Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
JESUS ETA BERE GARAIKO GIZARTEA, image, image, image, image, image, image,…
JESUS ETA BERE GARAIKO GIZARTEA
Palestina Jesusen garaian
Jesus Palestinan jaio zen
Palestina Inperio Erromatarraren lurraldea zen
K.a. 63an, Ponpeio, Palestina konkistatzen hasi zen
K.a. 70an, Titok, Jerusalem konkistatu zuen
Palestina 7 zatitan banatu zuten
Dekapolis
Perea
Trakonitida
Galilea
Judea
Samaria
Idumea
Betebeharrak
Erromatarrei bi zerga mota ordaindu
Zeharkako zergak
Erosketak egiteagatik ordaitzen zuten ehunekoa
Zuzeneko zergak
Ondasunen kopuru bat ordaindu behar zuten
Palestinakoek ezin zuten heriotza-zigorrak eman Erromatarrak adosten zuten
Onurak
Komunikabide-sarea merkataritzarentzat onurak
Administrazio-antolakuntza posta-sistema eratu
Erromatarren herri-lanak palestinakoei lan ematen zien
Erromatarrak Juduei haien festak ospatzen usten zituzten
Oktavio Zesarren agintean nakealdia egon zen
Pilatoren garaian judu asko gurutziltzatu zituzten
Palestinaren antoakuntza politikoa
Pontzio Pilato
Judeako gobernari erromatarra izan zen K.o.26tik K.o.37rarte
Palestina kontrolatzen zuen
Jesus ez zuela ezer txarrik egin uste zuen
Biltzar Nagusia edo Sanedrina
Juduen aginte-organo berezia
Parlamentuaren antzekoa, legeak egin eta bete
3 motako 71 kide
Apaiz eta apaiz-nagusia
Gehienak saduzeoak
Apaiz-nagusia biltzar nagusiaren lehendakaria zen
Lege-maisuak
Fariseuak gehienak
Zaharrak
Ia denak dirudunak
Herodes I.a Handia
K.a 37tik, K.o 4rarte erregea izan zen
Bere garaian Palestina Erromatarren menpe zegoen
Mugak soldaduekin defendatu behar izan zituen
Jerusalengo Tenplua berreraiki eta eraikuntza berri asko sortu zituen
Hiltzean erresuma bere 3 semen artean banatu zuen baina erromatarrek ez zieten utzi
Palestinaren gizarte eta erlijio
Erlijio egituraketa
Fariseoak
Dena ondo egiten zutela uste, erdi klasea
Moisesen legean oinarri
Jesus hil nahi zuten
Esenioak
Jainkozale isilak deitu, monje bezalakoak
Qumranen guztiak batera bizi, Mesiasen etorrera itxaroten zuten
Mesias erromatarrak aldenduko zituela uste zuten. Mesias, Aaronen oinordekoa izango zen
Saduzeoak
Izena Sadoc hitzatik eratorri. Legea hitzez hitz onartu
Goi klasekoak, erromatarren laguntzaile
Jesus eta bere jarraitzaileak gorrotatu
Apaizak (3 talde)
Saduzeoen gizarte-klasekoak
Jerusalemen kultura-eginkizunak
Herrietako apaizak
Beste lanbide bat zuten apizaz aparte, Maila sozioekonomiko apala
Lebitarrak
Apaizen laguntzaileak, maila sozioekonomiko apalena
Baptistak
Jordan ibaian jendea bataiatzen zuten, famatuena Joan zen, Jesusen lehengusua
Apaiz nagusiak eta apaizburuak
Biltzar nagusiko lehendakariak eta herriaren buruak ziren
Erromatarrak aukeratzen zituzten eta familia garrantsitzuenetakoak ziren
Helenistak
Sinagoga propioa eta grekoz otoitz egin
Afrika Iparraldeko eta mediterraneo ekialdeko juduak
Palestinan erlijioa oso garrantzitzua zen
Gizarte egituraketa
Palestinan gizarte maila hauek zeuden ekonomia, erlijio eta politika garrantziaren arabera
Erdi maila
Zerga biltzaileak
Artisauak
Apaizak
Lege-maisuak
Beheko maila
Behartsuak
Legenardunak
Gaixoak
Esklaboak
Herria
Emakumeak, umeak, esklabo ez juduak, artzainak, bekatariak eta publikanoak
Esklabo juduak, ez zituzten eskubideak
Artisau txikiak, lan mota asko egiten zituzten
Jornalariak, langabezian zeuden
Eskekoak eta gaixoak, gozea pasatzen zuten.
Nekazariak, lurra lantzen zuten
Goi maila
Apaizak
Merkatari aberatsak
Erromatar buruak
Zerga biltzaileen buruak
Lur jabe handiak
Jesusen garaiko erlijio erakundeak
Lau erakunde zeuden
Legea
Egunero irakurtzen zen Jaunaren hitza
Larunbatetan otoitza luzeagoa zen, Israelgo eguna zelako
Jerusalengo tenplua
Israelgo lekurik garrantsitzuenetarikoa
Judu guztiak joaten ziren gutxienez behin tenpulra otoitz egitera
Zer egiten zuten
Jainkoari erre-opariak edo sakrifizioak eskaini
Bibliaren edukia irakurri
Salmoak abestu
Behartsuei dirua eta janaria banatzen zen
Altxorrak gorde
Jende asko joaten zenez Jesus bere hitzaldiak hor eman
Sion mendian zegoen
Suntsiketa eta berreraikuntzak
Salomon eraiki eta Babiloniakoak suntsitu K.a. 586an
K.a. 515an berreraiki eta berriz suntsitu
Herodes I.a K.a. 20an eraikitzen hasi eta K.o 64an amaitu
K.o. 70an Tito berriro suntsitu
Eginkizunak
Erlijiozoak
Jarduerak
Gune santua zaindu eta herriaren pekatuen alde barkamena eskatu (Apaizburuak)
Jainkoari salmoak abestu (Apaizak, lebitarrak eta herria)
Liburu Santua irakatsi (Lege maisuak eta apaizak)
Abereak erre-opariak eskaini (Apaizak, lebitarrak eta herria)
Bakarkako otoitza (Herria)
Gizartekoak
Jarduerak
Nazioko edo partikular altxorrak gorde (Atezainak, lebitarrak eta dirudunak)
Hamarrenak bildu eta behartsuei limosna eman (Apaizak, lebitarrak eta herria)
Politikoak
Biltzar Nagusiko asteroko bilkurak ( Biltzar Nagusiko kideak
Merkataritzakoak
Abereak saldu erre-oparietarako (Merkatariak, herria, diru-trukatzaileak)
Sinagoga
Han otoitz egiten zuten Juduak
3 aldiz egunean
Arratsaldean
Gauean
Goizean
Larunbatetan ospakizuna bereziagoa zen
Errabinoa egiten zuen ospakizuna
Eskola bezala ere erabiltzen zen
Errabinoa Biblia irakasten zien umeei
Gizon helduak han biltzen ziren arazoak eztabaidatzeko
Jerusalemerantz begira zeuden 3 nabeetan gordetzen zen Tora
Jesus joaten zen sinagogak
Nazaret
Kafarnaum
Jaiak
Bazkoa
Nisan hilabetearen 14an da
Bildotsa jan ospatzeko
Abestiak eta salmoak abestu
Zergatik ospatu?
Jainkoari abere-taldeentzat babesa eskatu
Egiptoko irteera eta basamortuko zeharkaldia
Abereak larreetara eramandako aroari hasiera
Mendekoste
Bazkoatik 50 egunera
Jainkoak Sinai mendian egindako ituna ospatu
Urte berria
Tisriren (iraila) 1ean
Rosh Hashana (Urteko burua), gizaki eta munduaren sorrera
Espiazioa
Tisriren (iraila) 10ean, apaizburua gune santu-santuan aldari gainean erre-opari bat eskaini
Judaismoaren egun sakratuaren amaiera, jendea aldatu al du otoitz egiten, damutzen eta karitatearen bidez
Etxola jaia
Tisriren (iraila) 15tik 21era
Etxola jaso
Prosezioa Siloe iturrira, apaizak aurrean herria atzean
Israelgo erlijio-giroa
Taldeak edo pertsonak
Baptistak
Mesias profeta bat izango zela pentsatu
Fariseoak
Mesias Moisesen Legea betetzean agertuko zela uste zuten
Esenioak
Itxaro zuten Mesias
Profeta
Apaiza
Gudaria
Zeloteak
Errege judu gudaria nahi zuten
Herria
Askatasuna eta zuzentasuna ezarriko zuen norbait itxaron
Apaizak
Ez zeuden Mesiasen zain, buruaskiak
Erromatarrak
Lider politikoak ziren, herria beraien aurka ipintzearen beldur ziren
Pasarteak
Ikasle batzuk Emauserako bidean zeudenean jesus agertu zitzaien
Jesus agertzean ez zuten sinetsi
Jesus pasa den egunetan hil zen eta harriturik zeuden
Jesus berpiztu zen Jainkoaren hitza zabaltzen jarraitzeko eta behar dutenei laguntzeko