Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่ 4 การจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรเพื่อการส่งเสริมและพัฒนาการเ…
หน่วยที่ 4 การจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรเพื่อการส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร
4.1 แนวคิดเกี่ยวกับการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร
4.1.2 ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร
ปัจจัยภายในที่เกี่ยวข้อง
1 ตัวเกษตรกรและครอบครัว
2 ลักษณะของระบบเกษตรหรือระบบฟาร์ม
ปัจจัยภายนอกที่เกี่ยวข้อง
3 แรงขับทางด้านเศรษฐกิจ
4 แรงขับทางด้านสิ่งแวดล้อม
2 แรงขับทางด้านการเมือง
5 แรงขับทางด้านเทคโนโลยี
1 แรงขับทางด้านสังคม
4.1.3 แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร
1 แนวความคิดเรื่องการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรในมิติของการอนุรักษ์ประกอบด้วยแนวความคิดเรื่องหลักการอนุรักษ์และวิธีการอนุรักษ์กับการจัดการทรัพยากร
1 แนวความคิดเรื่องหลักการอนุรักษ์และวิธีการอนุรักษ์
เกษม จันทร์แก้วได้ให้ข้อสังเกตว่าการจัดการทรัพยากรจะต้องยึดหลักการอนุรักษ์วิทยาได้แก่
2 การประหยัดของที่หายากและของที่กำลังจะสูญพันธุ์
3 การปรับปรุงซ่อมแซมสิ่งที่เสื่อมโทรมให้คืนสภาพก่อนนำไปใช้
1 การใช้ทรัพยากรจะต้องเป็นไปอย่างสมเหตุสมผล
ราตรี พาราและสวัสดิ์ โนนสูง วิธีการอนุรักษ์ดังนี้
2 การบูรณะฟื้นฟู
3 การลดปริมาณของเสียโดยยึดหลัก 8r 3.1 rethink คิดก่อนใช้ 3.2 รียูสใช้อีก 3.3 Reduce ลดใช้ 3.4 Repair ซ่อมใช้ 3.5 รีไซเคิลเวียนใช้ 3.6 วิธีทำใช้ 3.7 วิเคราะห์เบอร์ใช้ใหม่ 3.8 V7 เลิกใช้
1 การถนอมและรักษา
4 การเพิ่มประสิทธิภาพการใช้งาน
5 การนำสิ่งอื่นมาใช้ทดแทน
6 ค้นหาสำรวจแหล่งทรัพยากรเพิ่มเติม
7 การประดิษฐ์ของเทียมขึ้นมาใช้
2 แนวความคิดเรื่องการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรในมิติของการผลิต
2.1 แนวความคิดเรื่องภูมิปัญญาชาวบ้านและวัฒนธรรมชุมชนกับการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร
2.2 แนวคิดเรื่องสิทธิและกรรมสิทธิ์การจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร
2.2.1 การมองระบบการจัดการทรัพยากรว่าเป็นส่วนหนึ่งของระบบกรรมสิทธิ์ของรัฐ
2.2.2 การมองระบบการจัดการทรัพยากรว่าเป็นส่วนหนึ่งของระบบกรรมสิทธิ์ร่วมของชุมชน
2.3 แนวความคิดเรื่องระบบการผลิตและระบบการเกษตรที่มีต่อระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพกับการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร
2.3.2 เกษตรอินทรีย์
2.3.3 เกษตรผสมผสาน
2.3.1 เกษตรกรรมธรรมชาติ โดยนำแนวคิดมาจากมาซาโนบุฟูกูโอกะซึ่งมีลักษณะเด่น 4 ประการ
3 ไม่มีการกำจัดศัตรูพืช
4ไม่ใช้สารเคมี
2 ละเว้นการใส่ปุ๋ย
1 ไม่มีการไถพรวน
2.3.4 วนเกษตร
2.3.5 เกษตรทฤษฎีใหม่
4.1.1 ความหมายและความสำคัญของการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร
1 ความหมายของทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรหรือทรัพยากรในระบบเกษตร
2 ความหมายของทรัพยากรธรรมชาติ และการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากร ธรรมชาติ เป็นส่วนหนึ่งของสิ่งแวดล้อม การจัดการทรัพยากรธรรมชาติเป็นการดำเนินการอย่างมีประสิทธิภาพและชาญฉลาดในการนำเอาทรัพยากรธรรมชาติมาใช้เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดและเป็นธรรมต่อมวลมนุษย์และสิ่งแวดล้อมโดยคำนึงถึงความสมดุลของระบบนิเวศเพื่อให้มนุษย์มีทรัพยากรใช้อย่างยั่งยืนต่อเนื่องตลอดไป
3 ความหมายของการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร คือ การจัดการทางด้านทรัพยากรธรรมชาติทรัพยากรมนุษย์และทรัพยากรที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการดำเนินการทางการเกษตรได้แก่การจัดการทรัพยากรดินและที่ดินการจัดการทรัพยากรน้ำภูมิอากาศและการจัดการการเกษตรการจัดการปัจจัยการผลิตเพื่อการผลิตพืชและสัตว์การจัดการการเงินและทรัพยากรมนุษย์เพื่อการเกษตรและการจัดการมลพิษและสิ่งแวดล้อมทางการเกษตรเพื่อให้มีอาหารเพียงพอกับความต้องการเพื่อรักษาและอนุรักษ์ทรัพยากรให้คงอยู่และเพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมหรือมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด
ความสำคัญของการจัดการทรัพยากรการเกษตร นานาชาติให้ความสนใจต่อปัญหาสิ่งแวดล้อมและการพัฒนามากขึ้น การพัฒนาที่ยั่งยืนคือรูปแบบของการพัฒนาที่ตอบสนองต่อความต้องการของคนในรุ่นปัจจุบันโดยไม่ทำให้คนรุ่นต่อไปในอนาคตต้องประนีประนอมยอมลดทอนความสามารถในการที่จะตอบสนองความต้องการของตนเองแนวคิดสำคัญของงานเหล่านี้ 6 ประการ
3 การพัฒนาจะต้องไม่ก่อให้เกิดความเสียหายรุนแรงด้านสิ่งแวดล้อม
4 การพัฒนาควรวางอยู่บนหลักการว่าด้วยการมีสุขภาพอนามัยที่ดีการใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมการมีอาหารที่เพียงพอแก่การบริโภค
2 เน้นการพัฒนาแบบพึ่งพาตนเองภายใต้ความจำกัดทางสภาพแวดล้อม
5 การพัฒนาควรวางอยู่บนหลักที่ว่าด้วยการส่งเสริมการริเริ่มของประชาชน
1 ต้องช่วยกลุ่มคนที่ยากจนที่สุด เพราะ เขาจะไม่มีทางออกอื่นได้เหลืออยู่นอกจากการทำลายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
6 มนุษยชาติคือศูนย์กลางและหัวใจของการพัฒนา agenda 21 ถือเป็นแผนปฏิบัติการของโลกในศตวรรษที่ 21 ที่ทำให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนในด้านสังคมเศรษฐกิจและทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
2 มิติด้านสังคม
3 มิติด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
1 มิติด้านเศรษฐกิจ
1 ทรัพยากรธรรมชาติ 2 ทรัพยากรมนุษย์ 3 ทรัพยากรที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อใช้ในการดำเนินการผลิตทางการเกษตร ทรัพยากรการเกษตรหมายถึงสิ่งที่มนุษย์นำมาใช้ประโยชน์เพื่อการเกษตรโดยสามารถจำแนกทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรหรือทรัพยากรในระบบการเกษตรได้ 3 กลุ่ม
1.2 ทรัพยากรทางชีวภาพ
1.3 ทรัพยากรทางเศรษฐศาสตร์สังคม
1.1 ทรัพยากรทางกายภาพ
นอกจากนี้ยังมีทรัพยากรที่มีลักษณะร่วมระหว่างทรัพยากรต่างๆ
2 ทรัพยากรที่มีลักษณะร่วมระหว่างทรัพยากรด้านกายภาพและเศรษฐสังคมเช่นเชื้อเพลิงพลังงานและปุ๋ยเป็นต้น
3 ทรัพยากรที่มีลักษณะร่วมระหว่างทรัพยากรด้านเศรษฐกิจสังคมและชีวภาพเช่นพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์ต่างๆและแรงงานเป็นต้น
1 ทรัพยากรที่มีลักษณะร่วมทั้ง 3 ด้าน คือกายภาพชีวภาพและเศรษฐกิจสังคมได้แก่ปุ๋ยชีวภาพ
4 ทรัพยากรที่มีลักษณะร่วมระหว่างทรัพยากรชีวภาพและกายภาพเช่นอินทรียวัตถุเป็นต้น
4.2 การมีส่วนร่วมของชุมชนในการบริหารจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรเพื่อความยั่งยืน
4.2.2 ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง การส่งเสริมให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรเพื่อความยั่งยืน
ปัจจัยภายในชุมชน คือผู้นำชุมชนสมาชิกชุมชนและความเข้มแข็งของชุมชน
ปัจจัยภายนอกชุมชน
1 งบประมาณสนับสนุน
2 การสนับสนุนข้อมูลข่าวสารทางวิชาการ
4.2.3 แนวทางการส่งเสริมให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรเพื่อความยั่งยืน
1 สนับสนุนให้ชุมชนจัดการทรัพยากรของตนเอง
2 การจัดการทรัพยากรโดยชุมชนภายใต้การสนับสนุนของรัฐ
4.2.1 แนวคิดเกี่ยวกับการส่งเสริมให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรเพื่อความยั่งยืน
4.2.1 แนวคิดการมีส่วนร่วมกันสร้างองค์กรชาวบ้านไตรภาคีและพหุภาคีกับการจัดการทรัพยากร
2 แนวคิดการสร้างองค์กรชาวบ้าน
3 แนวคิดไตรภาคี/พหุภาคี
1 แนวคิดการมีส่วนร่วม
4.3 แนวทางการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรอย่างยั่งยืน
4.3.2 การส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรใช้ทรัพยากรการผลิตอย่างเหมาะสมและยั่งยืน
ทิศทางการเกษตรของไทยในอนาคต
4 การแปรรูปวัตถุดิบในลำดับชั้นที่สูงขึ้น
5 การปรับเปลี่ยนรูปแบบการผลิตและกระบวนทัศน์
3 การปรับเปลี่ยนทิศทางการผลิตทางการเกษตร
6 การบูรณาการองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และภูมิปัญญาชาวบ้านในการผลิตและการตลาด
2 ความต้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป
7 ความแตกต่างของเกษตรกร
1 การปรับตัวต่อกระแสโลกาภิวัตน์
การส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรใช้ทรัพยากรการผลิตอย่างเหมาะสมและยั่งยืน ตามแนวคิดระบบการเกษตรและระบบการเกษตรแบบบูรณาการ
1 ความสำคัญของการนำแนวทางของระบบการเกษตรเชิงบูรณาการมาประยุกต์ใช้ในการผลิตทางการเกษตร
1 ความสำคัญต่อตัวเกษตรกร
2 ความสำคัญต่อระบบการเกษตรหรือระบบฟาร์ม
3 ความสำคัญต่อสังคม
2 การนำแนวคิดของระบบการเกษตรเชิงบูรณาการมาประยุกต์ใช้ในการผลิตทางการเกษตรการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรใช้ทรัพยากรการผลิตอย่างเหมาะสมและยั่งยืน
1 ประสิทธิภาพการผลิต
2 ความมั่นคงในการผลิต
3 ความต่อเนื่อง อินทรีย์
4 เอกลักษณ์ความกลมกลืนทางสังคม
3 แนวทางของระบบการเกษตรเชิงบูรณาการเพื่อการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรใช้ทรัพยากรการผลิตอย่างเหมาะสมและยั่งยืน
3 ป่าไม้
4 ปุ๋ยอินทรีย์
2 การผลิตพืช
5 การหมักย่อยสลายของสาร
1 องค์ประกอบทางด้านศาสตร์
4.3.3 การเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ
การเตรียมความพร้อมในระดับครัวเรือน
3 การให้ความสำคัญกับความหลากหลายทางชีวภาพในระบบการเกษตร
4 การรักษาความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรต่างๆพื้นที่และระบบการผลิตพืช
2 การเพิ่มประสิทธิภาพของพื้นที่ปลูกพืชโดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้ระบบการปลูกพืชหรือระบบการปลูกพืชที่ผสมผสานกับการเลี้ยงสัตว์
5 การลดระดับการใช้สารเคมีในการเกษตร
1 การรักษาระดับของสภาพแวดล้อมให้เอื้ออำนวยต่อการผลิตพืชโดยเฉพาะดินน้ำป่าไม้
การเตรียมความพร้อมในระดับชุมชน
3 การเคารพและปฏิบัติตามกฎระเบียบที่ชุมชนกำหนด
4 คนในชุมชนต้องรู้จักดูแลรักษาการเก็บของป่าและทรัพยากรต่างๆอย่างถูกวิธี
2 การมีกฎระเบียบการดูแลรักษาทรัพยากรที่เป็นธรรมและช่วยให้คนในชุมชนให้การยอมรับ
5 มีการตรวจตราป้องกันรักษาร่วมกัน
1 การทำความเข้าใจสร้างความตระหนักกับคนในชุมชนให้เข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆ
6 มีคณะกรรมการและแบ่งบทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบในเรื่องต่างๆให้ชัดเจน
7 แผนการดำเนินการต่างๆที่ชัดเจนและสอดคล้องกับความต้องการของชุมชนแต่ต้องมีการทบทวนปรับปรุงกฎระเบียบแบบแผนการดำเนินงานในการ จัดการทรัพยากร
การเตรียมความพร้อมในระดับเครือข่ายหรือประเทศ
3 กิจกรรมของเครือข่ายต้องก่อให้เกิดประโยชน์ต่อสมาชิกส่วนรวมและสิ่งแวดล้อม
4 การเชื่อมโยงระหว่างเครือข่ายกระทำภายใต้โครงสร้างความสัมพันธ์อย่างชัดเจนหรืออาจเป็นการรวมกันอย่างหลวมหลวมเฉพาะกิจกรรมที่จำเป็น
2 การกำหนดกิจกรรมการดำเนินงานร่วมกันระหว่างสมาชิกเครือข่าย
5 การกำหนดผู้แทนหรือคณะทำงานเครือข่าย
1 การสร้างความร่วมมือและประสานความร่วมมือกับชุมชนอื่นนักวิชาการหน่วยงานของรัฐและเอกชนในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ
6 การขยายเครือข่ายและสร้างความเข้าใจกับประชาชน
4.3.1 การส่งเสริมและพัฒนาทรัพยากรการเกษตรและโครงสร้างพื้นฐานการเกษตรอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน
ยุทธศาสตร์พัฒนาทรัพยากรการเกษตรอย่างมีประสิทธิภาพสมดุลและยั่งยืนตามแผนพัฒนาการเกษตรพ.ศ 2555 ถึง 2559 ในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 11 โดยมีแนวทางการพัฒนาตามยุทธศาสตร์ 5 แนวทาง
3 สนับสนุนและผลักดันให้เกษตรกรมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรการเกษตร
4 เตรียมความพร้อมรองรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและวางระบบการป้องกันและบรรเทาปัญหา ภัยธรรมชาติ
2 ส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรใช้ทรัพยากรการผลิตอย่างเหมาะสมและยั่งยืน
5 พัฒนากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการทรัพยากรการเกษตรให้เหมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ์
1 ส่งเสริมและพัฒนาทรัพยากรการเกษตรและโครงสร้างพื้นฐานการเกษตรอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน