Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

THIÊN NHIÊN - Coggle Diagram

- - - - TN phân hóa
        
        Đông Trường Sơn - Tây Nguyên
        
        ĐB - TB
    - - TN thay đổi tùy nơi
      - ĐB ven biển TB
        
        Cồn cát, đầm phá phổ biến
        
        TN khắc nghiệt
        
        Hẹp ngang, chia cắt
      - ĐBBB, ĐBNB
        
        Thềm lục địa nông, rộng
        
        TN trù phú...
        
        Mở rộng, bãi triều thấp phẳng
    - - Độ nông-sâu, rộng-hẹp có mqh với đb, đồi núi
      - Tiêu biểu cho TN vùng biển NĐGM
      - Gấp 3 lần S đất liền
  - - - Đất
        
        Feralit có mùn
        
        Mùn
      - S.vật
        
        HST rừng cận nđ lá rộng và kim. Thú cận nhiệt lông dày
        
        Rừng kém pt, tp loài cơ bản, loài ôn đới, chim di cư
      - Mát mẻ, không có tháng >25C, mưa nhiều
    - - Đất
        
        Đất vàng đồi núi: 60% S đất tn cả nước
        
        Đất đb: 24% S đất tự nhiên cả nước
      - S.vật
        
        Rừng NĐGM, rừng trên thổ nhưỡng
        
        Rừng nđ ẩm lá rộng thường xanh
      - Hè nóng. Độ ẩm tđ tùy nơi
    - - Đất mùn thô
      - Thực vật ôn đới
      - Ôn đới quanh năm <15C
  - - - BĐN năm: nhỏ
      - Tháng <18C: không có
      - Nhiệt độ TB: >25C
      - Phân mùa: mưa-khô
      - Cận XĐ gió mùa
      - Cảnh quan: đất rừng cận XĐ gió mùa
      - S.vật: loài n.đới + ôn đới. Cây chịu hạn
      - Dãy Bạch Mã trở vào
    - - BĐN năm: lớn
      - Tháng <18C: 2-3 tháng
      - Phân mùa: đông-hạ
      - Nhiệt đới ẩm gió mùa, 1 mùa đông
      - Cảnh quan: đất rừng NĐGM
      - Dãy Bạch Mã trở ra
      - S.vật: loài n.đới ưu thế, cận n.đới, ôn đới
      - Nhiệt độ TB: >20C
  - - - Khí hậu: NĐÂGM có mùa đông lạnh
      - Sông ngòi: nhiều, hướng v.cung ĐB-TN
      - Địa hình
        
        Hướng núi vòng cung
        
        ĐB châu thổ sông
        
        Đồi núi thấp chiếm ưu thế
        
        Đ.h ven biển đa dạng
      - S.vật: Nhiệt đới và cận nđ
      - Vị trí: Vùng núi ĐB-ĐBSH
      - K.sản: than, đá vôi,...
    - - K.hậu: gió mùa ĐB giảm, tính nđ tăng
      - Sông ngòi: dốc lớn TB-ĐN
      - Đ.h
        
        Nhiều cồn cát, bãi biển
        
        ĐB thu hẹp
        
        Cao nhất nước ta
        
        Hướng núi TB-ĐN
      - S.vật: đủ 3 đai cao
      - Vị trí: hữu ngạn SH - dãy BM
      - K.sản: sắt, crom, titan...
    - - Sông: NTB ngắn dốc, ĐBNB nhiều kênh rạch
      - S.vât: cận XĐ, nđ, rừng ngập mặn
      - K.hậu: cận XĐ gió mùa
      - K.sản: dầu khí, bô xít
      - Đ.h
        
        ĐB châu thổ lớn nhất NB, ĐB nhỏ hẹp ven biển NTB
        
        Bờ biển k.khủy, vịnh sâu
        
        Khối núi cỏ, sơn nguyên bóc mòn cao nguyên, badan
      - Vị trí: dãy BM trở vào Nam
- - - - Độ ẩm kk cao > 80%
      - Cân bằng độ âm luôn dương
      - Lượng mưa TB: 1500-2000mm
    - - Khối khí di chuyển qua biển
      - Ả.h của địa hình
      - Lãnh thổ kéo dài, hẹp ngang
  - - - Tg: quanh năm, bị gió mùa lấn át, mạnh hơn lúc chuyển mùa
      - Hướng: ĐB
      - Gốc: cao áp chí tuyến Bắc
      - T/c: nóng khô, mưa khi qua biển gặp đ.hình đón gió
      - P.vi hđ
        
        Cả nước, mùa đông chiếm ưu thế MN
        
        Mưa vùng ven biển TB, khô NB và TN
        
        Kết hợp gió mùa hạ -> dải hội tụ nhiệt đới
    - - Tg: nửa đầu mùa hạ V-VII
      - Hướng: TN
      - Gốc: cao áp bắc ÂĐD
      - T/c: nóng ẩm
      - P.vi hđ
        
        Mưa lớn NB và TN
        
        Khô nóng: ven biển TB, Nam k.vực TB
    - - Hướng: ĐB
      - Tính chất: Đầu mùa lạnh khô, cuối mùa lạnh ẩm
      - Tg: XI - IV
      - Gốc: cao áp Xibia
      - P.vi hđ
        
        B: Dãy Bạch Mã
        
        MB: mùa đông lanh, đầu mùa khô, cuối mùa lanh ẩm, mưa phùn ven biển, các ĐBBB, BTB,..
    - - Tg: giữa và cuối hạ VI-IX
      - Hướng: TN
      - Gốc: cao áp chí tuyến Nam
      - T/c: nóng ẩm
      - P.vi hđ
        
        Mưa lớn NB và TN
        
        Gió TN+dải hội tụ n.đới -> gây mưa mùa hạ cho MB-MN
  - - - Thuận lợi
        
        Nâng cao năng suất cây trồng
        
        Phục hồi lớp phủ thực vật
        
        Pt nông nghiệp lúa nước, tăng vụ, đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi
      - Khó khăn
        
        Thời tiết, khí hậu thât thường -> canh tác, cơ cấu cây trồng, kế hoạch thời vụ, phòng trừ dịch bệnh..
    - - Khó khăn
        
        Độ ẩm cao: bảo quản máy móc, t.bị,...
        
        Thời tiết bất thường: tổn thất sx-đs
        
        Môi trường TN dễ suy thoái
        
        Phân mùa: hđ GTVT, du lịch,...
      - Thuận lợi
        
        Pt kinh tế: lâm nghiệp, thủy sản,..
        
        Đẩy mạnh khai thác, xd trong mùa khô
        
        Pt nông nghiệp lúa nước, tăng vụ, đa dạng hóa cây trồng...
  - - - Động-thực vật nhiệt đới chiếm ưu thế
      - Cảnh quan: rừng n.đới ẩm pt trên đất feralit
      - HST: rừng nguyên sinh, rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh
    - - Mưa lớn
        
        Rửa trôi chất bazo dễ tan -> đất chua
        
        Tích tụ axit - nhôm -> đất đỏ vàng
      - Q.trình: nhiệt ẩm cao -> phong hóa mạnh -> tầng dày
    - - Nhiều nước, giàu phù sa
      - Mạng lưới dày đặc
      - C.độ nước theo mùa, thất thường
    - - Xâm thực mạnh đồi núi
        
        Núi đá vôi hình thành đ.h Caxto
        
        Thềm phù sa cổ: bị cắt thành đồi thấp xen thung lũng
        
        Đất trượt, đá lở
        
        Đ.h bị cắt xẻ, đất xói mòn, rửa trôi, trơ sỏi đá
- - - - Rừng trên các đảo
      - HST trên đất phèn
      - Rừng ngập măn
  - - - Trữ lượng lớn, giá trị nhất
      - 2 bể dầu lớn: Nam Côn Sơn và Cửu Long
    - - Ven biển NTB: nhiệt độ cao, nhiều nắng, sông nhỏ
    - - Nguyên liệu quí cho ngành CN