Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิทยาของระบบสืบพันธุ์, นางสาวกชกร ผ่องแก้ว รหัสนักศึกษา…
พยาธิสรีรวิทยาของระบบสืบพันธุ์
ความผิดปกติของ Epididymis
Hydrocele
เป็นความผิดปกติเนื่องจากการคั่งของน้ำใน tunica vaginalis
Epididymis
ส่วนใหญ่มักเกิดจากเชื้อโรคหนองในผลตามมาคือการอุดกั้นทางเดินของ sperm ทำให้เป็นหมันได้
Varicocele
เป็นกลุ่มของหลอดเลือดดำของอัณฑะ เกิดจากการพองตัว พบอัณฑะข้างหนึ่งโต ไม่มีอันตรายร้ายแรง แต่อาจทำให้มีลูกยาก
สาเหตุเกิดจากการเสื่อมของลิ้นในหลอดเลือดดำ เมื่อเลือดดำกลับเข้าสู่หัวใจได้น้อย เลือดจึงคั่ง ส่งผลให้หลอดเลือดโป่งพอง
Cryptorchidism
เป็นภาวะที่ Testis ไม่เคลื่อนลงมาใน scrootal sac
พบว่า Testis มี atrophy ทำให้เป็นหมันนอกจากนั้นยังมีโอกาสเป็นมะเร็งของอัฯฑะได้สูงกว้าคนปกติ
Acute orchitis
สาเหตุ เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เด็ก gram-negative bacilli ผู้ใหญ่ Chlamydia trachomatis และ Neisseria gonorrhoeae ผู้สูงอายุ E.coli และ Pseudomonas spp.
พยาธิสภาพ พบลูกอัณฑะ บวมโต มีเลือดคั่ง ในกรณีอักเสบรุนแรง ทำให้เกิดเป็นหนองฝี
CA Testis
seminoma พบในผู้ใหญ่ ไวต่อรังสี
Yolk sac tumor พบในเด็กเล็ก พบ alpha fetoprotein สูง
โรคหรือความผิดปกติที่เกี่ยวกับการตั้งครรภ์และการคลอด
Ectopic pregnancy
ภาวะที่มีการตั้งครรภ์ผิดตำแหน่ง
มีการขัดขวางทางเดินของ Ovum
Hypertensive disorders in pregnancy
เป็นภาวะที่มีความดันโลหิตสูงในระหว่างการตั้งครรภ์
มักมีอาการบวม อาจมีไข่ขาวในปัสสาวะ
ก้อนและเนื้องอก
โรคมะเร็งปากมดลูก (Cancer of cervix)
ติดต่อจากการสัมผัสส่วนใหญ่ทางเพศสัมพันธุ์
ทำให้มีรอยถลอกของผิวหรือเยื่อบุและเชื้อไวรัสจะเข้าไปที่ปากมดลูก
เกิดจากเชื้อไวรัส HPV
Stage of CA Cervix
stage II จากปากมดลูกไปที่ตัวมดลูก 60
stage III ผนังเชิงกราน 20-30
stage I อยู่เฉพาะที่ปากมดลูก 80
stage IV กระจายทั่วร่างกาย 5-10
Uterus
Leiomyoma
เจริญเร็วถ้ามีเอสโตรเจนกระตุ้น
จะเล็กลงเมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน
เป็นก้อนมีของเขตชัดเจน เกิดขึ้นในตำแหน่งที่มีกล้ามเนื้อเรียบอยู่
Molar pregnancy (Hydatidiform mole)
เกิดจากความผิดปกติของรก Chorionic villi ของรกจะบวม เห็นเป็นถุงน้ำใส จำนวนมาก ขนาดต่างกัน
สาเหตุ ความผิดปกติหลังการผสมไข่อสุจิ ทำให้เหลือแต่โครโมโซมของอสุจิ ไม่มีตัวอ่อน มีเลือดออกและแท้งในที่สุด
Endometriosis
มีอาการปวดท้องมากเวลามีประจำเดือน
อาจเกิดการดึงรั้งของพังผืดทำให้เป็นหมัน
ภาวะที่่เยื่อบุโพรงมดลูกอยู่ผิดที่
ความผิดปกติของ Urethra
Urethritis
การบาดเจ็บ อักเสบ บวม ของเซลล์เยื่อเมือกบุท่อปัสสาวะ
พบบ่อยสุด คือ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธุ์ แบ่งเป็น 2 ชนิด
โรคหนองใน
เชื้อที่ไม่ใช่หนองใน เช่น โรคเริม หนองในเทียม
การติดเชื้อที่ไม่ใช่จากเพศสัมพันธุ์ เช่น E.coli,Staphylococcus, Pseudoomonas ติดต่อผ่านทางลำไส้หรือทางไตหรือกระเพาะอาหาร
Urethral stricture
เกิดเนื้อเยื่อพังผืดในท่อปัสสาวะหรืออยู่โดยรอบท่อปัสสาวะ ทำให้เกิดการอุดตั้นของน้ำปัสสาวะ
สาหตุ อุบัติเหตุต่อท่อปัสสาวะ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธุ์ การใส่สายสวนท่อปัสสาวะ เกิดภายหลังการผ่าตัดนิ่งหรือต่อมลูกหมาก
ความผิดปกติของฮอร์โมน
Abortion
การสิ้นสุดการตั้งครรภ์ก่อนอายุครบ 20 สัปดาห์
สาเหตุ ความผิดปกติของโครโมโซมที่พบบ่อย ได้แก่ trisomy ที่ 13 16 18 มารดามีการติดเชื้อขณะตั้งครรภ์ มีความผิดปกติของการทำงานของต่อมไร้ท่อ ภาวะขาดฮอร์โมน progesterone ภาวะพร่องทางโภชนาการ การสูบบุหรี่
Spontaneous abortion
Inevitable abortion
ภาวะที่มีเลือดออกจากโพรงมดลูก และมีการเปิดขยายของปากมดลูกร่วมด้วย
complete abortion
ภาวะที่มีเลือดออกจากโพรงมดลูกและผลิตภัณฑ์ของการตั้งครรภ์ทั้งหมดหลุดออกมา
Threatened abortion
ภาวะที่มีเลือดออกจากโพรงมดลูก แต่ปากมดลูดยังปิดอยู่ สามารถตั้งครรภ์ต่อไปได้
Incomplete abortion
ภาวะที่มีเลือดและผลิตภัณฑ์ของการตั้งครรภ์ หลุดออกมาบางส่วนและปากมดลูกยังเปิดอยู่
Missed abortion
ภาวะที่ทารกเสียชีวิตอยู่ในครรภ์เป็นเวลาหลายวัน โดยที่ปากมดลูกจะยังผิดอยู่ ไม่มีผลิตภัณฑ์ของการตั้งครรภ์หลุดออกมา อาจทำให้มารดาติดเชื้อเป็นอันตรายแก่ชีวิตได้
Dysfunction uterine bleeding
เป็นภาวะเลือดออกผิดปกติจากมดลูก เกิดจากการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน
ปกติ endometrium จะมีการเปลี่ยนแปลงตามอิทธิพลของฮอร์โมน estrogen และ Progesterone ถ้าเกิดความผิดปกติเกี่ยวกับฮอร์โมน endometrium จะหนาตัวขึ้นมากจนระดับหนึ่งซึ่งเกินกำลังที่ estrogen จะช่วยเลยทำให้เยื่อบุบางส่วนหลุดลอกและมีเลือดออกกระปริบกระปรอย
อวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิง
external female genital organ
แคมใหญ่ (labia Majora) เป็นส่วนของผิวหนังที่มีก้อนไขมัน ด้านหน้าของแคมใหญ่ทั้งสองข้างจะติดกับเนินหัวหน่าว แคมใหญ่จะมีการเจริญมาเช่นเดียวกับถุงอัณฑะของเพศชาย
แคมเล็ก (labia minors) เป็นส่วนของผิวหนังที่อยู่ด้านในของแคมใหญ่และถูกแคมใหญ่ปิดทับอยู่ แคมเล็กมีต่อมไขมันมาก เพื่อช่วยให้เกิดการหล่อลื่นและป้องกันการเสียดสีขณะเกิดการร่วมเพศ
คลิทอริส (clitoris) เป็นส่วนที่ปรากฏอยู่ทางส่วนบนของแคมเล็ก มีลักษณะการเจริญเช่นเดียวกับลึงค์ของผู้ชาย คือ มีเนื้อเยื่อที่แข็งตัวได้ มีปลายประสาทมาสิ้นสุดมากจึงรับความรู้สึกต่างๆได้เร็ว
internal female genital organ
ท่อนำไข่หรือปีกมดลูก (ovulation/Fallopian tube ) บุด้วยเซลล์ที่มีขนสั้นๆ ทำหน้าที่โบกพัดไข่ที่ตกจากรังไข่ให้เข้าไปในปีกมดลูกเป็นบริเวณที่เกิดการปฏิสนธิ
มดลูก (Uterus ) ภายในเป็นโพรงสำหรับรองรับการฝังตัวของตัวอ่อนจนถึงกำหนดคลอด มีขนาดเท่าผลชมพู่ ถ้ามีไข่ตกผนังของมดลูกจะมีหลอดเลือดมาหล่อเลี้ยงจำนวนมาก
รังไข่ (ovary ) มี 2 อัน อยู่คนละข้างของมดลูก ทำหน้าที่สร้างไข่และฮอร์โมนเพศหญิง โดยปกติจะมีการตกไข่ทุกๆ 28 วัน โดยแต่ละครั้งจะตกเพียงใบเดียวจากรังไข่แต่ละข้างสลับกันทุกเดือน
ช่องคลอด (Vagina) เป็นทางผ่านของสเปิร์มเข้าไปในร่างกาย เป็นทางคลอดของทารกและเป็นทางออกของประจำเดือน
อวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย
External genital organ
องคชาต (Penis) เป็นส่วนที่ยื่นออกมาจากร่างกาย อยู่ระหว่างอัณฑะทั้ง 2 ข้าง ภายในมีท่อปัสสาวะ มีช่องเปิดสำหรับขับน้ำอสุจิและปัสสาวะออกมา
ถุงหุ้มอัณฑะ (Scrotum) ควบคุมอุณหภูมิให้พอเหมาะในการสร้างอสุจิ คือ 34 องศาเซลเซียส
Internal genital organ
หลอดนำอสุจิ (Vas deferents) เป็นทางผ่านของตัวอสุจิเข้าสู่ท่อปัสสาวะ
ต่อมสร้างน้ำเลี้ยงอสุจิ (seminal vesicle) ทำหน้าที่สร้างอาหาร เพื่อใช้หล่อเลี้ยงตัวอสุจิ ได้แก่ วิตามินซี น้ำตาลฟรุกโตสและโปรตีนโกลบูลิน
หลอดเก็บอสุจิ (Epididymis) มีลักษณะเป็นท่อเล็กๆยาวมาก ทำหน้าที่เก็บตัวอสุจิเพื่อให้แข็งแรงมากขึ้น
ต่อมลูกหมาก (Prostate gland) มีหน้าที่สร้างสารที่มีฤทธิ์เป็นเบสอ่อนๆเพื่อใช้ล้างความเป็นกรดที่ท่อปัสสาวะของเพศชายและช่องคลอดเพศหญิง
อัณฑะ (Testis) มี 2 อัน ภายในมีหลอดอสุจิ ทำหน้าที่สร้างตัวอสุจิและผลิตฮอร์โมนเพศชาย
ต่อมคาวเปอร์ (Cowper gland ) ทำหน้าที่หลั่งสารหล่อลื่นในท่อปัสสาวะ
ความผิดปกติที่พบ Prostate gland
ต่อมลูกหมากอักเสบ (Prostatitis)
ต่อมลูกหมากโต (Benign Prostate Hyperplasia)
พบในชายอายุ 50 ปีขึ้นไป
เป็นความผิดปกติที่มีการเจริญของขนาดและจำนวนของเซลล์มากกว่าปกติ มีการบีบรัดท่อปัสสาวะให้ตีบ แบน และยาว ทำให้เกิดการอุดกั้นบริเวณท่อทางเดินปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะไหลไม่สะดวก
Acute prostatitis
สาเหตุเกิดจากการติดเชื้อ ที่มาจากการอักเสบของทางเดิน ปัสสาวะส่วนปลาย หรือกระเพาะปัสสาวะ
พยาธิสภาพ ต่อมลูกหมากส่วนใหญ่มักจะโต นุ่ม และบวมน้ำ หรือมีเลือดคั่ง
อาจเป็นเฉพาะส่วนหรือทั้งต่อมมักเกิดจากเชื้อแบคทีเรียโดยเกิดร่วมกับการอักเสบของ urethra และกระเพาะปัสสาวะหรือเกิดจากการใส่เครื่องมือแพทย์
Chonic prostatitis
พบค่อนข้างบ่อย ส่วนมากพบในผู้ป่วยสูงอายุ
สาเหตุจากการติดเชื้อ ผู้ป่วย มีอาการเรื้อรัง เช่น ปวดหลังบริเวณบั้นเอว ปวดบริเวณหัวเหน้าและถ่ายปัสสาวะลำบาก
ความผิดปกติที่เป็นมาแต่กำเนิดของอวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิง
Incomplete fusion of Mullerian’s duct
ถ้าอวัยวะสืบพันธุ์พัฒนาขึ้นแบบไม่สมบูรณ์ จะเกิดความผิดปกติ
Inperforate hymen
เยื่อพรหมจารีไม่เปิด เมื่อถึงวัยมีประจำเดือน เลือดไม่มีทางออกทำให้เลือดคั่งค้างอยู่ในช่องคลอดและโพรงมดลูกต่อมาอาจคลำพบก้อนทางหน้าท้อง
Turner’s syndrome
เกิดจากการขาดโครโมโซม X 1ตัว มีการพัฒนาทางเพศหญิงน้อย ไม่มีรังไข่ ทำให้เป็นหมัน เตี้ย คอสั้น หน้าอกกว้าง ระดับสติปัญญาต่ำกว่าปกติ
Trauma
การถูกกระแทก มักพบที่บริเวณ vulva การร่วมเพศ เช่น การร่วมเพศครั้งแรกอย่างรุนแรง การคลอด เป็นต้น
การอักเสบ (Inflammation )
การอักเสบจากเชื้อรา
Candida albicans
ทำให้เกิดการอักเสบที่เยื่อบุปากช่องคลอดและช่องคลอด เยื่อบุจะมีสีแดง
Dermatophytes
ทำให้เกิดการอักเสบที่ผิวหนังบริเวณปากช่องคลอด
การอักเสบจากไวรัส
Human papilloma virus
ทำให้เกิดรอยโรค Condyloma acuminatum ได้ทั้งที่ปากช่องคลอด ช่องคลอด และปากมดลูก
มีลักษณะขรุขระคล้ายหงอนไก่
Herpes simplex virus
ติดต่อได้ทางเพศสัมพันธ์ รอยโรคเป็นตุ่มใสและแตกเป็นแผลที่บริเวณปากช่องคลอด มักเป็นๆหายๆ
การอักเสบจากปรสิต
Trichomonas vaginalis
ทำให้เกิดการอักเสบที่เยื่อบุช่องคลอด ผู้ป่วยจะมีรดูขาวเป็นเหลืองอมเขียว มีอาการคันที่บริเวณปากช่องคลอด
การอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย
Neissseria gonorrhea
ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ อาการแทรกซ้อน:เป็นฝี อาจทำให้มดลูกอักเสบ ท่อนำไข่อักเสบ
ถ้าเชื้อกระยายมากขึ้นก็จะทำให้เกิดการอักเสบของเยื่อบุอุ้งเชิงกราน หรือกระจายไปทั่วช่องท้อง หลังอักเสบมีพังผืดท่อนำไข่เกิดการตีบตันทำให้มีบุตรยาก
Syphilis
เป็นเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรคTreponema pallium ติดต่อโดยการร่วมเพศ เชื้อเข้าทางรอยถลอกหรือบาดเจ็บเล็กน้อย ช่องคลอด ปาก ทวารหนัก สามารถหายขาดได้
พยาธิกำเนิด ระยะที่1 ระยะเป็นแผล ระยะที่2 ระยะเข้าข้อออกดอก ระยะที่3 ระยะทำลาย
Chancroid หรือแผลริมอ่อน
เชื้อ Hemophilus ducreyi เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ติดต่อได้ง่ายแต่หายยาก
ทำให้เกิดแผลที่อวัยวะเพศและต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบโต หากไม่รักษาจะเป็นสาเหตุให้เกิดการติดเชื้อ HIV
Non-specific infection
เชื้ออื่นๆก็สามารถทำให้เกิดการอักเสบตามตำแหน่ง
ความผิดปกติของ Penis
Phimosis
สาเหตุที่เป็นแต่กำเนิดบริเวณที่หนังหุ้ม องคชาตคลุมอยู่จะสกปรก เป็นที่สะสม สิ่งขับถ่ายและเกิดการติดเชื้อได้ที่เกิดภายหลัง มักมีสาเหตุจากการอักเสบหรือจากความบอบช้ำของหนังหุ้มองคชาต
เป็นความผิดปกติของส่วนปลายหนังหุ้มองคชาต มีรูเปิดเล็กเกินไป ทำให้หนังหุ้มองคชาตไม่สามารถรูดกลับเข้ามาให้ผ่านพ้นส่วนหัวองคชาตได้
Venereal disease
เชื้อทำให้เกิด แบคทีเรีย เชื้อไวรัส เชื้อปรสิต เชื้อรา
เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือโรค STD
Hypospadias
เป็นปรากฏการณ์ที่รูเปิดท่อปัสสาวะมาเปิดที่ส่วนล่างขององคชาตอาจพบรูเปิดได้ที่ใดที่หนึ่ง ตลอดส่วนล่างของลำองคชาต ตั้งแต่ส่วนหัวจนถึงจนถึงบริเวณ perineum ความผิดปกติเช่นนี้มักจะเกิดร่วมกับความผิดปกติอื่นๆ เช่น cryptorchidism prostatic utricle และ bifidscrotum
Balanitis
สาเหตุ การติดเชื้อ โรคติดต่อ การดูแล การแพ้
อาการที่พบ มีอาการแดง เจ็บคัน มีหนอง อวัยวะเพศมีกลิ่น
เป็นการอักเสบของปลายอวัยวะเพศชาย เกิดได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ที่ไม่ได้ขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ
Epispadias
เป็นความผิดปกติที่รูเปิดท่อปัสสาวะไปเปิดที่ด้านบนขององคชาต อาจพบร่วมกับความผิดปกติอื่นๆ เช่น cryptorchidism ,exstrophy of urinay bladder (ผนังด้านในกระเพาะปัสสาวะ เปิดแบะออกที่หน้าท้อง),absence of Prostate gland (ไม่มีต่อมลูกหมาก)
นางสาวกชกร ผ่องแก้ว รหัสนักศึกษา 644N46101 สาขาพยาบาลศาสตร์