Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
JESUS ETA BERE GARAIKO GIZARTEA :STAR:, content (1), content (2), kkkk,…
JESUS ETA BERE GARAIKO GIZARTEA :STAR:
PALESTINA JESUSEN GARAIA
ONURAK
Palestinarrek Erromak eraikitako komunikabide-sarearen onurak jaso zituzten. Komunikabide horiek beren artean lotuta zeuden eta Inperioko edozein tokitara iristea bideratzen zuten. Horrek onura handiak zekarzkion merkataritzari.
Erromatarrek herri-lan ugari egin zituzten: akueduktuak, antzokiak, iturriak, termak... eta horrela palestinarren bizi-egoera hobetu egin zen.
Erromaren posta-sistema eratu zuen eta horrek onurak zekarzkien palestinarrei.
BETEBEHARRAK
Zuzeneko zergak: kopuru bat ordaindu behar zuten, ondasunen arabera
Zeharkako zergak: egiten zituzten salmenta edo erosketengatik ordaindu beharrekoa.
Palestinarrak behartuta zeuden Erromari zergak ordaintzera
Palestinarrek ezin zuten heriotza-zigorrik eman Erromaren baimenik gabe, epaiketak egin ahal izan arren
Erromatarren aginte garaian, erromatarren eta palestinarren edo juduen arteko harremanek bake eta gatazka aldiak igaro zituzten.
Palestinaren gizarte- eta erlijio-egituraketa :
GIZARTE EGITURAKETA
Gizarte guztiak egon ohi dira ezaugarri zehatzak dituzten zenbait gizarte-mailatan antolatuta.
herria
Esklabo juduak
Herrixketako artisau txikiak
Jornalariak edo besteren konturako langileak
emakumeak (alargunak), haurrak, esklabo ez-juduak (arabiarrak gehienak), soldatapeko artzainak, bekatariak
Nekazariak
eskekoak eta gaixoak zeuden
ERLIJIO EGITURAKETA
Jesusek harremanak izan zituen, elkarrizketan aritu zen garaiko hainbat talde erlijiosorekin.
Talde erlijiosoak
apaiz nagusiak eta apaizburuak
Aginte gorena zuten
apaizak
Beren egitekoa Jainkoaren gurtza zaintzea zen
fariseloak
Erdi-mailako klaseetakoak ziren
saduzeloak
Jesusen eta haren jarraitzaileen etsaiak ziren.
zeloteak
erromatarren aurka zeuden
esneioak
Gizarte-maila guztietakoak ziren.
baptistak
Ibai honen ertzetan egoten ziren taldeko predikariak, herriari deika bizimodua alda zezan
helenistak
Judeatik kanpo
Jesusen garaiko erlijio-erakundeak
Legea
Jaunaren Hitza zen juduen bizibidea zuzentzen zuena.
Jerusalemgo Tenplua
eginkizunak
merkataritzakoak
politikoak
gizartekoak
erlijioskoak
sinagoga
Juduak otoitz egiteko biltzen ziren tokia zen.
hiru aldiz egiten zuten: goizean, arratsaldeko lehen orduan eta egunaren amaieran.
Herrixka orotako sinagoga izaten zen gizon helduen topagunea.
jaiak
Juduen jaiek erlijio-kutsua zuten. Hiru dira garrantzitsuenak: Bazkoa, Mendekoste eta Etxola-jaia. Hona jarraian horietako batzuk, ospatzeko zergatiak eta egintzak.
jaiak
BAZKOA
Nisan hilaren 14an ospatzen zen. Gure egutegiko martxo-apirilei dagokie.
Abere-taldeak larreetara eramateko aroari hasiera eman.
MANDEKOSTE EGUNA
Bazkotik 50 hamar egunera ospatzen zen. Gure egutegiko maiatz-ekainekin bat dator.
Jainkoak bere herriarekin Sinai mendian egindako Legea (Hamar Aginduak) eta ltuna oro
URTE BERRIA
Gure irailari dagokio. Tisri hilaren 1ean
ospatzen da.
Rosh Hashana eguna, "Urteko burua" esan nahi du.
Jai honekin, komunitate juduak munduaren eta gizakiaren sorrera ospatzen du.
EPIAZIOA
Tisri hilaren 10ean ospatzen zuten, gure
egutegiko irailean.
Errugabetze-eguna edo Espiazio
ETXOLA JAIA
irail-urriak inguruan ospatzen da
Israeldarrek basamortuan egin zuten egonaldia oroitu.
PALESTINAR ANTOLAKUNTZA
HERODES l.a HANDIA
Erromako senatuak Palestina osoko errege izendatu zuen K.a. 37an eta K.o 4ra arte iraun zuen erregetza horrek.
Palestina Erromaren menpe baitzegoen.
Hil zenean bere hiru semeen artean banatu zuen erresuma, baina Erromak gobernari gisa soilik onartu zituen
PONTZIO PILATO
Judeako gobernari erromatarra izan zen K.o. 26tik 37a arte.
Beronen agintaritzaren garaian gertatu ziren, horrenbestez, Jesusen prediku-aldia eta heriotza.
Haren egitekoa Palestinako zazpi administrazioak kontrolatzea zen
Galilear batzuen hilketa agindu zuen tenpluan eta, geroago, samariarren beste bat.
Ebanjelioetan gizon ulerkor eta ikarati gisa agertzen da
BILTZAR NAGUSIA EDO SANEDRIA
Juduen aginte-organo berezia zen.
Sanedrin hitzak “elkarrekin eseri, kontseilu” esan nahi du.
. Erromatarrek mugatzen zituzten botere horiek. Hala, Biltzar Nagusiak, esate baterako, norbaiti heriotza-zigorra ematen bazion, ezin zen epaia aplikatu gobernari erromatarraren baimenik gabe.
Biltzar nagusia hiru motako 71 kidek osatzen zuten;
Apaiz nagusia eta apaizak: saduzeoak ziren, gehienbat.
Lege-maisuak: fariseuak batez ere.
Zaharrak (senadoreak edo apaizak); ia denak aristokraziakoak eta negozio-gizonak ziren.
Apaiz Nagusia zen Biltzar Nagusiaren lehendakari moduan, nolabaiteko gobernuburutza egiten zuena.
Israelgo erlijio-giroa
taldeak:
Fariseoak
Baptistak
Herria
Apaizak
Zeloteak
Erromatarrak
Esenioak
