Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
GAIA: Jesus eta bere garaiko gizartea - Coggle Diagram
GAIA: Jesus eta bere garaiko gizartea
4.1 Palestina Jesusen garaian
Inperio Erromatarren probintzia
Ponpeio generalak ekin konkistatzeari
7 administrazioetan banandu
Perea
Dekapolis
Trakonitida
Galilea
Judea
Samaria
Idumea
Titok eginiko Jerusalemen hartzeaz burutu
Betebeharrak eta onurak
Betebeharrak
Palestinari bi eratako zergak
zuzeneko zergak
kopuru bat ordaindu behar zuten, ondasunen arabera.
zeharkako zergak
egiten zituzten salmenta edo erosketengatik ordaindu beharreko ehunekoak.
ezin zuten heriotza-zigorrik eman Erromatarren baimenik gabe
Onurak
Erromak eraikitako komunikabide-sarearen onurak jaso
Erromaren administrazio-antolakuntzak posta-sistema eratu zuen
Erromatarrek herri-lan ugari egin zituzten
akueduktuak
iturriak
antzokiak
termak
Erromatarrek juduen erlijioa, legeak eta erakundeak errespetatzen zituzten
Oktavio Zesar Augustoren agintaritzari dagozkion urteetan, juduek bakealdia
Pontzio Pilato gobernari erromatarrak agindu 1000 juduren gurutziltzatzea
4.3 Palestinaren gizarte eta erlijio egituraketa
Gizarte egituraketa
K.a. I. mendeko gizarte-talde juduen talde sozialak dugu beren ekonomi, politika eta erlijio garrantziaren arabera
Herria
Gizarte mailarik behekoenak
Jornalariak edo besteren konturako langileak
Esklabo juduak
Nekazariak
Herrixketako artisau txikiak
emakumeak, haurrak, esklabo ez-juduak,soldatapeko artzainak, bekatariak, publikanoak
eskekoak eta gaixoak
Gizon-emakume horien biziera oso latza
jendeak lohi edo kutsatutzat hartzen zituen
Erlijio egituraketa
Erlijioak garrantzi handia zuen Palestinan
erlijio agintariak eta politika-agintariak berberak ziren
Jesusek harremanak izan zituen, elkarrizketan aritu zen garaiko hainbat talde erlijiosorekin
Apaizak
Hiru talde
Herrietako apaizak
Lebitarrak
Saduzeoen gizarte-klasekoak
Fariseoak
Erdi-mailako klaseetakoak ziren
Moisesen Legean oinarritutako Israelgo fedearen aurka zeuden
Zeloteak
Legearen fanatikoak
Jainkoa bakarrik onartzen zuten Israelgo Jauntzat
Esenioak
Mesiasen etorrera itxaroten bizi
Apaiz nagusiak eta apaizburuak
Tenpluaren erantzukizuna eta Legea betearazteko ardura
herriko familia nobleenetakoak ziren
Saduzeoak
Gizarteko goi-klasekoak eta aristokraziakoak ziren
Erlijio-ideologia kontserbadorea zuten
Helenistak
Afrikaren iparraldeko eta Mediterraneoaren ekialdean jaiotako juduak
grekoz otoitz egin eta irakurtzen zuten Biblia.
Baptistak
herriari deika bizimodua alda zezan
Jordan ibaiaren ertzetan
4.5 Israelgo Erlijio giroa
Herri guztietan daude pertsonaiak, non jendeak uste osoa jartzen duen
Erromatarrak
lider politikoa
Baptistak
profetak
Apaizak
buruaskiak
Fariseoak
Moisesen legea
Herria
zuzentasuna
Esenioak
profeta, apaiz, gudaria...
Zeloteak
gudariak
Herri bakoitzak Mesias desberdina ikusten edo itxaron zuen
Jendea pertsonaiengana jo
Jesusen ikasleetako zenbaitek ere uste osoa zuten Jesusengan
4.4
Erlijio-bizitza oinarrizko lau erakunderen inguruan antolatzen
Jerusalemgo tenplua
Iharduerak
Eginkizunak
Gizartekoak
Merkataritzakoak
Erlijiozkoak
Politikoak
sraeldarren bizitza osoa Tenpluaren inguruan antolatzen
Bibliaren edukia irakasten eta salmoak abesten
apaizek Jainkoari erre-opariak edo sakrifizioak eskaintzen
behartsuei dirua eta janariak banatzeko erabiltzen
sinagoga
otoitz egiteko biltzen ziren tokia
Otoitza egiten zuten egunean hiru aldiz
arratsaldeko lehen orduan
egunaren amaieran
goizean
gizon helduen topagunea
Legea
Jaunaren Hitza juduen bizibidea zuzentzen
Egunero irakurtzen
era ospetsu eta luzeagoz larunbatetan, Israelgo jaieguna zelako
jai nagusiak
3 garantzitsuenak
Mendekoste
Bazkotik 50 egunera ospatu
Etxola-jaia
"Tirsi izeneko hilabetearen 15tik 21era ospatzen zen
Bazkoa
Nisan hilaren 14an ospatzen
4.2 Palestinaren antolakuntza politikoa
Pontzio Pilato
K.o. 26tik 37a arte iraun zuen erregetza
Haren egitekoa Palestinako zazpi administrazioak kontrolatzea zen
Gizon zurrun, bidegabe eta bihozgabe gisa azaldu ohi da
Galilear batzuen hilketa agindu zuen tenpluan
Biltzar nagusia edo Sanedrina
Erlijio-mailako epaitegi gorenaren lanak egiten
Biltzar nagusia hiru motako 71 kidek osatzen
Apaiz nagusia eta apaizak
Lege maisuak
Zaharrak
Juduen aginte-organo berezia
Apaiz nagusia
Erromaren kontrolpean gobernatzea
Herodes I.a Handia
K.a. 37an eta K.o 4ra arte iraun zuen erregetza
Herria aldeko izatearren, herri-lan garrantzitsuak egin zituen Jerusalemen
antzoki, gotorleku eta kirol-estadioak eraiki
ubidez hornitu herrialdea
Tenplua berreraiki
Hil zenean bere hiru semeen artean banatu zuen erresuma, Erromak gobernari gisa soilik onartu.
Laburbilduz...
Giza egitura ekonomiaren arabera
Erdi klasea
Behe klasea
Goi maila
Politika
Betebeharrak
Zergak
Heriotz-zigorraetarako baimena
Erromatarrek juduen erlijioa errespetatu
Agintariak
Herodes 1.a handia
Erromak Palestinako errege izendatu
Inperioko mugak zaintzen ditu soldaduekin
Bizimodua hobetu
Pontzio Pilato
Erromatarra den Juduetako gobernaria
7 administrazioen arduraduna
Zergak jasotzen
Apaiz nagusia izendatzen eta kentzen
Heriotz-zigorra emateko eskubidea
Onurak
Posta sistema
Komunikabide hobea
Bizimoduaren hobekuntza
Sanedrina
Botere erlijiosoa
Erlijio egutegia finkatu
Erlijio arauak finkatu
Botere politikoa
Legegilea
Judiziala
Betearazlea
Partaideak
Aristokrazia
Tenpluko apaizak: Saduzearrak
Apaizburua
Legemaisuak: Farisearrak
Biltzar nagusia (parlamentua)
Jerusalengo tenplua
Gizarte funtzioa
Gizarte funtzioa
Funtzio erlijiosoa
funtzio politikoa
merkataritza funtzioa
urtean behin joan behar ziren
Legea
Judutarren bizitza zuzentzen du
Egunero irakurtzen zuten
Sinagoga
Zapatuko ospakizuna
Eskola
Otoitz egiteko
Topagunea
Jai erlijiosoak
Urte Barria
Espiazioa
Etxola jaia
Mendekoste
Bazkoa
Talde erlijiosoak
Herria
Behe mailakoak
Erromatarren kontra
Erromatarrengandik salbatuko dituen Mesiasen zain
Esenioak
Giza maila guztietakoak
Qumram-en bizi diren Monjeak dira
Erromatarren kontra
Ez dute harremana Jesusekin
Zeloteak
Behe klasekoak
Legeari garrantzi handia
Erromatarren aurka
Erromatarrengandik salbatuko dituen Mesias itxaron
Baptistak
Erdi-behe mailakoak
Jordan inguruan dauden predikariak dira
Erromatarren kontra dagoz
Jesus Mesias izan daitekela sinisten
Farisearrak
Erdi klasekoak
Erlijioa onartu 10 aginduen arabera
Erromatarren aurka, baina ezer ez egin
Jesusen aurka
Helenistak
Judeatik kanpo jaiotako juduak
Erromatarren kontra daude
Ez daukate harremanik Jesusekin
Saduzearrak eta apaiz nagusia
Goi klasekoak
Erlijio ideologia kontserbadorea
Erromatarren aldeko jarrera
Jesusen eta bere jarraitzaileen aurka