4.GAIA: Jesus eta bere garaiko gizartea

4.1-Palestina Jesusen garaian:

Zazpi administraziotan banatu zen Palestina:

Galilea

Trakonitida

Judea

Dekapolis

Samaria

Perea

Idumea

Jesus jaio zenean, Palestina Inperio erromatarren probintzia zen.

Betebeharrak:

Salmenten beharreko % ordaindu

Ezin zuten heriotza zigorrik eman Erromaren baimenik gabe

Zergak ordaindu behar zituzten

Onurak:

Erromatarren administrazio-antolakuntzak

Erromatarren estruktura gozatu

Palestinarrek Erromako komunikabide-sarearen onurak jaso

4.2- Palestinaren antolakuntza politikoa:

Jesusen bizitzarekin zerbaiten zerikusia izan zuten 3 izen:

Pontzio Pilato:

Biltzar nagusia edo Sanedrina:

Herodes l.a handia:

37 urte iraun zituen erregetzan

Erresumako mugak zaindu behar zituen, horrek politika-abileziaz jokatzeko aukera ematen zion.

Hil zenean bere hiru semeen artean banatu zuen erresuma.

63 urte iraun zituen gobernari erromatar bezala.

Berak egin behar zuena Palestinako 7 administrazioak kontrolatzea zen

Erromak ezartzen zituen zergak kobratzea eta heriotza-epaiak baimentzea.

Juduen aginte organo berezia zen.

Erromatarrak boteretsuak ziren

Adibidez, Biltzar Nagusiak, esate baterako, norbaiti heriotza-zigorra ematen bazion

Biltzar nagusia hiru motako 71 kidek osatzen zuten

Apaiz nagusia eta apaizak

Lege-Maisuak

Zaharrak

4.3- Palestinaren gizarte-eta erlijio-egituraketa:

4.4-Jesusen garaiko erlijio-erakundeak:

4.5-Israelgo erlijio-giroa:

Talde erlijiosoak:

Saduzeoak

Zeloteak

Fariseoak

Esenioak

Apaizak

Baptistak

Apaiz nagusiak eta apaizburuak

Helenistak

K.a. I. mendeko gizarte-talde juduak

Goi-mailako klasea:

Erdi-mailako klasea

Behe-mailako klasea

Gaixoak

Behartsuak

Abeltzainak

Esklaboak

Arrantzaleak

Lur-gabe handiak

Merkatari abesbatzak

Erromatar-buruak

Zerga-biltzaileen buruak

Apaiz-nagusiak

Zerga-biltzaileak

Lege-maisuak

Artisauak

Apaizak

Legenardunak

Nekazariak

Fariseoak:

Herria:

Baptistas:

Zeloteak:

Apaizak:

Esenioak:

Erromatarrak:

Mesias asko itxaron zuten: profeta, apaiza...

Beldurra zuten mesias bat agertzeari

Ez zuten Mesias itxaroten

Espero zuten herria benetazko erlijiora itzuliko zuen profeta.

Ziur zeuden jendea hamar aginduak betetzen bazuen, mesias agertuko zela.

Mesias nahi zuten erromatarreengandik herria askatzeko eta zuzentasuna ipintzeko.

Mesias nahi zuten herria erromatarren menpetatik askatzeko eta guztiei erlijio judua irakasteko

Erakundeak

Legea

Egunero irakurtzen zen bere hitza baina gehiago larunbatetan

Jaunaren hitza zen juduen bizibidea zuzentzen zuena

Jerusalemeko templua

Bibliaren edukia irakasten zen eta salmoak abestu

Behartsuei janaria eta dirua banatzen zuten

Lekurik garrantzitsuena

Munduko Judu guztiek gutxienez joaten ziren 1 aldiz urtero

Sinagoga

Hiru aldiz bildu egunero

Gizon helduen topagunea

Arratsaldean

Han herriaren arazo nagusienak eztabaidatu

Egunaren amaieran

Goizean

Jaiak

Garrantzitsuenak

Mendekoste

Baskoa

Etxola-jaia

Prozesio bat egin Siloe iturriraino

Iraila edo urriaren 15-21ean ospatu

Zergaitik?

Jaiaren bitartean etxolak jaso

Jainkoari eskertu uztan bildutako fruituengatik

Israeldarrek basamortuan egin zuten egonaldia oroitu

Bazkotik 50 egunera ospatu

Maiatzan ospatu

Zergaitik?

Sinai mendian egindako legea jainkoa bere herriarekin

Jan ospatzeko

Zegaitik?

Martxo/apirilaren 14an

Egiptoko irteera eta basamortuko zeharkaldia ospatu

Abere-taldeak eramateko aroari hasiera eman

Jainkoari abere-taldetzat babesa eskatu

Barazki garratzak

Salmoak eta abestiak abestu

Bildotz bat familiako

Legamirik gabeko ogia

Ardoa