Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Artery - Coggle Diagram
Artery
Arterial occlusion
หลอดเลือดแดงอุดตัน เกิดจากการสะสมของไขมัน ทำให้เกิดภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง(atherosclerosis)
Peripheral arterial
โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน
acute arterial occlusion
: คลำชีพจรส่วนปลายไม่ได้ , ระยะเวลาน้อยกว่า 14 วัน
สาเหตุ
: ลิ่มเลือดอุดตัน(arterial embolism) , บาดเจ็บ(arterial injury) , การแตกของไขมัน(acute arterial thrombosis ) , หลอดเลือดโป่งพองและลิ่มเลือดอุดตัน(thrombosed aneurysm ) , การเซาะของผนังหลอดเลือดแดง(aortic dissection)
อาการ (6Ps)
ผิวหนัง
: pallor(ซีด),poilkilothermia(เย็น) , skin mottling(รอยเลือดดำคั่งบนผิวหนัง) , gangrene(ภาวะเน่าตาย)
เส้นประสาท
:
ปวดขาอย่างรุนแรง(severe leg pain
) ตำแหน่งที่ปวดจะอยู่ใต้บริเวณที่อุดตัน ช่วงแรกที่อุดตันอาการจะรุนแรงและทุเลาลง , เหน็บ , ชา
severe leg pain : มีอาการชา เหน็บ อัมพาต กล้ามเนื้ออ่อนแรง
กล้ามเนื้อ
: อ่อนแรง , อัมพาต , เจ็บปวดกล้ามเนื้อเมื่อใช้มือกด , กล้ามเนื้อบวมตึง
การรักษา : กำจัดลิ่มเลือดออกอย่างงรวดเร็ว
Anticoagulant drug
ยาต้านการแข็งตัวของเลือด โดยให้ค่า aPTT = 2-3 ของคนปกติ
Thrombolytic drug
ยาละลายลิ่มเลือด กรณีที่ขาดเลือดรุนแรง
Embolectomy
การผ่าตัดเปิดหลอดเลือด
chronic arterial occlusion
สาเหตุ
: atherosclerosis(หลอดเลือดแดงตีบ) chronic arterial embolism(หลอดเลือดอุดตันจากลิ่มเลือดเรื้อรัง)
ปัจจัยเสี่ยง
:
สูบบุหรี่
เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันสูง
อาการ
:
ปวดขาขณะใช้งาน(intermittent claudication)
ปวดตื้อขณะเดิน
ปวดในขณะพัก rest pain (ต้องห้อยขาเพื่อให้เลือดไปเลี้ยงที่เท้า)
, Ischemic ulcer แผลขาดเลือดพบบริเวณปลายนิ้ว ส่งผลให้ digital gangrene ,คลำชีพจรส่วนปลายได้เบาลง , การเปลี่ยนแปลงของส่วนปลาย : ผิวหนังบาง ผิวหนังแห้งหรือมัน ผิวคล้ำลง ขนขาร่วง เล็บผิดรูป กล้ามเนื้อลีบ ปลายประสาทชา
การวินิจฉัย
1.ซักประวัติ : ปัจจัยเสี่ยง(สูบบุหรี่) อาการ(ปวดขา)
2.ตรวจร่างกาย
ประเมินการไหลเวียนเลือดส่วนปลาย
-capillary refill > 2 sec , คลำชีพจรส่วนปลาย , คลำอุณหภูมิที่ขา , ฟังตำแหน่งที่มีการตีบหรืออุดตัน จะมีเสียงฟู่(bruit) turbulent flow
Ankle-Brachial index(ABI) ประเมินการอุดตันหลอดเลือดแดงที่ขา
Normal ABI 1.0-1.4
Abnormal ABI < 0.9 (ค่ายิ่งน้อยยิ่งอุดตันมาก)
การรักษา
:
ลดปัจจัยเสี่ยง
งดสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงของทอด ควบคุมความดันกับน้ำตาล ,
รักษาด้วยยา
ต้านการแข็งตัวของเลือด (wafarin) antiplatrlet drug (aspirin clopidogrel) ยาลดความดันและไขมัน
ผ่าตัด
มี rest pain :
bypass surgery
แก้ปัญหาการอุดตันของหลอดเลือด กรณีหลอดเลือดตีบจากไขมัน ,
Angioplasty
ใช้ ballon ขยายหลอดเลือด กรณีหลอดเลือดแดงใหญ่ตีบ ,
Amputation
กรณีผู้ป่วยอยู่ในระยะขาดเลือด
กิจกรรมการพยาบาล