Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลมารดาทารกและ การผดุงครรภ์ 2 ( MATERNAL AND NEWBORN NURSING AND…
การพยาบาลมารดาทารกและ
การผดุงครรภ์ 2
( MATERNAL AND NEWBORN NURSING
AND MIDWIFERY II )
มดลูกกลับสู่สภาพปกติช้า (SUBINVOLUTION)เป็นภาวะที่กระบวนการกลับคืนสู่สภาพเดิมของมดลูกใช้เวลานานหรือกระบวนการนั้นหยุดไปก่อนที่มดลูกจะกลับสู่สภาพเดิมอย่างสมบูรณ์
สาเหตุ
1.มีภาวะที่ทำให้การหดรัดตัวของมดลูกไม่ดี
2.ผ่าตัดทารกออกทางหน้าท้อง
3.ทารกไม่ได้ดูดนมมารดา
4.มีการติดเชื้อของมดลูก/เยื่อบุมดลูกอักเสบ
5.มดลูกคว่ำหน้า/คว่ำหลังมาก
6.เคยตกเลือด
7.ไม่ออกกำลังกายหลังคลอด
8.ได้รับยาสลบก่อนคลอด
อาการและอาการแสดง
1.น้ำคาวปลามากกว่าปกติ/ออกนานมากกว่า 2 สป. น้ำคาวปลาเป็นสีแดงมีกลิ่นเหม็น
2.มดลูกนุ่มใหญ่กว่าปกติ
3.ระดับยอดมดลูกไม่ลดลง/หลัง 2 สป. ยังคลำพบบริเวณหน้าท้อง
4.ปวดมดลูก กดเจ็บ ปวดหลัง/ปวดหน่วงท้องน้อย
การป้องกัน
ทำคลอดรกอย่างถูกวิธี ตรวจรก
อย่างละเอียด
2.กระตุ้นให้ลูกนั่งบนเตียง/เดินภายหลังพักฟื้น 2 ชม./มีความพร้อม
3.จัดท่านอนตะแคงกึ่งคว่ำ/นอนคว่ำ
4.แนะนำไม่ให้กลั้นปัสสาวะ
5.กระตุ้น/ส่งเสริมให้เลี้ยงทารกด้วยนมมารดา
เต้านมอักเสบ(MASTITIS)
เป้นการติดเชื้อที่เกิดขึ้นกับเต้านมในระยะให้นมทารก พบบ่อยในช่วง 2-4 สป. หลังคลอด/ตลอดระยะเวลาให้นมทารก
สาเหตุ
เชื้อ staphylococcus aureus มากที่สุด - ท่อน้ำอุดตัน - การดูดนมที่ไม่ถูกต้อง
เต้านมคัดตึง น้ำนมไหลน้อย
ทารกไม่ดูดนม
มีปัญหาการให้นมทารกไม่ได้
สวมเสื้อชั้นในรัดแน่นเกินไป
มารดามีปัญหาด้านสุขภาพ
สิ่งแปลกปลอมบริเวณเต้านม เช่น เจาะหัวนม
อาการและอาการแสดง
1.อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ครั่นเนื้อครั่นตัว 2.ไข้สูง มากกว่า 38 องศา
3.หนาวสั่น ปวดศรีษะ รู้สึกไม่สุขสบาย
4.เจ้านมบวม แดง ร้อน กดเจ็บ ต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้บวมโต
การป้องกัน
1.แนะนำมารดาเรื่องการให้ทารกดูดนมอย่างถูกวิธี การนำหัวนมออกจากปากทารกหลังการให้นม
2.ให้ทารกดูดนมจนเกลี้ยงเต้า
3.ถ้าหัวนมแดง มีรอยถลอก ให้บีบน้ำนมทาบรฺเวณหัวนม
4.สวมเสื้อยกทรงที่มีขนาดพอเหมาะ
5.ถ้ามีไข้สูง ปวด คัดตึงเต้านมมาก ให้รายงานแพทย์
การรักษา
1.ให้ antibiotic ติดต่อกัน 10 วัน ถ้าหัวนมเริ่มแตกจะได้ผลดีใน 24-48 ชม.
2.ให้ยาแก้ปวด Ibuprofen / Paracetamol
ดูแลให้เต้านมว่าง
เต้านมเป็นฝี (BREAST ABSCESS)เป็นภาวะแทรกซ้อนจากการอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อภายในเต้านม ทำให้เกิดหนองและกลายเป็นฝีขึ้น
สาเหตุ
เกิดจากเต้านมอักเสบที่ไม่ได้รับการรักษา
อาการ
คลำได้เป็นก้อนนิ่ม บวมแดงชัดเจน ปวดมาก - น้ำนมน้อย
ปวดศรีษะ
คลื่นไส้ อาเจียน
มีลักษณะอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่
เหนื่อยล้า อ่อนเพลีย
น้ำหนองอาจไหลออกมาจากเต้านม
การรักษา
1.รักษาด้วย antibiotics
2.กรณีที่มีหนอง อาจต้องเปิดแผลกว้างเพื่อระบายให้หนองไหลสะดวก
3.ให้ยาบรรเทาอาการปวด เช่น Ibuprofen
Acetaminophen
การพยาบาล
1.ในรายที่แพทย์เปิดแผลเพื่อระบายหนองออก ให้ทำความสะอาดแผลวันละ 2 ครั้ง
2.หลังระบายหนองออก ให้บับน้ำนมออกทุก 3 ชม.
3.ให้ลูกดูดนมข้างที่ไม่เป็นฝี
อารมณ์เศร้าหลังคลอด (POSTPARTUM BLUES)เกิดจากการเปลี่ยนแปลงด้านอารมณ์ของมารดาหลังคลอดมักเกิดขึ้นชั่วคราว ช่วง 2-3 วันหลังคลอดไม่ควรเป็นนานเกิน 10-14 วัน
สาเหตุ
ยังไม่ทราบแน่ชัด อาจเกิดจากการลดระดับของฮอร ์โมน Estrogen,Progesterone, Gonadotropin
อาการและอาการแสดง
1.อารมณ์เปลี่ยนแปลงเร็ว
2.มีความรู้สึกอยากร้องไห้
3.เบื่ออาหาร
4.นอนไม่หลับ
5.รู้สึกไม่สุขสบาย
6.ตื่นเต้นง่าย หรือรู้สึกไวต่อการกระตุ้น
การรักษา
1.ให้การยอมรับต่ออาการที่เกิดขึ้นแพทย์อาจให้ยาคลายเครียด หรือยานอนหลับ
2.ให้ความมั่นใจมารดาว่าสามารถดูแลตนเองกับทารกได้
3.ให้ความหวัง ทำจิตบำบัด
ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด (POSTPARTUM DEPRESSION)เป็นความผิดปกติด้านจิตใจของมารดาหลังคลอด
สาเหตุุ
1.ความตึงเครียดด้านร่างกาย
2.ความตึงเครียดด้านจิตใจ
3.ความตึงเครียดด้านสังคม
อาการและอาการแสดง
1.นอนไม่หลับ พักผ่อนไม่เพียงพอ 2.ร้องไห้โดยไม่ทราบสาเหตุและไม่สามารถควบคุมได้
3.เบื่ออาหาร
4.อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
5.มองตนเองว่าไร้ค่า มีความรู้สึกที่ไม่ดีต่ออนาคต
6.แยกตัวเอง ไม่ชอบเข้ากลุ่มหรือพูดคุยกับคนอื่น
7.ไม่สนใจดูแลตนเอง
8.โทษคนอื่นๆรู้สึกไม่เป็นมิตรกับใคร
9.รู้สึกว่าไม่สามารถควบคุมตนเองได้ และคิดว่าตนเองล้มเหลว
10.มีปัญหาในการสร้างปฏิสัมพันธ์กับทารก
11.รู้สึกว่าตนเองทำหน้าที่แม่ได้ไม่ดีพอ
การรักษา
1.การใช้ยาในการรักษา Tricyclics antidepressants
และ Selective serotonin
2.การรักษาโดยใช้จิตบำบัด(Psychotherapy)
3.การรักษาด้านจิตสังคม(Psychosocial)
โรคจิตหลังคลอด (POSTPARTUM PSYCHOSIS) เป็นภาวะผิดปกติทางด้านจิตใจที่มีอาการรุนแรงกว่าภาวะซึมเศร้าเกิดภายใน 1-3 เดือนแรง
สาเหตุ
สัมพันธภาพระหว่างสามี-ภรรยา
ไม่ดี
2.ระบบสนับสนุนทางสังคมมีน้อย
3.มีอาการแสดงตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์ครอบครัวมีประวัติความผิดปกติทางจิตแบบBipolar disorder
4.มีเหตุการณ์รุนแรงเกิดขึ้นเฉียบพลัน
5.มีบุคลิกภาพย้ำคิดย้ำทำ
6.สมาชิกในครอบครัวมีปัญหาความผิดปกติด้านอารมณ์(Mood disorder)
อาการแสดง
อาการนำ 2-3 วันหลังคลอด จะนอนไม่หลับ ฝันร้าย บุคลิกภาพเปลี่ยน
2.อาการโรคจิต ซึมเศร้า mania
การรักษา
1.รักษาด้วยยา
2.ช็อกด้วยกระแสไฟฟ้า
3.ให้การสนับสนุนทางสังคม
4.ทำจิตบำบัด