Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
NHÓM 5 KHTN TUẦN 10 - Coggle Diagram
NHÓM 5 KHTN TUẦN 10
Các hình thức dạy học khoa học tự nhiên ở TH
Hình thức dạy học
trải nghiệm
Khái niệm
là một phạm trù bao hàm nhiều phương pháp trong đó người dạy khuyến khích người học tham gia trải nghiệm thực tế, sau đó phản ánh, tổng kết lại để tăng cường hiểu biết, phát triển kỹ năng,định hình các giá trị sống và phát triển tiềm năng bản thân, tiến tới đóng góp tích cực cho cộng đồng và xã hội.”
Quy trình tiến hành
Bước 2 – Chia sẻ Học sinh chia sẻ lại các kết quả, các chú ý và những điều quan sát, cảm nhận được trong phần hoạt động đã thực hiện của mình. Học sinh học cách diễn đạt và mô tả lại rõ ràng nhất các kết quả của trải nghiệm và mối tương quan của chúng
Bước 1- Trải nghiệm Học sinh làm, thực hiện một hoạt động tuân theo các hướng dẫn cơ bản về an toàn, tổ chức hoặc quy định về thời gian, học sinh làm trước khi được chỉ dẫn cụ thể về cách làm.
Bước 3 – Phân tích Học sinh cùng thảo luận, nhìn lại cả quá trình trải nghiệm, phân tích và phản ánh lại. Học sinh sẽ liên hệ trải nghiệm với chủ đề của hoạt động và các kỹ năng sống học được.
Bước 4 – Tổng quát Liên hệ những kết quả và điều học được từ trải nghiệm với các ví dụ trong cuộc sống thực tế. Bước này thúc đẩy học sinh suy nghĩ về việc có thể áp dụng những điều học được vào các tình huống khác như thế nào.
Bước 5 – Áp dụng Học sinh sử dụng những kỹ năng, hiểu biết mới vào cuộc sống thực tế của mình. Học sinh trực tiếp áp dụng những điều học được vào tình huống tương tự hoặc các tình huống khác - thực hành.
ví dụ Bài 30: Hoạt động nông nghiệp(tự
nhien lớp 3)
giáo viên cho học sịnh tham quan một số hoạt động tổ chức nông nghiệp tại địa phương hoặc tổ chức một chuyến tham quan nơi các tố chức các hoạt động nông nghiệp diễn ra.
kể tên một số hoạt động nông nghiệp mà em đã được trải nghiêm trong buổi trước.Các hoạt động nông nghiệp đó em thấy có lợi ích gì ?
học sinh trả lời: hoạt động nuôi cá để làm thức ăn.Hoạt động thu hoạch lúa để làm lương thực và xuất khẩu.Hoạt động nuôi lợn, gà lấy thịt làm thức ăn...
kể tên một số hoạt động nông nghiệp khác ở địa phương em mà em biết ?
trồng nhãn , vải thanh long,nuôi ong lấy mật, nuôi trâu , bò trồng hoa màu...
Hình thức dạy học
cả lớp
Khái niệm
dạy học cả lớp là hình thức tổ chức dạy học mà đối tượng tiếp nhận kiến thức là toàn bộ học sinh trong lớp. Theo hình thức tổ chức dạy học này hoạt động chủ yếu là giáo viên, học sinh tiếp nhận kiến thức thụ đông
Ví dụ: với bài "không khí gồm những
thành phần nào? Khoa học lớp 4)
Mục 1: Hai thành phần của không khí
Sau khi tiến hành thí nghiệm như đã trình bày trong sách giáo khao, giáo viên bổ sung kiến thức" Nến cháy đã lấy đi từ không khí toàn bộ chất khí cần cho sự cháy, Chất khí này được gọi là oxi, chất khí còn lại trong cốc là chất khí không duy trì sự cháy là khí nito
Sau đó kết luận về các thành phần của không khí: Không khí gồm 2 thành phần chính là oxi và nito. Khí oxi duy trì sự cháy. Khí nito không duy trì sự cháy nhưng có thác dụng điều hòa sự cháy. Thể tích khí nito gấp 4 lần thể tích khí oxi trong không khí
Mục 2: Trong không khí còn
các thành phần khác
Sau khi thực hiện các thí nghiệm 2 và 3, giáo viên có thể truyền
đạt thông tin bằng biểu đồ đề khắc sâu kiến thức
Lưu ý
Cần kết hợp HTTCDH cả lớp với các HTTCDH khác
Mặc dù là HTTCDH cả lớp, song GV cũng cần lưu ý đến
những em HS cần được quan tâm để giảng bài kĩ hơn, để HS đều lĩnh hội được hết nội dung của bà
Bằng lời nói, câu hỏi hấp dẫn, GV phải đảm bảo sự thu hút
của toàn bộ học sinh ở mọi vị trí trong lớp học
Khi dạy học cả lớp, GV phải luôn đứng ở vị trí mà mọi HS
trong lớp có thể nhìn thấy rõ nhất. Những hướng dẫn của GV phải rõ ràng, mạch lạc và đầy đủ thông tin.
Không sử dụng HTTCDH này trong toàn bộ tiết học, chỉ nên sử dụng ở đầu, cuối tiết học hoặc trong các trường hợp kiểm tra, đặt vấn đề vào baì mới, hướng dẫn học ở nhà, bổ sung và mở rộng kiến thức, giả thiết hoặc minh họa, tổng kết bài học
Đặc điểm
Lớp là hình thức HS được chia thành các lớp. HS trong mỗi
lớp có trình độ phát triển tương đương nhau về tâm lí sinh lí và trí tuệ
Hình thức dạy học giờ học trên lớp được tổ chức theo đơn vị
lớp và bài
Bài là đơn vị cơ bản cấu tạo nội dung dạy học. ND dạy học
cấu tạo thành chương trình. Mỗi chương trình gồm nhiều
môn học. Mỗi môn học được chia ở các trình độ, bậc học,
lớp học. ND mỗi bậc học gồm 1 số chương. Mỗi chương gồm 1 số bài học nhất định. Các học sinh trong một lớp học
được học theo một chương trình chung.
Được chia thành
nhiều kiểu giờ lên lớp
Giờ ôn tập
Giờ kiểm tra
Giờ hình thành giá trị đạo đứ
Giờ học hỗn hợp
Giờ luyện tập hoặc thực hành
Giờ hình thành kiến thức mới
HÌNH THỨC DẠY HỌC THAM QUAN
Khái niệm
Là 1 hình thức dạy học ngoài trời giúp cho HS tìm hiểu những
sự vật, hiện tượng có liên quan đến bài học trong chương trình
Cách tiến hành
Bước 1: lựa chọn đối tượng tham quan cần đảm bảo yêu cầu: đối tượng có thể là một sự vật hiện tượng, di tích,... phải có nội dung liên quan đến bài học và cần xác định thời gian, địa điểm tham quan
Bước 2: xác định rõ yêu cầu tham quan
Bước 3: lựa chọn phương pháp tích cực và lập kế hoạch chu
đáo cho tham quan
Bước 4: tiến hành tham quan
Bước 5: GV cho hs viết bài thu hoạch rồi báo cáo trước lớp
Bước 5: GV đưa ra những đánh giá , những thu hoạch của HS
và tổng kết
Ưu điểm
Tạo điều kiện đê học sinh tiếp xúc với thiên nhiên, xã hội xung quanh giúp các em vừa có biểu tượng sinh đônj cụ thể, vừa bổ sung mở rộng nhận thức
Giúp HS có điều kiện tiếp cận với thực tiễn, dễ nhận thức các quy tắc giao tiếp xã hội, tuân thủ pháp luật, nâng cao ý thức tập thể
Tham quan tạo ra hình thức vận động cơ thể, thay đổi mọi
trường góp phần giáo dục thể chất cho HS
Nhược điểm
GV tốn nhiều thời gian trong việc lập kế hoạch tổ chức, tìm địa
điểm cũng như ý nghĩa giáo dục chuyến tham quan
GV khó có thể quản lí HS tốt
Môi trường cơ thể tác động đến tham quan( thời tiết
nắng,mưa,..)
Lưu ý
Dự kiến trước các tình huống không thuận lợi có thể xảy ra để
cơ kế hoạch khắc phục
Quy định về kỉ luật, an toàn trên đường đi đến nơi tham quan
Tìm hiểu địa điểm chọn thời gian, thời tiết hợp lí để đi lại của HS
được thuận lợi
Phỏi biến trước nhiệm vụ cho cả lóp
CUối đợt tham quan GV tóm tắt kết quả tham quan
Một số địa điểm có
thể tham quan
TQ các cơ sở dụng nguồn năng lượng phổ biến
TQ các di tích lịch sử và bảo tàng quốc gia
TQ các cơ sở sử dụng nguồn năng lượng phổ biến
TQ khu đồng ruộng và khu chăn nuôi
Tham quan rừng cây
TQ các dạng địa hình chủ yếu : núi ,thung lũng,đồng bằng ,...
Hình thức dạy học
cá nhân
Khái niệm
Là hình thức GV dạy trực tiếp cho 1 cá nhân hoặc GV có thể sử dụng các tài liệu, phương tiện dạy học( phiếu học tập, sách bài tập...) giao việc cụ thể cho từng HS. GV cũng có thể yêu cầu từng em tự làm 1 số thí nghiệm, sưu tầm tranh ảnh, làm đồ dùng dạy học,... Sau đó, từng HS hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao.
Ví dụ
Địa lý lớp 5 bài 6: Đất và rừng
GV cho từng HS chỉ lược đồ phân bố rừng VN
Lưu ý
Để thực hiện có hiệu quả, ngoài nghệ thuật phối hợp, điều hành hợp lí các hoạt động của lớp, không thể thiếu sự đóng góp của các tài liệu, phương tiện dạy học, đặc biệt là phiếu học tập, tuy nhiên cần sử dụng hợp lí các loại phiếu học tập.
Khi dạy học cá nhân, GV nên nói vừa đủ để 2 người nghe, không làm ảnh hưởng tới các HS khác và cần khuyến khích người học trình bày ý kiến của mình.
Thời gian hướng dẫn cho 1 cá nhân không nên kéo dài ( chỉ từ 3 đến 5 phút) để có điều kiện dạy học cho số đông cả lớp
Ưu điểm
Dạy học cá nhân tạo sự bình đẳng để mỗi HS có thể phát triển theo năng lực và sở trường của mình. Đồng thời tạo mối quan hệ thân mật của GV với từng em HS trên cơ sở tôn trọng nhân cách của các em trong học tập
Thông qua giao việc cụ thể cho từng HS, buộc HS phải tích cự hoạt động, tự mình phát hiện ra kiến thức.
GV có thể giúp đỡ HS kém theo kịp chương trình học tập bằng cách gợi ý, tháo gỡ khó khăn trong cách làm bài, đồng thời tạo điều kiện để cho HS giỏi học giỏi hơn nữa bằng cách gợi ý, hướng dẫn các bài tập phát triển các bài tập nâng cao nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo người tài cho đất nước.
Hình thức này cũng phù hợp với chương trình học tập dành cho các lớp ghép.
Nhược điểm
Trong 1 số tiết học, khó có thể sử dụng nhiều thời gian cho hình thức dạy học này vì ảnh hưởng đến việc hoàn thành nội dung bài học.
HÌNH THỨC DẠY HỌC THEO NHÓM
Khái niệm
Dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ tạo điều kiện cho mỗi thành viên đều được hoạt động tích cực không thể nghỉ lại một vài người năng động và nổi trội hơn các thành viên trong nhóm giúp nhau tìm hiểu về vấn đề không khí thi đua với các nhóm khác kết quả làm việc của mỗi nhóm sẽ đóng góp vào kết quả chung của lớp
Cách chia nhóm
Nhóm chia theo năng lực của học sinh một nhóm sẽ có bạn
học tốt để kèm cho những bạn học yếu kém hơn
các nhóm cố định trong một thời gian dài
Các nhóm với những đặc điểm chung ví dụ các bạn cùng
tháng sinh sẽ vào một nhóm
Các nhóm gồm những người tự nguyện các bạn trong nhóm
lớp tự chia nhóm
Các nhóm ngẫu nhiên được chia bằng cách phát thẻ đến số
góc thăm sắp xếp theo màu sắc
Trẻ nhỏ một bức tranh hoặc một tờ giấy rồi phát cho học sinh những bạn nào Ghép thành Bức tranh đó thì sẽ thành một nhóm
Tiến trình tổ chức dạy học theo nhóm
Bước 2 các nhóm thực hiện thảo luận
Bước 3 Trình bày kết quả
Bước 1 giao bài tập hình thành nhóm
Ưu điểm
Bằng cách nói ra những điều đang nghĩ mỗi học sinh có thể nhận rõ trình độ nhận thức của mình với bài học và thế Mình cần học hỏi thêm những gì
Học sinh dễ học hỏi lẫn nhau câu tình em có thể bộc lộ ý kiến của mình và nghe ý kiến của các bạn khác cùng hoàn thành nhiệm vụ hạn chế sự tiếp cận thụ động từ giáo viên hiệu quả dạy học sẽ cao
Giáo viên có điều kiện quan sát theo dõi giúp đỡ cho học
sinh
Học sinh biết cách trình bày ý kiến của mình biết nghe và lựa chọn tiếp nhận ý kiến của người khác và Tập dượt chỉ huy người khác
Nhược điểm
Tác dụng phương pháp này bị hạn chế bởi không gian chật
hẹp của lớp học dễ gây ồn ảnh hưởng tới các lớp học khác
Do thời gian có hạn của tiết học Nếu tổ chức không hợp lý sẽ
làm mất thời gian bài học khó hoàn thành
Lưu ý
Cần đa dạng các hình thức học tập không nên tổ chức các
hoạt động nhóm trong cả tiết học
Rèn luyện năng lực hợp tác giữa các thành viên trong tổ
chức lao động
Các nhóm trình bày ý kiến trước lớp khi đã trao đổi thống
nhất giữa các thành viên trong nhóm
Giáo viên in cần linh hoạt trong việc chia nhóm
Ví dụ: Bài 9: ( TN-XH lớp 3) Phòng bệnh tim mạch
Sau khi đã cho HS tìm hiểu về nguyên nhân, tác hại của bệnh thấp tim, GV tổ chức dạy học theo nhóm với PP thảo luận
Mục đích: Các biện pháp để phòng bệnh thấp tim
Cách tiến hành
GV nêu câu hỏi thảo luận: " Làm thế nào để phòng bệnh thấp tim?"
Chia lớp thành 4 nhóm, giao nhiệm vụ thảo luận nhóm, yêu cầu thời gian là 5 phút
Đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận, các nhóm khác nhận xét, bổ sung
HS đưa ra KL
GV đưa ra KL: Để phòng bệnh thấp tim, chúng ta nên giữ ấm cơ thể khi trời lạnh, ăn uống đủ chất, giữ vệ sinh cá nhân và rèn luyện thân thể hằng này
Phương tiện dạy học KHTN ở tiểu học
Mô hình
Khái niệm
Là hình mẫu thu nhỏ trong không gian để biểu thị một vật hoặc mô tả một quá trình, sự kiện.
Tác dụng
HS hiểu rõ các quá trình xảy ra trong phạm vi không gian
Tạo được biểu tượng về các sự vật, hiện tượng sống động đầy đủ
Thể hiện được sự chuyển động của các sự vật, hiện tượng trong không gian
Cách sử dụng
Hướng dẫn HS quan sát kĩ mô hình bằng các câu hỏi định hướng cụ thể
Hướng và giúp HS tìm ra mối liên hệ giữa các sự vật hiện tượng được đề cập trong mô hình
GV tạo cơ hội và thời gian để các em được quan sát tỉ mỉ và tự nói ra những kết quả mà mình đã quan sát được từ mô hình
Cụ thể ở các bước sau
Bước 1: Lựa chọn vị trí đạt mô hình sao cho HS ở các vị trí khác nhau có thể quan sát dễ dàng
Bước 2: giới thiệu cho HS mục đích quan sát, chỉ dẫn cách thức quan sát, những trọng tâm cần quan sát
Bước 3: Quan sát mô hình
Các loại mô hình
Mô hình tĩnh: VD Bộ xương người
Mô hình động VD: Chuyển động của trái đất
Ví dụ BÀI 2: Bộ xương người (Tự nhiên xã hội 2)
Mục tiêu: HS nhận biết và nói tên một số bộ xương của cơ thể người
GV yêu cầu HS quan sát mô hình kết hợp với hình vẽ và trả lời các câu hỏi sau:
Chỉ và nói tên một số xương và xương khớp
Hình dạng và kích thước các khớp xương có khác nhau không
Hộp sọ, cột sống, lồng ngực có tác dụng gì
Các khớp xương : Khớp bả vai, khuỷu tay, đầu gối, ...có vai trò gì
Số xương trong cơ thể người nhiều hay ít? Khoảng bao nhiêu cái
GV kết luận: Bộ xương cơ thể người gồm rất nhiều xương (khoảng 200 cái ) với kích thước lớn nhỏ khác nhau ...
Tranh ảnh
khái niệm
Là những tranh vẽ hay chụp được sử dụng làm phương tiện dạy học.
Phân loại
Tranh ảnh trong SGK và tranh ảnh do GV & HS sưu tầm thêm
Tranh vẽ hay ảnh chụp
Phân loại theo nội dung có: Tranh ảnh về các sự vật- hiện tượng tương tự nhiên, tranh ảnh về các cơ quan trong cơ thể người.........
Tác dụng
Phát huy tích cực, chủ động, sáng tạo của HS
Gây hứng thú học tập cho HS
ưu và nhược điểm
Uư điểm
Gây hứng thú học tập cho Hs
Chuẩn bị đồ dùng đơn giản
Nhược điểm
Lớp dễ mất trật tự
Dễ gây mất tập trung của HS vào bài học
Cách sử dụng
Hướng dẫn Hs tìm ra được mối quan hệ giữa các sự vật, hiện tượng được đề cập trong bức tranh .
GV hướng dẫn Hs quan sát tranh bằng cách đặt câu hỏi định hướng (Em thấy đc gì qua bước tranh? Em có nhận xét gì về nó?)
GV tạo cơ hội để các em quan sát tỉ mỉ và tự nói ra những kết quả mà mình quan sát được.
Lưu ý
GV cần chuẩn bị tranh ảnh liên quan đến bài học
Không nên sử dụng tranh ảnh quá hiều ở 1 tiết học
GV cần khống chế thời gian sử dụng tranh ảnh
Cần sử dụng tranh ảnh đúng thời điểm
Video
Là phương tiện thuộc nhóm trực quan cung cấp thông tin, nội dung bài học thông qua video, clip
Tác dụng
Gây hứng thú học tập cho HS và tạo điều kiện phối hợp hoạt động của nhiều giác quan(hình ảnh, âm thanh,...) -> hiệu quả học tập cao
Diễn tả được quá trfinh của một hiện tượng hoặc sự kiện, dù chúng xảy ra quá nhanh hay quá chậm
Quan sát những hiện tượng, sự kiện trong xã hội mà ta không thể hoặc khó có thể quan sát trực tiếp được.
Cách sử dụng
Bước 1: GV nêu mục đích quan sát video.
Bước 2: GV cho học sinh quan sát video đã chuẩn bị
Bước 3: HS cho quan sát và nhận xét
Bước 4: GV đưa ra nhận xét và kết luận
Lưu ý
Không nên chiếu phim video trong thời gian dài ( nên trong khoảng 5-7') dễ gây sự nhàm chán và chi phối thời gian của những hoạt động khác.
GV chuẩn bị chu đáo, chọn lọc những đoạn video phú hợp với bài học
Ví dụ : Bài 49 : Động vật TNXH 3)
Mục đích : Cung cấp cho HS hiểu biết thêm về cách săn mồi của một số loài động vật
GV chuẩn bị một đoạn video ngắn tầm 5p về quá trình, cách săn mồi của một số loài động vật.
HS quan sát và nêu nhận xét
GV nhận xét và kết luận.
Mẫu vật thật
Khái niệm
là những phương tiện có nguồn gốc của vật thật nhưng được bảo quản qua thời gian bằng cách ngâm, phơi, ép hoặc nhồi...
Các loại
Mẫu vật ngâm: sán, ếch\, ấu trùng... được ngâm trong dung dịch chống phân hủy
Mẫu vật khô: sâu, bọ, côn trùng, bướm....
Mẫu vật ép: thường là thực vật: Lá, hoa
SÁCH GIÁO KHOA
Sách giáo khoa là tài liệu chính có tác dụng cụ thể hóa chương trình giáo dục, đảm bảo cung cấp cho học sinh một hệ thống kiến thức, kĩ năng phù hợp với mục đích và yêu cầu mà các môn học đề ra, là nguồn tri thức quan trọng nhất đối với học sinh. Ngoài ra do được biên soạn công phu bởi một tập thể các nhà khoa học nên sách được trình bày đảm bảo tính khoa học, sư phạm và phù hợp đới đặc điểm tâm sinh lí của học sinh tiểu học. Đây là phương tiện dạy học quan trọng nhất trong các phương tiện dạy học các môn học về tự nhiên và xã hội.