Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Jesus eta bere garaiko gizartea - Coggle Diagram
Jesus eta bere garaiko gizartea
4.2 Palestinaren antolakuntza politikoa
Pontzio Pilato
Judeako gobernari erromatarra izan zen K.o. 26tik 37a arte
Haren egitekoa palestinako zazpi admisioak kontrolatzea zen
Biltzar Nagusia edo Sanedrina
Juduen aginte-organo berezia zen
Biltzar nagusia hiru motako 71 kidek osatzen zuten:
Apaiz nagusia eta apaizak:
saduzeoak ziren, gehienbat.
Lege-maisuak:
fariseuak batez ere.
Zaharrak:
senadoreak edo apaizak); ia denak aristokraziakoak eta negozio-gizonak ziren.
Apaiz Nagusia:
Zen Biltzar Nagusiaren lehendakaria. Haren zeregina herrialdea Erromaren kontrolpean gobernatzea zen.
Herodes l.a Handia
Erromako senatuak Palestina osoko errege izendatu zuen K.a. 37an eta K.o 4ra arte
Gauza berriak egin zituen
Templua berreraiki
kirol-estadioak eraiki zituen
Erresumako mugak zaindu behar zituen bere soldaduekin
Hil zenean bere hiru semeen artean banatu egin zuen erresuma
4.1 Palestina Jesusen garaian
Jesus Palestinan jaio zen K.a. 1an
Palestina banatu egin zen
Perea
Judea
Galilea
Samaria
Trakonitida
Idumea
Dekapolis
Erromatarren mempe zegoen
Onurak
Herri-lan ugari egin zituzten: akueduktuak, antzokiak, iturriak, termak
Edozein tokitara iristea bideratzen zuten
Posta sistema
Betebeharrak
Bi eratako zergak ordaintzea
Zuzeneko zergak: ondasunen arabera kopuru bat ordaintzen zuten
Zeharkako zergak: erostea edo saltzeagatik zituzten zergak
Hala ere gauza batzuk errespetatzen zituzten
Egoera erlijiosoa (Larunbata egun sakratua)
Eta horregatik gatazkak ere eduki zituzten
Egoera ekonomiko ona ez zutenak
Gizartean parte hartzen ez zutenak
4.4 Jesusen garaiko erlijio-erakundeak
Legea
Jaunaren Hitza zen juduen bizia. Egunero irakurria, larunbatetan hoberena jaieguna zelako.
Jerusalemgo Tenplua
Eginkizunak
Erlijiozoak
Liburu Santuak irakatsi
Gune santu-santua zaindu eta hor sartu urtean behin, Jainkoari bekatuengatik barkamena eskatzeko
Apaizburuak
Bakarrik egiten zuten otoitz
Lege-maisuek eta apaizek
Jainkoari salmoak abestea
Apaizek, lebitarrek eta herriak
Abereak erre-opari eskaintzea
Apaizek, lebitarrek eta herriak
Gizartekoak
Zergak bildu eta behartsuei limosna eman
apaizek, lebitarrek eta herritarrak
Dirudunen altxorrak gorde
atezainek, lebitarrek eta dirudunek
Merkataritzakoak
Abereen salmenta erabiltzen zuten, erre-oparietarako
merkatariek, herriak, diru-trukatzaileak
Politikoak
Biltzar nagusiaren asteroko bilkurak
Biltzar nagusiko gendeak
Jaiak
Bazkoa
Nisan hilaren 14an ospatzen zen. Martxo-apirilak
Bildots bat jan egiten zuten familia bakoitzeko
Etxola-jaia
Tisri hilaren 15etik 21era ospatzen zen, gure egutegiko irail-urriak inguruan
Tsiri hilaren 10eanospatzen zuten, guretzako irailean
Espiazioa
Tsiri hilaren 10eanospatzen zuten, guretzako irailean
Jainkoak barkamena eskatu zuen herri guztiagatik
Urte Berria
Irailean ospatzen da
Jainkoari barkamena eskatu herri osoaren bekatuengatik eta aldatzeko asmo sendoa hartu.
Mendekoste
Maiatz-ekainean da
Bazkotik 50 hamar egunera. Hamar aginduak egin ziren eguna
Sinagoga
Juduak otoitz egiteko biltzen ziren tokia
Egunean hiru aldiz
Arratsaldeko lehen orduan
Egunaren amaieran
Goizean
Eskola zerbitzua betetzen zuten
Gizon helduen topagunea izan zitekeen
4.3 Palestinaren gizarte- eta erlijio-egituraketa
Herria
Nekazariak
lur apur bat lantzen zuten
Jornalariak edo besteren konturako langileak
Langabezian ia beti
Esklabo juduak
Askatasun gabeak
Herrixketako artisau txikiak
errementariak, arotzak, igeltseroak
Hor zegoen Jose, Mariaren zenarra
Eskekoak eta gaixoak zeuden
Gizarteko behe-mailetan
Ez zegoen ez janaririk ez higienerik
Denak gaixotzen ziren
Gizarte egituraketa
Apaizak
Jainkoaren gurtza zaindu behar zuten
Hiru talde bereiz daitezke
Herrietako apaizak
Beste lanbideren batetik bizi ziren. Maila sozioekonomiko apala zuten
Lebitarrak
Apaizen laguntzaileak ziren. Maila sozioekonomiko apalena zuten
Saduzeoen gizarte-klasekoak
Jerusalemgo Tenpluan betetzen zituzten kultu-eginkizunak.
Fariseoak
Erdi-mailako klaseetakoak ziren
artisauak eta lege-maisuak
Jesusek sarri egin zien aurre
Apaiz nagusiak eta Apaizburuak
Biltzar Nagusiko lehendakari eta herriaren buru
Saduzeoak
Gizarteko goi-klasekoak
Gizarte-eragin handia zuten
Erromatarren laguntzaile ziren
Zeloteak
Jainkoa bakarrik onartzen zuten
Erromatarren aurka zeuden
Esenioak
Bizitza gogorra zeramaten monje antzekoak
Baptistak
Predikari hauetako bat Joan Bataiatzailea izan zen
Helenistak
Judeatik kanpo
Biblia irakurtzen zuten
Palestina Jesusen garaian
Erlijio egoera
Sinesmenak
Jainko bat
Lege bat
Herri bat
Fede kultuak
Politika egoera
Erromako boterea
Erromatar gobernua
Errege txikiak
Juduen boterea
Sanedrina
Antolaketa politikoa
Palestina osoko erregea
Herodes handia
Galilea eta perea
Herodes Antipas
Indumea eta Trakonitide
Filipo
Judea eta Samaria
Arquelao
Erromatar prokuladorea
Pontzio Pilato
4.5 Israelgo erlijio-giroa
Gizartea
Erromatarrak
Matxinada piztu zezakeen lider politikoa. Herria matxinatu eta Erromaren aurka altxaraziko ote zuen beldur ziren.
Apaizak
Ez zuten mesias itxarote, buruaskiak sentitzen ziren
Baptistak
Herria egiazko erlijiora itzuli nahi zuen profeta
Fariseoak
Ziur zeuden herriak Moisesen Legea (Hamar Aginduak) bete zezanean agertuko zela Mesias.
Herria
Erromatarren zapalketatik askatu eta zuzentasuna ezarriko zuen norbait.
Zeloteak
Herria erromatarren menpetik atera eta guztiei erlijio judua ezarriko zien errege gudaria.
Esenioak
Qumrango monje hauek hainbat Mesiasitxaronzuten: profeta, apaiza, gudaria...
Herri eta nazio guztietan daude
jendeak bere uste ona jarri ohi duena
