Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Tuần 10 - PPDH KHTN - Coggle Diagram
Tuần 10 - PPDH KHTN
Tranh, ảnh
Ví dụ Bài 25: Em ăn uống lành mạnh
GV cho HS quan sát và đặt câu hỏi
Bức tranh ảnh ở đây là món ăn gì?
Ở đây có những món ăn nào em yêu thích?
Các món ăn nào tốt cho sức khỏe?
Kết luận: Chúng ta cần chọn những món ăn, đồ uống tốt cho sức khỏe
Là những tranh vẽ hay những hình ảnh được chụp lại và được sử dụng làm phương tiện dạy học
Trong dạy học khoa học tự nhiên bao gồm những tranh ảnh về con người, sức khỏe, về trái đất và bầu trời, về thực vật, động vật ...
Dùng để tra cứu, hướng dẫn học sinh quan sát , có thể tổ chức cho người học tự học các vấn đề về lý thuyết và thực hành ngoài giờ.
Phân loại + Tranh ảnh có sẵn trong SGK + Tranh vẽ hoặc ảnh chụp
Cách sử dụng:
Chuẩn bị tranh, ảnh hướng dẫn học sinh quan sát bằng các câu hỏi định hướng
Hướng dẫn HS tìm ra mối liên hệ giữa các sự vật, hiện tượng trong tranh
Tạo điều kiện cho HS quan sát tỉ mỉ và nói ra kết quả mà các em quan sát được.
Hình thức tổ chức dạy học
Cả lớp
KHÁI NIỆM
Dạy học cả lớp là hình thức tổ chức dạy học mà đối tượng tiếp nhận kiến thức là toàn bộ học sinh trong lớp học. Theo HTTCDH này, hoạt động trong giờ học chủ yếu là GV, HS làm ít và tiếp nhận thông tin một cách thụ động.
ƯU ĐIỂM
Giúp GV có điều kiện cung cấp lượng thông tin nhiều hơn, đối tượng tiếp nhận thông tin là HS cũng lớn hơn, phù hợp với hình thức dạy học theo trường, lớp hiện nay
Tạo điều kiện thuận lợi để GV truyền thụ thông tin một cách có hệ thống, logic
GV dễ điều hành và quản lí lớp
GV dễ sử dụng các phương tiện dạy học hiện có để thực hiện dạy theo chương trình, hạn chế lệ thuộc vào môi trường xung quanh
Trong một thời gian ngắn, GV có thể thông báo được nhiều kiến thức
NHƯỢC ĐIỂM
GV không hình thành kĩ năng giao tiếp, thuyết trình,ít gắn liền với thực tiễn
GV làm việc nhiều, HS làm việc ít và nhận thức thụ động
HS phải quan sát, tiếp thu phần lớn kiến thức gián tiếp qua tranh, ảnh và ngôn ngữ, ít có điều kiện thực hành, vận dụng kiến thức
HS cả lớp ít có điều kiện làm việc với các phương tiện học tập cá nhân để suy nghĩ, phát huy tính tích cực của bản thân trong học tập
GV không thể nhận thức đầy đủ,trình độ học và năng lực của tất cả HS
LƯU Ý
Không sử dụng HTTCDH này trong toàn bộ tiết học, chỉ nên sử dụng ở đầu, cuối tiết học hoặc trong các trường hợp kiểm tra, đặt vấn đề vào baì mới, hướng dẫn học ở nhà, bổ sung và mở rộng kiến thức, giả thiết hoặc minh họa, tổng kết bài học
Bằng lời nói, câu hỏi hấp dẫn, GV phải đảm bảo sự thu hút của toàn bộ học sinh ở mọi vị trí trong lớp học
Cần kết hợp HTTCDH cả lớp với các HTTCDH khác
Mặc dù là HTTCDH cả lớp, song GV cũng cần lưu ý đến những em HS cần được quan tâm để giảng bài kĩ hơn, để HS đều lĩnh hội được hết nội dung của bài
Khi dạy học cả lớp, GV phải luôn đứng ở vị trí mà mọi HS trong lớp có thể nhìn thấy rõ nhất. Những hướng dẫn của GV phải rõ ràng, mạch lạc và đầy đủ thông tin.
Trải nghiệm
KHÁI NIỆM
Là hình thức dạy học GV tổ chức cho HS tham gia trải nghiệm Khái niệm thực tế,sau đó tổng kết lại để tăng cường hiểu biết,phát triển kĩ năng,định hình các giá trị sống và phát triển tiềm năng HS
ƯU ĐIỂM
Các mối quan hệ được hình thành và hoàn thiện: người học với bản thân mình, người học với những người khác, và người học với thế giới xung quanh.
Người học được sử dụng toàn diện: trí tuệ, cảm xúc, thể chất, kỹ năng và các quan hệ xã hội trong quá trình tham gia.
Quá trình học qua trải nghiệm diễn ra khi trải nghiệm được lựa chọn kỹ càng và sau khi thực hiện được tổng kết bởi quá trình chia sẻ, phân tích, tổng quát hoát và áp dụng.
Người học được tham gia tích cực vào việc: đặt câu hỏi, tìm tòi, trải nghiệm, giải quyết vấn đề, tự chịu trách nhiệm.
Trải nghiệm được thiết kế để yêu cầu người học phải sáng tạo, tự chủ, tự ra quyết định và thỏa mãn với kết quả đạt được.
Kết quả đạt được là của cá nhân, tạo cơ sở nền tảng cho việc học và trải nghiệm của cá nhân đó trong tương lai.
NHƯỢC ĐIỂM
Thường là không có câu trả lời đơn thuần “đúng” cho các câu hỏi trong các bước thực hiện của phương pháp.
Phương pháp, với đặc điểm chú ý đến trải nghiệm của từng người học, có thể trông không được quy củ và có thể không thoải mái với những người dạy có phong cách mô phạm truyền thố
Phương pháp đòi hỏi nhiều sự chuẩn bị hơn từ người dạy và có thể cần nhiều thời gian hơn để thực hiện với người học.
LƯU Ý
GV nên lựa chọn kỹ địa điểm dạy học, nên chọn địa điểm gần trường vì thời gian tiết học có hạn
GV cần dự kiến những yếu tố thời tiết tại thời điểm diễn ra tiết học để chủ động trong kế hoạch dạy học
CÁCH TIẾN HÀNH
Bước 1: Trải nghiệm
HS thực hiện 1 hoạt động tuân theo sự hướng dẫn cơ bản về an toàn,tổ chức hoặc quy định về thời gian,HS được làm trước khi được chỉ dẫn cụ thể
Bước 2: Chia sẻ
HS chia sẻ lại kết quả,điều quan sát và cảm nhận được trong khi
trải nghiệm
Bước 3: Phân tích
HS cùng thảo luận,xem xét cả quá trình trải nghiệm,phân tích và
phản ánh lại
Bước 4: Tổng quát
Liên hệ những kết quả và điều học được từ trải nghiệm với các ví
dụ trong thực tế
Bước 5: Áp dụng
HS sử dụng những kĩ năng,hiểu biết mới vào cuộc sống thực tế
của mình
Tham quan
Khái niệm
Tham quan là một hình thức tổ chức dạy học ngoài lớp giúp hs tìm hiểu những sự vật và hiện tượng có liên quan đến bài học trong chương trình.
các hình thức tổ chức dạy học tham quan
Tham quan trong quá trình nghiên cứu đề tài
Tham quan cho việc kết thúc đề tài
Tham quan cho việc mở đầu 1 đề tài
Cách tiến hành
Bước 1: Lựa chọn đúng đối tượng tham quan:
đối tượng có thể là 1 sự vật, 1 hiện tượng, 1 di tích phải có nội dung liên quan đến bài học.
Phải đảm bảo điều kiện thuận lợi nhât cho tham quan như địa điểm, thời gian
Bước 2: Xác định rõ yêu cầu tham quan
Bước 3: Lựa chọn phương pháp thích hợp và vạch được kế hoạch tiến hành chu đáo cho việc tham quan
Bước 4: Hướng dẫn học sinh đua ra kết luận, đánh giá và trình bày trước lớp sau khi tham quan kết thúc
Bước 5: Gv nhận xét, đánh giá những thu hoạch của hs và tổng kết
Một số điểm cần lưu ý
Tìm hiểu trước địa điểm chọn thời gian và thời tiết thuận lợi để việc đi lại của học sinh được thuận lợi
Dự kiến trước các tình huống không thuận lợi có thể xảy ra đẻ có kê hoạch khắc phục.
Quy định vê kỉ luật, an toàn trên đường đi và nơi đến tham quan.
phổ biến trước nhiệm vụ học tập cho cả lớp.
Cuối cùng giáo viên toám tắt kết quả tham quan
Ưu điểm
Tham quan tạo ra hình thức vận động cơ thể, thay đổi môi trường góp phần giáo dujcc thể chất cho Hs
Gây hứng thú cho hs
Giúp hs tri thức được đối tượng và ghi nhớ tốt, hs sẽ hình thành những biểu tượng rõ ràng về thế giới TN-XH xung quanh.
Hs có điều kiện gần gũi, hiểu biết thheem về thiên nhiên từ đó có ý thức bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống.
Là cơ hội để các em bộc lộ cá tính, năng khiếu sở trường, đồng thời có tác dụng hình thành thói quen hợp tác, tương trợ học hỏi lẫn nhau.
Nhược điểm
Gv gặp khó khăn trong việc quản lí hs , tìm địa điểm
môi trường có thể tác động đén kết quả học taajo và sức khỏe của GV và HS
mất nhiều thời gian để di chuyển và ổn định tổ chức.
Khâu tổ chức công phu và phức tạp
tốn kinh phí
Dạy học cá nhân
Những điểm cần lưu ý
Để thực hiện có kết quả, ngoài nghệ thuật phối hợp, điều hành hợp lí các hoạt động của lớp, không thể thiếu sự đóng góp của các tài liệu, phương tiện dạy học, đặc biệt là phiếu học tập, tuy nhiên cần sử dụng hợp lí các loại phiếu học tập
GV nên nói vừa đủ để 2 người nghe, không làm ảnh hưởng tới HS khác và cần khuyến khích người học trình bày ý kiến của mình
Thời gian hướng dẫn cho một HS không nên kéo dài (chỉ từ 3-5 phút) để có điều kiện dạy học cho số đông cả lớp
Tác dụng
Tâm lí học hiện đại chỉ ra rằng, chỉ có hoạt động tích cực của cá nhân mới là cơ sở của sự hoàn thành toàn bộ nhân cách của HS, vì vậy người ta coi trọng việc cá thể hóa học tập
Tạo ra sự bình đẳng để mỗi HS có thể phát triển theo năng lực và sở trưởng của mình
Giúp đỡ HS kém theo kịp CT học tập bằng cách gợi ý, tháo gỡ khó khăn trong cách làm bài, đồng thời tạo điều kiện để HS giỏi hơn nữa bằng các gợi ý, hướng dẫn các bài tập nâng cao nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo người tài cho đất nước
Ví dụ
Bài 30: Làm thế nào để biết có không khí ? (Khoa học lớp 4)
Dạy học theo nhóm
Khái niệm
Là hình thức tổ chức dạy học hợp tác, qua đó HS được tổ chức dạy học hợp tác, qua đó HS được tổ chức để chia sẻ những hiểu biết của mình và đối chiếu sự hiểu biết của mình với bạn học. Hình thức tổ chức dạy học này khai thác được trí tuệ của tập thể HS, đồng thời HS được rèn luyện thông qua hoạt động tập thể
Là hình thức tổ chức dạy học mới - một trong những hình thức thực hiện tốt nhất việc dạy học phát huy tính tích cực và tương tác của HS. Với hình thúc này, HS được lôi cuốn vào các hoạt động học tập, tiếp thu kiến thức bằng chính khả năng của mình với sự tổ chức, hướng dẫn của GV
Tác dụng
Cho phép HS có nhiều cơ hội khám phá và diễn đạt ý tưởng của mình về vấn đề mà nhóm đang quan tâm
Dạy học theo nhóm tạo điều kiện cho HS học cách lắng nghe và lựa chọn thộng tin từ bạn học để bổ sung vốn kiến thức, làm phong phú thêm sự hiểu biết của mình ( thu nhận thông tin)
Là dịp để HS phát huy vai trò trách nhiệm trong học tập, điều đó làm phát triển kĩ năng giao tiếp và tính cách của trẻ, gồm cả việc hợp tác, phối hợp với các bạn khác
Là cơ hội để HS tập dượt chỉ huy người khác
Khi HS làm việc nhóm, GV có điều kiện tập trung quan sát, theo dõi hoạt động của từng HS, giúp các em giải quyết khó khăn trong quá trình học tập khiến hiệu quả dạy, học được nâng cao
Cách tiến hành
Thảo luận một chủ đề hay một nội dung của môn học (trong nội khóa hoặc ngoài khóa)
Tìm hiểu hay điều tra một đề
Tiến hành thí nghiệm
Xây dựng kế hoạch
Tổ chức trò chơi
Ôn tập, tổng kết kiến thức
Những điểm cần lưu ý
Nên duy trì nhóm nhỏ từ 3-5 HS
Luôn thay đổi cách chia nhóm khiến các hoạt động hấp dẫn hơn, tránh sử dụng một cách chia nhóm cố định
Ví dụ: Thảo luận để tìm hiểu sự vật, hiện tượng: Bài 14 - Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên
Mẫu vật thật
Vật thật là những vật của môi trường tự nhiên và xã hội được mang vào lớp học để làm phương tiện học tập.
Mẫu vật : là những phương tiện có nguồn gốc của vật thật nhưng được bảo quản qua thời gian bằng cách ngâm, phơi, ép hoặc nhồi,...
.
Giúp học sinh có thể huy động hế giác quan và tri giác
Vật thật thường được sử dụng ở tiểu học là cây và các bộ phận của cây,,...
Ví dụ: Bài 16 Cây xung quanh em (Lớp 1)
Quan sát tranh nêu tên của mẫu vật trên?
nêu các bộ phận bên ngoài của mẫu vật?
GV kết luận lại các bộ phận bên ngoài của cây gồm có rễ, thân, lá,...
Vi deo
Cách sử dụng
B2: GV cho HS quan sát video mình đã chuẩn bị
B3: HS quan sát và nhận xét
B1: GV nêu mục đích và quan sát video
B4: GV đưa ra nhận xét và kết luận
Lưu ý
Không chiếu phim hoặc video trong khoảng thời gian dài (nên trong khoảng 5-7p) -> Dễ gây sự nhàm chán và chi phối thời gian của những hđ khác.
GV chuẩn bị chu đáo, chọn lọc những đoạn phim phù hợp với bài học
Tác dụng
Diễn tả được quá trình của 1 hiện tượng hoặc 1 sự kiện dù chúng sảy ra quá nhanh hay quá chậm
Quan sát được những sự kiện hiện tượng trong xã hội mà ta không thể hoặc khó có thể quan sát được trực tiếp
Gây hứng thú học tập cho HS và tạo điều kiện phối hợp hoạt động của nhiều giác quan (hình ảnh, âm thanh) -> hiệu quả học tập cao
Ví dụ: Bài 49: Động vật TNXH lớp 3
GV chuẩn bị 1 đoạn video ngắn từ 5 đến 7p về quá trình săn mồi của 1 số loài động vật
HS quan sát và nêu nhận xét
Mục đích: Cung cấp cho hs hiểu biết thêm về cách săn mồi của 1 số loài động vật
GV nhận xét và kết luận
Là phương tiện trực quan cung cấp thông tin, nội dung bài học thông qua video clip.
Mô hình
Cách sử dụng
Hướng dẫn giúp hs tìm ra mối liên hệ giữa các sự vật hiện tượng được đề cập trong mô hình
GV tạo cơ hội và thời gian để các em quan sát tỉ mỉ và tự nói ra những kết quả mà mình quan sát được từ mô hình
Hướng dẫn HS quan sát kĩ mô hình bằng các câu hỏi định hướng cụ thể
cụ thể các bước như sau
B1: Lựa chọn vị trí đặt mô hình sao cho HS ở các vị trí khác nhau có thể quan sát dễ dàng
B2: Gthieu cho HS mục đích quan sát, chỉ dẫn cách thức quan sát, những trọng tâm cần quan sát
B3: quan sát mô hình
Các loại mô hình
Mô hình tĩnh
Mô hình động
Tác dụng
HS hiểu rõ hơn về quá trình xây dựng trong phạm vi không gian
Tạo được biểu tượng về sự vật hiện tượng đời sống đầy đủ
Thể hiện được sự chuyển động của các sự vật hiện tượng trong không gian
Ví dụ: Bài 2: Bộ xương (TNXH lớp 2)
GV yêu cầu HS quan sát mô hình kết hợp với hình vẽ trả lời các câu hỏi sau:
Hộp sọ, cột sống, lồng ngực có tác dụng gì
Các khớp xương: khớp bả vai, khuỷu tay, đầu gối...
Hình dạng và kích thước xương khác nhau không
Số xương trên cơ thể người nhiều hay ít? khoảng bao nhiêu cái
Chỉ và nói tên số xương số khớp
GV kết luận: Bộ xương trên cơ thể người gồm rất nhiều xương (khoảng 200 cái) Với kích thước lớn nhỏ khác nhau
Mục tiêu: HS nhận biết và nói tên một số xương trên cơ thể người
Là những mẫu thu nhỏ trong không gian để biểu thị 1 vật hoặc mô tả quá trình sự kiện
SGK
SGK là tài liệu chính có tác dụng cụ thể hóa chương trình giáo dục, đảm bảo cung cấp cho HS một hệ thống kiến thức, kĩ năng phù hợp với mục đích và yêu cầu mà các môn học đề ra, là nguồn tri thức quan trọng nhất đối với HS.
Ngoài ra do được biên soạn công phu bởi một tập thể các nhà khoa học nên sách được trình bày đảm bảo tính khoa học, sư phạm và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của HS tiểu học.
Đây là phương tiện dạy học quan trọng nhất trong các phương tiện dạy học các môn học về tự nhiên và xã hội.
Mô hình
Sử dụng
Bước 2: Giới thiệu cho học inh mục đích quan sát, chỉ dẫn cách thức quan sát, những trọng tâm cần quan sát
Bước 3: Quan sát mô hình, trình bày
Bước 1: Lựa chọn vị trí đặt mô hình sao cho học sinh ở các vị trí khác nhau để có thể quan thể quan sát được dễ dàng
Bước 4: GV kết luận
Việc lựa chọn mô hình cần chú ý:
Có cần thiết hay không? Hay có thể sử dụng vật thật
Các chi tiết quan trọng có đúng hay không
Thích hợp với mục đích học tập và thời gian giảng dạy
Mô hình có bền chắc đảm bảo an toàn hay không
Khái niệm
Là loại phương tiện thuộc nhóm trực quan hình tượng nhằm cung cấp những kinh nhiệm giả tạo qua việc phản ánh cấu trúc không gian thực của đối tượng nghiên cứu
mô hình được hiểu l{ biểu
hiện bằng thực thể hay bằng kh|i niệm một số thuộc tính của quan hệ đặc trưng
của một đối tượng n{o đó (gọi l{ nguyên hình).