภาพ
      - 3.ต้องการความมั่นคงทางการเงินก่อน
      - 4.เทคโนโลยีช่วยเจริญพันธุ์ทำให้หญิงที่แต่งงานเมื่ออายุมากสามารถมีบุตรได้ตามต้องการ
      - มารดางดยาคุม เนื่องจากฉีดวัคซีนโควิด-19
    - - ด้านร่างกาย
        
        อัตราการตายของมารดาสูงขึ้น
        
        เสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆในขณะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และหลังคลอด
        
        ภาวะความดันโลหิตสูง
        
        มารดามีภาวะความดันโลหิตสูง
        
        เบาหวานขณะตั้งครรภ์
        
        มารดามีภาวะ GDMA1
        
        การแท้ง การตั้งครรภ์นอกมดลูก
        
        รกเกาะต่ำ รกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        ภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด ภาวะน้ำคร่ำน้อย
        
        หลอดเลือดดำขอดพอง ริดสีดวงทวาร การอักเสบของหลอดเลือดดำ
        
        ระยะการคลอดยาวนาน
        
        ความผิดปกติของรก การตกเลือดในระยะหลังคลอด
        
        สตรีที่อายุมากมักทีโรคประจำตัว ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนมากขึ้น
        
        หากใช้เทคโนโลยีเจริญพันธุ์จะทำให้มีโอากสเกิดครรภ์แฝดสูงขึ้น
      - ด้านจิตใจ
        
        มารดาที่มีหน้าที่การงานมั่นคง อาจรู้สึกสับสนในบทบาทการเป็นมารดา
        
        มารดาบางคนอาจรู้สึกอายที่ตั้งครรภ์ตอนอายุมาก
    - - ทารกเป็น Down's syndrome
      - ทารกเติบโตช้าในครรภ์
      - การคลอดก่อนกำหนดหรือเกินกำหนด
      - ทารกตัวโตและคลอดไหล่ยาก
      - อัตราทุพพลภาพและอัตราการปริกำเนิดสูงขึ้น
    - - ประเมินโรคทางอายุรกรรม
        
        มารดาไม่มีโรคประจำตัว
        
        บิดา มารดาของผู้ป่วยเป็นความดันโลหิตสูง
      - ประเมินความเสี่ยงหรือความผิดปกติที่อาจเกิดในระยะตั้งครรภ์
        
        คัดกรองความพิการแต่กำเนิด โดยการตรวจวินิจฉัยทารกก่อนคลอด (Prenatal diagnosis: PND)
        
        คัดกรองภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
        
        GA 32+1 wks : 201,183 mg/dL
        
        GA 33+1 wks : FBS = 72 mg/dL
        2-hour pp = 115 mg/dL
        
        GA 37+1 wks : FBS = 58 mg/dL
        2-hour pp = 131 mg/dL
        จึงวินิจฉัยเป็น GDMA1
      - ถ้าไม่มีความผิดปกติหรือไม่พบภาวะแทรกซ้อน ให้ดูแลเหมือนมารดาตั้งครรภ์ปกติ
      - ถ้าพบความผิดปกติในดูแลตามภาวะแทรกซ้อน
  - - - ด้านมารดา
        
        ภาวะชัก
        
        ภาวะหัวใจทำงานล้มเหลว
        
        เสียเลือดและภาวะช็อคจากการลอกตัวก่อนกำหนด
        
        เกิดภาวะ HELLP syndrome + DIC
        
        ภาวะไตวายเฉียบพลัน
        การกลับเป็นความดันโลหิตซ้ำ
      - ด้านทารก
        
        รกเสื่อม
        
        คลอดก่อนกำหนด(Preterm)
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด (Abruptio placenta)
        
        ทารกเจริญเติบโตในครรภ์ช้า (IUGR)
        
        ภาวะแทรกซ้อนหลังคลอด เช่น ขาดออกซิเจนเรื้อรัง
    - - ความหมาย
        ความดันโลหิต systolic 140 มิลลิเมตรปรอทหรือมากกว่า หรือความดันโลหิต diastolic 90 มิลลิเมตรปรอทหรือมากกว่า โดยวัด 2 ครั้ง ห่างกัน 4 ชั่วโมง หรือในกรณีที่ความดันโลหิต systolic 160 มิลลิเมตรปรอทหรือมากกว่า หรือความดันโลหิต diastolic 110 มิลลิเมตรปรอทหรือมากกว่า สามารถวัดซ้ำในช่วงเวลาสั้น (นาที) เพื่อจะให้ยาลดความดันโลหิตเร็วขึ้น
        
        แบ่งความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ออกเป็น 6 กลุ่ม
        
        HELLP syndrome
        
        Hemolysis: Lactate dehydrogenase (LDH) ≥ 600 U/L
        
        Elevated Liver Enzymes: AST และ ALT > 2 เท่าของ Baseline
        
        Low Platelet Count: >100,000
        
        Eclampsia
        
        การชักในสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ โดยการชักนั้นไม่ได้เกิดจากสาเหตุอื่น
        
        Gestational hypertension
        
        ความดันโลหิต systolic 140mmHg.หรือมากกว่า หรือความดันโลหิต diastolic 90 mmHg.หรือมากกว่า เมื่ออายุครรภ์เกิน 20 สัปดาห์ขึ้นไป ในสตรีที่เคยมีความดันโลหิตปกติ
        
        ไม่มีproteinuria
        -ความดันโลหิตกลับสู่ค่าปกติภายใน 12 สัปดาห์หลังคลอด
        
        การวินิจฉัยจะทำได้หลังคลอดแล้วเท่านั้น
        
        Chronic hypertension
        
        ความดันโลหิตสูงที่ตรวจพบก่อนการตั้งครรภ์หรือให้การวินิจฉัยก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์
        
        ความดันโลหิตสูงที่ให้การวินิจฉัยหลังอายุครรภ์ 20 สัปดาห์และยังคงสูงอยู่หลังคลอดเกิน 12 สัปดาห์
        
        Preeclampsia
        
        systolic 140 mmHg.หรือมากกว่า หรือ diastolic 90mmHg.หรือมากกว่า โดยวัด 2 ครั้งห่างกันอย่างน้อย 4 ชั่วโมง เมื่ออายุครรภ์เกิน 20สัปดาห์ขึ้นไป ในสตรีที่เคยมีความดันโลหิตปกติ
        
        Proteinuria: protein: creatinine ratio ในปัสสาวะ 0.3 mg/dl หรือมากกว่า หรือ ใช้แถบตรวจ
        ปัสสาวะ (dipstick) พบมีระดับ 2+ หรือมากกว่า
        
        ผลตรวจร่างกาย
        BP อยู่ในช่วง 152/174/90-96 mmHg.
        ผลตรวจจากทางห้องปฏิบัติการ
        ProtienCreatinine 2.41
        
        หรือในกรณีที่ไม่มี proteinuriaแต่ตรวจพบความดันโลหิตสูงในสตรีที่ความดันโลหิตปกติมาก่อน (new-onset) ร่วมกับการตรวจพบ new-onset ของกรณีใดกรณีหนึ่ง ดังต่อไปนี้
        
        Thrombocytopenia: เกล็ดเลือด >100,000/cm3
        
        Renal insufficiency: ค่า serum creatinine มากกว่า 1.1 มิลลิกรัม/เดซิลิตร หรือเพิ่มขึ้น เป็น 2 เท่าของ serum creatinine เดิมโดยไม่ได้มีโรคไตร่วมด้วย
        
        Impaired liver function: มีการเพิ่มขึ้นของค่า liver transaminase เป็น 2 เท่าของค่าปกต
        
        Pulmonary edema
        
        อาการปวดศีรษะที่เกิดขึ้นใหม่ซึ่งไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา และไม่ได้เกิดจากโรคอื่น หรือมีอาการทางสายตา (visual disturbance)
        
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia
        
        สตรีตั้งครรภ์ที่ได้รับการวินิจฉัยเป็นความดันโลหิตสูงและควบคุมความดันโลหิตได้ดีมาก่อน แล้วมีความดันโลหิตสูงขึ้นหรือต้องเพิ่มยาที่ใช้ในการควบคุมความดันโลหิต
        และ
        
        มีproteinuria ที่เกิดขึ้นใหม่ หรือมีการเพิ่มขึ้นของ proteinuria
        หรือ
        
        มีลักษณะของ severe features
    - - เกิดจากการหดเกร็งของหลอดเลือด (Vasospasm) เปนพยาธิสภาพอย่างแรกทีเกิดขึนในภาวะความดันโลหิตสูงในหญิง ตังครรภ์ มีผลทําให้แรงต้านการไหลเวียนของโลหิตมีมากขึน นอกจากนียังพบว่า angiotensin II ทีกระตุ้นให้เส้นเลือดหดรัดตัวยังทําให้ endothelial cell มีการหดรัดตัวมากขึนจึงทําให้ endotheial ถูกทําลายจนกระทังเกล็ดเลือด และ filrinogen ถูกทําลายจนลดน้อยลง พลาสมารัวออกนอกเส้นเลือดมากขึน นอกจากนีการหดเกร็งของหลอดเลือดยังมีผลให้เซลล์บริเวณรอบๆ เส้นเลือดทีหดรัดตัวขาดออกซิเจนจนเกิดภาวะเลือดออก และเกิดเนือตาย
    - - พบในหญิงตั้งครรภ์ทีมีอายุ>=35ปี หรือ หญิงตั้งครรภ์อายุต่ำกว่า 18 ปี
        
        มักเกิดในครรภ์แรกมากกว่าครรภ์หลัง
        
        สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้
        
        ขาดอาหาร แคลเซียม โปรตีน เหล็ก วิตามิน
        
        เป็นโรคเรือรัง เช่น เบาหวาน โรคหลอดเลือด โรคไต อ้วน นอกจากนียังพบในรายทารกบวมน้ำ (Hydrop fetalis)
        
        พ่อและแม่ของมารดาหลังคลอดป็นโรคความดันโลหิตสูง
        มารดาหลังคลอด อายุ 40ปี G3P2002 Dx.GDMA1 at GA 32wk.+1d.
        น้ำหนักก่อนการตั้งครรภ์ 61 กก.ส่วนสูง 155 ซม.
    - - ความดันโลหิต systolic 160 mmHg.หรือมากกว่า หรือความดันโลหิต diastolic 110 mmHg. หรือมากกว่า หรือ มิลลิเมตรปรอทหรือมากกว่า เมื่อวัด 2 ครั้ง ห่างกันอย่างน้อย 4 ชั่วโมง (เว้นแต่เริ่มยาลดความดันโลหิตก่อนหน้านี้แล้ว)
        
        Thrombocytopenia: เกล็ดเลือดต่ำกว่า 100,000/cm3
        
        Impaired liver function: มีการเพิ่มขึ้นของค่า liver transaminase เป็น 2 เท่าของค่าปกติหรือ มีอาการปวดบริเวณใต้ชายโครงขวาหรือใต้ลิ้นปี่อย่างรุนแรงและอาการปวดไม่หายไป (severe persistence) ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา และไม่ใช่เกิดจากการวินิจฉัยอื่น หรือทั้ง 2 กรณี
        
        Renal insufficiency: ค่า serum creatinine มากกว่า 1.1 มิลลิกรัม/เดซิลิตร หรือเพิ่มขึ้นเป็น 2
        เท่าของค่า serum creatinine เดิมโดยไม่ได้มีโรคไตร่วมด้วย
        
        Pulmonary edema
        
        มีอาการปวดศีรษะที่เกิดขึ้นใหม่ซึ่งไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา และไม่ได้เกิดจากโรคอื่น
        
        มีอาการทางสายตา (visual disturbance)
        
        ผลตรวจร่างกาย
        BP อยู่ในช่วง 152/174/90-96 mmHg.
        บวมกดบุ๋ม 2+
        ผลตรวจจากทางห้องปฏิบัติการ
        ProtienCreatinine 2.41
        UA พบ Albumin 1+
        LDH 273 U/L
    - - Preeclampsia หรือ Gestational hypertension without severe features
        เมื่อให้การวินิจฉัยในเบื้องต้น ควรประเมินมารดาและทารกอย่างละเอียด ร่วมกับการตรวจทาง
        ห้องปฏิบัติการดังนี้
        
        ด้านมารดา
        
        CBC with platelet count, creatinine, LDH, AST, ALT, proteinuria
        
        ด้านทารกขณะอยู่ในครรภ์
        
        U/Sประเมินน้ำหนักทารก ปริมาณน้ำคร่ำ และประเมินสุขภาพทารกในครรภ์
        และพิจารณาอายุครรภ์ที่ให้คลอดดังนี้
        
        กรณีอายุครรภ์ 37สัปดาห์หรือมากกว่า ควรให้คลอด
        
        กรณีอายุครรภ์น้อยกว่า 37สัปดาห์ แนะนำให้ expectant management โดยเฝ้าตรวจติดตามอาการของมารดาและทารกในครรภ์ พิจารณาให้การรักษาแบบผู้ป่วยนอกหรือรับไว้ในโรงพยาบาลตามความเหมาะสม โดยให้การดูแลดังนี้
        
        ประเมินอาการของมารดาและทารกเป็นระยะ ๆ และนับลูกดิ้นทุกวัน
        
        ไม่จำเป็นต้องให้ยาลดความดันโลหิต
        
        วัดความดันโลหิต 2 ครั้งต่อสัปดาห์(ควรวัดที่สถานพยาบาลอย่างน้อย 1 ครั้งต่อสัปดาห์)
        
        ในกรณี gestational hypertension ให้ตรวจหา proteinuria ที่โรงพยาบาล สัปดาห์ละครั้ง
        
        ในกรณี preeclampsia ไม่จำเป็นต้องตรวจติดตาม proteinuria ซ้ำอีก
        
        ตรวจนับเกล็ดเลือด creatinine และ liver enzyme ทุกสัปดาห์
        
        ไม่แนะนำการให้ magnesium sulfate (MgSO4) เพื่อป้องกัน eclampsia
        
        ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงติดตามการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ทุก 3-4 สัปดาห์ ปริมาณน้ำคร่ำทุกสัปดาห์และตรวจประเมินสุขภาพทารกในครรภ์อย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง
        
        กรณีที่มี fetal growth restriction ควรประเมินสุขภาพทารกในครรภ์ โดยใช้ umbilical artery Doppler velocimetry ร่วมด้วย
        
        วิธีการคลอด ควรพิจารณาให้คลอดทางช่องคลอด
        
        ระยะหลังคลอด
        
        1.เฝ้าระวังความดันโลหิตต่ออย่างน้อย 72 ชั่วโมงหลังคลอดในโรงพยาบาล และวัดซ้ำ7-10
        วันหลังคลอด ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการผิดปกติควรนัดเร็วขึ้น
        
        แนะนำให้ยาลดความดันโลหิต ในกรณีความดันโลหิตยังคงสูงหลังคลอด
        
        ความดันโลหิต systolic 150 mmHg.หรือมากกว่า หรือความดันโลหิต diastolic 100 mmHg.หรือมากกว่าและยังคงสูงอยู่เมื่อวัดอย่างน้อย 2 ครั้ง ห่างกันอย่างน้อย 4-6 ชั่วโมง
        
        ความดันโลหิต systolic 160mmHg.หรือมากกว่า ความดันโลหิต diastolic 110 mmHg.หรือมากกว่าและยังคงสูงอยู่เมื่อวัดซ้ำ ควรให้การรักษาภายใน 1 ชั่วโมง
        3.ถ้ามีnew-onset hypertension ร่วมกับอาการปวดศีรษะหรือตาพร่ามัว หรือ preeclampsia
        ร่วมกับ severe hypertension แนะนำให้ MgSO4และยาลดความดันโลหิต ตามข้อบ่งชี้
      - preeclampsia with severe features
        
        ต้องรับไว้ในโรงพยาบาล
        
        ให้ MgSO4 ป้องกันการชัก
        
        แนะนำให้ยาลดความดันโลหิตในรายที่ความดันโลหิตยังคงสูง (ความดันโลหิต systolic 160 mmHg.หรือมากกว่า หรือความดันโลหิต diastolic 110 mmHg,หรือมากกว่า)
        
        พิจารณาให้คลอดโดยไม่คำนึงถึงอายุครรภ์หากมีข้อห้ามต่อการดูแลรักษาแบบexpectant
        
        ผู้ป่วยได้รับยา
        Labetalol 10 mg. iv slowly push stat
        วันที่ 18/4/65 เวลา17.30น.
        
        ผู้่ป่วยได้รับยา
        วันที่18/4/65 เวลา20.00น.
        
        50% MgSO4 4 gm.+5% DW 32 ml. iv slowly push in 10 min
        
        50% MgSO4 20 gm.+5% DW 460 ml. iv drip raye 50 ml./hr
        วันที่19/4/65 เวลา06.00น.
        
        50% MgSO4 20 gm.+5% DW 460 ml. iv drip raye 50 ml./hr
      - ในกรณีที่ไม่มีข้อห้ามต่อการดูแลรักษาแบบ expectant
        พิจารณาให้การรักษาดังนี้
        
        1.กรณีอายุครรภ์ 34 สัปดาห์หรือมากกว่าควรให้คลอดหลังจาก stabilize มารดาแล้ว
        2.กรณีอายุครรภ์น้อยกว่า 34 สัปดาห์
        
        แนะนำให้ corticosteroid และให้ตั้งครรภ์ต่อ (expectant management) โดยควรทำในสถานที่ที่สามารถให้การดูแลมารดาและทารกแบบ intensive care ได้เท่านั้น ทั้งนี้ต้องให้คำปรึกษาแนะนำ ถึงประโยชน์ ความเสี่ยงของมารดาและทารกเปลี่ยนแปลงของมารดาและทารกในครรภ์และภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ อย่างใกล้ชิด ถ้าไม่มีอาการเปลี่ยนแปลงใดๆ ในทางที่แย่ลง ให้หยุด MgSO4 เมื่อครบ 48 ชม. และให้รับประทานยาลดความดันโลหิต หลังจากนั้นให้ประเมินอาการ สัญญาณชีพ ตรวจเลือด และประเมินสุขภาพทารกในครรภ์ทุกวัน แต่ต้องพิจารณา ให้คลอดในกรณีต่อไปนี้
        
        เกิดข้อห้ามต่อการดูแลแบบ expectant โดยไม่ต้องรอให้
        corticosteroid ครบ
        
        เจ็บครรภ์คลอดหรือน้ำเดิน
        
        การตัดสินใจให้คลอดไม่ขึ้นกบัปริมาณของโปรตีนในปัสสาวะหรือการเปลี่ยนแปลงในปริมาณของโปรตีนในปัสสาวะ
        
        การเลือกวิธีการคลอดให้พิจารณาตามอายุครรภ์ท่าของทารก สภาวะของปากมดลูกสภาวะของมารดาและทารกในครรภ์ไม่จำเป็นต้องผ่าท้องทำคลอด
        
        ในรายที่ผ่าท้องทำคลอด แนะนำให้MgSO4 ต่อเนื่องในระหว่างการผ่าตัด เพื่อป้องกันการชัก
        
        การระงับอาการปวดระหว่างการคลอดหรือระหว่างการผ่าท้องทำคลอด แนะนำให้ใช้
        
        neuraxial anesthesia (spinal หรือ epidural anesthesia) ยกเว้นกรณีที่มี coagulopathy
        
        หรือ thrombocytopenia ให้ดมยาสลบ (general anesthesia)
        
        ผู้ป่วย preeclampsia with severe features แนะนำให้ MgSO4 เพื่อป้องกันการชัก ระหว่างและหลังการคลอด 24 ชั่วโมง
      - กรณีที่เป็น HELLP syndrome
        
        พิจารณาให้คลอด โดยไม่คำนึงถึงอายุครรภ์
        
        ตรวจติดตาม LDH, platelet, liver enzyme อย่างน้อยทุก 12 ชั่วโมง จนกระทั่งคลอดและระยะหลังคลอด
        
        ให้ MgSO4 ป้องกันการชัก
      - ภาวะของมารดาและทารกที่ไม่ควรให้การดูแลรักษาแบบ expectant
        
        ด้านมารดา
        
        ความดันโลหิต systolic 160 mmHg. หรือมากกว่าหรือความดันโลหิต diastolic 110 mmHg. หรือมากกว่า ที่ไม่ตอบสนองต่อยาลดความดัน
        
        อาการปวดศีรษะที่คงอยู่และไม่ตอบสนองต่อการรักษา
        
        อาการจุกลิ้นปี่หรือปวดใต้ชายโครงขวาที่ไม่ตอบสนองต่อยาแก้ปวด
        
        การมองเห็นผิดปกติ กล้ามเนื้ออ่อนแรง (motor deficit) หรือการรู้ตัวเปลี่ยนแปลงไป
        
        Stroke
        
        กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
        
        HELLP syndrome
        
        การทeงานไตไม่ดีที่เกิดขึ้นใหม่หรือแย่ลงจากเดิม (creatinine > 1.1 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
        หรือ 2 เท่าของค่าเดิม)
        
        Pulmonary edema
        
        Eclampsia
        
        สงสัยภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด หรือมีเลือดออกจากช่องคลอดโดยไม่มีรกเกาะต่ำ
        
        ด้านทารก
        
        ผลประเมินสุขภาพทารกในครรภ์ผิดปกติ
        
        ทารกเสียชีวิตในครรภ์
        
        ทารกที่ไม่คาดว่าจะมีชีวิตรอดหลังคลอด เช่น พิการรุนแรง อายุครรภ์น้อยมาก
        
        Persistent reversed end-diastolic flow ของ umbilical artery
      - กรณีที่เป็น Eclampsia
        
        1.ขั้นตอนการดูแลขณะและหลังการชัก
        
        ป้องกันการบาดเจ็บของสตรีตั้งครรภ์
        
        จัดให้นอนในท่านอนตะแคง
        
        ป้องกันการสำลัก
        
        ให้ oxygen
        
        ติดตาม vital signs และ oxygen saturation
        2.ให้ MgSO4 เพื่อหยุดยั้งการชัก ป้องกันการชักซheและให้ต่อเนื่องไปจนถึงหลังคลอดหรือหลังการชักครั้งสุดท้าย 24 ชั่วโมง
        3.พิจารณาให้คลอดในระยะเวลาไม่นานหลังจาก stabilize มารดา
        4.วิธีการคลอด ให้พิจารณาตามอายุครรภ์ ท่าของทารก และ สภาพปากมดลูก ไม่จำเป็นต้องผ่าท้องทำคลอด
      - กรณีที่เป็น Chronic hypertension
        ในสตรีตั้งครรภ์ที่มีความดันโลหิตสูง ควรควบคุมความดันโลหิตให้ดี หยุดยาลดความดันที่ มีผลต่อความพิการของทารกในครรภ์ และตรวจประเมินความรุนแรงของโรคก่อนการตั้งครรภ์หรือเมื่อทราบว่าตั้งครรภ์ ดังนี้
        
        Aspartate aminotransferase (AST) และ alanine aminotransferase (ALT)
        
        Creatinine, urea nitrogen
        
        Electrolyte โดยเฉพาะ potassium
        
        Complete blood count
        
        Urine protein/creatinine ratio ถ้าผิดปกติให้ตรวจ 24-hour urine protein และ creatinine ด้วย
        
        Electrocardiogram (EKG) หรือ echocardiogram โดยพิจารณาตามความเหมาะสม
        
        ในสตรีตั้งครรภ์ที่มีความดันโลหิตสูงก่อนการตั้งครรภ์ และไม่มี end-organ damageแนะนำให้เริ่มยาลดความดันโลหิต ถ้าความดันโลหิต systolic 160 mmHg.หรือ มากกว่า หรือความดันโลหิต diastolic 110 mmHg. หรือมากกว่า
        
        ในสตรีตั้งครรภ์ที่มีความดันโลหิตสูงก่อนการตั้งครรภ์ และมี end-organ damage แนะนำให้เริ่มยาลดความดัน ถ้าความดันโลหิต systolic 150 mmHg.หรือมากกว่า หรือความดันโลหิต diastolic 100 mmHg. หรือมากกว่า
        
        ในสตรีตั้งครรภ์ที่มีความดันโลหิตสูงและได้รับยาลดความดันโลหิตมาก่อนตั้งครรภ์ควรควบคุมความดันโลหิต systolic 120 - <160mmHg. และความดัน diastolic 80 -< 110 mmHg.
        
        ยาลดความดันโลหิต
        
        First-line drugs: labetalol, nifedipine, methyldopa
        
        Second-line drug: thiazide, diuretics
        
        ยาลดความดันโลหิตที่ไม่ควรใช้ในช่วงตั้งครรภ์ ได้แก่ กลุ่ม angiotensin-converting enzyme inhibitor (ACEI), angiotensin II receptor blocker (ARB), atenolol
        
        กรณี chronic hypertension ที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อนของมารดาและทารกในครรภ์
        
        ในกรณีไม่ได้รับประทานยาลดความดันโลหิต ไม่แนะนำให้คลอดก่อนอายุครรภ์ 38 สัปดาห์และไม่ควรเกิน 39 สัปดาห์
        
        ในกรณีรับประทานยาลดความดันโลหิต ไม่แนะน าให้คลอดก่อนอายุครรภ์37
        
        สัปดาห์และไม่ควรเกิน 390/7 สัปดาห์
        
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia และไม่มี severe features
        
        ในรายอายุครรภ์น้อยกว่า 340/7สัปดาห์แนะนำให้ corticosteroid
        
        ถ้ามารดาและทารกในครรภ์ stable แนะน าให้ expectant management และ พิจารณาให้คลอดเมื่ออายุครรภ์ 37สัปดาห์
        
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia และมี severe features
        
        แนะนำให้ MgSO4
        
        อายุครรภ์มากกว่า 34สัปดาห์ แนะนำให้คลอด
        
        ในรายอายุครรภ์น้อยกว่า 34สัปดาห์แนะนำให้ corticosteroidและให้คลอด แต่อาจพิจารณา expectant management ถ้ามารดาและทารกในครรภ์ stable และอยู่ในสถาบันที่มีความพร้อม แต่ไม่ควรให้คลอดเกินอายุครรภ์ 34 สัปดาห์
        
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia หากมีภาวะแทรกซ้อนข้อใดข้อหนึ่งดังต่อไปนี้ ควรให้คลอดหลังจาก stabilize มารดาแล้ว โดยไม่คำนึงถึงอายุครรภ์และไม่จำเป็นต้องรอให้ corticosteroid ครบ course
        • Severe hypertension ที่ควบคุมความดันโลหิตไม่ได้
        • Eclampsia
        • Pulmonary edema
        • Abruptio placenta
        • Disseminated intravascular coagulation
        • Non-reassuring fetal status
        
        หลังคลอดควรให้ยาลดความดันโลหิตต่อ และควรพิจารณายาที่ขับออกมาในน้ำนมมารดาระดับต่ำ ได้แก่ extended-release nifedipine, propanolol, labetalol, captopril, enalapril เป็นต้น ไม่ควรให้ methydopa เพราะท าให้เกิด depression ได้
- - - - นัดให้มาตรวจหลังผ่าคลอดอีกครั้งในอีก 1 weeks.นัดไว้
        เพื่อติดตามอาการหลังผ่าตัดคลอดและประเมินภาวะผิดปกติ หากมีอาการผิดปกติตะได้รักษาได้ทันท่วงที ซึ่งอาการหลังคลอดที่ควรมาพบแพทย์ทันที คือ มีอาการปวดบวมของเต้านม ปวดท้องน้อยมาก แผลผ่าตัดบวมแดง เป็นหนอง มีเลือดซึม น้ำคาวปลาไหลนานเกิน 14 วัน ปัสสาวะแสบขัด คุณแม่ไม่ควรจะละเลยเนื่องจากการตรวจ หลังคลอดนั้นมีความจำเป็นและมีประโยชน์อย่างมากและสามารถทำความสะอาดแผลจากการผ่าคลอดได้ที่สถานพยาบาลใกล้บ้าน
      - H(Health)
        
        การพักผ่อนและการทำงาน การพักผ่อนมีความสำคัญสำหรับมารดาหลังคลอดที่ให้นมบุตร ดังนั้นมารดาควรนอนหลับพักผ่อนในเวลากลางคืน ประมาณ 6-8 ชั่วโมงส่วนตอนกลางวันควรพักผ่อนประมาณ 1-2 ชั่วโมง
        อาจใช้เวลา ให้ตรงกับช่วงที่บุตรนอนหลับรวมทั้งควรหลีกเลี่ยงสิ่งที่รบกวนการนอนหลับ เช่นเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน การทำงานหรือการออกกำลังการที่หักโหมเกินไปและความเครียด เป็นต้น ในระยะ 2 สัปดาห์แรกหลังคลอด อาจทำงานบ้านเบาๆไม่หักโหมเกินไป และเมท่อสภาพร่างกายไม่มีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ สามารถทำงานได้ตามปกติตั้งแต่4-6 สัปดาห์หลังคลอด หรือภายหลังได้รับการตรวจร่างกายหลังคลอด 6 สัปดาห์
        
        ความสะอาดร่างกาย มารดาควรอาบน้ำ วันละ 2 ครั้ง สระผมได้ตามปกติและไม่ควรแช่ในอ่างป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ทางช่องคลอด มารดาควรทำความสะอาดด้วยสบู่และน้ำสะอาดโดยล้างทุกครั้งหลังขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระควรล้างจาก หัวหน่าวไปยังทวารหนัก ไม่ควรล้างย้อนไปมา จากนั้นจึงซับให้แห้งถ้ายังมีน้ำคาวปลา อยู่หมั่นเปลื่ยนผ้าอนามัยเมื่อชุ่มทุกครั้ง หรือไม่ควรใส่นานเกิน 4 ชั่วโมง และควรควรทิ้งผ้าอนามัยในที่ที่เหมาะสมทุกครั้งและสังเกตสี กลิ่น ลักษณะของน้ำคาวปลา
        
        3 การมีเพศสัมพันธ์ระยะหลังคลอดไม่ควรมีเพศสัมพันธ์ในช่วง 6 สัปดาห์เนื่องจากหลังคลอดแผลภายในโพรงมดลูกยังไม่หายดี เสี่ยงต่อการติดเชื้อภายโพรงมดลูกมากขึ้นจึงควรงดการเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 6-8 สัปดาห์หลังคลอดหรือภายหลังได้รับประเมินสภาพการหายของแผลผ่าตัดจากการตรวจหลังคลอด 6 สัปดาห์
        
        4 การวางแผนครอบครัว
        ระยะหลังคลอดมารดาควรวางแผนการดูแลบุตรร่วมกับครอบครัว
        ดังนี้ ระมัดระวังการสัมผัสเชื้อโควิด -19 หลังจากออกจากบ้าน ให้ล้างมือใส่แมสทุกครั้งเมื่อจะมาสัมผัสทารก เพื่อลดความเสี่ยงติดเชื้อ พูดคุยกับสามีเรื่องการงดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 6สัปดาห์หลังคลอด
        
        T(Trestment)
        
        อาการหลังคลอดที่ควรมาพบแพทย์ทันที
        -มีเลือดออกทางช่องคลอดจนชุ่มผ้าอนามัย 1 ผืนภายใน 1 ชั่วโมง
        -น้ำคาวปลาสีแดงสดนานเกิน 4 วันน้ำปลาคาวมีกลิ่นเหม็นผิดปกติ
        -มีก้อนเลือดขนาดใหญ่ออกทางช่องคลอด
        -ปวดท้องน้อย หรือปวดรำคาญในระยะ 1 สัปดาห์หลังคลอด
        -ปวดบวมบริเวณชาและน่อง
        -อาการปวด บวมขาและน่อง
        -อาการบวมแดงของแผลผ่าตัด เป็นหนองมีน้ำเหลืองไหลซึม
        -ปัสสาวะแล้วแสบหรือรู้สึกขัดปัสสาวะบ่อยแต่ปวดน้อยลง และสีเข้มจัด
        -มีอาการซึมเศร้าเกิน 2-3 วันและมีอารมณ์โกรธร่วมหลังคลอด
        
        E(Environment)
        
        จัดสภาพแวดล้อมภายในบ้านให้เหมาะสมในกรณีที่คุณแม่มีความจำเป็นต้องขึ้นบันไดสามารถค่อยๆเดินขึ้นลงบันไดโดยใช้ความระมัดระวังหรือให้คุณพ่อช่วยประคองไว้จัดห้องนอนให้เรียบร้อยจัดของเครื่องใช้ให้ตำแหน่งที่หยิบได้ง่ายเป็นระเบียบเรียบร้อยเพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุได้ง่ายการที่บ้านไม่มีฝุ่น จะช่วยให้ไม่เกิดภูมิแพ้อากาศควรเปิดหน้าต่างบ้าน เพื่อให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก ช่วยลดแบคทีเรียที่สะสมอยู่ลดจำนวนลง
        
        M(Medication)
        
        ผู้ใหญ่ได้รับยากลับบ้าน
        Paracetamol (500) 1 TAB รับประทานครั้งละ 1 ครั้ง เม็ด ทุก 6 ชั่วโมงเวลามีปวดหรือมีไข้
        สรรพคุณ : แก้ปวดลดไข้
        
        Natural TAB รับประทานครั้งละ 1 เม็ด วันละ 1 ครั้ง หลังอาหารเช้า
        สรรพคุณ : ยาบำรุงประกอบด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่างๆที่จำเป็นกับหญิงตั้งครรภ์ ก่อน หลัง คลอดและระหว่างให้นมบุตร
        
        Ibuprofen (400) รับประทานครั้งละ 1 เม็ด 3 ครั้งหลังอาหารเช้า กลางวัน เย็น
        สรรพคุณ : ลดปวด
        
        D (Diagnosis)
        
        แนะนำการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา 6 เดือน
        เนื่องจาก น้ำนมมารดามีสารอาหารที่ครบถ้วนที่สุด
        ในกาส่งเสริมการเจริญเติบโตของทารก
        
        การดูแลความสะอาดและการดูแผลการรักษาความสะอาดร่างกายควรตัดเล็บให้สั้นและมารดาควรอาบน้ำ วันละ 2 ครั้ง สระผมได้ตามปกติ ทำความสะอาดด้วยสบู่และน้ำสะอาด โดยล้างทุกครั้งหลังขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระล้างจากหัวหน่าวไปทางทวารหนัก ไม่ล้างย้อนขึ้นมา ซับให้แห้งเปลื่ยนผ้าอนามัยทุก 3-4 ชั่วโมง ถ้าหากเต็มแผ่นแล้ว ควรเปลื่ยนได้เลยควรดูแลไม่ให้แผลผ่าตัดเปียกน้ำเนื่องจากอาจทำให้มีการติดเชื้อได้ และหากพบอาการผิดปกติควรพบแพทย์
        
        อาหาร
        อาหารของหญิงหลังคลอดที่ให้นมบุตร จำเป็นต้องได้รับพลังงานเพิ่มขึ้น 500 กิโลเคอรี่และโปรตีนเพิ่มขึ้น 20 กรัม จึงแนะนำให้ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่และเน้นอาหารประเภทเนื้อสัตว์ นม ไข่ ผัก ควรรับประทานคาร์โบไฮเดรตประเภทเชิงซ้อนเช่น ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ เนื่องจากแม่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ และ งดเครื่องดื่มและแอลกลอฮอล์ แนะนำการดื่มน้ำมากๆ ประมาณ 2,000มล/วัน
        
        การดูแลภาวะคัดตึงเต้านม
        1.การประคบร้อน เพื่อให้เส้นเลือดขยายการไหลเวียนของเลือดและน้ำเหลืองดีขึ้น โดยใช้ผ้าประคบใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นจัดบิดให้หมาดประคบเต้านมประมาณ 5-10 นาที ประคบด้วยถุงถั่วเขียว ถุงข้าวเหนียวร้อนห่อผ้าขาวบางแล้วนำมาประคบเต้านมเป็นจุดๆจุดละประมาณ 1 นาที จนรอบเต้านมประมาณ 3-5 นาที รอบแล้วค่อยสลับไปทำอีกข้างหนึ่ง
        2.กระตุ้นให้ทารกดูดนมอย่างถูกวิธี ดูดบ่อยๆทุก 2-3 ชั่วโมงเพื่อกระตุ้นการสร้างน้ำนมให้มาเร็วขึ้น
        
        การมีเพศสัมพันธ์
        ควรงดในระยะหลังคลอดอย่างน้อย 6 สัปดาห์ เพราะโพรงมดลูกยังมีแผล อาจเสี่ยงติดเชื้อได้
        
        เมื่อกลับบ้านมารดา ควร Social distancing
        กับบุคคลในบ้านเพื่อป้องกัน โควิด -19 โดยสวมแมส เว้นระยะห่าง ล้างมือบ่อยๆ ขณะให้นมลูกควรใส่แมส และตรวจ ATK อีกครั้งเมื่อครบ 1 สัปดาห์
- - - - น้ำหนักก่อนตั้งครรภ์ 61kg. ส่วนสูง 155cm. BMI 25.39 kg./m2 น้ำหนักปัจจุบัน 81 kg. BMI 33.71 kg./m2 Total weight gain 20 kg.
    - - หญิงหลังคลอดอายุ 40 ปี
        G3P2-0-0-2